Τα Κέντρα Παροχής Κοινών Υπηρεσιών συμβάλλουν σημαντικά στην εξοικονόμηση κόστους για τις εταιρείες, συγκεντρώνοντας σε ένα σημείο τις υποστηρικτικές λειτουργίες της επιχείρησης, τυποποιώντας, παράλληλα, σειρά διαδικασιών.

Εδώ και περίπου 3 δεκαετίες, ξεκινώντας κυρίως από τις ΗΠΑ, μεγάλες επιχειρήσεις κατέφυγαν στη δημιουργία Shared Services Centres (SSC), δηλαδή κέντρων ή μονάδων παροχής κοινών υπηρεσιών. Έναυσμα ήταν η ανάγκη να περιορίσουν τα λειτουργικά τους κόστη, τυποποιώντας, με την ευκαιρία, κάποιες από τις εσωτερικές, διοικητικές λειτουργίες τους. Οι πρώτες εφαρμογές έγιναν από εταιρείες με παρουσία σε πολλά γεωγραφικά σημεία, με χωριστές οντότητες που υποστηρίζονταν τοπικά η κάθε μια, από τις απαραίτητες διοικητικές λειτουργίες. Η ιδέα πίσω από τα SSC ήταν να δημιουργηθεί μια ξεχωριστή οντότητα, η οποία θα συγκέντρωνε σε ένα σημείο όλες αυτές τις διοικητικές λειτουργίες και θα τις διέθετε έναντι αμοιβής στα τοπικά καταστήματα.
Η βελτιστοποίηση κόστους και διαδικασιών που προέκυψε, υποστήριξε τις επιχειρήσεις που υιοθέτησαν τη λύση των SSC να γίνουν πιο ανταγωνιστικές και, πλέον, όλο και περισσότερες καταφεύγουν σε αυτή τη λύση. Άλλωστε, οι πόροι που απελευθερώνονται από αυτή τη δομή μπορούν να διοχετευθούν σε περισσότερη καινοτομία, έρευνα και ανάπτυξη κ.λπ.

Οι πιο δημοφιλείς υπηρεσίες
Το SSC συνηθέστερα αναλαμβάνει υποστηρικτικές υπηρεσίες finance, HR και ΙΤ, χωρίς να αποκλείονται κάποιες αρμοδιότητες μάρκετινγκ, πωλήσεων ή διαχείρισης μεγάλων εγκαταστάσεων. Λειτουργίες όπως η διαχείριση απαιτήσεων και υποχρεώσεων, η μισθοδοσία, ή η επεξεργασία δεδομένων, ειδικά σήμερα, με τη χρήση αυτοματισμών, διευκολύνονται όλο και περισσότερο, επιτρέποντας στα κέντρα παροχής κοινών υπηρεσιών να αναβαθμιστούν για να παράσχουν ακόμη περισσότερες και καλύτερες υπηρεσίες. Συχνά, μετεξελίσσονται σε GBS (Global Business Services), με στόχο τον εμπλουτισμό και την αναβάθμιση των υπηρεσιών που παρέχουν, σε τέτοιο επίπεδο, ώστε ο ρόλος τους να γίνει περισσότερο συμβουλευτικός.

Η έκθεση της Deloitte του 2021 για τα «Global Shared Services and Outsourcing» επιβεβαιώνει ότι τα μοντέλα SSC και GBS εξελίσσονται και προσαρμόζονται αποτελεσματικά στις μεταβαλλόμενες συνθήκες. Ερωτήθηκαν περίπου 600 εταιρείες με SSC σε σχεδόν 75 διαφορετικές χώρες και απάντησαν ότι οι υπηρεσίες finance με 94%, HR με 57%, procurement με 54% και ΙΤ με 52%, παραμένουν οι πρώτες επιλογές για ανάθεση σε shared services centres σε πληθώρα κλάδων. Οι στόχοι που έχουν επιτευχθεί είναι, σε ποσοστό 88% η μείωση κόστους και κατά 78% η τυποποίηση και αποτελεσματικότητα διαδικασιών.

