Κοινωνικά Βιώσιμο Φορολογικό σύστημα: Ουτοπία ή εφικτός στόχος;

Η κοινωνική προστασία αναδεικνύεται κομβικός παράγοντας οικονομικής ανάπτυξης και το φορολογικό πλαίσιο του 2022 ρυθμίζει τις εξελίξεις. Πώς η μετάβαση σε ένα πιο βιώσιμο παραγωγικό μοντέλο επιδρά στην αλλαγή του φορολογικού συστήματος;

Ο οικονομολόγος Άνταμ Σμιθ είχε κάποτε πει πως οι φόροι θα πρέπει να αντιστοιχούν στη φοροδοτική ικανότητα του ατόμου και, επιπλέον, να είναι συγκεκριμένοι, ευκόλως βεβαιούμενοι και αποδοτικοί. Σε μια εποχή όπου η εδραίωση ενός κοινωνικού κράτους τίθεται δυναμικά στο προσκήνιο, το φορολογικό σύστημα μπορεί να αποτελέσει επιταχυντή της προσπάθειας, επενδύοντας στο ανθρώπινο κεφάλαιο και συνεπώς, στοχεύοντας στην αναβάθμιση των εργαζομένων και των επιχειρήσεων.

Η μετάβαση σε ένα πιο εξωστρεφές και βιώσιμο παραγωγικό μοντέλο απαιτεί ένα κοινωνικά βιώσιμο φορολογικό σύστημα, που εστιάζει στη μείωση της ολοένα και πιο άνισης κατανομής του εισοδήματος και του πλούτου στην αγορά όπως και στη δημιουργία ίσων ευκαιριών για όλους. Θα καταφέρει η Ελλάδα να ανταπεξέλθει στην πρόκληση ενός φορολογικού συστήματος σταθερού, φιλικού προς την ανάπτυξη και τις επενδύσεις, δίκαιου και ανταγωνιστικού;

Η εξυγίανση του φορολογικού συστήματος της Ελλάδας
Η εξυγίανση του φορολογικού συστήματος της χώρας μας κρίνεται επιβεβλημένη καθώς τα τελευταία χρόνια η επιβολή υψηλής φορολογίας, που δεν συνδυάστηκε με αντίστοιχη διερεύνηση της φορολογικής βάσης, συνιστούσε τροχοπέδη της αναπτυξιακής δυναμικής της οικονομίας μας, μειώνοντας την ανταγωνιστικότητα των ελληνικών επιχειρήσεων, αποδυναμώνοντας τα κίνητρα εργασίας και επένδυσης και προκαλώντας έντονη φορολογική κόπωση.

Μια βιώσιμη και εξισορροπημένη φορολογική πολιτική που διακρίνεται για τη σταθερότητά της και βασίζεται στη σταδιακή μείωση της φορολογικής επιβάρυνσης τόσο στις επιχειρήσεις όσο και στην εργασία δημιουργεί κίνητρα για την αύξηση της παραγωγικότητας και την ενίσχυση των ξένων και εγχώριων επενδύσεων, συνεισφέροντας στην οικονομική ανάπτυξη και στην αύξηση της απασχόλησης.

Γεγονός είναι, βέβαια, πως οι υψηλές επιδόσεις της οικονομίας προϋποθέτουν ένα σύστημα κοινωνικής προστασίας που υποστηρίζει τη δημιουργία καλοπληρωμένων θέσεων απασχόλησης, εδραιώνοντας την ευημερία.

Στον εργασιακό χώρο απαιτείται ένας μετασχηματισμός που θα βασίζεται στην ενδυνάμωση των εργασιακών δικαιωμάτων, την καταπολέμηση της ανεργίας, την επιμόρφωση των υπαλλήλων, την ενίσχυση της γυναικείας επιχειρηματικότητας, την αύξηση του κατώτατου μισθού, τον περιορισμό των ελαστικών μορφών απασχόλησης και της «μαύρης» εργασίας, την παροχή κινήτρων ίδρυσης νεοφυών επιχειρήσεων κλπ. Επιπλέον, σημαντική είναι η προσπάθεια εξάλειψης του μισθολογικού χάσματος μεταξύ ανδρών – γυναικών, όπως και η ισόρροπη συμμετοχή ανδρών και γυναικών σε υψηλές θέσεις της διοίκησης. Άλλωστε, σύμφωνα με τον Δείκτη Ισότητας των Φύλων του Ευρωπαϊκού Ινστιτούτου για την Ισότητα των Φύλων, η ΕΕ απέχει τουλάχιστον 60 έτη από την επίτευξη πλήρους ισότητας των φύλων, με τη βαθμολογία της ΕΕ να έχει αυξηθεί μόλις κατά 4,9 μονάδες από το 2010 έως σήμερα.

