Το λιανικό εμπόριο στη δίνη του πληθωρισμού

Οι αναταράξεις που υπήρχαν στην παγκόσμια οικονομία λόγω της πανδημίας πήραν τη μορφή τρικυμίας μετά το ξέσπασμα του πολέμου στην Ουκρανία. Τα προβλήματα στην εφοδιαστική αλυσίδα διογκώθηκαν, οι τιμές στις πρώτες ύλες αυξήθηκαν κατακόρυφα και το ενεργειακό κόστος απογειώθηκε.

Όλα αυτά είχαν ως αποτέλεσμα την κατακόρυφη αύξηση του πληθωρισμού σε Ευρώπη και Ηνωμένες Πολιτείες. Στη χώρα μας ο πληθωρισμός τον Μάιο διαμορφώθηκε στο 10,7% σημειώνοντας νέο ρεκόρ 25ετίας, την ώρα που το ευνοϊκό σενάριο της Τράπεζας της Ελλάδος προβλέπει πως το 2022 θα κλείσει περί το 5,5%. Το δυσμενές σενάριο προβλέπει πληθωρισμό 7,5%, αναλόγως των εξελίξεων που θα υπάρξουν με τις τιμές της ενέργειας. Το λιανικό εμπόριο, όπως είναι φυσικό, επηρεάζεται από τις εξελίξεις στην οικονομία και οι επιχειρήσεις αναζητούν τρόπους να ανταπεξέλθουν σε μια σειρά από δύσκολες προκλήσεις. Η εικόνα που υπάρχει προς το παρόν είναι ανάμικτη. Τα στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ δείχνουν πως στο σύνολο των επιχειρήσεων του τομέα λιανικού εμπορίου, ο κύκλος εργασιών το πρώτο τρίμηνο του 2022 ανήλθε σε 12,8 δισ. ευρώ, σημειώνοντας αύξηση 14,6% σε σχέση με το πρώτο τρίμηνο 2021, όπου είχε διαμορφωθεί σε 11,2 δισ. ευρώ. Καταγράφεται ωστόσο μείωση 16,7% σε σχέση με το τέταρτο τρίμηνο του 2021 που είχε διαμορφωθεί σε 15,4 δισ. ευρώ.

Οι δραστηριότητες που παρουσίασαν τη μεγαλύτερη αύξηση στον κύκλο εργασιών το πρώτο τρίμηνο του 2022 σε σχέση με το αντίστοιχο τρίμηνο του 2021 είναι:

• Λιανικό εμπόριο μεταχειρισμένων ειδών σε καταστήματα, αύξηση 66,1%.
• Λιανικό εμπόριο υποδημάτων και δερμάτινων ειδών σε ειδικευμένα καταστήματα, αύξηση 55,1%.

Σύμφωνα με το ΙΟΒΕ, ο δείκτης επιχειρηματικών προσδοκιών στο Λιανικό Εμπόριο ενισχύθηκε ήπια μετά από τέσσερις μήνες κατά σειρά συνεχών υποχωρήσεων και διαμορφώθηκε τον Μάιο στις 89,8 (από 85,0) μονάδες. Η ενίσχυση είναι αποτέλεσμα της βελτίωσης των προσδοκιών σε όλους τους κλάδους, με εξαίρεση τον κλάδο Οχημάτων-Ανταλλακτικών που επιστρέφει σε τιμές κοντά στον μακροχρόνιο μέσο όρο του. Το FinancePro μίλησε με θεσμικούς παράγοντες, πανεπιστημιακούς αλλά και ανώτατα στελέχη μεγάλων ομίλων προσπαθώντας να καταγράψει την οπτική τους στα προβλήματα που αντιμετωπίζει ο κλάδος του λιανικού εμπορίου. Ρωτήσαμε συγκεκριμένα σε τι βαθμό έχει επηρεαστεί το λιανεμπόριο από τα προβλήματα που υπάρχουν στην εφοδιαστική αλυσίδα και τις πληθωριστικές πιέσεις.