Η κατάσταση σήμερα
Από το 2019 κι έπειτα, οι επιχειρήσεις βάλλονται διαρκώς και, μάλιστα, χωρίς να ελαφραίνει η πίεση και χωρίς να διαφαίνονται τάσεις σταθεροποίησης. Η παγκόσμια έκθεση του Shared Services and Outsourcing Network (SSON) για το 2023, «The State of the Shared Services & Outsourcing Industry», υποστηρίζει ότι, σε αυτό το περιβάλλον, η αναθεώρηση του μοντέλου των shared services και της υποδομής που τα στηρίζει, δεν είναι απλώς απαραίτητη, αλλά σχεδόν κρίσιμη για την επιβίωση.

Η έρευνα δείχνει ότι οι επικεφαλής των SSO/GBS αναγνωρίζουν την ανάγκη για ευκινησία, επιδεικνύουν σταθερότητα μπροστά στις μεταβολές και λαμβάνουν μέτρα απέναντι σε περαιτέρω αστάθεια. Σημειώνεται ότι σχεδόν τα δύο τρίτα των ερωτηθέντων ήδη λειτουργούν ως GBS, ή πάντως υποστηρίζουν πολλαπλές λειτουργίες, ενώ εξυπηρετούν πολλαπλές γεωγραφικές περιοχές.

Επιπλέον, φαίνεται πως ενισχύεται η βαρύτητά τους, καθώς πλέον οι επικεφαλής αυτών των υποστηρικτικών μονάδων αναφέρονται απευθείας σε CFO κατά 43%, σε CEO κατά 12%, σε CHRO κατά 7% και σε CIO κατά 5%.

Στην περυσινή έρευνα, 30% των shared services που είχαν ερωτηθεί, είχε δηλώσει ότι οι μονάδες αυτές λειτουργούσαν ήδη τουλάχιστον 7 χρόνια. Φέτος, αυτό ανέβηκε στο 37%, κάτι που μαρτυρά την ωρίμανση του μοντέλου, αλλά και τις δυνατότητες συνεχιζόμενης ανάπτυξής του, σύμφωνα με την έρευνα.

Ο ρόλος του outsourcing και η εξέλιξη σε GBS
Πολλές εταιρείες ξεκινούν από λύσεις outsourcing για αυτές τις υπηρεσίες και προχωρούν αργότερα στη δημιουργία του SSC τους, άπαξ και καταλήξουν στις υπηρεσίες που μπορούν ή θέλουν να προμηθεύονται κατ’ αυτόν τον τρόπο. Ακόμη και μετά τη δημιουργία του SSC, ενδέχεται να αναθέτουν κάποιες διαδικασίες σε τρίτους συνεργάτες, ενώ για κάποιες εταιρείες το μοντέλο SSC δεν θα είναι ποτέ κατάλληλο. Εκεί αναλαμβάνουν οι εξωτερικοί συνεργάτες, οι οποίοι μπορούν να λειτουργήσουν συμπληρωματικά, ή μόνο για συγκεκριμένο διάστημα, ή μόνο για συγκεκριμένα έργα, όπου απαιτείται εξειδικευμένη γνώση που δεν συμφέρει να αποκτηθεί εσωτερικά. Σύμφωνα με το SSON, πάντως, το μοντέλο κρατάει γερά και αυτό ωθεί τους επικεφαλής αυτών των κέντρων να προχωρήσουν προς την κατεύθυνση του μοντέλου GBS, προσβλέποντας στη δημιουργία μεγαλύτερης αξίας για την εταιρεία. Το 61% των SSC βρίσκεται ήδη σε μετάβαση ή εξέλιξη του μοντέλου και 19% σχεδιάζει να κινηθεί προς διευρυμένο μοντέλο GBS μέσα στην προσεχή πενταετία. Εξίσου γερά, κρατάει ο ρόλος των shared services ως κυρίως διεκπεραιωτικός, μολονότι το 86% των ερωτηθέντων σχεδιάζει διεύρυνση αντικειμένου το προσεχές έτος, ή και γεωγραφική επέκταση. Ενδιαφέρον έχει το εύρημα ότι ένα στα δέκα SSC στρέφει το βλέμμα και σε υπηρεσίες σχετικές με κριτήρια ESG: περισσότεροι από τους μισούς απάντησαν ότι είτε στηρίζουν ήδη πρωτοβουλίες ESG είτε θα αναλάβουν σχετικές ευθύνες σύντομα.

