Ο Μάνος Ανδρικάκης εξηγεί στο FinancePro γιατί η ψηφιοποίηση μιας επιχείρησης επηρεάζει τη σχέση με τους επενδυτές, ποια νέα επενδυτικά κριτήρια διαμορφώνονται και πόσο επίκαιρη παραμένει η αξία των κριτηρίων ESG.

Για να είναι αποτελεσματικός ο χρηματοοικονομικός έλεγχος, πρέπει να προσδιορίζονται και να επικοινωνούνται στους επενδυτές βασικά ζητήματα, όπως η εκτίμηση των περιουσιακών στοιχείων μιας εταιρείας, αλλά και η δυνατότητά της να αντεπεξέλθει σε δανειακές υποχρεώσεις, ιδίως στο σύγχρονο πλαίσιο αυξημένης αστάθειας. Η ψηφιοποίηση βοηθά στην επεξεργασία και επικοινωνία αυτών των δεδομένων, αλλά, παράλληλα, αναγκάζει τους οικονομικούς ελεγκτές να λαμβάνουν υπόψιν τους και νέους κινδύνους ηλεκτρονικής απάτης.

Οι περισσότεροι ηγέτες των επιχειρήσεων αναμένουν ότι οι ψηφιακές τεχνολογίες θα μεταμορφώσουν δραματικά τον κλάδο τους μέχρι το 2026. Με ποιες ενέργειες οι υπεύθυνοι του χρηματοοικονομικού τομέα μπορούν να επιταχύνουν την ψηφιοποίηση της εταιρείας τους;

Ο ψηφιακός κόσμος απαιτεί η ανταλλαγή δεδομένων να γίνεται άμεσα και ψηφιακά και οι λειτουργίες των εταιρειών δεν μπορούν να αποτελούν εξαίρεση. Το επενδυτικό κοινό απαιτεί, η πληροφόρηση που δέχεται, να είναι άμεση και διαδραστική και αυτό απαιτεί αυτοματοποίηση της συλλογής και επεξεργασίας των δεδομένων, καθώς και έκδοση οικονομικών αποτελεσμάτων σε ψηφιακή μορφή, με τις οποίες οι εταιρείες μπορούν να κοινοποιήσουν άμεσα και στοχευμένα τα αποτελέσματα και τα επιτεύγματά τους.

Σήμερα, οι οικονομικές υπηρεσίες των εταιρειών δαπανούν περισσότερο χρόνο στη συλλογή, επεξεργασία και επικύρωση των δεδομένων, παρά στην ανάλυσή τους και επικοινωνία τους με το κοινό, λειτουργώντας εις βάρος της προόδου των εταιρειών.

Για την αυτοματοποίηση των οικονομικών υπηρεσιών των εταιρειών απαιτείται η ψηφιοποίηση των δεδομένων, η χρήση τεχνολογικών εργαλείων, τεχνητή νοημοσύνη (ΑΙ) και machine learning για τη διαχείριση μεγάλου όγκου δεδομένων (big data), ηλεκτρονικό αρχείο, αυτοματοποίηση εγκρίσεων / καταχωρήσεων, εγκριτικών ροών και, τέλος, η ψηφιοποίηση της ανάλυσης δεδομένων και αναφορών.

Η αυτοματοποίηση προσφέρει μεγαλύτερη διαφάνεια και διευκολύνει τον έλεγχο. Λιγότερες manual κινήσεις, λιγότερα λάθη, λιγότερος χρόνος για έλεγχο. Ο συνδυασμός ERP και εργαλείων διαχείρισης χρηματοοικονομικής εταιρικής απόδοσης αυτοματοποιεί περαιτέρω τις διαδικασίες και μειώνει τους κινδύνους, το κόστος των εταιρειών, ενώ παράλληλα επιτρέπει καλύτερη και αμεσότερη λήψη αποφάσεων.

Η μεγαλύτερη πρόκληση είναι και πάλι η κουλτούρα των εταιρειών, καθώς αυτός ο μετασχηματισμός απαιτεί αποδοχή και ευχέρεια στη χρήση των νέων τεχνολογιών και εργαλείων. Οι αναγκαίες δεξιότητες του ανθρωπίνου δυναμικού των οικονομικών τμημάτων έχει διευρυνθεί, συμπεριλαμβάνοντας προσωπικό με οικονομικό υπόβαθρο, με ευχέρεια στη χρήση νέων τεχνολογιών, επιστήμονες δεδομένων (data scientists) και προγραμματιστές.

Πώς αναμένεται να μεταμορφώσουν την επενδυτική δραστηριότητα στην Ελλάδα κίνδυνοι όπως η αύξηση του κόστους κατασκευής, ο πληθωρισμός, η αύξηση επιτοκίων και ο πολιτικός κίνδυνος και ποια είναι τα νέα επενδυτικά κριτήρια που διαμορφώνονται;

Το πληθωριστικό περιβάλλον, με τα αυξημένα κόστη και επιτόκια, σε συνδυασμό με την αβεβαιότητα που επικρατεί, αντικατοπτρίζονται σε μείωση των επενδύσεων και επενδύσεις με κύρια κριτήρια τη βιωσιμότητα και το χαμηλό ρίσκο.

