Στην Ελλάδα υπάρχουν ευνοϊκές προϋποθέσεις για την προσέλκυση επενδύσεων σε παραδοσιακούς και νέους τομείς. Ο Γιώργος Φιλιόπουλος μας λέει επίσης πώς η Enterprise Greece συμβάλει στην έλευση των επενδυτών αλλά και στην εξωστρέφεια των ελληνικών επιχειρήσεων.

Η πανδημία αποτέλεσε ανασταλτικό παράγοντα για την προσέλκυση επενδύσεων; Πως ανταποκρίθηκε η Enterprise Greece στα δεδομένα που δημιούργησε η υγειονομική κρίση;

Ο περιορισμός των μετακινήσεων, η αναστολή σχεδόν όλων των σημαντικών εκδηλώσεων με φυσική παρουσία και η αβεβαιότητα για την «επόμενη ημέρα», εξαιτίας της έξαρσης της πανδημίας του κορωνοϊού, οδήγησαν στην ακύρωση των περισσότερων προγραμματισμένων εκδηλώσεων του οργανισμού και τον επανασχεδιασμό των δράσεων, σε Διαδικτυακό περιβάλλον, προκειμένου να μπορεί να συνεχίσει την αποστολή του.

Με τα νέα δεδομένα που διαμορφώθηκαν, η Enterprise Greece αναπροσάρμοσε και υλοποίησε ένα ευρύ πρόγραμμα διαδικτυακών κυρίως δράσεων, με στόχο την προώθηση επενδυτικών ευκαιριών στην Ελλάδα, σε ενδιαφερόμενους επενδυτές, αλλά και την υλοποίηση συγκεκριμένων επενδυτικών σχεδίων. Οι εκδηλώσεις αυτές έγιναν με μεγάλη επιτυχία και διατήρησαν το ενδιαφέρον της διεθνούς επιχειρηματικής κοινότητας ζωντανό.

Σε αυτό το ασφυκτικό επιχειρηματικό πλαίσιο, παγκόσμιο και εθνικό, που διαμόρφωσε η πανδημία, αναπόφευκτη ήταν και η, σε μεγάλο βαθμό, μείωση της παγκόσμιας επενδυτικής δραστηριότητας και των σχετικών προς αυτήν προπαρασκευαστικών διαδικασιών. Και προτεραιότητα δόθηκε στην αναδιάρθρωση των εταιρικών λειτουργιών για τον περιορισμό των πρωτόγνωρων, άμεσων και δυσμενών επιπτώσεων που έφερε η πανδημία σε αυτές.

Η Ελλάδα αποτελεί ελκυστικό προορισμό για τις ξένες επενδύσεις; Είστε ικανοποιημένος από τον αριθμό τους και με ποιο τρόπο συμβάλει η Enterprise Greece στην προσέλκυση επενδύσεων;

Σύμφωνα με πρόσφατες διεθνείς έρευνες, η εικόνα της επενδυτικής κοινότητας για την Ελλάδα, ως επενδυτικού προορισμού, παραμένει θετική, παρά το αρνητικό κλίμα που δημιούργησε παγκοσμίως η πανδημία της Covid-19. Από τις έρευνες μάλιστα αυτές προκύπτει ότι, η πλειοψηφία των επενδυτών σήμερα εκτιμά πως η αποτελεσματική διαχείριση της κρίσης ενίσχυσε την εικόνα αυτή. Χαρακτηριστικό παράδειγμα, η πρόσφατη μελέτη EY Attractiveness Survey 2021 σύμφωνα με την οποία, η Ελλάδα βρίσκεται ανάμεσα στους πιο ελκυστικούς προορισμούς επενδύσεων στην Ευρώπη.

Αυτό αποτυπώνεται και στα επίσημα στοιχεία των Άμεσων Ξένων Επενδύσεων καθώς, σύμφωνα με τα προσωρινά στοιχεία της Τράπεζας της Ελλάδος οι (καθαρές) εισροές Ξένων Άμεσων Επενδύσεων στην Ελλάδα για το πρώτο ενδεκάμηνο (Ιαν- Νοέμβριος) 2021 ανήλθαν σε 4.705,0 εκατ. ευρώ, σε σχέση με 2.560,5 εκατομμύρια τον ίδιο διάστημα του 2020, παρουσιάζοντας αύξηση της τάξης του 83,7%. Αλλά και σε σχέση με το ίδιο διάστημα του 2019, η αύξηση έφθασε το 25%.

