Καθώς διανύουμε τους πρώτους μήνες του 2024, το τοπίο διαχείρισης της μισθοδοσίας συνεχίζει να αλλάζει, ακολουθώντας τις πρόσφατες εξελίξεις σε τεχνολογικό επίπεδο. Το λογισμικό διαχείρισης μισθοδοσίας αποκτά νέο προφίλ με βάση τις αυτοματοποιημένες διαδικασίες και τη μηχανική μάθηση, γεγονός που γεννά και νέες επιχειρηματικές ανάγκες. Η οικονομική διεύθυνση των εταιρειών, οφείλει να υιοθετήσει τα νέα δεδομένα αν επιθυμεί να διατηρήσει το πλεονέκτημα έναντι των ανταγωνιστών της. Άλλωστε, τα οφέλη υπερτερούν στην τεχνολογική αυτή μετάβαση, προσφέροντας ευελιξία και έδαφος για μεγαλύτερα κέρδη.
Η κυριαρχία των cloud-based λύσεων
Στην κορυφή της λίστας για το 2024 βρίσκεται η μεταφορά των υπηρεσιών μισθοδοσίας σε ένα σύστημα με βάση το cloud ως νευραλγικό κομμάτι της στρατηγικής μιας επιχείρησης στη σύγχρονη εποχή. Σύμφωνα με τον κ. Αριστοτέλη Γύπαρη, CFO του Iaso Group of Hospitals, η μετάβαση των υπηρεσιών payroll στο cloud αντιπροσωπεύει σημαντική καινοτομία στον τρόπο διαχείρισης των εταιρικών οικονομικών λειτουργιών, προσφέροντας ουσιαστικές βελτιώσεις σε αποδοτικότητα, ασφάλεια και προσβασιμότητα. «Η οικονομική διεύθυνση, ενστερνιζόμενη την τεχνολογική καινοτομία, επιδιώκει να εκμεταλλευτεί τις δυνατότητες που προσφέρει η cloud τεχνολογία για την αναβάθμιση της εταιρικής αποδοτικότητας και την ενίσχυση της στρατηγικής λήψης αποφάσεων. Η έμφαση στην καινοτομία και την τεχνολογία διευκολύνει την αυτοματοποίηση σύνθετων διαδικασιών, μειώνει την πιθανότητα ανθρώπινων λαθών, και προσφέρει προηγμένες αναλυτικές δυνατότητες για την καλύτερη κατανόηση των οικονομικών τάσεων και δεδομένων. Επιπλέον, η ικανότητα ενσωμάτωσης με άλλα συστήματα και η ευελιξία στην προσαρμογή σε νέους κανονισμούς και απαιτήσεις, καθιστά την cloud τεχνολογία ακόμα πιο ελκυστική».
«Η μετάβαση των υπηρεσιών μισθοδοσίας σε πλατφόρμες βασισμένες στο cloud αντιπροσωπεύει ένα σημαντικό βήμα προόδου για τις επιχειρήσεις, παρά τις πολλαπλές προκλήσεις. Η οικονομική διεύθυνση έχει το καθήκον να αντιμετωπίσει αυτήν την εξέλιξη με στρατηγικό προσανατολισμό, λαμβάνοντας υπόψη τις κοστολογικές εξοικονομήσεις και την αυξημένη αποτελεσματικότητα που υπόσχεται», λέει ο κ. Νικόλαος Βίγκος, CFO στη Merck Hellas, υπογραμμίζοντας τη σπουδαιότητα εναρμόνισης με τη νομοθεσία. «Χρειάζεται να επιδεικνύουμε ιδιαίτερη προσοχή στη διασφάλιση της ασφάλειας και της συμμόρφωσης προς την ισχύουσα νομοθεσία περί προστασίας δεδομένων». Σε κάθε περίπτωση, όπως επιβεβαιώνει ο κ. Γιώργος Αθανασίου, FCCA CFO στην Teleperformance Greece, η οικονομική διεύθυνση οφείλει να αντιμετωπίσει τη μετάβαση των υπηρεσιών payroll στο cloud με βάση μια ολοκληρωμένη στρατηγική προσέγγιση. «Θα πρέπει αρχικά να εκτιμηθούν τα σημαντικά οφέλη που θα ακολουθήσουν, όπως η εξοικονόμηση κόστους, η αυξημένη ευελιξία και φυσικά, η ενίσχυση της ασφάλειας δεδομένων μέσω cloud-based λύσεων. Για την ομαλή μετάβαση πρέπει να επενδύσουμε στην εκπαίδευση προσωπικού ικανού στην αντιμετώπιση νέων τεχνολογιών και στην κατανόηση αυτοματοποιημένων διαδικασιών. Ζωτικής σημασίας είναι επίσης, η επιλογή αξιόπιστων παρόχων cloud και η σύναψη συμβάσεων που εξασφαλίζουν υψηλά πρότυπα ασφαλείας. Η στρατηγική συνεργασία με τους παρόχους τεχνολογίας εξασφαλίζει συνεχή υποστήριξη και προσαρμογή στις εξελίξεις, ενώ η διαφάνεια στην επικοινωνία βοηθά στην αποτελεσματική υλοποίηση αυτής της μετάβασης».
Ο κ. Στάθης Λάγιος, CFO της Shop & Trade, μάς μεταφέρει πίσω στον χρόνο, όταν το 1969 δημιουργήθηκε το πρώτο διαδίκτυο, χαρακτηρίζοντας το cloud ως «ένα καθαρό δημιούργημα» της ψηφιακής εποχής. Από τότε μέχρι και σήμερα, ο παγκόσμιος ιστός (Internet) αποτέλεσε την πλατφόρμα στην οποία αναπτύχθηκαν η ενημέρωση, η ψυχαγωγία, η ασφάλεια και η επιχειρηματικότητα. «Ο βασικός παράγοντας που ανατροφοδοτούσε την ανάγκη της διεύρυνσης και βελτιστοποίησης για το κάθε τεχνολογικό βήμα που λάμβανε χώρα, παραμένει η ανταλλαγή της επικοινωνίας σε παγκόσμιο επίπεδο και μέχρι και την τελευταία γωνιά του πλανήτη μας. Το cloud ήρθε να καλύψει την ανάγκη της αποθήκευσης, καθώς και της άμεσης και αποτελεσματικής πρόσβασης στο χάος των δεδομένων, που διατηρούνται είτε υποχρεωτικά βάσει νομοθετικών διατάξεων ή κατ’ επιλογή για λόγους οργάνωσης. Σήμερα, η εξέλιξη και προσαρμογή στα ψηφιακά και μη εργαλεία που διατίθενται δεν είναι επιλογή αλλά υποχρέωση. Η Οικονομική Διεύθυνση οφείλει να εισάγει στην οργάνωση της καθημερινότητας, καθώς και της πορείας της επιχείρησης, τα εργαλεία αυτά, αξιολογώντας τα μακροπρόθεσμα οφέλη που παρέχουν και πολλές φορές εις βάρος του κόστους τους.» Ο ίδιος πιστεύει ότι μετά από αρκετά χρόνια κρίσης και αδράνειας, το κράτος βελτίωσε σημαντικά το πλαίσιο για τη χρήση της τεχνολογίας στην καθημερινότητα του πολίτη, παρά τις δυσλειτουργίες και τις καθυστερήσεις στην εφαρμογή σημαντικών έργων όπως η ψηφιακή κάρτα. Με αυτόν τον τρόπο, το έδαφος προσφέρεται για την ευκολότερη υιοθέτηση των τεχνολογικών εξελίξεων στο επιχειρηματικό γίγνεσθαι, κάτι που οδηγεί μακροπρόθεσμα στην εξομάλυνση της σχέσης κράτους και επιχείρησης, αλλά και μεταξύ εργοδότη και εργαζομένου. «Το payroll κάθε επιχείρησης και η διαχείρισή του, πέρα από τον σωστό υπολογισμό του ποσού που πρέπει να εισπράξει ο κάθε εργαζόμενος και το κράτος μέσω των ασφαλιστικών εισφορών και φόρων, θα πρέπει να παρακολουθείται σε ψηφιακό περιβάλλον όπου η πρόσβαση είναι εφικτή από κάθε σημείο εργασίας της επιχείρησης (παρακολούθηση και καταγραφή του ωραρίου εργασίας) και συνδέεται με τις ψηφιακές πύλες του κράτους (Εργάνη), προκειμένου να καλύπτονται και οι υποχρεώσεις της επιχείρησης. Το cloud, ως ενδιάμεσο ψηφιακό hub, μεταξύ εργαζομένων, επιχείρησης και κράτους, βοηθάει με τον αποτελεσματικότερο τρόπο στην κάλυψη όλων αυτών των απαιτήσεων».