Παναγιώτης Ντουμάνης Διευθυντής Χρηματοοικονομικής
Διαχείρισης & Αγορών, Space Hellas

«Η στόχευση των SSC μπορεί να προσφέρει μεγαλύτερη αποδοτικότητα, πιο εύκολο συντονισμό, περισσότερη ευελιξία και ετοιμότητα στην απόκριση αναφορικά με κεντρικές αποφάσεις και αλλαγές»

Ο Παναγιώτης Ντουμάνης, Διευθυντής Χρηματοοικονομικής Διαχείρισης & Αγορών της Space Hellas, θεωρεί ότι «ανάμεσα σε πολλά άλλα, τα Shared Services Center μπορούν να λειτουργήσουν πιο αποτελεσματικά πάνω στις ανάγκες των εταιρειών ενός Ομίλου εταιρειών και να ανταποκριθούν στη στρατηγική του. Σε σχέση με το παραδοσιακό outsourcing και τα Global Business Services, τα SSC δημιουργήθηκαν για να εξυπηρετήσουν αποκλειστικά αυτές τις ανάγκες. Η στόχευση αυτή, μπορεί να προσφέρει μεγαλύτερη αποδοτικότητα, πιο εύκολο συντονισμό, περισσότερη ευελιξία και ετοιμότητα στην απόκριση αναφορικά με κεντρικές αποφάσεις και αλλαγές. Υπάρχει μια σειρά από λειτουργίες, που συνδέονται ή εφάπτονται στην Οικονομική Διεύθυνση που μπορούν να αποδεσμεύσουν resources και να βελτιώσουν την αποτελεσματικότητα. Με σειρά προτεραιότητας, αυτές είναι: Λογιστική λειτουργία (Accounting), Τιμολόγηση (Invoicing), Reconciliation Πελατών / Προμηθευτών, Πληρωμές (Payments), Αποθήκη & Μεταφορές (Logistics), Καταβολή Μισθοδοσίας (Payroll) και εξοδολογίων (Personnel expenses)».

Οι προτεραιότητες των SSC
Ως μεγαλύτερα οφέλη αναφέρονται το κόστος και η τυποποίηση διαδικασιών και αυτά παραμένουν κορυφαίες προτεραιότητες για τις εταιρείες που διαθέτουν SSC.

Η εξοικονόμηση κόστους επιτυγχάνεται με πληθώρα τρόπων: με την εγκατάσταση του SSC σε περιοχές ή χώρες με χαμηλό κόστος εργατικών ή διαβίωσης, με τις οικονομίες κλίμακος που επιτυγχάνονται μέσω της τυποποίησης και των αυτοματισμών, με τη διαπραγμάτευση ευνοϊκότερων όρων με τους προμηθευτές τους, αλλά και με την απελευθέρωση φυσικών χώρων εργασίας και τον περιορισμού του προσωπικού. Η εξοικονόμηση κόστους παραμένει η κορυφαία προτεραιότητα για το 73% των ερωτηθέντων της έρευνας του SSON, αλλά και βασικός λόγος ύπαρξης του μοντέλου. Εντούτοις, για το 2023, ξεχωρίζουν επίσης προτεραιότητες αναφορικά με την απόδοση, την αξία και τη σχέση με τους πελάτες.

Στο μέτωπο της τυποποίησης διαδικασιών, το κέντρο παροχής κοινών υπηρεσιών μπορεί, αν έχει σχεδιαστεί σωστά, να διασφαλίσει κοινές διαδικασίες για κάθε μία από τις μονάδες της εταιρείας που επωφελούνται, καθώς όλες θα λειτουργούν με κοινές προδιαγραφές. Αυτό μπορεί να οδηγήσει σε βελτιωμένη αποτελεσματικότητα, χάρη στη συγκέντρωση ομοειδών διαδικασιών σε μία εταιρεία, η οποία δύναται να διεκπεραιώνει τις εργασίες ταχύτερα και με λιγότερους πόρους. Εκτός από τη βελτιωμένη επικοινωνία μεταξύ των ίδιων των συστημάτων που λειτουργούν με κοινές προδιαγραφές, ενισχύεται και η επικοινωνία ανάμεσα στους εργαζόμενους, οι οποίοι, με νέο κοινό σκοπό την εξυπηρέτηση των συνδεδεμένων εταιρειών ή υποκαταστημάτων, αποκτούν στενότερη και πιο συστηματική συνεργασία.

