O διευρυμένος ρόλος του σύγχρονου CFO στο μικροσκόπιο του διάσημου Kαθηγητή Οικονομικών του IMD και επικεφαλής του Διεθνούς Κέντρου Ανταγωνιστικότητας. Σε μια εποχή ραγδαίων τεχνολογικών και γεωπολιτικών εξελίξεων, ποιες ικανότητες καθιστούν περισσότερο ανταγωνιστικούς τους οικονομικούς διευθυντές του μέλλοντος;
Οι νέες τεχνολογίες απαιτούν και νέες δεξιότητες για τα οικονομικά στελέχη, υπογραμμίζει ο Arturo Bris ενώ όπως αναφέρει τα χρηματοοικονομικά θεωρούνται πλέον ως ένα κοινό κέντρο υπηρεσιών στο οποίο η επιχείρηση μπορεί να προσφύγει για δεδομένα ή έγκριση.
Πώς η τεχνική νοημοσύνη και τα Big Data ανατρέπουν τα δεδομένα στον οικονομικό τομέα και πώς καλείται να ανταπεξέλθει η οικονομική διεύθυνση στον ψηφιακό μετασχηματισμό;
Οι νέες τεχνολογίες επηρεάζουν τον χρηματοοικονομικό ρόλο με διαφορετικούς τρόπους: Καταρχάς, καθιστούν πολλά από τα εργαλεία μας απαρχαιωμένα. Για παράδειγμα, τα εργαλεία αποτίμησής μας (μοντέλο ελεύθερων ταμειακών ροών, πολλαπλάσια) βασίζονται σε μια απλοϊκή άποψη του μέλλοντος, ενώ το AI και το Big Data Analytics παρέχουν σήμερα μοντέλα που μπορούν να προβλέψουν τη μελλοντική αξία με εξαιρετικά υψηλή ακρίβεια. Δεύτερον, οι τεχνολογίες μεταβάλλουν το επιχειρηματικό μοντέλο μιας εταιρείας και ως εκ τούτου απαιτούν νέες δεξιότητες για τα οικονομικά στελέχη, επειδή οι εταιρείες θα καινοτομούν όλο και περισσότερο, όχι στα προϊόντα και τις υπηρεσίες που παρέχουν, αλλά στον τρόπο με τον οποίο κερδίζουν χρήματα («καινοτομία επιχειρηματικού μοντέλου»). Επομένως, οι CFOs πρέπει να είναι ευέλικτοι, ανοιχτόμυαλοι και δημιουργικοί, δεξιότητες που δεν βρίσκονταν στην κορυφή της λίστας πριν από μερικά χρόνια. Τέλος, η τεχνολογία blockchain αποκεντρώνει πολλές εσωτερικές λειτουργίες, μερικές από τις οποίες έχουν να κάνουν με τη χρηματοδότηση: συμμόρφωση, λογιστική, έλεγχος, εσωτερικές πληρωμές. Συνεπώς, το οικονομικό τμήμα θα διευρύνει το πεδίο του, με τον τρόπο που προανέφερα αλλά, συγχρόνως, θα δει και τις ευθύνες του να συρρικνώνονται.
Ως επικεφαλής του Διεθνούς Κέντρου Ανταγωνιστικότητας, ποιες θα λέγατε πως είναι οι ικανότητες που καθιστούν περισσότερο ανταγωνιστικούς τους οικονομικούς διευθυντές του μέλλοντος;
Σε έναν νέο κόσμο μεγάλης αβεβαιότητας και, ακόμη χειρότερα, άγνοιας, οι ηγέτες πρέπει να ανταποκρίνονται γρήγορα στις αλλαγές που συμβαίνουν στο περιβάλλον. Αυτό απαιτεί ευελιξία αλλά και μια συνεχή κατάσταση διαχείρισης κρίσεων που περιλαμβάνει ανάπτυξη νέων διαδικασιών και της κατάλληλης κουλτούρας, ώστε η εταιρεία είναι σε θέση να αντιδρά γρήγορα σε νέα, άγνωστα γεγονότα.
Ταυτόχρονα, καθώς στον νέο κόσμο θέσεων εργασίας που διαμορφώνεται οι εργαζόμενοι θα αναλαμβάνουν πολλά και διαφορετικά καθήκοντα, είναι σημαντικό για τους CFO να εμφανίζονται πρόθυμοι να προετοιμάσουν τις ομάδες τους για νέες δραστηριότητες, κάτι που απαιτεί από αυτούς να είναι ευέλικτοι προκειμένου να αποδεχτούν ότι τα επόμενα χρόνια η διατήρηση των εργαζομένων θα αποδειχθεί πολύ πιο δύσκολη υπόθεση.