Γιώργος Αθανασίου FCCA CFO, Teleperformance Greece «Η αξιοποίηση cloud-based λύσεων, η αυτοματοποίηση διαδικασιών και η διασφάλιση υψηλών προτύπων ασφαλείας αποτελούν βασικά βήματα, για να επιτύχουμε ανταγωνιστικό πλεονέκτημα»
Νικόλαος Βίγκος CFO, Merck Hellas «Χρειάζεται να επιδεικνύουμε ιδιαίτερη προσοχή στη διασφάλιση της ασφάλειας και της συμμόρφωσης προς την ισχύουσα νομοθεσία περί προστασίας δεδομένων»
Αριστοτέλης Γύπαρης CFO, Iaso Group of Hospitals «Η επένδυση σε ισχυρή τεχνολογική υποδομή και ασφαλή δίκτυα διευκολύνει την απρόσκοπτη ενσωμάτωση cloud-based λύσεων»
Στάθης Λάγιος CFO, Shop & Trade «Η εξέλιξη και προσαρμογή στα ψηφιακά και μη εργαλεία που διατίθενται δεν είναι επιλογή αλλά υποχρέωση»
Οι στρατηγικές της ομαλής μετάβασης
Σε αυτό το δυναμικά αναπτυσσόμενο τοπίο, τα οικονομικά τμήματα των επιχειρήσεων οφείλουν να προετοιμαστούν για τις μελλοντικές τεχνολογικές εξελίξεις στις υπηρεσίες payroll, αλλά και να εφαρμόσουν στρατηγικές για να διατηρήσουν το προβάδισμα και την ευελιξία τους. «Τα οικονομικά τμήματα πρέπει να ακολουθήσουν στρατηγική πολλαπλών πτυχών. Αρχικά, η συνεχής εκπαίδευση και ανάπτυξη δεξιοτήτων στις νέες τεχνολογίες είναι κρίσιμη για την εξασφάλιση της τεχνολογικής ευελιξίας του προσωπικού. Επιπλέον, η επένδυση σε ισχυρή τεχνολογική υποδομή και ασφαλή δίκτυα διευκολύνει την απρόσκοπτη ενσωμάτωση cloud-based λύσεων. Αυτό περιλαμβάνει την επένδυση σε ασφαλείς δικτυακές συνδέσεις, διακομιστές και λογισμικό προστασίας. Η ενσωμάτωση αναλυτικών εργαλείων για βαθύτερη κατανόηση δεδομένων ενισχύει τη λήψη αποφάσεων και τη στρατηγική σχεδίαση, ενώ η προσαρμοστικότητα σε νομοθετικές αλλαγές εξασφαλίζει τη συμμόρφωση. Τέλος, η στενή συνεργασία με τεχνολογικούς παρόχους προσφέρει πρόσβαση σε προηγμένες λύσεις και υποστήριξη. Αυτό επιτρέπει στις επιχειρήσεις να διατηρούν την ετοιμότητά τους για τεχνολογικές αλλαγές και να βελτιστοποιούν τις λειτουργίες τους αποτελεσματικά», αναφέρει ο κ. Γύπαρης.
Όπως αποδεικνύεται, οι τεχνολογικές εξελίξεις επιβάλλουν τη σωστή και έγκαιρη προετοιμασία των οικονομικών τμημάτων. Ο κ. Αθανασίου εξηγεί χαρακτηριστικά: «Είναι πολύ σημαντική η εκπαίδευση του προσωπικού σε νέες τεχνολογίες, προκειμένου να εξασφαλίσουμε την κατανόηση και τον αποτελεσματικό χειρισμό αυτών των εργαλείων. Ουσιώδης κρίνεται επίσης η παρακολούθηση των τελευταίων τάσεων στον τομέα των υπηρεσιών payroll, με διαρκή ενημέρωση για νέες λύσεις και πρακτικές. Παράλληλα, η εποικοδομητική συνεργασία με τους παρόχους τεχνολογίας είναι πολύ σημαντική για την κατανόηση των πολλών δυνατοτήτων που μας προσφέρονται. Η αξιοποίηση cloud-based λύσεων, η αυτοματοποίηση διαδικασιών και η διασφάλιση υψηλών προτύπων ασφαλείας αποτελούν τα πιο βασικά βήματα, αν θέλουμε να επιτύχουμε το επιθυμητό ανταγωνιστικό πλεονέκτημα».
Ιδιαίτερη έμφαση δίνει ο κ. Βίγκος σε μια καλά σχεδιασμένη και ευέλικτη προσέγγιση, η οποία θα λαμβάνει σοβαρά υπόψη το διαρκώς εξελισσόμενο νομοθετικό πλαίσιο. «Αυτό περιλαμβάνει πρωτοβουλίες εκπαίδευσης και τη δημιουργία προηγμένων συστημάτων ανάλυσης δεδομένων για τη βελτιστοποίηση των διαδικασιών μισθοδοσίας. Επιπλέον, η αξιοποίηση εργαλείων επιχειρηματικής νοημοσύνης (business intelligence) δύναται να διευκολύνει την κατανόηση και ανάλυση του μισθολογικού κόστους και των τάσεων. Τέλος, είναι απαραίτητη η προσεκτική διαχείριση των πληροφοριών με επαγγελματικό και εμπιστευτικό τρόπο, διασφαλίζοντας την ασφάλεια των δεδομένων και τη συμμόρφωση προς τους κανόνες GDPR. Με την κατάλληλη προετοιμασία και τη χρήση των τεχνολογικών εργαλείων, τα οικονομικά τμήματα είναι σε θέση να αντιμετωπίσουν με επιτυχία τις απαιτήσεις της σύγχρονης επιχειρηματικής πραγματικότητας».
Συμπερασματικά, η πληροφορία σήμερα είναι διαθέσιμη σε όλους και αυτό που χρειάζεται είναι η επιλογή, η οργάνωση και η εφαρμογή των βέλτιστων πρακτικών στην καθημερινή ροή της επιχείρησης. Ωστόσο, στην πλειοψηφία τους, τα οικονομικά τμήματα των επιχειρήσεων χαρακτηρίζονται από συντηρητισμό και δυσκολία προσαρμογής στις αλλαγές. Γι’ αυτόν το λόγο, υπάρχουν συγκεκριμένες διαδικασίες που επιδρούν καθοριστικά στην επιτάχυνση των εσωτερικών διαδικασιών. «Θα πρέπει να καθοριστεί ομάδα εργασίας μέσα στο οικονομικό τμήμα με υπεύθυνο τον Οικονομικό Διευθυντή, με σκοπό την καταγραφή των αναγκών της επιχείρησης και τις τρέχουσες κάθε φορά απαιτήσεις. Αυτή η ομάδα θα χρειαστεί να διατηρεί συχνή επικοινωνία με τον πάροχο του μηχανογραφικού προγράμματος λειτουργίας της επιχείρησης ή του προγράμματος μισθοδοσίας, για τις ενημερώσεις που έχουν αξία να γίνουν στο εκάστοτε σύστημα. Παράλληλα, είναι απαραίτητο η εν λόγω ομάδα να έρχεται σε επαφή με την αγορά των εταιρειών τεχνολογίας, προκειμένου να διενεργεί αξιολόγηση (σε βάθος 5ετίας) της υπάρχουσας μηχανογραφικής δομής της εταιρείας και τις υπηρεσίες του payroll», επισημαίνει ο κ. Λάγιος.