Διεκπεραίωση ή προστιθέμενη αξία;
Έρευνα της ACCA (Association of Chartered Certified Accountants) του 2022 σε περισσότερους από 800 επαγγελματίες των business services, με υποστηρικτικό υλικό από τις Everest Group και PwC, παρουσιάζει στοιχεία που επιβεβαιώνουν ότι οι διεκπεραιωτικές διαδικασίες παραμένουν θεμελιώδεις για την ύπαρξη και λειτουργία κέντρων παροχής κοινών υπηρεσιών, με δειλή επέκταση σε πρόσθετες λειτουργίες του finance. Σύμφωνα με την έρευνα, αυτό γεννά το ερώτημα αν κατά την επιδίωξη οικονομίας κλίμακος, οι επιχειρήσεις εστίασαν αποκλειστικά στις διεκπεραιωτικές διαδικασίες, αντί να εστιάσουν σε υπηρεσίες μεγαλύτερης αξίας και σε ρόλο συμβουλευτικό.

Η διεκπεραίωση οικονομικών διαδικασιών μπορεί να αποτελεί τη βάση για τη λειτουργία του SSC, αλλά το εύρος των αρμοδιοτήτων μιας οικονομικής υπηρεσίας ανοίγει την πόρτα για reporting, πρόβλεψη, προϋπολογισμό και οικονομικό σχεδιασμό, αναβαθμίζοντας τον ρόλο του SSC από την απλή επεξεργασία επιπέδου back-office.

Σε γενικές γραμμές, το να ξεκινήσουν τα SSC με υπηρεσίες finance θεωρείται έξυπνη κίνηση, καθώς ο μεγαλύτερος όγκος δεδομένων μιας εταιρείας περνά μέσα από το finance, δημιουργώντας τη βάση για διεύρυνση σε άλλους τομείς της εταιρείας. Επιπλέον, όπως αποσαφηνίζει η έρευνα, η τεχνολογία που χρησιμοποιείται από τις οικονομικές υπηρεσίες έχει εφαρμογές και πέρα από το finance.

Κίνδυνοι και παγίδες
Οι βασικότερες παγίδες για το μοντέλο αυτό είναι, κατά κοινή ομολογία, ο κακός αρχικός σχεδιασμός, η ανεπαρκής εκτίμηση των αναγκών του οργανισμού, οι ελλιπείς πόροι, υλικοί και ανθρώπινοι, αλλά και η απουσία στόχων και αξιολόγησης. Επιπλέον, η έλλειψη ευελιξίας, προσαρμοστικότητας και ανοιχτής επικοινωνίας ανάμεσα στα μέρη, καθώς επίσης η αδυναμία διαχείρισης της αλλαγής. Στην αρμοδιότητα διαχείρισης της αλλαγής υπάγεται και η σωστή κατάρτιση των εργαζομένων και στις δυο πλευρές αυτής της συναλλαγής.

Την επιτυχία του μοντέλου μπορεί να υπονομεύσει και η χαλαρή παρακολούθησή του. Από τη στιγμή που το SSC ξεκινά τη λειτουργία του ως αυτόνομη εταιρεία, πρέπει να υπάγεται στους αντίστοιχους κανόνες. Οφείλει να είναι υπόλογη για την παροχή των υπηρεσιών της, τα κόστη, την κερδοφορία της, τη γενική διαχείριση και απόδοση. Σύμφωνα με την Gartner, το κέντρο παροχής κοινών υπηρεσιών πρέπει να επιτυγχάνει σταθερά μείωση κόστους, να στηρίζει το σύνολο του οργανισμού στην ανάπτυξη και να καλλιεργεί την ικανότητα εξαγωγής έγκυρης και ακριβούς πληροφορίας, προκειμένου να στηρίξει τη βέλτιστη διαδικασία λήψης αποφάσεων. Πρέπει να επιδεικνύει ευελιξία για να προσαρμόζεται στις μεταβολές, τόσο της αγοράς και της οικονομίας, όσο και της ίδιας της εταιρείας, στο πλαίσιο της ανάπτυξής της.