Η υψηλή εκπαίδευση συνεπάγεται φορολογικά έσοδα
Νευραλγικός αποδεικνύεται ο ρόλος της εκπαίδευσης στα φορολογικά έσοδα, αφού το υψηλότερο επίπεδο εκπαίδευσης συνδέεται με υψηλότερα κατά κεφαλήν εισοδήματα Χαρακτηριστικό είναι πως για το έτος 2020, ο κίνδυνος φτώχειας εκτιμήθηκε στο 24.4% για όσους είχαν ολοκληρώσει προσχολική, πρωτοβάθμια και το πρώτο στάδιο της δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης ενώ στο 7.1% για εκείνους που είχαν ολοκληρώσει το πρώτο και το δεύτερο στάδιο της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης. Είναι σαφές πως η διεύρυνση της φορολογητέας βάσης σε μια οικονομία συνεπάγεται αύξηση του συνολικού επιπέδου φόρων που μπορούν να προκύψουν από αυτήν την οικονομία, ιδιαίτερα από τους άμεσους φόρους εισοδήματος.

Επιπλέον, η βελτίωση της ποιότητας της εκπαίδευσης συνδέεται με υψηλότερα επίπεδα φορολογικού ηθικού που συνιστά το εγγενές κίνητρο για την πληρωμή φόρων, καθώς το μεγαλύτερο μέρος των εσόδων για τα περισσότερα φορολογικά συστήματα προκύπτει από την εθελοντική συμμόρφωση των φορολογουμένων.

Η πανδημία αύξησε την ανισότητα εισοδήματος
Ο οικονομικός αντίκτυπος της πανδημίας ήταν τεράστιος με την παγκόσμια οικονομία να συρρικνώνεται κατά 4,3%, ποσοστό που αντιστοιχεί στη μεγαλύτερη πτώση της παραγωγής από τον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο.

Σύμφωνα μάλιστα με τη Έρευνα Εισοδήματος και Συνθηκών Διαβίωσης των Νοικοκυριών στην Ελλάδα, το ποσοστό του πληθυσμού που αδυνατεί να ανταποκριθεί οικονομικά ή στερείται, λόγω οικονομικής αδυναμίας, τουλάχιστον τρία από τον κατάλογο των εννιά βασικών αγαθών και υπηρεσιών αυξήθηκε το 2020 κατά δύο περίπου ποσοστιαίες μονάδες (32% το 2020 έναντι 30,2% το 2019).

Ωστόσο, εντυπωσιακό είναι πως κατά τη διάρκεια της πανδημίας το μερίδιο επί του παγκόσμιου πλούτου των νοικοκυριών που κατέχουν οι δισεκατομμυριούχοι αυξήθηκε. Όπως επιβεβαιώνει έκθεση για την παγκόσμια ανισότητα, η οποία συντάχθηκε από δίκτυο κοινωνικών επιστημόνων, οι δισεκατομμυριούχοι συγκεντρώνουν αθροιστικά το 3,5% του πλούτου των νοικοκυριών παγκοσμίως από το σχεδόν 2% που συγκέντρωναν μόλις ξέσπασε η πανδημία, στις αρχές του 2020.

Το νέο φορολογικό πλαίσιο
Η ΑΑΔΕ προκειμένου να θέσει τις βάσεις ενός πιο δίκαιου φορολογικού συστήματος, απαλλαγμένου από την πολυπλοκότητα και τις διαρκείς μεταβολές, αναμορφώνει και απλοποιεί το νομοθετικό πλαίσιο μέσω της κωδικοποίησης της φορολογικής νομοθεσίας.