Προφανώς όλα εξαρτώνται από το μέγεθος της επιχείρησης και της πολυπλοκότητας της δομής της, και αναδιαμορφώνονται αναλόγως. Καταλήγοντας, ο CFO της Shop & Trade θέτει τον ρόλο του Οικονομικού Διευθυντή στην πρώτη γραμμή για την τελειοποίηση και την παρακολούθηση της διαδικασίας μετάβασης των υπηρεσιών μισθοδοσίας στην ψηφιακή εποχή. «Ο CFO επιβάλλεται να διαχειρίζεται με επιτυχία τις απαιτήσεις κάθε σημαντικού έργου, κυριολεκτικά από το Α μέχρι το Ω, στην πορεία εξέλιξης και μετασχηματισμού της επιχείρησής του, με εργαλεία την εμπειρία του στα νούμερα (Λογιστικά, Reporting, Treasury), την ομάδα του και όλα τα οφέλη της μηχανογραφικής και γενικά τεχνολογικής υποστήριξης που διατίθενται».
Η παγκόσμια αγορά κουπονιών γευμάτων και παρόμοιων προνομίων για τους εργαζομένους ακολουθεί ολοένα αυξανόμενους ρυθμούς, με αναμενόμενη άνοδο από τα $221,99 δισεκατομμύρια το 2023 στα $346,65 δισεκατομμύρια έως το 2030. Πιο συγκεκριμένα, σύμφωνα με έρευνα αγοράς της Tecnavio, η συνεχώς αναπτυσσόμενη gift card market αναμένεται να αγγίξει σε αξία τα $843,11 δισεκατομμύρια δολάρια μέχρι το 2027.
Επιτυχημένα παραδείγματα εταιρικών προνομίων
Πολλές εταιρείες ακολουθούν αυτήν την πολιτική, η οποία φαίνεται να αποδίδει κέρδη τόσο στον εργαζόμενο όσο και στην επιχείρηση. Άλλωστε, όπως επιβεβαιώνει και ο κ. Ιωάννης Κωστάκης, Οικονομικός Διευθυντής Eurocatering για την Ελλάδα και τη Βουλγαρία, η ενσωμάτωση των εταιρικών προνομίων μπορεί να επηρεάσει σημαντικά τη διαχείριση της οικονομικής στρατηγικής μιας εταιρείας, ιδίως όσον αφορά την ευελιξία και τον έλεγχο του κόστους. Ειδικότερα, αναφέρει: «Η εταιρεία μας προσφέρει αρκετά προνόμια στους εργαζομένους της. Άνετο εργασιακό περιβάλλον, νέες υπερσύγχρονες ιδιόκτητες εγκαταστάσεις. Εταιρικά αυτοκίνητα, ταξίδια, κινητά, ιατρική κάλυψη, vouchers, ευελιξία ωραρίου είναι μερικά από αυτά. Προσφέροντας τέτοιου είδους οφέλη, στοχεύουμε στην προσέλκυση και διατήρηση των εργαζομένων, στη βελτίωση της ικανοποίησης και της αφοσίωσής τους και στη δημιουργία μιας θετικής εταιρικής κουλτούρας στον χώρο εργασίας. Με αυτόν τον τρόπο, επιτυγχάνεται αυξημένη παραγωγικότητα από το σύνολο των εργαζομένων μας και συνεπώς μείωση του κόστους της εταιρείας».
Κέλλυ Πανουργιά Compensation & Benefits Systems, Senior Manager OTE Group «Η εταιρεία αποδεσμεύτηκε από έναν μεγάλο όγκο διαχείρισης και κατ’ επέκταση μείωσε το λειτουργικό της κόστος»
Στον Όμιλο ΟΤΕ, από την άλλη, αφουγκραζόμενοι την τάση εποχής, δημιούργησαν το «Be-Flexi». Η κα Κέλλυ Πανουργιά, Compensation & Benefits Systems, Senior Manager OTE Group μάς ενημερώνει σχετικά. «Πρόκειται για ένα νέο πλαίσιο σύγχρονων παροχών, που καλύπτει τις προσωποποιημένες ανάγκες αλλά και τις επιθυμίες των εργαζομένων μας, διατηρώντας ταυτόχρονα τον έλεγχο του κόστους και μειώνοντας τη διαχείριση.
Μέσα από το Be-Flexi ο κάθε εργαζόμενος έχει στη διάθεσή του ένα ποσό, το οποίο μπορεί να μοιράσει, όπως επιθυμεί, ανάμεσα στην επιλογή των διατακτικών σίτισης και σε μια ευρεία γκάμα προϊόντων και υπηρεσιών (πληρωμή παιδικών σταθμών, θέατρο, γυμναστήριο, καύσιμα, προϊόντα τεχνολογίας κ.ά.). Η συγκεκριμένη παροχή αποτελεί μια καινοτομία στον τρόπο διάθεσης αλλά και στον σχεδιασμό παροχών, ενώ ταυτόχρονα κάνει την καθημερινότητα όλων πιο εύκολη. Επιλέγοντας τους κατάλληλους συνεργάτες, ώστε να καλύψουμε τη μεγάλη γεωγραφική διασπορά που έχει ο Όμιλός μας, καταφέραμε να προσφέρουμε σε όλους τους εργαζόμενους ανά την Ελλάδα το ίδιο επίπεδο παροχών. Παράλληλα, πετύχαμε οικονομίες κλίμακας, προσφέροντας περισσότερα, με χαμηλότερο κόστος για την εταιρεία».
Γιάννης Ιατρίδης Chief Marketing & Product Officer, Edenred Greece «Η επιχείρηση αποκομίζει τα οφέλη από ένα υγιές, παραγωγικό και ικανοποιημένο ανθρώπινο δυναμικό και ταυτόχρονα προσελκύει υψηλού επιπέδου εργατικό δυναμικό»
«Είναι δεδομένο ότι με αυτόν τον τρόπο δίνεται η δυνατότητα παροχής εξατομικευμένων λύσεων σύμφωνα με τις ανάγκες του κάθε εργαζόμενου, καθώς υπάρχουν διαφορετικές απαιτήσεις και δεν μπορούν να εφαρμόζονται ίδιες λύσεις για όλους. Με τα εταιρικά προνόμια οι επιχειρήσεις μπορούν να παρέχουν ένα διευρυμένο και ευέλικτο πακέτο παροχών», σχολιάζει ο κ. Γιάννης Ιατρίδης, Chief Marketing & Product Officer, Edenred Greece, υπογραμμίζοντας πως μέσα από την ενσωμάτωση μιας προσεκτικά σχεδιασμένης πολιτικής παροχών, η εταιρεία επωφελείται από μια σειρά πλεονεκτημάτων συνολικά, αλλά και στον έλεγχο του κόστους της ειδικά. «Συγκεκριμένα, μπορεί να περιορίσει τα εταιρικά έξοδα, μειώνοντας το λειτουργικό κόστος και αυξάνοντας τα επίπεδα παραγωγικότητας και αποδοτικότητας. Για παράδειγμα, στην περίπτωση των παροχών σίτισης, οι οποίες εκπίπτουν ως παραγωγική δαπάνη, η εταιρεία απαλλάσσεται από εργοδοτικές και ασφαλιστικές εισφορές, προσφέροντας στους εργαζόμενους επιπλέον του μισθού, χωρίς οικονομική επιβάρυνση. Σημαντικό είναι επίσης, ότι δημιουργείται ένα ισχυρό commitment, μειώνοντας την εναλλαγή προσωπικού και την ελαχιστοποίηση του κόστους που σχετίζεται με την πρόσληψη και την εκπαίδευση νέων εργαζομένων».