Ο μεγαλύτερος κίνδυνος, βέβαια, εντοπίζεται στην άστοχη επιλογή τεχνολογικής υποστήριξης. Συστατικό στοιχείο της επιτυχίας ενός SSC είναι πρώτα από όλα η τεχνολογία, ενώ η εξέλιξή της προς την κατεύθυνση του αυτοματισμού και της ταχύτερης επικοινωνίας και μετάδοσης δεδομένων αναμένεται να εξασφαλίζει όλο και μεγαλύτερο βαθμό ικανοποίησης και εξοικονόμησης.

Ίσως τo GBS δεν είναι τελικά η εξέλιξη που όλοι παιανίζουν
Σύμφωνα με την έκθεση της ACCA, τα μοντέλα GBS υστερούν σημαντικά σε σχέση με τα μοντέλα SSC, ίσως διότι τα πλεονεκτήματα του GBS δεν είναι τελικά τόσο καίρια ή είναι υπερβολικά απαιτητικά σε πόρους. Η έρευνα υποστηρίζει ότι τα μοντέλα GBS έχουν μεν εξελιχθεί, ως ενισχυμένη και εμπλουτισμένη μορφή των SSC, αλλά στην ουσία υπολείπονται ακόμη στο θέμα της προστιθέμενης αξίας, στην οποία θεωρητικά στοχεύουν.

Βασίλειος Οικονομίδης
Managing Partner, VDI Law Firm

«Οι SSC, με την τυποποίηση των διαδικασιών σε ολόκληρο τον οργανισμό, προσφέρουν καλύτερη ευθυγράμμιση με την κουλτούρα και τις αξίες της εταιρείας και πιο ελεγχόμενη προσέγγιση στις χρηματοοικονομικές διαδικασίες»

Για την τάση δημιουργίας και εξέλιξης του μοντέλου SSC, ο Βασίλειος Οικονομίδης, Managing Partner της VDI Law Firm, υποστηρίζει ότι «το μοντέλο των Μονάδων Παροχής Κοινών Υπηρεσιών (SSC) αποτελεί δυναμικά εξελισσόμενη παγκόσμια τάση, χάρη στην τεχνολογική ανάπτυξη και την παγκοσμιοποίηση. Από την άλλη πλευρά, το μοντέλο οutsourcing περιλαμβάνει την ανάθεση συγκεκριμένων λειτουργιών ή διαδικασιών σε τρίτους παρόχους. Σε σύγκριση με την εξωτερική ανάθεση, οι SSC με την τυποποίηση των διαδικασιών σε ολόκληρο τον οργανισμό, προσφέρουν καλύτερη ευθυγράμμιση με την κουλτούρα και τις αξίες της εταιρείας, εξατομικευμένες υπηρεσίες στους εσωτερικούς πελάτες, πιο ελεγχόμενη προσέγγιση στις χρηματοοικονομικές διαδικασίες και ταχύτερους χρόνους διεκπεραίωσης, ενώ παράλληλα μειώνουν το κόστος για τον οργανισμό χωρίς να υπάρχει εξάρτηση από εξωτερικούς παρόχους και πιθανότητα διακοπής των υπηρεσιών. Το μοντέλο GBS περιλαμβάνει την ενσωμάτωση διαφορετικών λειτουργιών και υπηρεσιών σε μια ενιαία παγκόσμια δομή και πιο ολοκληρωμένη προσέγγιση στην παγκόσμια παροχή υπηρεσιών. Φαίνεται πως σε σχέση με το SSC υστερεί, μιας και η εφαρμογή και διαχείριση του GBS καθίσταται πολλές φορές περίπλοκη λόγω της ενσωμάτωσης διαφορετικών λειτουργιών και διαδικασιών, ενώ ταυτόχρονα απαιτεί σημαντικές επενδύσεις σε τεχνολογία και υποδομές για την υποστήριξη της παγκόσμιας παροχής υπηρεσιών».