Το νέο εύληπτο και κατανοητό φορολογικό πλαίσιο, που στοχεύει στην αύξηση της αποτελεσματικότητας της φορολογικής διοίκησης και στην προσέλκυση επενδύσεων στη χώρα μας, συνιστά μια μεταρρύθμιση του Ταμείου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας για την οποία έχουν τεθεί χρονοδιαγράμματα. Βρίσκεται ήδη σε εξέλιξη η κωδικοποίηση ρυθμίσεων για τον ΦΠΑ, την είσπραξη δημοσίων εσόδων, τη φορολογία περιουσίας, φόρους συναλλαγών και την έμμεση φορολόγηση, τις φορολογικές διαδικασίες, τον Εθνικό Τελωνειακό Κώδικα και τη διοικητική κωδικοποίηση της άμεσης φορολογίας (Κώδικας Φορολογίας Εισοδήματος).

Χρήστος Σταϊκούρας, Υπουργός Οικονομικών
«Στόχος μας η μείωση των φορολογικών βαρών για νοικοκυριά και επιχειρήσεις»
Η Κυβέρνηση της Νέας Δημοκρατίας έχει θέσει, από την αρχή της θητείας της, ως στρατηγικό στόχο και βασική επιδίωξη τη διαμόρφωση ενός σταθερού, υποστηρικτικού, οικονομικά αποτελεσματικού και κοινωνικά δίκαιου φορολογικού συστήματος, με κύριο άξονα τη μείωση των φορολογικών βαρών για νοικοκυριά και επιχειρήσεις, επισημαίνει ο Υπουργός Οικονομικός, Χρήστος Σταϊκούρας σημειώνοντας τις μόνιμες μειώσεις φόρων και ασφαλιστικών εισφορών, οι οποίες για τις επιχειρήσεις περιλαμβάνουν περαιτέρω μείωση του εταιρικού φορολογικού συντελεστή από το 24% στο 22% από το 2022, μείωση του συντελεστή παρακράτησης φόρου για τα μερίσματα από 10% στο 5%, μείωση της προκαταβολής φόρου για τα νομικά πρόσωπα από το 100% στο 80%, μείωση των ασφαλιστικών εισφορών κατά 1 + 3 μονάδες. Επιπλέον, όπως αναφέρει, δρομολογείται η θέσπιση φορολογικών κινήτρων για τη μεγέθυνση των επιχειρήσεων ενώ έχει χορηγηθεί προσαυξημένη έκπτωση για δαπάνες που αφορούν σε πράσινη οικονομία – ενέργεια – ψηφιοποίηση.

Έχουμε θεσπίσει φορολογικά κίνητρα για την προσέλκυση επενδύσεων, όπως είναι η έκπτωση, κατά 50% από το φορολογητέο εισόδημα φυσικού προσώπου-επενδυτή του ποσού που εισφέρει σε νεοφυείς επιχειρήσεις, για τα 3 πρώτα έτη λειτουργίας τους, και η παροχή κινήτρων για έρευνα και ανάπτυξη (R&D), υπό μορφή προσαυξημένης έκπτωσης κατά 100% των σχετικών δαπανών από τα ακαθάριστα έσοδα των επιχειρήσεων υπογραμμίζει ο Χρήστος Σταϊκούρας, συμπληρώνοντας τη θέσπιση έκπτωσης δαπανών για δράσεις Εταιρικής Κοινωνικής Ευθύνης και την καθιέρωση προσαυξημένης έκπτωσης για φορολογικές αποσβέσεις των μη ρυπογόνων επιβατικών αυτοκινήτων.

Συνεχίζουμε, για όσο χρειαστεί, να εφαρμόζουμε μέτρα στήριξης των επιχειρήσεων για την άμβλυνση των επιπτώσεων των δίδυμων κρίσεων που βιώνουμε – της υγειονομικής και της ενεργειακής- δηλώνει στο Finance Pro, τονίζοντας ότι η συγκεκριμένη πολιτική οδήγησε στην ισχυρή ανάκαμψη το 2021 θέτοντας τις βάσεις ώστε το 2022 να είναι η απαρχή μιας πορείας ισχυρής, βιώσιμης και κοινωνικά δίκαιης ανάπτυξης.