Οι μεταρρυθμίσεις της κυβέρνησης, καθώς και ο οργανωμένος και στοχευμένος σχεδιασμός δράσεων από την Enterprise Greece, ενίσχυσαν το ευνοϊκό κλίμα που είχε δημιουργηθεί και τις ευνοϊκές συνθήκες για υφιστάμενες αλλά και νέες επενδύσεις, όχι μόνον στους παραδοσιακούς για την Ελλάδα τομείς όπως ο τουρισμός και το real estate, αλλά και στους τομείς των Υπηρεσιών Υγείας, των Χρηματοπιστωτικών, των ΑΠΕ, των Υποδομών Ενέργειας και εσχάτως του Ψηφιακού Τομέα.

Σήμερα βλέπουμε σημαντικές εταιρείες- κολοσσούς, όπως η Microsoft, η Ρfizer, η Cisco και η Amazon Web Services, να επενδύουν στη χώρα μας στον κλάδο της τεχνολογίας, μετατρέποντάς τη σε τεχνολογικό hub, δημιουργώντας ταυτόχρονα, νέες προοπτικές για όλη τη νοτιοανατολική Ευρώπη. Έντονο είναι το ενδιαφέρον και για την αξιοποίηση λιμένων της χώρας αλλά και άλλων ακινήτων σημαντικής επενδυτικής αξίας. Όλα τα σχεδιαζόμενα, αλλά κυρίως τα ήδη υλοποιηθέντα έργα, δημιουργούν σημαντική προστιθέμενη αξία για τη χώρα μας και αποδεικνύουν τις δυνατότητες για αμοιβαία επωφελή επενδυτική συνεργασία ανάμεσα στην Ελλάδα και άλλες χώρες.

Ποιοι τομείς είναι περισσότερο ελκυστικοί για τους επενδυτές;

Αναμφισβήτητα, η Ελλάδα διαθέτει πληθώρα τομέων και κλάδων με εξαιρετικά συγκριτικά πλεονεκτήματα. Ως Enterprise Greece, παρακολουθούμε σε ετήσια βάση τις διεθνείς τάσεις, αλλά και τις εγχώριες εξελίξεις, και βάσει αυτών, διαμορφώνουμε τη στρατηγική μας στην προέλκυση νέων παραγωγικών επενδύσεων κάθε φορά, εστιάζοντας στους τομείς όπου παρατηρείται πιο έντονο ενδιαφέρον.

Είναι εξαιρετικά θετικό το γεγονός ότι υπάρχει πλέον στη χώρα μια ποιοτική διαφοροποίηση έναντι των προηγούμενων, πολλών ετών. Παρατηρείται μια σαφής στροφή ενδιαφέροντος σε τομείς εντάσεως γνώσης. Η διακλαδική καινοτομία, η έρευνα και ανάπτυξη, η υψηλή τεχνολογία και οι ΤΠΕ, αποτελούν τον πυρήνα των πρόσφατων επενδυτικών εξελίξεων, με την Ελλάδα να μετατρέπεται σταδιακά σε ένα νέο hub καινοτομίας-τεχνολογίας, βασιζόμενη τόσο στο εξαίρετο, υψηλού επιπέδου κατάρτισης, ανθρώπινο δυναμικό της, αλλά και το στρατηγικό ρόλο που διαδραματίζει στο σταυροδρόμι τριών ηπείρων.

Σημαντική εξέλιξη των τελευταίων ετών, αποτελεί το ενδιαφέρον διεθνών ομίλων και πολυεθνικών για την εγκατάσταση στη χώρα μας κέντρων ενδοομιλικών συναλλαγών και παροχής επιχειρηματικών υπηρεσιών προς τρίτους, γνωστά και ως Shared Service Centres και Business Process Outsourcing Centres. Οι επενδύσεις αυτές εστιάζουν πλέον στην Ελλάδα, διότι βασίζονται στην ποιότητα του εργατικού δυναμικού που διαθέτει η χώρα μας, στις πολύ καλές υποδομές, στον πολύγλωσσο προσανατολισμό μας, αλλά και στην καλή ποιότητα ζωής.