Location, location, location
Σημαντικό όφελος από ένα SSC προέρχεται από την εγκατάστασή του σε περιοχή, η οποία ενδείκνυται σε μια δεδομένη στιγμή για μια συγκεκριμένη υπηρεσία, υποδομή ή ικανότητα που εντοπίζεται εκεί ή διευκολύνεται από εκεί. Εξαίρεση μπορεί να αποτελεί η περίπτωση που οι μονάδες είναι σκορπισμένες σε πολλές χώρες, οι οποίες δεν έχουν πάντα κοινό σύστημα κανονιστικών και ρυθμιστικών προτύπων.

Σύμφωνα με την Deloitte, οι συνηθέστερα επιλεγόμενες περιοχές για την εγκατάσταση SSC για χρηματοοικονομικές υπηρεσίες είναι η Ινδία, οι ΗΠΑ και η Πολωνία.

Βλέπουμε όμως ότι και η Ελλάδα διεκδικεί κομμάτι της πίτας. Έκθεση της Enterprise Greece ήδη από το 2018, αναφέρει τα πλεονεκτήματα της εγκατάστασης κέντρου GBS ή SSC πολυεθνικής στην Ελλάδα. Πολλές εταιρείες έχουν ήδη προβεί σε αυτήν την επιλογή, καθώς η χώρα εξασφαλίζει οφέλη για τέτοια επένδυση, μερικά από τα οποία είναι η πλεονεκτική γεωστρατηγική θέση, το πολύγλωσσο εργατικό δυναμικό, οι ανταγωνιστικοί μισθοί, το ευέλικτο επενδυτικό πλαίσιο, οι τηλεπικοινωνιακές υποδομές, η ανταγωνιστική αγορά ακινήτων, εξαιρετικό κλίμα και ποιότητα ζωής, αλλά και η ασφάλεια, σταθερότητα και ευημερία που απολαμβάνει η χώρα ως κράτος-μέλος της ΕΕ.

Μαρίνος Γιαννόπουλος
Διευθύνων Σύμβουλος, Enterprise Greece

«Η Ελλάδα βρίσκεται τώρα στο επίκεντρο του επενδυτικού ενδιαφέροντος, με διεθνείς ομίλους να έχουν επενδύσει ή να σχεδιάζουν επενδύσεις σε SSC που θα αφήσουν ισχυρό αποτύπωμα στην ελληνική οικονομία»

Ο Μαρίνος Γιαννόπουλος, Διευθύνων Σύμβουλος της Enterprise Greece, εξηγεί: «Η Ελλάδα τα τελευταία χρόνια αποτελεί έναν από τους πιο δυναμικά εξελισσόμενους επενδυτικούς προορισμούς για την εγκατάσταση κέντρων παροχής κοινών υπηρεσιών, τα λεγόμενα «Shared Services Centers», δηλαδή κέντρα, των οποίων αποκλειστικός σκοπός είναι η παροχή υποστηρικτικών υπηρεσιών προς άλλες εταιρείες του ίδιου ομίλου. Κατέχοντας γεωστρατηγική θέση με εγγύτητα στις αγορές της Ευρώπης, των Βαλκανίων, της Μέσης Ανατολής και της Αφρικής (SEEMENA), η Ελλάδα βρίσκεται αυτή την περίοδο στο επίκεντρο του επενδυτικού ενδιαφέροντος για τον κλάδο, με διεθνείς ομίλους να έχουν επενδύσει ή να σχεδιάζουν σημαντικές επενδύσεις σε Shared Services Centers που θα αφήσουν ισχυρό αποτύπωμα στην ελληνική οικονομία. Κορυφαίοι πολυεθνικοί όμιλοι επιλέγουν την Ελλάδα για να εγκαταστήσουν κέντρα παροχής υπηρεσιών και να παρέχουν υποστηρικτικές δραστηριότητες, όπως λογιστικές και χρηματοοικονομικές, καθώς και έρευνας και ανάπτυξης, σχεδιασμού προϊόντων υψηλής τεχνολογίας, συμβουλευτικής, εξυπηρέτησης πελατών και τεχνικής υποστήριξης, που μεταξύ άλλων προβλέπονται στο σχετικό θεσμικό πλαίσιο. Η χώρα μας προσφέρει ιδιαίτερα φιλικό επιχειρηματικό περιβάλλον, σύγχρονο και ευέλικτο νομικό πλαίσιο ίδρυσης και λειτουργίας, ανθρώπινο δυναμικό υψηλών προσόντων και δεξιοτήτων σε ανταγωνιστικό κόστος, ελκυστικά μισθώματα για ενοικίαση μοντέρνων χώρων γραφείων και ανταγωνιστικά κίνητρα για τη δημιουργία νέων θέσεων εργασίας και επαγγελματική κατάρτιση του ανθρώπινου δυναμικού. Το ελληνικό οικοσύστημα για τα κέντρα παροχής υπηρεσιών μεγαλώνει γρήγορα και εξελίσσεται μετά τις πρόσφατες εισόδους στην ελληνική αγορά κορυφαίων παρόχων υπηρεσιών που δημιούργησαν πολυάριθμες νέες θέσεις εργασίας, επενδύοντας στο υψηλής ποιότητας ανθρώπινο δυναμικό της χώρας.