Ιωάννης Κωστάκης Οικονομικός Διευθυντής Eurocatering για την Ελλάδα και τη Βουλγαρία «Τα εταιρικά προνόμια μπορεί να οδηγήσουν σε αυξημένη ικανοποίηση των εργαζομένων και συνεπώς μεγαλύτερη αποδοτικότητα»
Θετικά αποτελέσματα προς τον εργαζόμενο και την επιχείρηση
Ωστόσο, τα θετικά αποτελέσματα των εταιρικών προνομίων διαφαίνονται στην προσωπική ζωή των εργαζομένων, καθώς η εργασιακή ικανοποίηση είναι πολύ σημαντική και για την προσωπική και οικογενειακή αρμονία. «Επιπλέον, μπορούν να συμβάλλουν στην ευημερία των εργαζομένων, υποστηρίζοντας την ισορροπία μεταξύ επαγγελματικής και προσωπικής ζωής, προάγοντας την υγεία και την ευεξία και ενισχύοντας τη συνολική εργασιακή ικανοποίηση», λέει ο κ. Κωστάκης, παραθέτοντας όσα προσφέρει η Eurocatering. «Το ευέλικτο ωράριο (ειδικά για μητέρες), τηλεργασία, παροχή ιατρικής κάλυψης, εταιρικές εκδηλώσεις, bonus, εταιρικές κάρτες, αυτοκίνητα, κινητά κ.λπ. ευνοούν την ισορροπία μεταξύ εργασίας και προσωπικής ζωής. Αυτό μπορεί να οδηγήσει σε αυξημένη ικανοποίηση των εργαζομένων και συνεπώς μεγαλύτερη αποδοτικότητα».
Παράλληλα, όμως, σύμφωνα με τον ίδιο, σημαντικό ρόλο στην ομαλή λειτουργία του οργανισμού και στη γενικότερη βελτίωση της υγείας των εργαζομένων παίζουν και οι κτιριακές εγκαταστάσεις.
«Η εταιρεία μας έχει μετακομίσει σε νέες υπερσύγχρονες ιδιόκτητες εγκαταστάσεις σχεδιασμένες με γραφεία που έχουν άπλετο φυσικό φως και είναι φανερή η αυξημένη διάθεση όλων μας για πιο αποδοτική και ευχάριστη εργασία». Στο πλαίσιο αυτό, η Eurocatering έχει δημιουργήσει έναν ξεχωριστό χώρο συνάντησης για τους υπαλλήλους της, που επηρεάζει θετικά τη ροή της εργασίας.
«Είναι ένας χώρος μεσημεριανού και όχι μόνο διαλείμματος, όπου μπορούμε να χαλαρώσουμε τρώγοντας και συζητώντας σε πολύ χαλαρό κλίμα. Η εταιρεία μας προσφέρει, επίσης, καθημερινά, σάντουιτς ή σαλάτα δωρεάν σε όλους τους εργαζομένους της. Επιπλέον, έχουμε συνθέσει ομάδα ποδοσφαίρου, με την οποία παίζουμε με ομάδες άλλων εταιρειών. Η αυξημένη παραγωγικότητα επιφέρει, πάντα, μείωση κόστους και ανταγωνιστικό πλεονέκτημα».
Προς την ίδια κατεύθυνση, η κα Πανουργιά καταγράφει τα πλεονεκτήματα μέσα από το Be-Flexi. «Η εταιρεία κατάφερε να ανασχεδιάσει το σύστημα παροχών της, σεβόμενη τις διαφορετικές ανάγκες που έχουν σήμερα οι εργαζόμενοι. Επιπλέον, αποδεσμεύτηκε από έναν μεγάλο όγκο διαχείρισης και κατ’ επέκταση μείωσε το λειτουργικό της κόστος. Από την άλλη πλευρά, οι εργαζόμενοι, μέσα από το Be-Flexi, αξιοποιούν το συνολικό ετήσιο ποσό που τους παρέχει ο Όμιλος ΟΤΕ, μέσα από μία ευρεία γκάμα επιλογών, που καλύπτει όλες τις εκφάνσεις της σύγχρονης ζωής.
Η ανταπόκριση των εργαζομένων στη διάθεση της νέας παροχής ήταν πολύ θετική, καθώς το Be-Flexi καταφέρνει να ικανοποιεί, με τον καλύτερο δυνατό τρόπο, τις ανάγκες αλλά και τις επιθυμίες τους. Ταυτόχρονα, αναγνωρίζουν ότι η εταιρεία σέβεται τη μοναδικότητα του χαρακτήρα τους και των επιλογών τους».
Τα εταιρικά προγράμματα ανεβάζουν τον πήχυ ψηλά
Συμπερασματικά, η χρήση παρόμοιων προγραμμάτων στα εταιρικά περιβάλλοντα έχει αναδειχθεί ως μία δυναμική προσέγγιση για την επίτευξη της εύθραυστης ισορροπίας μεταξύ ικανοποίησης των εργαζομένων και μείωσης του κόστους. Τα συγκεκριμένα προγράμματα αναμφίβολα, όχι μόνο καλύπτουν διαφορετικές ανάγκες των εργαζομένων, αλλά συνάμα λειτουργούν ως στρατηγικά εργαλεία για την καλύτερη διαχείριση του κόστους.
Η προώθηση μιας θετικής εργασιακής κουλτούρας ανταμοιβής αποτελεί έναν επιπλέον θετικό αντίκτυπο στα εταιρικά περιβάλλοντα από αυτές τις πρωτοβουλίες.
Καταλήγοντας, ο κ. Ιατρίδης, τονίζει τη σημαντικότητα αυτών των εργαλείων για τη δημιουργία ενός ασφαλούς και σταθερού εργασιακού περιβάλλοντος για τους εργαζόμενους, προσφέροντας ένα ανταγωνιστικό πλεονέκτημα και για την εκάστοτε εταιρεία.
«Όπως επιβεβαιώνεται και από την πρόσφατη έρευνα που υλοποιήσαμε στην Edenred σε συνεργασία με τη Focus Bari και υπό την αιγίδα του ΣΔΑΔΕ για την ικανοποίηση των εργαζομένων, οι εταιρικές παροχές διαδραματίζουν σημαντικό ρόλο στη διατήρηση και προσέλκυση των εργαζομένων. Οι εταιρείες είναι σε θέση να δημιουργήσουν ένα θετικό εργασιακό κλίμα για τους εργαζόμενους και μια ισχυρή εταιρική κουλτούρα, η οποία οδηγεί σε σημαντική αύξηση της ικανοποίησης και της παραγωγικότητας του ανθρώπινου δυναμικού. Δεν είναι όμως μόνο αυτό, οι εργαζόμενοι που εργάζονται σε ένα τέτοιο περιβάλλον, δεν είναι απλώς πιο αποδοτικοί, αλλά τείνουν να παραμένουν στις εταιρείες τους περισσότερο. Έτσι, η επιχείρηση αποκομίζει τα οφέλη από ένα υγιές, παραγωγικό και ικανοποιημένο ανθρώπινο δυναμικό και ταυτόχρονα προσελκύει υψηλού επιπέδου εργατικό δυναμικό».
Η πανδημία COVID-19 επηρέασε σημαντικά τον τρόπο λειτουργίας πολλών βιομηχανιών, και κυρίως την παγκόσμια βιομηχανία των υπηρεσιών υγείας. Από τις αρχές του 2020 μέχρι και σήμερα φαίνεται ότι τα δεδομένα έχουν αλλάξει σε μεγάλο βαθμό, και ότι το πλαίσιο θα συνεχίσει να μεταβάλλεται διαρκώς, προσαρμοζόμενο στις νέες τεχνολογικές εξελίξεις.
Η διαχείριση κρίσεων μετά την πανδημία
Σύμφωνα με την IFPMA (International Federation of Pharmaceutical Manufacturers & Associations) μερικά από τα «διδάγματα» της πανδημίας μπορεί να οδηγήσουν σε καλύτερη προετοιμασία και ανταπόκριση σε ανάλογες κρίσεις. Συγκεκριμένα, όπως αποδεικνύεται, οι συνεργασίες επιταχύνουν την έρευνα και την παραγωγή, ενώ οι προηγμένες δεσμεύσεις της αγοράς υποστηρίζουν την αύξηση της παραγωγής για την παγκόσμια αντίδραση απέναντι σε πανδημίες. Επιπλέον, η καινοτομία κρίνεται ουσιώδης για την προετοιμασία και την απάντηση σε κάθε κρίση, όπως και η καθιέρωση ενός μηχανισμού προμήθειας για χώρες με χαμηλό εισόδημα. Σε γενικές γραμμές, οι διακυμάνσεις στις παγκόσμιες αλυσίδες εφοδιασμού θέτουν σε κίνδυνο την παραγωγή και τη διανομή, και γι’ αυτόν τον λόγο, η υποδομή παράδοσης θα πρέπει να ενισχυθεί.