Σοβαρές επιπτώσεις στις μικρομεσαίες επιχειρήσεις
«Ο πληθωρισμός καταγράφει κάθε μήνα κι έναν νέο ρεκόρ! Φτάσαμε τον Μάιο στο 11,3% που αποτελεί ρεκόρ 28 ετών», λέει στο FinancePro ο Γιώργος Καββαθάς, Πρόεδρος της ΓΣΕΒΕΕ. «Οι επιδράσεις στις μικρομεσαίες είναι πολυεπίπεδες και αρνητικές. Όταν προχωρούμε σε αυξήσεις στις τιμές ξέρουμε ότι γυρίζουν σε βάρος των καταναλωτών και πελατών μας, ισοδυναμούν με λιγότερες αγορές, μικρότερες παραγγελίες, κ.λπ. Αυτή την αλλαγή δεν την βιώνουν οι μεγάλες επιχειρήσεις είτε στο εμπόριο είτε στην παραγωγή επειδή έχουν το ‘μονοπωλιακό δικαίωμα’ να τιμολογούν σχεδόν αυθαίρετα, καίτοι εντός ορίων», σημειώνει.

«Οι επιπτώσεις που βιώνουν οι επιχειρήσεις αποτυπώθηκαν ανάγλυφα στην έρευνα που πραγματοποίησε το Ινστιτούτο Μικρών Επιχειρήσεων και δόθηκε στην δημοσιότητα τον Ιούνιο. Η πρώτη επίπτωση αφορά στη σημαντική αύξηση του κόστους λειτουργίας. Βάσει των ευρημάτων της έρευνάς μας, το κόστος ενέργειας αυξήθηκε κατά 90%, το κόστος προμήθειας πρώτων υλών και εμπορευμάτων κατά 48%, το κόστος καυσίμων οχημάτων κατά 70% και το κόστος προμήθειας εξοπλισμού και μηχανημάτων κατά 35%. Η δεύτερη επίπτωση σχετίζεται με τον ιστορικά υψηλό αριθμό επιχειρήσεων που αύξησαν τις τιμές πώλησής τους. Η τρίτη επίπτωση σχετίζεται με την αύξηση των υπερχρεωμένων μικρών και πολύ μικρών επιχειρήσεων. Η συγκεκριμένη επίπτωση είναι αποτέλεσμα επίσης της επιβράδυνσης των ρυθμών μεγέθυνσης και της μείωσης της ζήτησης», προσθέτει.

Πληθωρισμός, πανδημία και πόλεμος εντείνουν την αβεβαιότητα
«Χωρίς αμφιβολία, ο βηματοδότης της εμπορικής δραστηριότητας είναι η ομαλή λειτουργία της εφοδιαστικής αλυσίδας μας», λέει ο Γιώργος Καρανίκας, Προέδρος της ΕΣΕΕ. «Η πανδημία δημιούργησε πολλά προβλήματα στην όλη λειτουργία της αγοράς. Για παράδειγμα, η ασφυξία που εκδηλώθηκε στην αλυσίδα αξίας, ειδικά στα κρίσιμα εμπορεύματα που σχετίζονταν με την πανδημία, πολλαπλασίασε τις ασυνέχειες στη λειτουργία της αγοράς. Η κρίση των 3Π (Πληθωρισμός – Πανδημία – Πόλεμος) εντείνει την αβεβαιότητα και επιδρά αρνητικά στην ομαλή λειτουργία των επιχειρήσεων. Είναι αναμενόμενο ότι οι πρώτες επιχειρήσεις που θίγονται είναι οι εμπορικές, οι οποίες εξωθούνται να λειτουργήσουν σε ένα συνεχώς μεταβαλλόμενο καθεστώς. Ο πληθωρισμός αυξάνει το κόστος προμήθειας το οποίο μεταφράζεται σε υψηλές τιμές. Η συρρίκνωση του διαθέσιμου εισοδήματος των καταναλωτών, πολύ φοβάμαι, θα εντείνει την πίεση στις επιχειρήσεις που προσφέρουν προϊόντα ελαστικής ζήτησης, δηλαδή ειδών ένδυσης – υπόδησης, οικιακού εξοπλισμού κλπ», σημειώνει.

Σημαντική μείωση πωλήσεων το πρώτο τετράμηνο του 2022
«Πρόσφατη έρευνα τάσεων του ΙΕΛΚΑ με τα στελέχη του κλάδου Λιανεμπορίου/Βιομηχανίας FMCG καταγράφει σημαντική μείωση πωλήσεων σε όγκους το πρώτο τετράμηνο 2022, ενώ παράλληλα αναμένουν μειωμένες πωλήσεις στο επόμενο εξάμηνο», τονίζει ο Γιώργος Δουκίδης, καθηγητής του Οικονομικού Πανεπιστημίου Αθηνών.

