Αυξάνεται η απήχηση των ηλεκτρονικών πληρωμών στη χώρα μας, σε σχέση με τα μετρητά τα οποία συνεχίζουν παρόλα αυτά να διατηρούν σημαντικό ρόλο στις καθημερινές ανάγκες πολιτών και επιχειρήσεων.

Ωστόσο, κρίσιμοι παράγοντες έρχονται να ενισχύσουν τα νέα μοντέλα πληρωμών. Καταλύτης σε αυτή την εξέλιξη αποτέλεσαν τα περιοριστικά μέτρα και οι συνέπειες της πανδημίας, ενώ η ραγδαία αύξηση της τεχνολογίας, των ψηφιακών εργαλείων και της εκπαίδευσης των χρηστών σε αυτά συνηγορούν σε μια ακόμη μεγαλύτερη άνοδο των e-payments στο άμεσο μέλλον.

Στο επίκεντρο οι άμεσες πληρωμές
Είναι γεγονός ότι η τεχνολογική εξέλιξη στον χρηματοοικονομικό τομέα έχει αποκτήσει νέα δυναμική τα τελευταία χρόνια.

Οι ηλεκτρονικές συναλλαγές – πληρωμές μπαίνουν πλέον σε νέα διάσταση, ανταποκρινόμενες στις διαρκώς αυξανόμενες απαιτήσεις για αμεσότητα στις σχετικές διαδικασίες.

Η δυνατότητα να πραγματοποιούμε συναλλαγές σε πραγματικό χρόνο, με ταυτόχρονο και οριστικό διακανονισμό όλες τις ημέρες και ώρες του χρόνου, έρχεται πλέον και στις διατραπεζικές πληρωμές που γίνονται μεταξύ δυο λογαριασμών μέσω των άμεσων πληρωμών.

Σημειώνεται επίσης πως οι άμεσες πληρωμές αφορούν την προσαρμογή των ηλεκτρονικών πληρωμών στη σημερινή ανάγκη των καταναλωτών για ψηφιοποίηση και καινοτομία
Από την άλλη πλευρά, οι λύσεις για άμεσες πληρωμές είναι πολλές και διαφορετικές σε πανευρωπαϊκό επίπεδο. Για παράδειγμα, οι τραπεζικοί όμιλοι εξελίσσουν συνεχώς τα συστήματα e-banking, νέες fintech υπηρεσίες έρχονται στο προσκήνιο ενώ ηλεκτρονικά πορτοφόλια και νέες καινοτόμες υπηρεσίες πληρωμών έρχονται να προστεθούν στις επιλογές των πολιτών.

TIPS η απάντηση στο κατακερματισμένο τοπίο
Από το Δεκέμβρη του 2021 οι ηλεκτρονικές πληρωμές στην Ελλάδα μπήκαν σε μια νέα εποχή καθώς τέθηκε σε λειτουργία το νέο μοντέλο διακανονισμού άμεσων πληρωμών.

Το νέο μοντέλο ΤΑRGET Instant Payment Settlement (TIPS) υποκαθιστά τα διαφορετικά σχήματα άμεσων πληρωμών που είχαν υιοθετηθεί σε επιμέρους χώρες, δημιουργώντας ένα ενιαίο σχήμα με ενιαία χαρακτηριστικά και πλήρη δια-λειτουργικότητα σε όλη την Ευρωζώνη. Η μετάπτωση στο νέο σχήμα, με συμμετοχή σε αυτό των περισσοτέρων ελληνικών πιστωτικών ιδρυμάτων μέσω του συστήματος πληρωμών λιανικής ΔΙΑΣ, έχει ως αποτέλεσμα τη δυνατότητα πραγματοποίησης άμεσων πληρωμών εγχώρια και διασυνοριακά με ενιαίους κανόνες και διαδικασίες σε όλη την Ευρωζώνη.

Με αυτό το δεδομένο, οι άμεσες πληρωμές γίνονται πολύ φιλικότερες για το χρήστη, δημιουργώντας την προοπτική ευρύτερης υιοθέτησής τους ως μέσου πληρωμών από το κοινό.
Οι άμεσες πληρωμές εντός του σχήματος ΤΙΡS παρέχουν πλέον τη δυνατότητα διενέργειας συναλλαγών από το κοινό σε καθημερινή βάση, κάθε ημέρα του χρόνου και όλο το εικοσιτετράωρο.
Η απλή μεταφορά πιστώσεων μέσω SEPA ως σήμερα διενεργείτο εντός μιας εργάσιμης ημέρας, ενώ πλέον η εκτέλεση πληρωμής στο TIPS ολοκληρώνεται και διακανονίζεται σε μόλις 10 δευτερόλεπτα, είτε αυτή είναι εγχώρια είτε διασυνοριακή.