Η τεχνολογική ανάπτυξη και η παγκοσμιοποίηση υποστηρίζουν όλο και πιο έντονα τα τελευταία χρόνια, την τάση «συγκέντρωσης» επιχειρηματικών λειτουργιών των πολυεθνικών (MNC’s), τα Shared Services Centers και επιτρέπουν στις επιχειρήσεις να αυξήσουν τη λειτουργική τους αποτελεσματικότητα και αποδοτικότητα, να μειώσουν το κόστος των παρεχόμενων υπηρεσιών και να λειτουργούν με μεγαλύτερη ευελιξία. Η Enterprise Greece, ως αρμόδιος εθνικός φορέας προσέλκυσης επενδύσεων, εδώ και χρόνια, υποστηρίζει ενεργά, με σειρά δράσεων, τον κλάδο και τους διεθνείς ομίλους που ενδιαφέρονται να επενδύσουν στην χώρα μας, προσφέροντας δωρεάν επιχειρηματικές υπηρεσίες «πρώτης υποδοχής» και εγκατάστασης».

Η επιλογή της τοποθεσίας είναι το σημείο εκκίνησης για τον Παναγιώτη Ντουμάνη. Πιο αναλυτικά, υποστηρίζει ότι: «Το κρίσιμο σημείο είναι η βέλτιστη επιλογή της τοποθεσίας, η οποία θα συνυπολογίζει τις ιδιαιτερότητες του Ομίλου, όσον αφορά το αντικείμενο δραστηριότητας. Πρόκειται για πολύπλοκη διαδικασία που οφείλει να λάβει υπόψη της σειρά από παράγοντες. Τέτοιοι είναι, η διαθεσιμότητα προσωπικού, το χαμηλό εργασιακό κόστος, η ευνοϊκή νομοθεσία και το οικονομικό περιβάλλον, η διαθεσιμότητα υποδομών και η υποστήριξη/συντήρηση των υποδομών αυτών και, τέλος, το ανεκτό επίπεδο διαβίωσης.

Εξυπακούεται πως η χώρα υποδοχής ενός SSC, πρέπει να έχει μετασχηματιστεί ψηφιακά, ακολουθώντας τις τεχνολογικές εξελίξεις. Μπορεί η Ελλάδα να ανταποκριθεί στους παραπάνω παράγοντες για να αποτελέσει ανταγωνιστική τοποθεσία για SSC; Προφανώς και μπορεί, αλλά θα πρέπει να απαντήσει αποφασιστικά στους παραπάνω παράγοντες, αναδεικνύοντας τα συγκριτικά πλεονεκτήματά της. Η δημιουργία ενός SCC στην Ελλάδα είναι πιο εύκολη σε σχέση με το παρελθόν, καθώς έχουν δοθεί πρόσθετα φορολογικά κίνητρα για μια τέτοια εγκατάσταση. Το μεγάλο πρόβλημα είναι ο ισχυρός ανταγωνισμός από άλλες χώρες της Κεντρικής και Ανατολικής Ευρώπης».