«Εάν ληφθούν υπ΄ όψη τα σημαντικά οικονομικά βάρη από την αύξηση του κόστους ενέργειας (κόστος που ξεπερνά πλέον το 30% των γενικών εξόδων στα σούπερ-μάρκετ), τότε το πρόβλημα είναι ουσιαστικό γιατί είναι συνδυασμός μείωσης πωλήσεων και αύξησης κόστους σε έναν κλάδο με παραδοσιακά χαμηλά περιθώρια κερδοφορίας. Παράλληλα παρατηρούμε αλλαγές στη συμπεριφορά καταναλωτών, η οποία, πέρα από τη μείωση του όγκου πωλήσεων, αφορά τη στροφή σε φθηνότερες λύσεις μέσω του κυνηγιού προσφορών, αγορών προϊόντων ιδιωτικής ετικέτας (PL) και πιο οικονομικών συσκευασιών για τα προϊόντα που αγοράζουν», σημειώνει.

«Επειδή στο ελληνικό λιανεμπόριο τροφίμων γενικά καταγράφονται υψηλά επίπεδα στοκ και παράλληλα έχουμε πολύ χαμηλή εξάρτηση από τις εξαγωγές της Ουκρανίας και Ρωσίας, δεν υπάρχουν και φαίνεται ότι δεν θα υπάρξουν ελλείψεις στα ράφια για σημαντικά τρόφιμα στη διατροφική μας αλυσίδα. Βέβαια η κατάσταση για αναπτυσσόμενες χώρες (π.χ. Αίγυπτος, Τουρκία, Πακιστάν), που εισάγουν κυρίως το αναγκαίο σιτάρι και καλαμπόκι από τις δύο αυτές χώρες, είναι λίγο δραματική και θα πρέπει να βρεθεί άμεσα λύση γιατί πιθανόν θα εξελιχθεί σε διατροφική επισιτιστική κρίση», προσθέτει.

Το λιανεμπόριο έχει επηρεαστεί σημαντικά
«Το λιανεμπόριο έχει επηρεαστεί σε σημαντικό βαθμό και αρνητικά, καθώς τα τελευταία τρία χρόνια ήρθε αντιμέτωπο τόσο με τις επιπτώσεις της πανδημικής κρίσης μετά την 10ετή χρηματοπιστωτική κρίση όσο και με τις ιδιαιτέρα σοβαρές συνέπειες στις εμπορικές συναλλαγές και τα ενεργειακά αποθέματα εξαιτίας του Πολέμου στην Ουκρανία», μας λέει ο Αντώνης Ζαΐρης, Επίκουρος Καθηγητής Διοίκησης Επιχειρήσεων στο Πανεπιστήμιο Νεάπολις Κύπρου και μέλος της Αmerican Economic Association. «Η αδυναμία της προσφοράς να ικανοποιήσει την υπερβάλλουσα ζήτηση προϊόντων κύρια εισαγόμενων από την Ασία, λόγω μεταφορικού κόστους, περιορισμένου χρόνου απασχόλησης και lockdown της πραγματικής οικονομίας από το φόβο μόλυνσης του κορωνοϊού, έφερε σε απόγνωση την εφοδιαστική αλυσίδα προκαλώντας τεράστιες αρρυθμίες και ‘γέννησε’ τον πληθωρισμό ζήτησης.

Η αναμενόμενη ωστόσο επιστροφή στην κανονικότητα και η ομαλοποίηση λειτουργίας της αγοράς με τον έλεγχο της πανδημικής κρίσης ‘πέρασε’ νέες αναταράξεις, αυτήν τη φορά λόγω του πολέμου τόσο από την πλευρά συγκεκριμένων προϊόντων π.χ. λιπασμάτων, σπορέλαιου, φυτικών ελαίων όσο και από την πλευρά της ενέργειας, εφόσον η εξάρτηση της Ευρωπαϊκής Ένωσης και της Ελλάδας σε εισαγωγές από τις εμπόλεμες χώρες ήταν πολύ μεγάλη», σημειώνει.

«Η έκρηξη στο κόστος πρώτων υλών δημιούργησε μεγάλους τριγμούς στην οικονομία με αποτέλεσμα να εμφανιστεί πληθωρισμός κόστους, που ήρθε για να μείνει. Το ελληνικό λιανεμπόριο με ιδιαίτερο σκεπτικισμό και σοβαρότητα κρατά υπεύθυνη στάση σε μια τιτάνια προσπάθεια ενσωμάτωσης μέρους του κόστους πρώτων υλών και του ενεργειακού κόστους ώστε να μην επιβαρυνθεί ο τελικός καταναλωτής.

