Δευτέρα πρωί. Ο Οικονομικός Διευθυντής (ΟΔ) της οικογενειακής επιχείρησης «ΑΛΕΚΟΣ Α.Ε.» κ. Γιάννης, είχε ζητήσει να δει επειγόντως τον κ. Χρήστο, ιδιοκτήτη της εταιρείας. «Καλώς τον Γιάννη. Τι σε έφερε στο γραφείο;». Ο Γιάννης κόμπιασε λιγάκι, και του απαντά: «Είναι ο Αλέκος, Χρήστο µου… Ο γιός σου και υποψήφιος διάδοχός σου. Πώς να το πω… Δεν έχει ιδέα από…» «Τι εννοείς;» τον διέκοψε ο κ. Χρήστος. «Αν θυμάσαι, του είχα δώσει πριν μερικές μέρες να μελετήσει τις οικονομικές καταστάσεις και δεν μπόρεσε να εντοπίσει το τεράστιο πρόβλημα ρευστότητας που έχει η εταιρεία… Μου είπε: «Αφού κάναμε όλα αυτά τα κέρδη, θα πρέπει να πηγαίνουμε πολύ καλά.» Τι να πω, έπεσα απ’ τα σύννεφα».
Είμαστε βέβαιοι ότι οι Οικονομικοί Διευθυντές ή οι Προϊστάμενοι Λογιστηρίου σε πλήθος οικογενειακών επιχειρήσεων, έχουν βιώσει όχι έναν, αλλά πολλούς παρόμοιους διαλόγους. Ουσιαστικά οι ΟΔ είναι τα στελέχη που καλούνται να «καλύψουν» αρκετά «κενά» σε γνώσεις, προσόντα και δεξιότητες των μελών της οικογένειας, με πολύ σημαντικό το «κενό» σε οικονομικές γνώσεις των υποψηφίων διαδόχων! Επιπλέον, ο ΟΔ εισφέρει θετικά στη σωστή υλοποίηση της διαδικασίας της διαδοχής και της μεταβίβασης της ηγεσίας στην επόμενη γενιά, υπηρετώντας ταυτόχρονα πέντε ρόλους:
- Διάγνωση και πρόβλεψη: γνωρίζοντας τις παρελθούσες οικονομικές επιδόσεις και λαμβάνοντας υπόψη τις συνθήκες από το περιβάλλον δραστηριοποίησης, δημιουργεί ρεαλιστικά μελλοντικά οικονομικά σενάρια προς όφελος της οικογένειας και της επιχείρησης.
- Δημιουργία μετρητών: η ρευστότητα είναι μια πολύ σημαντική «ανησυχία» για την οικογένεια και την επιχείρηση, που η «φροντίδα» της αφήνεται τελικά – άμεσα ή έμμεσα – στον ΟΔ.
- Διαχείριση των οικονομικών: είναι αυτός που υποστηρίζει και τεκμηριώνει τη δημιουργία πλάνων επέκτασης και ανάπτυξης, στόχους εξαγορών και την εκποίηση σημαντικών περιουσιακών στοιχείων της οικογενειακής επιχείρησης.
- Πολιτική αποδοχών και ανταμοιβών: είναι ο κατεξοχήν άνθρωπος που συμβουλεύει τον ιδρυτή και τα άλλα μέλη της οικογένειας για το ύψος των αποδοχών του προσωπικού και το σύστημα αμοιβών που θα πρέπει να ακολουθεί η οικογενειακή επιχείρηση, και,
- Σχεδιασμός διαδοχής: στην πορεία μεταβίβασης της ηγεσίας από τη μια γενιά στην άλλη προκύπτουν πολύ σημαντικά οικονομικά θέματα, όπως φορολογίας, αποζημιώσεων, εξαγορών, μακροπρόθεσμου οικονομικού σχεδιασμού κλπ., τα οποία απαραίτητα θα πρέπει να συμπεριληφθούν στα σχεδιαζόμενα πλάνα διαδοχής.
Συμπερασματικά ο ΟΔ σε μια οικογενειακή επιχείρηση με τις γνώσεις και την εμπειρία του μπορεί να κάνει την οργάνωση πιο ευέλικτη και να εισφέρει τα μέγιστα στη διαρκή προσαρμογή της επιχείρησης στα όσα συμβαίνουν στο περιβάλλον δραστηριοποίησής της. Ακολουθώντας μάλιστα μια ολιστική προσέγγιση των πραγμάτων, μπορεί να υποβοηθήσει τα μέλη της οικογένειας προκειμένου αυτά να λάβουν τη σωστή απόφαση σε διλήμματα του τύπου: πρέπει να ικανοποιηθούν οι δικές μας ανάγκες σε ρευστό ή θα πρέπει να υλοποιήσουμε μια επένδυση; Τελικά, οι ΟΔ με τις δεξιότητες που διαθέτουν να τεκμηριώνουν αντικειμενικά και με αριθμούς τα προβλήματα και τις λύσεις, καταφέρνουν να διευκολύνουν τις συζητήσεις μεταξύ των μελών της οικογένειας για τη λήψη της ορθής απόφασης, κι έτσι, χωρίς ίσως να το αντιλαμβάνονται, παρέχουν ανεκτίμητες υπηρεσίες στην οικογένεια και στην επιχείρηση, συμβάλλοντας καταλυτικά και στην υλοποίηση μιας σωστής διαδοχής. Με μια προϋπόθεση: ότι τα μέλη της οικογένειας θα τον ακούσουν με προσοχή και χωρίς αδικαιολόγητους συναισθηματισμούς. Αν το κάνουν αυτό, τότε τα μέλη της οικογένειας να είναι σίγουρα ότι θα βγουν πολλαπλά ωφελημένα!