Γεωργία Σουρλαντζή Οικονομική Διευθύντρια, AbbVie «Διερευνούμε τη χρήση εργαλείων RPA αξιοποιώντας τις δυνατότητες που μας δίνει το ERP, καθώς όλο και πιο συχνά θα χρησιμοποιείται η τεχνολογία αυτή σε συνδυασμό με την τεχνητή νοημοσύνη, δημιουργώντας δεδομένα για τη λήψη αποφάσεων»
Σχετικά με την επίδραση της COVID-19 στη διαχείριση της εφοδιαστικής αλυσίδας και τον οικονομικό προγραμματισμό στον κλάδο, τοποθετείται η Γεωργία Σουρλαντζή, Οικονομική Διευθύντρια της AbbVie. «Το παγκόσμιο σύστημα παραγωγής και εφοδιαστικής αλυσίδας φαρμάκων δοκιμάστηκε σκληρά κατά τη διάρκεια της πανδημίας, αλλά μας άφησε σημαντικά μαθήματα διαχείρισης κρίσεων για το μέλλον. Από πλευράς φαρμακοβιομηχανίας, μας υπενθύμισε ότι η ευελιξία που έχει μια επιχείρηση στο να προσαρμόζεται και να ανταποκρίνεται στις προβλεπόμενες και μη αλλαγές της ζήτησης, για να ικανοποιεί τις ανάγκες των ασθενών και των συστημάτων υγείας, είναι μείζονος σημασίας. Για να επιτευχθεί αυτό είναι απαραίτητος ο ψηφιακός μετασχηματισμός όλων των συσχετιζόμενων μερών της εφοδιαστικής αλυσίδας του φαρμάκου. Η διαχείριση της πληροφορίας από όλα τα μέλη της αλυσίδας είναι άκρως σημαντική στον έλεγχο του αποθέματος σε πραγματικό χρόνο, στον προγραμματισμό των αναγκών και στη βέλτιστη χρήση των διαθέσιμων πόρων. Στην AbbVie, προκειμένου να αντεπεξέλθουμε σε αυτές τις νέες προκλήσεις, διενεργούμε μηνιαίες διατμηματικές συναντήσεις με τον προγραμματισμό ζήτησης για το επόμενο 24μηνο, προκειμένου να αποφύγουμε ελλείψεις φαρμάκων. Παράλληλα, αξιολογούμε πιθανότητες απόκλισης με αυτό το σενάριο, προκειμένου να διασφαλίσουμε την ανθεκτικότητά μας».
Η σημερινή συγκυρία
Ένας υγιής υγειονομικός και φαρμακευτικός τομέας παράγει θετικά αποτελέσματα τόσο για τους ασθενείς όσο και για τους επενδυτές. Καθώς, λοιπόν, διανύουμε τον πρώτο μήνα του 2024, η βιομηχανία των υπηρεσιών υγείας προβλέπεται να διανύσει καθοριστικούς μετασχηματισμούς, οι οποίοι θα επηρεάσουν σημαντικά το μέλλον της υγείας, της ιατρικής και της φαρμακοβιομηχανίας. Με βάση αναφορά της PwC, μεταξύ των κυριότερων τάσεων στη φαρμακευτική βιομηχανία για φέτος βρίσκονται η τεχνολογική καινοτομία, η τεχνητή νοημοσύνη και η αυτοματοποίηση, καθώς και η ρύθμιση και διαφάνεια των δεδομένων.
Η AbbVie, παγκόσμια βιοφαρμακευτική εταιρεία που στον πυρήνα της έχει την καινοτομία ως προϋπόθεση για την έρευνα και ανάπτυξη καινοτόμων θεραπειών σε ασθένειες όπου υπάρχει θεραπευτικό κενό οδεύει, ήδη, στην εφαρμογή των επαναστατικών εξελίξεων. «Αυτή η αρχή διέπει όλες τις λειτουργίες της εταιρείας, αφού στόχος μας είναι οι άνθρωποί μας να εστιάζουν στα θέματα προστιθέμενης αξίας για τον οργανισμό. Τον τελευταίο χρόνο διερευνούμε σε τοπικό επίπεδο τη χρήση εργαλείων ρομποτικής αυτοματοποίησης διεργασιών (RPA), αξιοποιώντας τις δυνατότητες που μας δίνει το κεντρικοποιημένο σύστημα λογισμικού (ERP). Αναμένουμε ότι το επόμενο διάστημα όλο και πιο συχνά θα χρησιμοποιείται η τεχνολογία αυτή σε συνδυασμό με την τεχνητή νοημοσύνη, δημιουργώντας συσχετισμούς και δεδομένα που μπορεί να αξιολογεί μια εταιρεία για τη λήψη αποφάσεων», αναφέρει η κα Σουρλαντζή.
Βαγγέλης Βάγιας Technology & Digital Transformation Director, DEMO «Επενδύουμε στην τεχνολογία και την καινοτομία, ώστε να ενισχύσουμε την αποδοτικότητα και αποτελεσματικότητα όλης της εταιρικής λειτουργίας»
Στην ίδια αναπτυξιακή τροχιά βρίσκεται και η DEMO την τελευταία πενταετία, υλοποιώντας ένα επενδυτικό πλάνο με στόχο να δημιουργήσει ένα πανευρωπαϊκό hub στον κλάδο παραγωγής φαρμάκου και να δραστηριοποιηθεί σε νέες περιοχές όπως η παραγωγή Φαρμακευτικών Δραστικών Ουσιών και Βιοτεχνολογικών προϊόντων. «Στο πλαίσιο αυτό, και με σκοπό την εξασφάλιση της ανταγωνιστικότητας και σε παγκόσμιο επίπεδο, η εταιρεία επενδύει στην τεχνολογία και την καινοτομία, ώστε να ενισχύσει την αποδοτικότητα και αποτελεσματικότητα όλης της εταιρικής λειτουργίας», λέει ο κ. Βαγγέλης Βάγιας, Technology & Digital Transformation Director της DEMO, αναλύοντας τους άξονες του προγράμματος ψηφιακού μετασχηματισμού, το οποίο και ακολουθεί η εταιρεία για την υλοποίηση των στόχων της. «Καταρχήν, προχωράμε στην απλοποίηση και ψηφιοποίηση των εταιρικών διαδικασιών. Χρησιμοποιώντας εργαλεία business process management διευκολύνεται η ροή εργασίας (workflow), και έτσι συντομεύεται ο χρόνος εκτέλεσης των διαδικασιών. Χτίζουμε ένα modern workplace με την εισαγωγή cloud productivity tools για τη διευκόλυνση της συνεργασίας και του διαμοιρασμού πληροφορίας και γνώσης μεταξύ των τμημάτων. Ως απαραίτητη προϋπόθεση μεριμνούμε παράλληλα για το upskilling και την εξοικείωση του ανθρώπινου δυναμικού μας με την τεχνολογία. Δεύτερον, με στόχο τη βελτιστοποίηση της εφοδιαστικής και παραγωγικής αλυσίδας, χτίζουμε την “ψηφιακή ραχοκοκκαλιά” της εταιρείας, φέρνοντας αυτές τις λειτουργίες και τα δεδομένα τους σε ένα νέας γενιάς ενοποιημένο σύστημα ERP (Enterprise Resource Planning). Σκοπός είναι η ενοποίηση της πληροφορίας σε όλα τα στάδια, από τις πωλήσεις, τον προγραμματισμό, την προμήθεια, την παραγωγή μέχρι τη διανομή, ώστε να υλοποιούνται οι διαδικασίες ταχύτερα και πιο αποδοτικά και να υποστηρίζεται η λήψη αποφάσεων βασισμένων στην end2end πληροφορία».