Τα πρόσφατα μέτρα της κυβέρνησης για επιδότηση μέχρι 80% του ενεργειακού κόστους σε επιχειρήσεις και νοικοκυριά κινούνται στη σωστή κατεύθυνση σε ένα περιβάλλον εξαιρετικά δυσοίωνο και πολύπλοκο, το οποίο πάραυτα προοιωνίζεται σημάδια εισόδου της οικονομίας σε κατάσταση στασιμοπληθωρισμού», προσθέτει.

Δυσκολίες στην εφοδιαστική αλυσίδα
«H χρονιά ξεκίνησε με δυσκολίες στην εφοδιαστική αλυσίδα και αναπόφευκτες ανατιμήσεις στην ευρύτερη αγορά», όπως τονίζει ο Μάνος Μανουσάκης, Finance Manager, Planning & Controlling, IKEA, HOUSE MARKET. «Δυστυχώς, οι πρωτόγνωρες εξελίξεις στην Ουκρανία επιβάρυναν σε πολύ μεγάλο βαθμό το εμπόριο και την οικονομία γενικότερα σε όλα τα επίπεδα. Ο συνδυασμός των πληθωριστικών τάσεων και της ενεργειακής κρίσης έχουν οδηγήσει σε ένα νέο σκηνικό.

Οι επιπτώσεις και των δύο αυτών παραγόντων είναι άμεσες και γραμμικές, από την παραγωγή μέχρι την πώληση. Στη δύσκολη αυτή εξίσωση πρέπει να προσθέσουμε και την ψυχολογία του μέσου καταναλωτή. Η οικογενειακή δαπάνη αναμένεται να μειωθεί σημαντικά μέχρι το τέλος του 2022. Οι δε εκτιμήσεις των διεθνών χρηματοπιστωτικών οργανισμών αναφέρονται σε πιθανές υφεσιακές συνθήκες και, πάντως, η κρίση ή μέρος της εκτιμάται ότι μπορεί να διαρκέσει και το 2023», προσθέτει.

Θετικές τάσεις παρά τις προκλήσεις
«Η αγορά του λιανεμπορίου, τα τελευταία δύο χρόνια, ήλθε αντιμέτωπη με σημαντικές προκλήσεις», αναφέρει στο FinancePro ο Κώστας Στράτης, Chief Commercial Officer, Public Group. «Η πανδημία και το παρατεταμένο κλείσιμο των καταστημάτων, τα υγειονομικά μέτρα που επηρέασαν την κίνηση, σε συνδυασμό με τη μείωση της καταναλωτικής δύναμης αλλά και εμπιστοσύνης, λόγω πληθωρισμού και των εξελίξεων στην Ουκρανία, είναι παράγοντες που δυσχεραίνουν το ευρύτερο περιβάλλον και έχουν επηρεάσει σημαντικά την αγορά. Από πλευράς μας παρακολουθούμε στενά τις εξελίξεις και είμαστε σε ετοιμότητα. Θέλουμε να είμαστε δίπλα στους πελάτες μας προσφέροντάς τους προϊόντα και λύσεις που τους απελευθερώνουν κα τους βοηθούν να διαμορφώσουν την καθημερινότητά τους όπως οι ίδιοι επιλέγουν. Και να χαίρονται για αυτές τις επιλογές», σημειώνει. «Παρά το δύσκολο περιβάλλον, είμαστε αισιόδοξοι για τη χρονιά, βλέπουμε θετικές τάσεις ως προς τη ζήτηση μικρών και μεγάλων οικιακών συσκευών, αλλά και τεχνολογικών προϊόντων, στο πλαίσιο και του προγράμματος ψηφιακής μέριμνας που έχει ανανεώσει το ενδιαφέρον των καταναλωτών για προϊόντα τεχνολογίας. Επίσης βλέπουμε θετική ανταπόκριση σε νέες καινοτόμες υπηρεσίες που προσφέρουμε, όπως την άμεση επισκευή κινητών ή άλλων ηλεκτρονικών συσκευών μέσω των iRepair corners που έχουμε λανσάρει στο δίκτυό μας, αλλά και τη νέα υπηρεσία Next Day Delivery που δίνει στους πελάτες μας τη δυνατότητα παράδοσης την επόμενη ημέρα πανελλαδικά για 100.000 προϊόντα που αγοράζουν από το public.gr», προσθέτει.