Επίσης, παραδοσιακά ισχυροί τομείς, όπως αυτοί του τουρισμού και της φιλοξενίας, των ακινήτων, της ενέργειας με έμφαση στις ΑΠΕ, λόγω εξαιρετικών κλιματολογικών συνθηκών, αλλά και της βιομηχανίας -με έμφαση στην παραγωγή τροφίμων και ποτών, στη συναρμολόγηση τελικών προϊόντων υψηλής τεχνολογίας, στην παραγωγή ηλεκτροκίνητων οχημάτων (κάτι πρωτόγνωρο για τα ελληνικά δεδομένα)- έλκουν πληθώρα επενδυτών οι οποίοι αναζητήσουν την επόμενη επιχειρηματική τους κίνηση στην Ελλάδα. Τέλος, οι τομείς των φαρμακευτικών προϊόντων και των επιστημών υγείας, αλλά και η ανάπτυξη εγκαταστάσεων εφοδιαστικής αλυσίδας, βρίσκονται επίσης στο επίκεντρο του διεθνούς ενδιαφέροντος. Ο πρώτος, λόγω της σημαντικής, εγχώριας, φαρμακευτικής παραγωγής και επιστημονικής γνώσης, τόσο από εξωστρεφείς ελληνικές επιχειρήσεις, όσο και από διεθνείς εταιρείες, οι οποίες που έχουν ήδη εισέλθει παραγωγικά στη χώρα. Όσο για τον δεύτερο, ευνοείται από τη στρατηγική γεωγραφική θέση της χώρας, η οποία λειτουργεί ως δίοδο των προϊόντων τόσο εντός Ευρωπαϊκής Ένωσης, όσο και σε περιοχές της ευρύτερης ΝΑ Μεσογείου.

Έχετε θέσει κριτήρια βιωσιμότητας για τις επενδύσεις που θέλετε να προσελκύσετε;

Το κριτήριο της βιωσιμότητας πρέπει πάντα να απασχολεί μια χώρα η οποία επιθυμεί να προσελκύσει μακροχρόνιες επενδύσεις, υψηλής προστιθέμενης αξίας. Βασιζόμενη σε αυτή την αρχή, η Enterprise Greece, διαθέτει έμπειρα στελέχη με πολυετή πείρα και τεχνογνωσία.

Πρωταρχικός στόχος μας είναι, η προσέλκυση επενδύσεων στρατηγικού χαρακτήρα σε όλους τους προαναφερόμενους τομείς. Επενδύσεις οι οποίες θα δημιουργήσουν ποιοτικές νέες θέσεις εργασίας, θα συμβάλουν στην τοπική και κατ’ επέκταση στην εθνική ανάπτυξη, θα ελαχιστοποιήσουν το περιβαλλοντικό αποτύπωμα και θα συνδράμουν στη δημιουργία συνεργατικών σχηματισμών, οι οποίοι θα αποτελέσουν στοιχείο προσέλκυσης πρόσθετων επιχειρηματικών κινήσεων και νέων επενδύσεων.

Στη διαδικασία αυτή, ο Οργανισμός μας αξιολογεί σε βάθος, κάθε υποβληθέν επενδυτικό σχέδιο σε τεχνικό, οικονομικό και νομικό επίπεδο, ώστε να διασφαλίσει τη σοβαρότητα του εγχειρήματος, το στοιχείο της βιωσιμότητας και την προστιθέμενη αξία του. Στη συνεχεία, υποβάλλει την εισήγησή του στην κεντρική διοίκηση για την έγκρισή του στο πρόσφατα αναθεωρηθέν θεσμικό πλαίσιο των στρατηγικών επενδύσεων, που χαρακτηρίζεται διαχρονικά -από τότε που πρωτοθεσπίστηκε, σχεδόν 12 χρόνια πριν- από τη λεπτομερή αποτύπωση των διαδικασιών και των κριτηρίων ελέγχου.

Η διαδικασία ελέγχου (screening) κάθε επενδυτικής πρότασης, αποτελεί απαραίτητη προϋπόθεση για οποιαδήποτε περαιτέρω ενέργεια. Ο έλεγχος των οικονομικών καταστάσεων, η αξιολόγηση του χρηματοοικονομικού μοντέλου και των προβλέψεων κάθε επιχειρηματικού πλάνου, η πρότερη εμπειρία και η υλοποίηση αντίστοιχων έργων από κάθε υποψήφιο επενδυτή, αποτελούν ορισμένα από τα κύρια στοιχεία που ελέγχονται ενδελεχώς για να εξακριβωθεί η βιωσιμότητα, η σκοπιμότητα και το όφελος που θα αποκομίσει η χώρα από αυτό.