Η τεχνολογική πρόοδος ως πυλώνας ανάπτυξης
Συμπερασματικά, η πραγματική αλλαγή στην τεχνολογική προσαρμογή των επιχειρήσεων υγείας συγκεντρώνει όλα τα φώτα και την προσοχή του κλάδου για την επίτευξη σημαντικής ανάπτυξης στο μακροπρόθεσμο και το βραχυπρόθεσμο μέλλον. Συγκεκριμένα, όπως χαρακτηριστικά σημειώνεται στην έκθεση της PwC για το 2024 «Next in pharma 2024: Reinventing for returns», η καινοτομία πρέπει να ενσωματώνεται σε κάθε πτυχή του μοντέλου των επιχειρήσεων, εάν οι εταιρείες επιθυμούν να έχουν κέρδος. Οι φαρμακευτικές εταιρείες θα πρέπει να αυξήσουν την ταχύτητα σε όλη την αλυσίδα αξίας, μέσω της γρηγορότερης ανάπτυξης φαρμάκων και της ταχύτερης αποδοχής στην αγορά. Αυτό επιβάλλει την υπεύθυνη υιοθέτηση της τεχνητής νοημοσύνης και της αναλυτικής. Οι εφαρμογές AI και GenAI μπορούν να ξεκλειδώσουν ευκαιρίες σε ολόκληρη τη φαρμακευτική αλυσίδα αξίας, όπως η ανακάλυψη φαρμάκων, ο σχεδιασμός κλινικών δοκιμών, η ιατρική συγγραφή, η δημιουργία προωθητικού περιεχομένου και η επικοινωνία με τους πελάτες.
Πράγματι, οι νέες τεχνολογίες μπορούν να διαφοροποιήσουν ουσιαστικά το έργο μιας φαρμακευτικής εταιρείας. Καταλήγοντας, ο κ. Βάγιας υπογραμμίζει ακριβώς αυτήν την προοπτική για την DEMO. «Αξιοποιούμε τεχνολογικές δυνατότητες και καινοτομίες στην έρευνα και την ανάπτυξη. Έχουμε δημιουργήσει ένα υπερσύγχρονο Ερευνητικό Κέντρο στη Θεσσαλονίκη, το οποίο υποστηρίζεται από ένα υπολογιστικό δίκτυο για τον άμεσο διαμοιρασμό της πληροφορίας για την ανάπτυξη νέων προϊόντων. Παράλληλα, προχωράμε στη διαμόρφωση και του πρώτου κέντρου Βιοτεχνολογίας στην Ελλάδα».
Στον διαρκώς μεταβαλλόμενο κόσμο της παγκόσμιας επιχειρηματικότητας, η διαδικασία διαχείρισης εταιρικών κινδύνων βρίσκεται σε μετασχηματιστική περίοδο. Σύμφωνα με πρόσφατες μελέτες που πραγματοποιήθηκαν από το American Institute of CPAs (AICPA) και το NC State University (2022) κρίνεται εξαιρετικά κρίσιμη η ανάγκη για τις επιχειρήσεις να ενισχύσουν την ανθεκτικότητά τους έναντι πρωτοφανών γεγονότων και επικείμενων κινδύνων.
Πιο συγκεκριμένα, η έρευνα έδειξε ότι ένα εντυπωσιακό 65% ηγετικών προσωπικοτήτων στον χώρο της οικονομίας αναγνωρίζει ότι τα τελευταία χρόνια ο όγκος και η πολυπλοκότητα των επιχειρηματικών κινδύνων έχουν διαφοροποιηθεί σημαντικά. Υπογραμμίζεται, έτσι, η δυναμική φύση του επιχειρηματικού περιβάλλοντος.
Στην ίδια μελέτη, με έκπληξη παρατηρείται, ότι λιγότερο από το 20% των επιχειρήσεων πιστεύει ότι οι διαδικασίες διαχείρισης κινδύνων παρέχουν στρατηγικό πλεονέκτημα.
Άννα Δήμου Head of Treasury, Isomat «Ένα στιβαρό περιβάλλον διαχείρισης κινδύνων, που συνυπολογίζει ζητήματα βιωσιμότητας, είναι ζωτικής σημασίας για την αποτελεσματική διαχείρισή τους»
Ενώ οι κίνδυνοι εξελίσσονται με ανεπανάληπτο ρυθμό, αναπόφευκτα προκύπτει η ερώτηση: Πώς προσαρμόζονται οι εταιρείες σε αυτό το συνεχώς εξελισσόμενο τοπίο; «Με τη βιώσιμη ανάπτυξη να αποτελεί πλέον τον συνδετικό κρίκο όλων των τμημάτων που συνθέτουν μία σύγχρονη και συνεχώς αναπτυσσόμενη εταιρεία, οι αυξανόμενες απαιτήσεις για την επίτευξη της ισορροπίας με το κάθε ένα από αυτά, και ειδικότερα μιλώντας για την Οικονομική Διεύθυνση, σίγουρα φέρνει στην επιφάνεια νέες προκλήσεις. Ορισμένες από αυτές περιλαμβάνουν συγκρούσεις μεταξύ βραχυπρόθεσμων κερδών και μακροπρόθεσμων στόχων βιωσιμότητας, έλλειψη ευαισθητοποίησης σχετικά με τα πρακτικά οφέλη της βιωσιμότητας, καθώς επίσης πολυπλοκότητα στη μέτρηση και ποσοτικοποίηση του αντίκτυπου αυτής στις οικονομικές επιδόσεις των οργανισμών», λέει η κα Άννα Δήμου, Head of Treasury της Isomat, τονίζοντας πως για την επιτυχή αντιμετώπιση αυτών των προκλήσεων, απαιτείται η ενεργή, και μεθοδική ενσωμάτωση των στόχων της βιωσιμότητας στη στρατηγική της εταιρείας.
«Επενδύουμε στην έρευνα και την ανάπτυξη καινοτόμων λύσεων, εξελίσσουμε συνεχώς τα συστήματα μέτρησης και υποβολής εκθέσεων και δίνουμε βαρύτητα στην ποιοτική πληροφόρηση σχετικά με τα οικονομικά οφέλη της βιωσιμότητας. Αυτή η ολιστική προσέγγιση διασφαλίζει ότι η βιωσιμότητα και οι οικονομικές επιδόσεις λαμβάνονται εξίσου υπόψιν, προωθεί την καινοτομία, παρέχει σαφείς μετρήσεις για τη λήψη αποφάσεων και εκπαιδεύει τα ενδιαφερόμενα μέρη σχετικά με την αξία των βιώσιμων πρακτικών».
Εστιάζοντας περισσότερο στην περιβαλλοντική κρίση και τη βιωσιμότητα, σύμφωνα με άρθρο του Harvard Business Review, το 72% των επιχειρήσεων πιστεύει ότι η κλιματική αλλαγή αντιπροσωπεύει έναν από τους σημαντικότερους κινδύνους που θα μπορούσαν να επηρεάσουν καίρια τη χρηματοπιστωτική λειτουργία των επιχειρήσεων, καθώς και τη γενικότερη λειτουργία τους.
Ωστόσο, σύμφωνα με τον κ. Δημήτριο Καινούργιο, Μέλος Συμβουλίου Διοίκησης ΕΚΠΑ, Διευθυντή ΠΜΣ στην «Εφαρμοσμένη Διαχείριση Κινδύνων» και Διευθυντή ΚΕΜΕΧ, η επενδυτική κοινότητα εστιάζει, κυρίως, στα βραχυπρόθεσμα χρηματοοικονομικά κέρδη, ενώ οι επενδύσεις που είναι προσανατολισμένες στην επίτευξη των στόχων βιωσιμότητας ενδέχεται να μην αποφέρουν άμεσα κέρδη. «Μια μεγάλη μερίδα επενδυτών θεωρεί ότι αυτές οι επενδύσεις μπορεί να συνεπάγονται έντονο χρηματοοικονομικό ρίσκο, καθώς η απόδοσή τους ενδέχεται να μην είναι δεδομένη. Παρατηρείται συχνά, οι επιχειρήσεις να αντιμετωπίζουν αβεβαιότητα στην ερμηνεία και την εφαρμογή των κανονισμών και των σχετικών πολιτικών που αφορούν τη βιωσιμότητα. Η ανάπτυξη μακροπρόθεσμων στρατηγικών με γνώμονα τη βιωσιμότητα ως μέρος της επιχειρηματικής πρακτικής τους, η μεθοδική αξιολόγηση του ρίσκου -και η αναζήτηση τρόπων μείωσής του- και η ενεργή συμμετοχή στον διάλογο και την παρακολούθηση των νομοθετικών εξελίξεων αναφορικά με τα θέματα βιωσιμότητας είναι σταθερά βήματα αντιμετώπισης των προκλήσεων που υφίστανται».