Οι επενδύσεις σε ακίνητη περιουσία θεωρείται ότι αποτελούν αντιστάθμιση – hedging, έναντι του πληθωρισμού και μάλιστα μπορούν να έχουν σημαντικά κέρδη, κάνοντας έξυπνες, στοχευμένες επενδύσεις και έχοντας χαμηλά επίπεδα δανεισμού. Σε γενικές γραμμές, ένα πληθωριστικό περιβάλλον, με αύξηση του κόστους κατασκευής και επιτοκίων οδηγεί σε υψηλότερα ενοίκια και υψηλότερες τιμές ακινήτων, ενώ, ταυτόχρονα, η αύξηση των επιτοκίων των δανείων τείνει να ασκεί πτωτική πίεση στη ζήτηση της αγοράς ακίνητων. Αυτό που παρατηρούμε είναι πως ποιοτικά ακίνητα, σε prime locations και με υψηλή ενεργειακή απόδοση είναι δυσεύρετα, δεν φαίνεται να επηρεάζονται από την πτώση στη ζήτηση και μάλιστα εμφανίζουν αυξήσεις τιμών.

Η ευαισθητοποίηση της κοινωνίας σχετικά με την κοινωνία, το περιβάλλον, τη διαχείριση της κλιματικής κρίσης αποτελεί πλέον σημαντικό επενδυτικό κριτήριο που φαίνεται πως ήρθε για να μείνει και, σε συνδυασμό με την αύξηση του κόστους ενέργειας, η περιβαλλοντική απόδοση των επενδύσεων έχει σημαντική επίπτωση στη συνολική απόδοση των επενδύσεων. Λοιπά επενδυτικά κριτήρια, όπως το χαμηλό ρίσκο, η χαμηλή έκθεση σε δανεισμό, η κεφαλαιουχική επάρκεια, αποτελούν σημαντικά κριτήρια, ιδιαίτερα σε περιόδους αύξησης πληθωρισμού και επιτοκίων.

Καθώς τα «πράσινα» κτίρια αποκτούν αυξημένη υπεραξία, πιστεύετε ότι το E των κριτηρίων ESG ήρθε για να μείνει στην επενδυτική κουλτούρα, ανοίγοντας ένα νέο παράθυρο αειφορίας στην αγορά;

Η ευαισθητοποίηση της κοινωνίας σχετικά με την κοινωνία, το περιβάλλον, τη διαχείριση της κλιματικής κρίσης και την απαίτηση καταναλωτών και επενδυτών για βιώσιμες, ηθικές επιχειρηματικές πρακτικές, κινητοποίησε αλλαγές και στην κουλτούρα των επενδυτών και των επιχειρήσεων. Βλέπουμε τα ακίνητα υψηλής ενεργειακής απόδοσης να είναι περιζήτητα, να αποκτούν αυξημένη υπεραξία και να πετυχαίνουν αρκετά καλύτερες αποδόσεις από αντίστοιχα συμβατικά κτίρια.

Σημαντικό πλεονέκτημά τους, το οποίο φαίνεται έντονα την τρέχουσα περίοδο, είναι πως τα κτίρια χαμηλής ενεργειακής κατανάλωσης είναι πιο ανθεκτικά σε αυξήσεις του κόστους ενέργειας. Αυτή η ανάγκη για νέα «πράσινα» κτίρια βλέπουμε να κινητοποιεί την αγορά. Επίσης, τα κριτήρια ESG αποτελούν πλέον κριτήριο αποτίμησης των εταιρειών, επιπλέον της σχέσης κινδύνου και απόδοσης, δημιουργώντας την ανάγκη σε όλες τις επιχειρήσεις και στην αγορά για εξεύρεση νέων λύσεων και ανάπτυξη.

Ποια πιστεύετε πώς είναι τα τρία βασικά ζητήματα που θα επηρεάσουν τους οικονομικούς ελεγκτές και τις ομάδες τους το 2023;

Για έναν πετυχημένο και αποτελεσματικό έλεγχο που πραγματικά είναι εκεί για να προσθέσει αξία, το πρώτο βήμα είναι να γίνει σωστή αναγνώριση των βασικών ζητημάτων ελέγχου.

Επιπλέον, η αναγνώριση και γνωστοποίηση των βασικών θεμάτων ελέγχου παρέχει ενημέρωση προς τους επενδυτές, ώστε να γίνεται καλύτερη αξιολόγηση των οικονομικών καταστάσεων των εταιρειών.

Τα βασικά ζητήματα ελέγχου ήταν διαχρονικά η αναγνώριση εσόδων (revenue recognition), η εκτίμηση των περιουσιακών στοιχείων (valuation of assets) και η παράκαμψη ελέγχου / διαδικασιών από τη διοίκηση (management override of controls).

Εκτός των παραπάνω, ένα ζήτημα που χρήζει ελέγχου είναι η δυνατότητα των οργανισμών να αντεπεξέλθουν στις δανειακές τους υποχρεώσεις. Οι ασταθείς γεωπολιτικές συνθήκες, με την αύξηση του πληθωρισμού και των επιτοκίων, αυξάνουν τον κίνδυνο οι εταιρείες να μην μπορούν να καλύψουν τις δανειακές τους υποχρεώσεις, επηρεάζοντας άμεσα την ανάπτυξη αλλά και την βιωσιμότητα των επιχειρήσεων.

Επίσης, η ψηφιοποίηση των εταιρειών, με big data, δεδομένα σε cloud, ψηφιακές εγκρίσεις κ.ά., έχει εισαγάγει μια νέα διάσταση που οφείλουν οι οικονομικοί ελεγκτές να λάβουν υπόψιν τους στον έλεγχό τους, καθώς δεν μπορεί πια να αγνοηθεί ο κίνδυνος ηλεκτρονικής απάτης, μη ορθών πρακτικών ή δυσλειτουργίας και η επίπτωση που μπορεί να έχει σε έναν οργανισμό.