Ποιος είναι ο στόχος του διεθνούς Forum που διοργανώνετε τον Ιούνιο;

Πρόκειται για μια σημαντική πρωτοβουλία που αναλαμβάνει η Enterprise Greece, για τη διοργάνωση ενός μεγάλου forum στην Αθήνα, σε συνεργασία με το European Business Angels Network (ΕΒΑΝ) και το Hellenic Business Angels Network (HBAN), με σκοπό να αποτελέσει ετήσιο θεσμό.

Στόχος του συνεδρίου, το οποίο, είναι προγραμματισμένο για τις 23 και 24 Ιουνίου, είναι να προσκαλέσουμε στην Αθήνα, 50 κορυφαίους angels investors, οι οποίοι θα μπορούν να ενημερωθούν, τόσο για το οικοσύστημα των start ups που υπάρχει αυτή την στιγμή στην Ελλάδα, όσο και για το οικονομικό τοπίο που έχει διαμορφωθεί στη χώρα μας τα τελευταία χρόνια. Με αυτή την πρωτοβουλία, ευελπιστούμε να συμβάλλουμε ουσιαστικά στην ανάπτυξη της ελληνικής τεχνολογικής αγοράς και την ενδυνάμωση της επιχειρηματικής εξωστρέφειας. Έχουμε ήδη εξασφαλίσει την παρουσία των πρώτων ομιλητών στο forum για τις ελληνικές start up, ενώ θα προχωρήσουμε άμεσα και στη δημιουργία μιας νέας ιστοσελίδας με νέα και πληροφορίες γύρω από αυτό.

Αξίζει να επισημάνουμε ότι, οι angel investor έχουν τη δυνατότητα, με τη σημαντική εμπειρία που διαθέτουν στο συγκεκριμένο τομέα, να πάρουν μια μικρή start up εταιρία και να τη μετατρέψουν σε εταιρία με μεγάλες δυνατότητες ανάπτυξης και κερδοφορίας.

Ο οργανισμός σας προωθεί τις ελληνικές εξαγωγές. Υπάρχουν αγορές στις οποίες δίνετε προτεραιότητα;

Ως μέρος του μηχανισμού Οικονομικής Διπλωματίας του Υπουργείου Εξωτερικών πλέον, οι συνέργειες με το δίκτυο των Γραφείων Οικονομικών και Εμπορικών Υποθέσεων στις Πρεσβείες και Προξενεία μας, και τα εξειδικευμένα στελέχη τους σε όλες τις σημαντικές αγορές του κόσμου, είναι κομβικής σημασίας. Η Enterprise Greece, ως βασικό και αναπόσπαστο κομμάτι αυτού του μηχανισμού, συμβάλει ουσιαστικά στην εξωστρέφεια των ελληνικών επιχειρήσεων και κατ΄ επέκταση στην καλύτερη προώθηση των προϊόντων τους στο εξωτερικό. Μεταξύ άλλων: προωθούμε τα ελληνικά προϊόντα, ενημερώνουμε ξένους αγοραστές σχετικά με την εξαγωγική δυναμική της Ελλάδας και την ελληνική αγορά και αξιοποιούμε εργαλεία προώθησης προϊόντων, όπως τη διοργάνωση εθνικού περίπτερου σε διεθνείς εκθέσεις, την οργάνωση αποστολών και Β2Β συναντήσεων με αγοραστές, το σχεδιασμό δράσεων ενημέρωσης καταναλωτών, τη διοργάνωση γαστρονομικών events, κ.α.

Όσον αφορά στις αγορές-στόχους, η Ευρωπαϊκή Ένωση συνεχίζει να αποτελεί προνομιακό εξαγωγικό προορισμό για τα ελληνικά προϊόντα, ενώ ψηλά στη λίστα βρίσκονται η Βόρεια Αμερική (ΗΠΑ, Καναδάς), το Ισραήλ και η Τουρκία. Αγορές προτεραιότητας είναι το Ηνωμένο Βασίλειο, η Κίνα, η Ν. Κορέα και η Ιαπωνία, ενώ θεωρούμε ότι οι χώρες της Νοτιοανατολικής Ασίας καθώς και η υποσαχάρια Αφρική, προσφέρουν πολύ μεγάλες δυνατότητες ανάπτυξης για τις ελληνικές εξαγωγές.