Ο κλάδος αντιμετωπίζει έντονες πληθωριστικές πιέσεις και αυξήσεις
«Τόσο η ουκρανική κρίση και οι δυσκολίες μεταφοράς που προκύπτουν από την εν λόγω συνθήκη όσο και η αρνητική επιρροή του Covid-19 στην παραγωγή και στις μεταφορές από την Ασία, όπου η κατάσταση τείνει να ομαλοποιηθεί, δημιουργούν έξαρση στη διαθεσιμότητα των containers, αλλά και το κόστος μεταφοράς είναι πλέον επτά φορές μεγαλύτερο από ό,τι πριν τις δύο αυτές κρίσεις», μας λέει ο Νεόφυτος Παναγιώτου, Finance & Administration Director Praktiker Hellas. «Ταυτόχρονα, η περίοδος μετά την έξαρση του Covid-19 προκαλεί στο λιανεμπόριο αυξημένη ζήτηση, στην οποία η αγορά δείχνει να μην μπορεί να ανταποκριθεί, σύμφωνα με τα μέχρι στιγμής δεδομένα. Τα είδη που επηρεάζονται σε μεγαλύτερο βαθμό είναι εκείνα μεγάλου όγκου, όπως τα έπιπλα και οι μεγάλες οικιακές συσκευές. Παράλληλα, πράγματι ο κλάδος μας αντιμετωπίζει και έντονες πληθωριστικές πιέσεις και κατ’ επέκταση αυξήσεις.

Συγκεκριμένα, στον πρωτογενή τομέα οι πρώτες ύλες όπως το μέταλλο, το πλαστικό και η ξυλεία έχουν καταγράψει αύξηση τιμών, ενώ αξιοσημείωτη είναι και η άνοδος της τιμής του χαρτιού, γεγονός που επηρεάζει τον συσκευαστικό τομέα. Ταυτόχρονα, και ο δευτερογενής τομέας αντιμετωπίζει σημαντικές αυξήσεις, κυρίως σε ανταλλακτικά, όπως εξαρτήματα επίπλων και μηχανημάτων, ενώ στον τομέα της ενέργειας οδηγούμαστε στην αναγκαστική μετακύληση των αυξήσεων στο κόστος παραγωγής και στο κόστος μεταφορών», σημειώνει.

Τα προβλήματα που αντιμετωπίζει το λιανεμπόριο είναι σημαντικά και οι αιτίες που τα δημιουργούν δεν φαίνεται πως θα εκλείψουν σύντομα. Τι πρέπει να γίνει για να ξεπεραστούν οι δυσκολίες που αντιμετωπίζουν οι επιχειρήσεις;

Οι αυξήσεις ήρθαν για να μείνουν
«Η ΓΣΕΒΕΕ από τις αρχές κιόλας του 2021, όταν όλοι διαβεβαίωναν ότι οι αυξήσεις είναι παροδικό φαινόμενο, επέμενε πως ήρθαν για να μείνουν. Το ‘μποτιλιάρισμα’ των εφοδιαστικών αλυσίδων βεβαίωνε πως το τέλος της πανδημίας δεν θα πήγαινε τις οικονομίες εκεί που ήταν το 2019», τονίζει ο Γιώργος Καββαθάς.

«Στην ίδια έρευνα του ΙΜΕ, οι απαντήσεις των ερωτώμενων όταν ζητήσαμε τη γνώμη τους για τα καταλληλότερα μέτρα περιγράφουν τα εξής: μείωση των ειδικών φόρων στην ενέργεια και τα καύσιμα, μείωση του ΦΠΑ και της φορολόγησης, επιδότηση επιχειρήσεων για το επιπρόσθετο κόστος ενέργειας, κοκ. Ειδικά για το τελευταίο, την κάλυψη του πρόσθετου ενεργειακού κόστους, η ΓΣΕΒΕΕ διεκδίκησε την επέκταση των ευεργετικών μέτρων ώστε να ωφεληθούν, πέρα από τα νοικοκυριά, και οι επιχειρήσεις και, το σημαντικότερο, την εφαρμογή μόνιμων και διαρθρωτικών μέτρων που θα μειώσουν τους λογαριασμούς ρεύματος και το κόστος της ενέργειας.