Νίκος Κωνσταντάκης Οικονομικός Διευθυντής, Ευβοϊκή Ζύμη «Σε ένα τόσο ασταθές πληθωριστικό περιβάλλον, σωσίβιο του οργανισμού είναι η επιτακτική εφαρμογή πολιτικών ESG, που θα το καταστήσουν καινοτόμο, λιγότερο δαπανηρό και τελικά ανταγωνιστικό»
Στον τομέα της διαχείρισης κινδύνων, η αξιολόγηση και η μείωση των οικονομικών κινδύνων που συνδέονται με τις πρωτοβουλίες βιωσιμότητας είναι ουσιώδης. Ο κ. Νίκος Κωνσταντάκης, Οικονομικός Διευθυντής της Ευβοϊκής Ζύμης, χαρακτηρίζει τις βιώσιμες πρακτικές ως «σωσίβιο του οργανισμού». «Σε ένα τόσο ασταθές πληθωριστικό περιβάλλον, είναι επιτακτική η εφαρμογή πολιτικών ESG, που θα το καταστήσουν καινοτόμο, λιγότερο δαπανηρό και τελικά ανταγωνιστικό. Παράλληλα, έχοντας ένα κόστος δανεισμού που εδραιώνεται και αυτό σταθερά σε υψηλά επίπεδα, πρέπει να εστιάσουμε κυρίως σε πράσινες και καινοτόμες επενδύσεις αυτοματισμού της παραγωγής σε σημείο όπου το payback period αλλά και το NPV τους να είναι πολύ σύντομο και θετικό αντίστοιχα. Μόνο έτσι θα έχουμε ισορροπία σε αυτό το “οικονομικό” ναρκοπέδιο».
Ιωάννης Φίλος Καθηγητής Ελεγκτικής – Διεθνών Προτύπων, Πάντειο Πανεπιστήμιο «Από τις ζημιές που σχετίζονται με το κλίμα, πολλές έχουν άμεση αρνητική οικονομική επίπτωση στο επιχειρηματικό περιβάλλον»
«Αρκετές επιχειρήσεις, συνεχώς αυξανόμενες σε αριθμό (στον ιδιωτικό κυρίως τομέα, αλλά και κάποιες στον δημόσιο) έχουν ήδη εμπεδώσει κουλτούρα βιωσιμότητας», επισημαίνει ο κ. Ιωάννης Φίλος, Καθηγητής Ελεγκτικής – Διεθνών Προτύπων στο Πάντειο Πανεπιστήμιο, γεγονός που έχει δώσει ώθηση στην αναγνωρισιμότητά τους και στην αποδοχή των προϊόντων τους ή των υπηρεσιών τους από τους πελάτες τους και τα λοιπά ενδιαφερόμενα μέρη. «Οι στόχοι των διοικήσεών τους για επίτευξη ισορροπίας μεταξύ στόχων βιωσιμότητας και χρηματοοικονομικής απόδοσης, περιλαμβάνουν κυρίως (α) επενδύσεις -σε υποδομές, παραγωγή κ.λπ.- μικρότερης ή μεγαλύτερης κλίμακας, με άμεσα, μεσοπρόθεσμα και διαρκή οφέλη και (β) εκπαίδευση και ευαισθητοποίηση όλου του ανθρώπινου δυναμικού. Ευτυχώς, οι μέτοχοι των εισηγμένων εταιρειών, έχουν κατανοήσει τη σημαντικότητα των δράσεων βιωσιμότητας για τη μακροπρόθεσμη λειτουργία, την άντληση κεφαλαίων και χρηματοοικονομική απόδοση των εταιρειών».
Όσο το επιχειρηματικό περιβάλλον εξελίσσεται, τόσο οι επιχειρήσεις θα βρίσκονται μπροστά σε σταυροδρόμια αποφάσεων: στασιμότητα και ασφάλεια του γνώριμου τρόπου λειτουργίας ή ριζική αλλαγή στην προσέγγιση της διαχείρισης κινδύνων; Σύμφωνα με τους ειδικούς στον τομέα, η ανάγκη για αναγνώριση της εξελισσόμενης φύσης των κινδύνων κρίνεται επείγουσα, καθώς και η προσαρμογή και η ενίσχυση καθορισμένων διαδικασιών για μακροπρόθεσμη ανθεκτικότητα των επιχειρήσεων και των οργανισμών.
Είναι πλέον προφανές, ακόμα και για επιχειρήσεις μικρού περιβαλλοντικού αποτυπώματος αλλά και χαμηλής όχλησης, το πόσο σημαντική είναι τόσο η ακριβής αποτύπωσή του αλλά και η διαρκής μάχη ελαχιστοποίησής του. Οι όποιες αναπτυξιακές χρηματοδοτήσεις της ΕΕ θεωρούν την τελευταία πενταετία τις ESG πρακτικές και πρωτοβουλίες ως προαπαιτούμενο παράγοντα, επομένως ο δρόμος έχει χαραχτεί και οφείλουμε όλοι να τον ακολουθήσουμε. Εξάλλου, διανύουμε εποχές έντονης κλιματικής κρίσης. Επομένως, η οποία στρατηγική και απόφαση πρέπει πάντα να συνυπολογίζει έναν υπαρκτό κίνδυνο που ήρθε για να μείνει», υπογραμμίζει ο κ. Νίκος Κωνσταντάκης.
Δημήτριος Καινούργιος Μέλος Συμβουλίου Διοίκησης ΕΚΠΑ, Δ/ντής ΠΜΣ «Εφαρμοσμένη Διαχείριση Κινδύνων», Δ/ντής ΚΕΜΕΧ «Η επενδυτική κοινότητα εστιάζει, κυρίως, στα βραχυπρόθεσμα χρηματοοικονομικά κέρδη, ενώ οι επενδύσεις για την επίτευξη των στόχων βιωσιμότητας ίσως να μην αποφέρουν άμεσα κέρδη»
Ο Καθηγητής κ. Δημήτριος Καινούργιος πιστεύει πως οι επιχειρήσεις οφείλουν να αξιολογήσουν τους νέους χρηματοοικονομικούς κινδύνους που αντιμετωπίζουν και να τους δουν ως ευκαιρίες που προσφέρονται από τις πρωτοβουλίες βιωσιμότητας και καινοτομίας. «Μεταξύ άλλων, πρέπει να αξιολογήσουν την αύξηση του κόστους ενέργειας και την αύξηση του δανεισμού τους για επενδύσεις προσανατολισμένες στη βιωσιμότητα, στο γενικότερο πλαίσιο της κατανόησης των κανονισμών βιωσιμότητας και εκτίμησης των δυνητικών οικονομικών επιπτώσεων. Στο πλαίσιο της διαχείρισης αυτών των κινδύνων, απαιτείται η ανάπτυξη βιώσιμων πρακτικών που θα μειώνουν την εξάρτηση από τους περιορισμένους φυσικούς πόρους και την έκθεση σε περιβαλλοντικούς κινδύνους. Η αναγνώριση των επιπτώσεων των κινδύνων που σχετίζονται με το κλίμα πρέπει να οδηγήσει αναπόφευκτα στη συνεργασία των επιχειρήσεων με εξωτερικούς φορείς και κυβερνητικούς οργανισμούς για την κοινή αντιμετώπιση των προκλήσεων και την ανάπτυξη κοινών λύσεων».