Κωνσταντίνος Β. Κόλλιας, Πρόεδρος του Οικονομικού Επιμελητηρίου Ελλάδος
«Η βιωσιμότητα είναι ένας παγκόσμιος στόχος»
Από τη μία πλευρά, η βιώσιμη ανάπτυξη εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από τη φορολογία, ώστε κάθε κράτος να έχει τους απαιτούμενους πόρους για να πετύχει αυτό το στόχο αλλά, από την άλλη πλευρά, η φορολογία δημιουργεί προβλήματα στη σύνδεση μεταξύ των αρμοδιοτήτων, επισημαίνει ο Κωνσταντίνος Β. Κόλλιας. Σκεφτείτε ότι, σε επίπεδο ΕΕ, αν και η Ένωση ηγείται παραδοσιακά την τελευταία δεκαετία όλων των χωρών παγκοσμίως στη δέσμευση για ένα βιώσιμο μέλλον, στις περισσότερες των περιπτώσεων (όπως με τον ηγετικό της ρόλο στη Συμφωνία του Παρισιού), η ισχύς της να χρηματοδοτήσει αυτή την κατεύθυνση μέσω στοχευμένων φορολογικών πρωτοβουλιών παραμένει περιορισμένη, προσθέτει ο Πρόεδρος του Οικονομικού Επιμελητηρίου, υπογραμμίζοντας πως μόνο τα τελευταία χρόνια έχουν γίνει κάποια βήματα – και στη χώρα μας – μέσω της επιβολής φόρων, που αποτελούν αντικίνητρα για τη χρήση συγκεκριμένων υλικών, όπως το πλαστικό, αυτοκινήτων παλαιάς τεχνολογίας, κλπ.

Η πραγματικότητα είναι ότι η βιωσιμότητα, σε όλες της τις διαστάσεις, είναι ένας παγκόσμιος στόχος που μπορεί να επιτευχθεί μόνο μέσω ευρείας δέσμευσης σε εθνικό επίπεδο και ταυτοχρόνως σε επίπεδο ενισχυμένων υπερεθνικών παικτών όπως η Ευρωπαϊκή Ένωση, μας λέει Ο Κωνσταντίνος Β. Κόλλιας, τονίζοντας πως μόνο με αυτό τον συνδυασμό καθίσταται εφικτή η λήψη φορολογικών μέτρων που θα συμβάλλουν στην προώθηση της βιώσιμης ανάπτυξης, ώστε να μειωθούν και οι δαπάνες, που προκαλούνται σε κάθε κράτος από τη χρήση προϊόντων και υπηρεσιών αντίθετων στη βιωσιμότητα.

Μαρία Λιαράκου, ιδιοκτήτρια του More than tax
«Σταδιακή αποκλιμάκωση των συντελεστών με παράλληλη θέσπιση φορολογικών κινήτρων»
H Ελλάδα εδώ και μερικά χρόνια προσπαθεί να οικοδομήσει κουλτούρα πληρωμών, ώστε να εξαλειφθούν οι λόγοι που την οδήγησαν σε οικονομικό αδιέξοδο την προηγούμενη δεκαετία, δηλώνει η Μαρία Λιαράκου τονίζοντας πως αυτή η προσπάθεια έχει περάσει από πολλές διακυμάνσεις, καθώς άλλες φορές επιλέχθηκε ως κατεύθυνση η υψηλότερη φορολόγηση και εισφοροδότηση αναλογική του εισοδήματος και άλλες φορές η μείωση των φόρων και η προαιρετική επιλογή σταθερής κλίμακας εισφορών. Τα τελευταία χρόνια η παρούσα κυβέρνηση εφαρμόζει σταδιακή αποκλιμάκωση των συντελεστών με παράλληλη θέσπιση φορολογικών κινήτρων στην προσπάθεια της να οδηγήσει την οικονομία στην κατεύθυνση που έχει επιλέξει, υπογραμμίζει αναφέροντας ως βασικούς άξονες του σχεδίου την ψηφιοποίηση των υπηρεσιών, τη βιώσιμη ανάπτυξη και τη μεγέθυνση με στόχο την εξωστρέφεια των μικρομεσαίων ελληνικών επιχειρήσεων.

Οι νέες εξελίξεις περαιτέρω μείωσης των συντελεστών δεν θα μπορούσαν παρά να είναι καλοδεχούμενες από την πλευρά των επιχειρήσεων και των πολιτών, μας λέει η Μαρία Λιαράκου σημειώνοντας ωστόσο πως η ελληνική πολιτεία δεν είναι διαχρονικά αξιόπιστη, αφού η νομοθεσία αλλάζει συνεχώς, κάτι που είναι από τα βασικά μειονεκτήματα της χώρας μας και ένα από τα ερωτηματικά των επιχειρηματιών έναντι της ψήφισης του νομοσχεδίου για εταιρικές συγχωνεύσεις που έχει στόχο να μεγαλώσουν οι πολύ μικρές επιχειρήσεις προσφέροντας 30% μείωση φόρου για τρία έτη στη νέα οντότητα. Η παρούσα κυβέρνηση δείχνει να έχει σταθερότητα στις επιλογές της προς το παρόν αλλά το ζήτημα των οικονομικών πολιτικών αφορά διαχρονικά τις κυβερνήσεις, υπογραμμίζει η Μαρία Λιαράκου.