Πολύ συμπυκνωμένα ξεχωρίζω: αλλαγή του τρόπου τιμολόγησης ώστε η τιμολόγηση να μην στηρίζεται στην τιμή του ακριβότερου προμηθευτή, αλλά ο κάθε παραγωγός να αμείβεται συμπεριλαμβανομένου ενός λογικού κέρδους βάσει του δικού του κόστους. Ένταξη στο σύστημα των λιγνιτικών μονάδων όσο διαρκεί η ενεργειακή κρίση. Διεκδικούμε επίσης την άμεση κατάργηση του τέλους επιτηδεύματος που βαραίνει τις εταιρείες είτε έχουν είτε δεν έχουν κέρδη», επισημαίνει.

Η χρηματοδότηση είναι το βασικό πρόβλημα των επιχειρήσεων
«Το βασικό πρόβλημα που αντιμετωπίζουν οι επιχειρήσεις είναι της χρηματοδότησης», τονίζει ο Γιώργος Καρανίκας. Αυτό προκύπτει, όπως μας λέει, τόσο από τα κείμενα της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, όπως το SBA Fact Sheet όσο από τις έρευνες του ΙΝΕΜΥ –ΕΣΕΕ. «Είναι δεδομένο ότι ο παραγωγικός μετασχηματισμός των ΜμΕ είναι κρίσιμος για την ένταξή τους στην νέα ‘ψηφιακή’ εποχή όσο και για τον πράσινο μετασχηματισμό τους. Οι πόροι της νέας προγραμματικής περιόδου του ΕΣΠΑ 2021-2027, αλλά και ένα μέρος των πόρων του Ταμείου Ανάκαμψης, μπορούν να συμβάλλουν στην άμβλυνση του χρηματοδοτικού προβλήματος. Σε κάθε περίπτωση, η συγκυρία δεν είναι εύκολη. Η αύξηση της τιμής του ρεύματος, αλλά και η αύξηση των τιμών παραγωγού, δημιουργούν νευρικότητα στις επιχειρήσεις. Άλλωστε, η επιβάρυνση από το αυξημένο ενεργειακό κόστος περιορίζει την κερδοφορία και θέτει σε κίνδυνο την ανθεκτικότητα των επιχειρήσεων αλλά και τον αναγκαίο μακροπρόθεσμο μετασχηματισμό τους», επισημαίνει.

Πρώτη προτεραιότητα η διαχείριση των ανατιμήσεων
Στην πρόσφατη έρευνα του ΙΕΛΚΑ, τα στελέχη του κλάδου αναφέρουν, όπως τονίζει ο Γιώργος Δουκίδης, ως πρώτη τους προτεραιότητα τη διαχείριση ανατιμήσεων, δεύτερη τη μείωση κόστους ενέργειας, τρίτη την ενίσχυση των πωλήσεων, τέταρτη τη διαθεσιμότητα των προϊόντων, πέμπτη την εξυπηρέτηση πελατών. «Στην έκτη θέση είναι η συνεργασία λιανεμπορίου-βιομηχανίας και στην έβδομη η αύξηση της παραγωγικότητας, και τα δυο αναγκαία για να ξεπεραστούν μερικώς τα παραπάνω προβλήματα. Αυτές οι απαντήσεις των στελεχών καταγράφουν το αναμορφωμένο επιχειρηματικό οικοσύστημα στο οποίο λειτουργεί πλέον ο κλάδος τους τελευταίους τουλάχιστον 12 μήνες και θα συνεχιστεί τουλάχιστον μέχρι τα τέλη του 2022.

Άρα από πλευράς λιανεμπορίου και βιομηχανίας, τα στελέχη θα πρέπει να αναθεωρήσουν τα λειτουργικά κόστη και μέσω της αύξησης της παραγωγικότητας και της lean διοίκησης και ψηφιακών αυτοματισμών την εξοικονόμηση κόστους, όπου βέβαια είναι εφικτό. Η αναδιοργάνωση διαδικασιών και οι λιτές οργανωσιακές δομές θα πρέπει να ξαναγίνουν μέρος των επιχειρηματικών προτεραιοτήτων», σημειώνει.

«Από πλευράς κυβέρνησης, πρώτη προτεραιότητα είναι και θα πρέπει να συνεχίσει να είναι η μείωση του ενεργειακού κόστους. Εφόσον οι πληθωριστικές τάσεις συνεχιστούν, θα πρέπει σοβαρά να εξεταστεί η μείωση του ΦΠΑ στα τρόφιμα. Μη ξεχνάμε ότι τα βασικά είδη διατροφής στην Ελλάδα επιβαρύνονται με ΦΠΑ 13%, ενώ στις περισσότερες ευρωπαϊκές χώρες είναι κοντά στο 4%. Η άποψη των ειδικών ότι η μείωση του ΦΠΑ δεν θα περάσει στον καταναλωτή σε κάποια δίκτυα πωλήσεων θα πρέπει να μας προβληματίσει όλους γιατί δείχνει ότι κάποια μέρη του κλάδου διανομής τροφίμων θα πρέπει να ελέγχονται πιο ουσιαστικά και άμεσα από τους φορείς της πολιτείας.