Σε κάθε περίπτωση οι εν λόγω εξελίξεις, δηλαδή η δυνατότητα διενέργειας άμεσων πληρωμών από το ευρύ κοινό με γρήγορο και ασφαλή τρόπο, αποτελούν σημαντικό μέρος της στρατηγικής της Ευρωπαϊκής Ένωσης και του Ευρωσυστήματος στα θέματα των πληρωμών λιανικής και υποστηρίζεται με ενεργή συμμετοχή και της Τράπεζας της Ελλάδος.

Για τις ανάγκες του θέματος συνομιλήσαμε με τον κ. Γιάννη Παπατσίρο, Business Development and Innovation Advisor της ΔΙΑΣ Α.Ε. ο οποίος τόνισε πως η εξέλιξη της τεχνολογίας, η διαθεσιμότητα των δεδομένων, η εκθετική αύξηση του ηλεκτρονικού εμπορίου αλλά και ο COVID επιτάχυναν σημαντικά την εξέλιξη των ηλεκτρονικών πληρωμών έτσι ώστε να γίνονται άμεσα, εύκολα και με ασφάλεια.

Γιάννης Παπατσίρος
Business Development and Innovation Advisor της ΔΙΑΣ Α.Ε
«Οι άμεσες πληρωμές γίνονται φιλικότερες για το χρήστη, δημιουργώντας την προοπτική ευρύτερης υιοθέτησης των Account-to-Account πληρωμών»

Μιλώντας για το μοντέλο TIPS ο κ. Παπατσίρος σημείωσε: «Από τις 10 Δεκεμβρίου του 2021, η ΔΙΑΣ σε πλήρη συνεργασία με την Τράπεζα της Ελλάδος και το εγχώριο χρηματοπιστωτικό σύστημα έχει συνδεθεί στο TIPS (ΤΑRGET Instant Payment Settlement). Μέσω του TIPS, οι Πάροχοι Υπηρεσιών Πληρωμών (ΠΥΠ) προσφέρουν στους πελάτες τους άμεσες πληρωμές με πλήρη δια λειτουργικότητα μέσα από ενιαίους κανόνες και πρότυπα.

Πρακτικά λοιπόν, φυσικά πρόσωπα και επιχειρήσεις στην Ελλάδα, μπορούν να μεταφέρουν και να λάβουν χρήματα μέσα σε λίγα δευτερόλεπτα εγχώρια και διασυνοριακά, οποιαδήποτε στιγμή (24/7/365), ανεξάρτητα από τις ώρες λειτουργίας των ΠΥΠ».

Ενώ συμπλήρωσε: «Επιπρόσθετα, οι άμεσες πληρωμές γίνονται φιλικότερες για το χρήστη, δημιουργώντας την προοπτική ευρύτερης υιοθέτησης των Account-to-Account πληρωμών. Οι ηλεκτρονικές συναλλαγές ενισχύονται και εκτελούνται πλέον διαισθητικά με το σκανάρισμα ενός RF/QR από το κινητό τηλέφωνο. Και αυτό είναι μόνο η αρχή της συναρπαστικής εμπειρίας μετασχηματισμού των υπηρεσιών πληρωμών με τη βοήθεια της τεχνολογίας.»

Γιάννης Κλεώπας
Προέδρος του Δ.Σ. της εταιρείας Kleopas Alliott
«Οι υπάρχουσες δομές ηλεκτρονικών πληρωμών δεν παρέχουν αμεσότητα στις πληρωμές αφού καθιστούν το ποσό της πληρωμής διαθέσιμο σε μεταγενέστερο χρόνο. Αντίθετα το TIPS καθιστά το ποσό άμεσα διαθέσιμο»

Μείωση γραφειοκρατίας – καλύτερη σχέση πολιτών με το Δημόσιο
Από τη πλευρά του ο κ. Γιάννης Κλεώπας, Προέδρος του Δ.Σ. της εταιρείας Kleopas Alliott η οποία έχει μακρά εμπειρία σε φορολογικές – λογιστικές υπηρεσίες ανέδειξε και το γεγονός ότι με τις άμεσες πληρωμές διευκολύνεται η καθημερινότητα των πολιτών και εκσυγχρονίζεται η σχέση τους με το Δημόσιο ενώ ενισχύεται η αποτελεσματικότητα με την μείωση της περιττής γραφειοκρατίας αλλά και της φοροδιαφυγής σε μερικές περιπτώσεις.

Συγκεκριμένα, σημείωσε: «οι άμεσες πληρωμές αυξάνουν θεαματικά την ταχύτητα με την οποία πραγματοποιούνται οι πληρωμές. Πρόκειται για μία χρησιμότατη υπηρεσία για όσους χρειάζονται άμεσα να εξοφλήσουν το δημόσιο ή να αποπληρώσουν ρύθμιση σε αυτό. Με την εφαρμογή του συστήματος αυτού ενισχύεται η εμπιστοσύνη μεταξύ πολίτη και Κράτους, διευκολύνεται η καθημερινότητα των πολιτών και εκσυγχρονίζεται η σχέση τους με το Δημόσιο ενώ ενισχύεται η αποτελεσματικότητα με την μείωση της περιττής γραφειοκρατίας αλλά και της φοροδιαφυγής σε μερικές περιπτώσεις. Σύντομα θα συμβεί και η αποφυγή της ουράς στα ταμεία».