Δημήτριος Ίσαρης, οικονομολόγος φοροτεχνικός, πρόεδρος του συλλόγου Οικονομολόγων λογιστών Πειραία, εκλεγμένο μέλος της ΣτΑ του ΟΕΕ, πρόεδρος του Πειθαρχικού του ΟΕΕ
«Μείωση των φόρων υπέρ της βιώσιμης ανάπτυξης»
Η άσκηση ορθής φορολογικής πολιτικής θα μπορέσει να μειώσει δραστικά τις ανισότητες και να δημιουργήσει ένα κράτος δικαίου, μας λέει ο Δημήτριος Ίσαρης τονίζοντας πως αυτό θα επιτευχθεί μέσω μεταρρυθμίσεων και κινήτρων τόσο για τα φυσικά πρόσωπα όσο και για τα νομικά. Ο νόμος 4646/2019 για τη φορολογική μεταρρύθμιση είναι ένα βήμα προς τη σωστή κατεύθυνση αφού μειώνει αισθητά τους φορολογικούς συντελεστές ( μείωση σε 9% έως εισόδημα 10.000 € για τα Φυσικά πρόσωπα ), δηλώνει υπογραμμίζοντας ωστόσο την ανάγκη άμεσης μείωσης του Φορολογικού Συντελεστή των Νομικών προσώπων από 22% σε 20%, όπως και την ανάγκγ διαγραφής του Τέλους Επιτηδεύματος, που θα μας φέρει και σε ευνοϊκότερη θέση για προσέλκυση Επενδυτών.

Στο άρθρο 31 του Νόμου 4756/2020 ορθά μειώνονται οι ασφαλιστικές εισφορές των μισθωτών του ιδιωτικού τομέα κατά τρεις (3) μονάδες, προσωρινά για το 2021, σημειώνει ο Δημήτριος Ίσαρης ενώ τονίζει πως η κατάργηση της εισφοράς αλληλεγγύης αλλά και η μονιμοποίηση της μείωσης των ασφαλιστικών εισφορών και ακόμα περισσότερο από τις 3 ποσοστιαίες μονάδες μόνο οφέλη μπορεί να έχει στην ανταγωνιστικότητα των ελληνικών επιχειρήσεων και στη προσέλκυση υψηλά καταρτισμένου προσωπικού.

«Επαναφέρω την πρότασή του Ο.Ε.Ε, για καθιέρωση ενός ενιαίου συστήματος φορολογίας εισοδήματος για φυσικά πρόσωπα, μισθωτούς, αυτοαπασχολούμενους και ατομικές επιχειρήσεις, με φορολόγηση του καθαρού εισοδήματος (έσοδα – έξοδα) για όλους» δηλώνει, επισημαίνοντας πως η υιοθέτηση του μόνο οφέλη μπορεί να έχει τόσο για τους φορολογούμενους όσο και για τα δημόσια έσοδα.

Λάμπρος Μπέλεσης, αντιπρόεδρος ΠΑΕΛΟ
«Ανάγκη αυστηρότερης εφαρμογής για τα τεκμήρια κτήσης περιουσιακών στοιχειών»
Μέχρι στιγμής ισχύουν οι 3 δίμηνες δόσεις πληρωμής των φόρων αλλά περιμένουμε στο σημείο αυτό μια σημαντική αλλαγή, σύμφωνα με την οποία οι δόσεις από 3 δίμηνες θα γίνουν 8 μηνιαίες, με σκοπό να διευκολυνθούν οι πολίτες λόγω των προβλημάτων από την παρατεταμένη διάρκειας κρίσης του κορονοϊού αλλά και από την μεγάλη (ελπίζουμε πρόσκαιρη) εκτίναξη των τιμών σε βασικά είδη, μας λέει ο κύριος Μπέλεσης.