Τέλος, τα διεθνή προβλήματα στις εφοδιαστικές αλυσίδες αναδεικνύουν για ακόμα μία φορά την ανάγκη αυτάρκειας στη διατροφική αλυσίδα στη χώρα μας. Θα πρέπει όλοι οι εμπλεκόμενοι φορείς να δώσουν προτεραιότητα στον πρωτογενή τομέα (αγροτικό και κτηνοτροφικό) ώστε μέσω κινήτρων και επίλυσης χρόνιων προβλημάτων να αυξηθούν η παραγωγικότητα, η ποιότητα, αλλά και οι παραγόμενες ποσότητες των γεωργικών/κτηνοτροφικών προϊόντων. Έτσι, πέρα από την αυτάρκεια σε περιόδους κρίσεων, θα δοθεί η δυνατότητα για αύξηση των εξαγωγών με θετικό εμπορικό ισοζύγιο σε κρίσιμους τομείς της εθνικής οικονομίας. Τα εθνικά μοντέλα γεωργικής ανάπτυξης χωρών όπως Ολλανδία και Ισραήλ θα πρέπει να μας γίνουν παραδείγματα προς μίμηση», προσθέτει.

Το ενεργειακό αφήνει ελάχιστα περιθώρια στην κυβέρνηση
«Σε ένα πρόβλημα που ταλανίζει την παγκόσμια οικονομία όπως το ενεργειακό, τα περιθώρια ελιγμών και υιοθέτησης ευέλικτων στρατηγικών από πλευράς κυβέρνησης για ξεπέρασμα της κρίσης είναι εξαιρετικά περιορισμένα μας», λέει ο Αντώνης Ζαΐρης.

«Τα ήδη υπάρχοντα συγκεκριμένα μέτρα απαλύνουν, αλλά δεν λύνουν το πρόβλημα. Η μείωση των φορολογικών συντελεστών, οι επιδοτήσεις εργοδοτικών και ασφαλιστικών εισφορών και η εξασφάλιση προσβασιμότητας του συνόλου της επιχειρηματικότητας στα προγράμματα του Ταμείου Ανάκαμψης θα δώσουν ώθηση στις επιχειρήσεις σε μια δύσκολη συγκυρία ώστε να απορροφηθούν οι κραδασμοί, να ελεγχθεί το λειτουργικό κόστος και να συγκρατηθούν οι θέσεις εργασίας.

Βαθιά μου πεποίθηση είναι ότι υπό τις παρούσες συνθήκες η υπεύθυνη στάση επιχειρήσεων, καταναλωτών και πολιτείας θα συμβάλλει στην εκτόνωση της κρίσης και στην εξισορρόπηση της ανταγωνιστικής λειτουργίας της αγοράς προς όφελος όλων, και κυρίως επιχειρήσεων και πολιτών, που δοκιμάζονται σκληρά τα τελευταία 10 χρόνια από μη προβλέψιμους και δύσκολα ελεγχόμενους μακροοικονομικούς παράγοντες», επισημαίνει.

Ποια είναι τα σχέδια των ομίλων για την αντιμετώπιση των προβλημάτων και πώς σχεδιάζουν να κινηθούν προκειμένου να διατηρήσουν τη θέση τους στην αγορά;

Ελπίζουμε η αγορά να αντιμετωπίσει ήπια υφεσιακά φαινόμενα.
«Κινούμαστε πάντα προσεκτικά», τονίζει ο Μάνος Μανουσάκης. «Επιμένουμε στον σχεδιασμό σε βάθος χρόνου και προσαρμοζόμαστε σε εναλλακτικά σενάρια. Παραμείναμε συνεπείς στον προγραμματισμό και το επενδυτικό μας σχέδιο. Έχουμε δημιουργήσει υποδομές, τις περισσότερες με τεχνολογία αιχμής, ώστε να προσβλέπουμε σε αποδόσεις για το υπόλοιπο της χρονιάς. Ελπίζουμε η αγορά να αντιμετωπίσει ήπια υφεσιακά φαινόμενα. Αν συμβεί αυτό και καταφέρει να μπει μέσα στο 2023 σε φάση ταχύτερης ανάπτυξης, θα κερδίσουμε το χαμένο έδαφος με πολλαπλασιασμένα οφέλη», προσθέτει.