Πώς χτίζεται ένα ολοκληρωμένο SSC
Σύμφωνα με τον Βασίλειο Οικονομίδη, «για να δημιουργηθεί ένα ολοκληρωμένο και πετυχημένο SSC, οι οργανισμοί πρέπει να ενοποιήσουν την τεχνολογία που χρησιμοποιούν και τις διαδικασίες τους, ενώ παράλληλα να εγκαταστήσουν σαφή δομή διακυβέρνησης και μεθοδολογία διαχείρισης έργων. Ωστόσο, η έλλειψη εξειδικευμένου εργατικού δυναμικού και τεχνογνωσίας, αλλά και η πιθανή πολυπλοκότητα και γραφειοκρατία στη χώρα που θα λειτουργεί το SSC, αποτελούν σημαντικούς κινδύνους που πρέπει να λαμβάνονται υπόψη. Η Ελλάδα έχει πρόσφατα υλοποιήσει αρκετές πρωτοβουλίες για την προσέλκυση ξένων επενδύσεων και την τόνωση της οικονομικής ανάπτυξης.

Με την πρόσφατη διεύρυνση (Ν.4605/2019) της λίστας των επιτρεπόμενων υπηρεσιών που μπορούν να αναπτύσσουν οι «εταιρείες» του Ν. 89/1967 (παρέχονται σημαντικά φορολογικά κίνητρα), ώστε αυτή να περιλαμβάνει και άλλες σημαντικές υποστηρικτικές ενδοομιλικές υπηρεσίες, όπως η ανάπτυξη λογισμικού, ο προγραμματισμός, η εφοδιαστική αλυσίδα, διαχείριση ανθρώπινου δυναμικού, τηλεπικοινωνίες κ.ά., η χώρα μας καθίσταται πιο ανταγωνιστική και συνάμα ελκυστική για την εγκατάσταση Shared Services Centers, ενώ παράλληλα λαμβάνονται πρωτοβουλίες για τον εξορθολογισμό και μείωση της γραφειοκρατίας».

Ο ανθρώπινος παράγοντας
Παρά το γεγονός ότι η μείωση προσωπικού είναι ένα από τα στοιχεία που συμβάλλουν στην εξοικονόμηση κόστους για ένα SSC, ο ανθρώπινος παράγοντας παραμένει στο προσκήνιο. Η μετάβαση του προσωπικού σε νέες συνθήκες προϋποθέτει την καλλιέργεια νέων δεξιοτήτων.

Η Gartner υποστηρίζει ότι η διατήρηση της απόδοσης των εργαζομένων θα είναι ο επόμενος πονοκέφαλος για τους επικεφαλής των shared services, ιδίως κατά την περίοδο της μετάβασης. Σύμφωνα με σχετική έρευνα, η θητεία σε ένα SSC θεωρείται πλεονέκτημα, κάτι που καλό θα ήταν να οδηγήσει τους εργοδότες σε ολοκληρωμένα πλάνα καριέρας, κινητικότητας, ευκαιρίες εξέλιξης και ανταγωνιστικό πακέτο απολαβών, παράλληλα με ευέλικτες μορφές εργασίας.

Παράπλευρα οφέλη
Με κάθε εξαγορά ή συγχώνευση, αναδιάρθρωση ή γεωγραφική επέκταση, η αξία των SSC φαντάζει όλο και μεγαλύτερη, καθώς οι μονάδες αυτές δεν επιτρέπουν την κυριαρχία της ασυνεννοησίας και των ασύμβατων συστημάτων και μπορούν να διασφαλίσουν τη σταθερή, ομαλή και διαφανή λειτουργία των θυγατρικών, συνδεδεμένων, ή υποκαταστημάτων που εξυπηρετούν.

Στα βασικά οφέλη του μοντέλου, άλλωστε, προσμετράται και ο έλεγχος που μπορεί να διατηρήσει μια εταιρεία στις διαδικασίες της, ιδίως όταν πρόκειται για δραστηριότητες στρατηγικής σημασίας, για βελτίωση της συμμόρφωσης, αλλά και την ευελιξία που απαιτείται κάθε φορά που η επιχείρηση διευρύνει ή περιορίζει τις δραστηριότητές της.