Σε ό,τι αφορά τις αλλαγές φορολογικού περιεχομένου επισημαίνει πως φέτος ισχύουν κανονικά τα τεκμήρια διαβίωσης και το μέτρο των αποδείξεων τονίζοντας ωστόσο πως έπρεπε να ισχύσουν και για φέτος οι απαλλαγές για τα παραπάνω -αν φυσικά υπάρχει και το σχετικό απόθεμα στα διαθέσιμα του κράτους- εξαιτίας του δύσκολου Α’ εξάμηνο το 2021 και της πανδημίας που μαστίζει τον κόσμο και το 2022.

Σχετικά με τις ισχύουσες διατάξεις για τις ηλεκτρονικές αποδείξεις, ο Μπέλεσης μας υπενθυμίζει πως οι δαπάνες που γίνονται με ηλεκτρονικές πληρωμές, δηλαδή ή μέσω κάρτας ή μέσω e-banking, θα πρέπει να καλύπτουν το 30% του εισοδήματος του φορολογούμενου με μέγιστο όριο το ποσό των 20.000 ευρώ, με επιπλέον φόρο 22% στις δαπάνες που δεν πραγματοποίησε όποιος δεν πέτυχε τον στόχο.

Όσοι δεν δικαιολογούν τις τεκμαρτές δαπάνες με τα φετινά τους εισοδήματα ή με την ανάλωση εισοδημάτων που έχουν φορολογηθεί στο παρελθόν θα κληθούν να πληρώσουν επιπλέον φόρους και προκαταβολή με βάση το τεκμαρτό εισόδημα, αναφέρει, υπογραμμίζοντας την ανάγκη αυστηρότερης εφαρμογής για τα τεκμήρια κτήσης περιουσιακών στοιχείων.

Θεανώ Πάντα, Chief Executive Officer, TAX EXPERT TPM
«Ενίσχυση των επιχειρήσεων προς την καινοτομία και την εξωστρέφεια»
Η επιδιωκόμενη μετάβαση σε ένα βιώσιμο φορολογικό σύστημα δε θα στηρίζεται κατά κύριο λόγο στην εξωτερική χρηματοδότησής της αλλά στην αποτελεσματική αξιοποίηση των υφιστάμενων δυνατοτήτων της εκάστοτε οικονομίας, στην ορθή και διαφανή διαχείριση των διαθέσιμων πόρων και στον αποτελεσματικό συντονισμό στοχευμένων πολιτικών, μας λέει η Θεανώ Πάντα τονίζοντας τον παράλληλο στόχο της μείωσης των κοινωνικών ανισοτήτων, της κοινωνικής ευημερίας και δικαιοσύνης χωρίς αποκλεισμούς.

Επιδοτώντας την ανεργία θα δημιουργηθούν συνθήκες πλήρους απασχόλησης και έτσι θα αντιμετωπιστεί το φαινόμενο της εκροής των υψηλής κατάρτισης εργαζομένων (brain drain) αναφέρει, σημειώνοντας πως η αναβάθμιση του δυναμικού των επιχειρήσεων, η βελτίωση του επιχειρηματικού περιβάλλοντος, η μείωση κοινωνικών ανισοτήτων και η ταυτόχρονη παραγωγή διεθνώς εμπορεύσιμων προϊόντων και υπηρεσιών υψηλής ποιότητας θα μας οδηγήσει σε μια καλύτερη θέση στο διεθνές status.

Εφαρμόζοντας ένα δελεαστικό προοδευτικό και όχι επίπεδο φορολογικό και ασφαλιστικό σύστημα, (με αναλογικότητα των συντελεστών) η Ελλάδα θα προσελκύει πέραν από τους εγχώριους και ξένους επενδυτές, τονίζει η Θεανώ Πάντα, επισημαίνοντας πως με τη χρηματοδότηση μικρομεσαίων επιχειρήσεων με παροχή μικροδανείων (seed loans) -για την ανάπτυξη πολύ μικρών επιχειρήσεων και την προετοιμασία τους για να συγκεντρώσουν κεφάλαια (fund raising)- την παροχή ειδικών επενδυτικών δανείων σε επιχειρήσεις, είτε με τη μορφή δανείων με συμμετοχή στα κέρδη (profit participating loans) είτε με τη μορφή μετατρέψιμων ομολογιακών δανείων για την ανάπτυξη προϊόντων ή υπηρεσιών και με τη δημιουργία Ταμείου Εγγυήσεων (Guarantee Fund), θα επιτευχθεί η ενίσχυση των επιχειρήσεων, η αναβάθμιση αυτών και η μετακίνησή τους στην αλυσίδα αξίας.