Παράλληλα, σύμφωνα με τον κ. Κλεώπα, με το TIPS αλλάζει η ρουτίνα των πληρωμών.

«Οι υπάρχουσες δομές ηλεκτρονικών πληρωμών δεν παρέχουν αμεσότητα στις πληρωμές αφού καθιστούν το ποσό της πληρωμής διαθέσιμο σε μεταγενέστερο χρόνο. Αντίθετα το TIPS καθιστά το ποσό διαθέσιμο στην κυριολεξία άμεσα κι έτσι ο καταναλωτής, είτε σε παραδοσιακό είτε σε ηλεκτρονικό κατάστημα, θα μπορεί να αγοράσει ένα προϊόν πληρώνοντας άμεσα με σκανάρισμα ενός κωδικού ή απευθείας με το online banking του», τόνισε. Όπως εξηγεί επίσης με τις άμεσες πληρωμές μειώνονται σημαντικοί κίνδυνοι και διευκολύνεται η διαχείριση του κεφαλαίου κίνησης.
«Οι ηλεκτρονικές πληρωμές πέραν όσων αναφέρθηκαν εκμηδενίζουν τον κίνδυνο διαχείρισης των μετρητών και απάτης που ενέχει μια πληρωμή με κάρτα. Οι πωλητές βλέπουν την πληρωμή τους άμεσα, γεγονός που οδηγεί σε μείωση του κινδύνου μη πληρωμής τους. Τέλος, βλέπουμε την τεράστια διευκόλυνση που δίνει στη διαχείριση του κεφαλαίου κίνησης», σημείωσε.

Χάρης Μαργαρίτης
General Manager, Group Chief Information Officer, Τράπεζα Πειραιώς
«Ο χώρος των πληρωμών αναδιαμορφώνεται διαρκώς, οδηγούμενος από την ανάγκη για γρήγορες, ευέλικτες και φιλικές προς το χρήστη λειτουργικότητες, οι οποίες συνδυάζονται σε ολοκληρωμένες εμπειρίες εξυπηρέτησης»

Η επόμενη μέρα – νέες τάσεις στις πληρωμές
Ένα βήμα παρακάτω πάει ο κ. Χάρης Μαργαρίτης, General Manager, Group Chief Information Officer της Τράπεζας Πειραιώς ο οποίος σημειώνει ότι ο χώρος των πληρωμών αναδιαμορφώνεται διαρκώς, οδηγούμενος από την ανάγκη για γρήγορες, ευέλικτες και φιλικές προς το χρήστη λειτουργικότητες, οι οποίες συνδυάζονται σε ολοκληρωμένες εμπειρίες εξυπηρέτησης.

Όπως εξηγεί, ορισμένες βασικές τάσεις είναι: η μετάβαση σε άμεσες πληρωμές, η εκθετικά αυξανόμενη χρήση ψηφιακών πορτοφολιών και «super apps» και η ανάδυση εξελιγμένων προϊόντων «buy now, pay later».

«Αξίζει να σημειωθεί πως ενώ η αρχική χρήση των άμεσων μεταφορών μεταξύ λογαριασμών στην Ευρώπη επικεντρώνεται έως τώρα σε peer-to-peer συναλλαγές και πληρωμές e-commerce, το ενδιαφέρον αναμένεται σύντομα να μετατοπιστεί στον χώρο του consumer-to-business point-of-sale και των Β2Β πληρωμών», σημειώνει χαρακτηριστικά.

CBDC, Open Banking, Big Data
Κοιτώντας προς το μέλλον, ο κ. Μαργαρίτης σημειώνει πως αξίζει ακόμα να αναφερθεί πως υπάρχει αυξημένο ενδιαφέρον για ψηφιακά νομίσματα κεντρικών τραπεζών (central bank digital currencies – CBDCs), η εδραίωση των οποίων θα ενεργοποιήσει πληθώρα νέων δυνατοτήτων και επιχειρηματικών μοντέλων.

«Η Τράπεζα Πειραιώς παραμένει πρωτοπόρος στις εξελίξεις αξιοποιώντας όλες τις δυνατότητες των σύγχρονων τεχνολογιών Cloud, Open Banking και Big Data, συνεργαζόμενη με καινοτόμες Fintech επιχειρήσεις για τη συνεχή εξέλιξη των προϊόντων και υπηρεσιών πληρωμών που παρέχει στους πελάτες της», καταλήγει στο σχόλιο του.