Δεδομένου του γεγονότος ότι σε επίπεδο εσωτερικών λειτουργιών παρατηρείται στενή συσχέτιση ανάμεσα σε επενδυτικές και χρηματοδοτικές αποφάσεις, ποιες είναι οι νέες ισορροπίες που διαμορφώνονται στη σχέση του Διευθύνοντα Σύμβουλο με τον Οικονομικό Διευθυντή;
Αυτό είναι ένα πολύ καλό σημείο ανάπτυξης. Δεδομένου του γεγονότος ότι οι χρηματοοικονομικές λειτουργίες δε διαχωρίζονται πλέον από τις δραστηριότητες της εταιρείας, τα χρηματοοικονομικά θεωρούνται ως ένα κοινό κέντρο υπηρεσιών στο οποίο η επιχείρηση μπορεί να προσφύγει για δεδομένα ή έγκριση. Τα οικονομικά θα ενσωματωθούν στην κύρια στρατηγική της εταιρείας και αυτό σημαίνει δύο πράγματα:
Πρώτον, ο Διευθύνων Σύμβουλος και ο Οικονομικός Διευθυντής πρέπει να συνεργαστούν πιο στενά από ποτέ, γιατί η στρατηγική δεν μπορεί να υπάρξει χωρίς να ληφθεί υπόψη ο τρόπος με τον οποίο η εταιρεία συλλαμβάνει την αξία.
Δεύτερον, θα δούμε πώς οι CFOs θα είναι πιο πιθανό να αναρριχηθούν σε θέσεις CEOs, αφού για να επιτύχουν στη δουλειά οι CEO θα χρειαστούν, τώρα περισσότερο από ποτέ, χρηματοοικονομικές δεξιότητες. Στο παρελθόν, η θέση του οικονομικού διευθυντή βρισκόταν δύο ή τρία επίπεδα κάτω από τον Διευθύνοντα Σύμβουλο αλλά σήμερα ο CFO είναι σχεδόν συν-διευθύνων σύμβουλος.
Θεωρείτε πως οι CFOs καλούνται να διαδραματίσουν κομβικό ρόλο στη διαχείριση ταλέντων και στη δημιουργία του εργατικού δυναμικού του μέλλοντος;
Βεβαίως! Όχι μόνο επειδή οι CFOs πρέπει να συμβάλουν στην αύξηση των οικονομικών δεξιοτήτων όλων των εργαζομένων αλλά και επειδή ο ρόλος τους θα είναι πρωταρχικής σημασίας στη δημιουργία νέων τρόπων επιβράβευσης και αποζημίωσης των εργαζομένων. Η ιδέα μιας δουλειάς με καθημερινό ωράριο 9 με 5 και μιας καριέρας 40 ετών σε μια εταιρεία έχει πλέον ξεθωριάσει. Οι CFO θα πρέπει να εργαστούν σκληρότερα με τις ομάδες ανθρώπινου δυναμικού για να βελτιστοποιήσουν (από την άποψη του κόστους) τις αποζημιώσεις, τους προϋπολογισμούς ανάπτυξης ταλέντων και τις πρακτικές πρόσληψης.
«Δεν είναι τα πιο δυνατά είδη που επιβιώνουν ή τα πιο έξυπνα, αλλά αυτά που ανταποκρίνονται καλύτερα στις αλλαγές», είχε πει κάποτε ο Κάρολος Δαρβίνος. Καθώς η πανδημία του Covid-19 ανέδειξε την ευελιξία ως τη μοναδική σταθερά, πώς μπορεί ο CFO να πλοηγηθεί με ασφάλεια στο διαρκώς μεταβαλλόμενο επιχειρηματικό τοπίο;
Οι αλλαγές θα είναι πιο συχνές τώρα, αλλά και πιο απρόβλεπτες. Η πανδημία του Covid και η εισβολή στην Ουκρανία μας δείχνουν ότι τα στελέχη δεν μπορούν να σχεδιάσουν και να διαχειριστούν παγκόσμιους κινδύνους. To 2019 κανείς δεν γνώριζε την πιθανότητα να συμβούν κρίσιμα γεγονότα και η ίδια ιστορία θα επαναληφθεί σύντομα. Επομένως, η ευελιξία είναι το κλειδί. Ωστόσο, η ευελιξία πρέπει να οικοδομηθεί τώρα, μέσω πολιτισμικών αλλαγών οργανωτικής δομής και διαδικασίας που κάνουν την επιχείρηση και τους υπαλλήλους της να αντιδρούν με επιτυχία στο άγνωστο.
Εν μέσω των αναταράξεων του πληθωρισμού και των ασταθών γεωπολιτικών συνθηκών, πόσο αισιόδοξος είστε για τη νέα αειφόρο επιχειρηματική εποχή που ανατέλλει; Μπορεί ο σύγχρονος CFO να καταστεί ένας παράγοντας αλλαγής με επίκεντρο όχι μόνο τη διαχείριση κρίσεων αλλά την αξία και την ανάπτυξη;
Οι ηγέτες πρέπει να είναι —όπως λέμε στην IMD— αμφιδέξιοι. Χρειάζεται, δηλαδή, να αντιμετωπίσουν τις βραχυπρόθεσμες απαιτήσεις της επιχείρησης, ενώ ταυτόχρονα πρέπει να δημιουργήσουν ένα μακροπρόθεσμο όραμα που να βασίζεται στο σύνολο των καθιερωμένων αξιών των εταιρειών. Σήμερα οι χρηματοπιστωτικές αγορές απαιτούν προοπτικές ανάπτυξης από τις εταιρείες αλλά και κερδοφορία, και ο συνδυασμός αυτών έρχεται σε απόλυτη συνάρτηση με την ικανότητα του σύγχρονου CFO να διαδραματίζει έναν τέτοιο διπλό ρόλο.