Αναπτύσσουμε ένα δυναμικό οικοσύστημα καινοτόμων εταιρειών
«Tο Public Group αναπτύσσει ένα δυναμικό οικοσύστημα καινοτόμων εταιρειών προκειμένου να φέρει στους καταναλωτές μια νέα, συναρπαστική, omnichannel εμπειρία αγορών. Επενδύουμε σε επιχειρήσεις που δραστηριοποιούνται στους τομείς Retail Tech & eCommerce, Fintech, Logistics, μεταξύ άλλων», επισημαίνει ο Κώστας Στράτης.

«Από τις ψηφιακές πληρωμές ως την επισκευή, την παράδοση και την εγκατάσταση συσκευών, στόχος μας είναι, μέσω των καινοτομιών που αναπτύσσονται από το οικοσύστημα του Public Group, να δίνουμε στους πελάτες μας την καλύτερη λύση στις σύγχρονες ανάγκες τους και μια εξαιρετική εμπειρία. Δεν μένουμε όμως μόνο εκεί. Έχουμε αναπτύξει μια in-house ομάδα software development από 60 άτομα, με στόχο να ξεπεράσουμε τα 100 έως το τέλος του 2022. Στόχος της ομάδας αυτής είναι να αναπτύσσει καινοτόμες λύσεις, εφαρμογές και πλατφόρμες αξιοποιώντας νέες τεχνολογίες, όπως το cloud, την τεχνητή νοημοσύνη (ΑΙ) και τα big data, για την ανάπτυξη νέων ψηφιακών καναλιών και υπηρεσιών που αλλάζουν ριζικά την εμπειρία πελάτη σε ένα omni-channel περιβάλλον. Αξιοποιώντας την τελευταία λέξη της τεχνολογίας, η ομάδα αυτή δίνει τη δυνατότητα στα Public να αλλάζουν ριζικά την εμπειρία του πελάτη μέσα από καινοτόμες υπηρεσίες, όπως το ανέπαφο checkout, την paperless απόδειξη και τη δυνατότητα walk-in παραγγελιών, χαρίζοντας στους Έλληνες καταναλωτές μια πρόγευση από τις αγορές του μέλλοντος», προσθέτει.

Λειτουργούμε με τους πελάτες μας στο επίκεντρο
«Πρωταρχικός μας στόχος είναι να λειτουργούμε με τους πελάτες μας στο επίκεντρο, να ακούμε τις ανάγκες και τις επιθυμίες τους και όπου μπορούμε να τους ‘προστατεύουμε’», μας λέει ο Νεόφυτος Παναγιώτου. «Η τρέχουσα κατάσταση δεν αποτελεί εξαίρεση. Φιλτράρουμε τα κόστη, εφόσον διαθέτουμε την απαραίτητη τεχνογνωσία για να διακρίνουμε αυξήσεις λογικές ή μη, ενώ όπου εν τέλει προκύπτουν αυξημένα κόστη, προσπαθούμε να τα απορροφούμε στον βαθμό του δυνατού. Παράλληλα, στο πλαίσιο του προγράμματος Βιωσιμότητάς μας, έχουμε επενδύσει σημαντικά κεφάλαια για μια πιο φιλική προς το περιβάλλον λειτουργία αλλά και για την προσφορά προϊόντων με sustainable χαρακτήρα. Αυτό ωφελεί και το περιβάλλον αλλά και τους πελάτες μας, καθώς έτσι έχουν τη λιγότερη δυνατή επιβάρυνση. Στοχεύουμε, ακόμη, στην ποιότητα και στις υπηρεσίες after sales, οι οποίες εξασφαλίζουν μεγαλύτερη διάρκεια ζωής των προϊόντων. Ταυτόχρονα, διερευνούμε συνεχώς την αγορά και τους διαθέσιμους προμηθευτές ώστε να εντοπίζουμε νέες ‘πηγές’ προϊόντων εγχώρια αλλά και παγκοσμίως, που καλύπτουν τις ανάγκες μας, αποφεύγοντας τις αλλεπάλληλες αυξήσεις της εποχής. Τέλος, εξασφαλίζουμε χρηματοδοτικά προγράμματα, όπως την παροχή έως και 48 άτοκων δόσεων αλλά και το πρόγραμμα Δ-ΟΣΗ», σημειώνει.