Όπως προκύπτει, μία ολοκληρωμένη και μεθοδική προσέγγιση στη διαχείριση των κινδύνων λειτουργεί πολύ βοηθητικά. «Στην Isomat πιστεύουμε ότι, πρώτον, η διενέργεια ενδελεχούς ανάλυσης βοηθά στη στοχευμένη αξιολόγηση των πιθανών οικονομικών επιπτώσεων. Αυτό περιλαμβάνει την αξιολόγηση του κόστους, των οφελών και των αβεβαιοτήτων που σχετίζονται με τη συμμόρφωση και την αντιμετώπιση των κλιματικών κινδύνων. Τεχνικές όπως η ανάλυση σεναρίων ή οι δοκιμές αντοχής μπορούν να ποσοτικοποιήσουν τους κινδύνους και την πιθανότητά τους. Δεύτερον, οι στρατηγικές μετριασμού μπορεί να περιλαμβάνουν τη διαφοροποίηση των επενδύσεων, την ενσωμάτωση της βιωσιμότητας στη λήψη αποφάσεων και την ανάπτυξη σχεδίων έκτακτης ανάγκης», εξηγεί η κα Άννα Δήμου, διαπιστώνοντας, τελικά, πως η συνεργασία με τα ενδιαφερόμενα μέρη και τους ειδικούς παρέχει πολύτιμες γνώσεις. «Ένα στιβαρό περιβάλλον διαχείρισης κινδύνων, που συνυπολογίζει ζητήματα βιωσιμότητας, είναι ζωτικής σημασίας για την αποτελεσματική διαχείρισή τους».
«Είναι ολοένα πιο εμφανές ότι από τις ζημιές που σχετίζονται με το κλίμα, πολλές έχουν άμεση αρνητική οικονομική επίπτωση στο επιχειρηματικό περιβάλλον», καταλήγει ο Καθηγητής κ. Ιωάννης Φίλος, προβλέποντας αυτό το πλαίσιο να αλληλεπιδρά με την οικονομία του κράτους και των ιδιωτών, με αποτέλεσμα χρηματοοικονομικούς κινδύνους. «Θα υπάρξουν και πιο μεσο-μακρο-πρόθεσμες αρνητικές επιπτώσεις, όπως στις γεωργικές αποδόσεις, στις δημόσιες υποδομές, στη δημόσια υγεία, καθώς και στην καταστροφή μέρους της ιδιωτικής περιουσίας. Αυτές οι επιπτώσεις ισοδυναμούν με αξίες -πιθανόν απομειωμένες- των περιουσιακών στοιχείων, περιορισμούς άντλησης τραπεζικών πιστώσεων κ.λπ. Στο εσωτερικό περιβάλλον τους οι εταιρείες οφείλουν να διαμορφώνουν έγκαιρα κατάλληλα (και εναλλακτικά) business plans, ενσωματώνοντας δράσεις προς εφαρμογή σε περίπτωση αρνητικών σεναρίων, στη λογική της πρόληψης».
Μετά την πανδημία, η εργασιακή καθημερινότητα οδηγήθηκε σε μία νέα πραγματικότητα, με τις εταιρείες να είναι πλέον περισσότερο ενήμερες για τα διαφορετικά εργασιακά μοντέλα, όπως η ευελιξία στην απομακρυσμένη εργασία.
Επιπλέον, όλο και περισσότερες επιχειρήσεις εμπιστεύονται σε εξωτερικούς συνεργάτες την εκτέλεση κρίσιμων οργανωτικών λειτουργιών, ζωτικών για την υγεία του πυρήνα τους. Σύμφωνα με έρευνα της Clutch του περασμένου έτους, μέχρι το τέλος του 2023, ποσοστό 83% των μικρών επιχειρήσεων θα έχει οδηγηθεί σε outsourced συνεργασίες για διάφορες υπηρεσίες. Πιο συγκεκριμένα, τα στατιστικά δείχνουν ότι το outsourced accounting (εξωτερικές λογιστικές υπηρεσίες) καταλαμβάνει πλέον τη δεύτερη θέση στη λίστα με τις υπηρεσίες, για τις οποίες οι επιχειρήσεις επιλέγουν εξωτερικούς συνεργάτες.
Χρήστος Καρβούνης Principal, Business Process Outsourcing, Grant Thornton «Η ανάθεση εσωτερικών λειτουργιών, όπως το λογιστήριο, η φορολογική διεύθυνση, αλλά και οι υπηρεσίες reporting ενός οργανισμού σε εξειδικευμένους συμβούλους είναι στρατηγική απόφαση»
«Η ανάθεση εσωτερικών λειτουργιών, όπως το λογιστήριο, η φορολογική διεύθυνση αλλά και οι υπηρεσίες reporting, ενός οργανισμού σε εξειδικευμένους συμβούλους είναι στρατηγική απόφαση», λέει ο κ. Χρήστος Καρβούνης, Principal, Business Process Outsourcing της Grant Thornton, τονίζοντας πως «οι εξωτερικοί συνεργάτες έχουν αναπτύξει γνώσεις και δεξιότητες υψηλού επιπέδου, που συνήθως ένας οργανισμός δυσκολεύεται να αναπτύξει εσωτερικά, αλλά τις χρειάζεται προκειμένου να αντιλαμβάνεται τις δυναμικές της αγοράς, να προσαρμόζεται άμεσα στις νέες τάσεις και να είναι ενήμερος διαρκώς για τις αλλαγές που λαμβάνουν χώρα σε κανονιστικό και νομοθετικό πλαίσιο. Επιπλέον, δίνεται η δυνατότητα στον οργανισμό να αναπτύξει και να αξιοποιήσει πιο αποδοτικά τα δικά του στελέχη, εκμεταλλευόμενος τη χρήση του προσωπικού του συμβούλου.
Εξίσου σημαντική είναι και η εύκολη πρόσβαση σε κατάλληλο εργατικό δυναμικό, σε μια εποχή που η διαρκής προσπάθεια για πλήρωση θέσεων εργασίας είναι ιδιαίτερα χρονοβόρα και αντιπαραγωγική».
Γιώργος Αντύπας Πρόεδρος και CEO, Revival «Ο επιχειρηματίας κερδίζει χρήματα, χρόνο, αυτοπεποίθηση και ασφάλεια, εξελίσσοντας και υποστηρίζοντας παράλληλα τα στελέχη του»
Τα πολλαπλά οφέλη για τις επιχειρήσεις, οι οποίες επιλέγουν εταιρεία για outsourced accounting & supervision αναγνωρίζει και ο κ. Γιώργος Αντύπας, Πρόεδρος και CEO της Revival. «Σε πρώτο επίπεδο κερδίζει την πολυτέλεια της γνώσης και της εμπειρίας που φέρουν τα στελέχη του outsourcer, που έχουν αντιμετωπίσει κάθε λογής πρόκληση, από διαφορετικά industries, και η γνώση τους είναι πραγματικά ευρεία πάνω στο αντικείμενο.
Το δεύτερο μεγάλο πλεονέκτημα είναι η οικονομική πρόσβαση σε λογιστικά software και εργαλεία, συμπεριλαμβανομένου του ετήσιου κόστους συντήρησης αυτών (άδειες χρήσης, αναβαθμίσεις). Ταυτόχρονα, ο outsourcer προσδίδει “επιχειρησιακή συνέχεια”, καθώς, συνήθως, διαθέτει ομάδα στελεχών που αλληλοσυμπληρώνονται σε επίπεδο ημερομισθίων, εορτών και -κυρίως- διαχείρισης κρίσεων. Έτσι, ο επιχειρηματίας κερδίζει χρήματα, χρόνο, αυτοπεποίθηση και ασφάλεια, εξελίσσοντας και υποστηρίζοντας παράλληλα τα στελέχη του».
Σύμφωνα με έρευνα που διεξήγαγε η Accenture, περίπου το 62% των CFOs αναγνωρίζει την ανάγκη εκσυγχρονισμού των εσωτερικών λογιστικών τμημάτων. Όπως αναφέρεται, ένα 85% του χρόνου εργασίας των υπαλλήλων αφιερώνεται αποκλειστικά στη διαχείριση δεδομένων, με αποτέλεσμα να παραγκωνίζονται η ανάλυση των δεδομένων και η αξιολόγησή τους.
Συνεπώς, η σωστή επιλογή ενός outsourced συνεργάτη εξασφαλίζει τη μείωση του φόρτου εργασίας και την αξιοποίηση του εργατικού δυναμικού σε άλλες κατευθύνσεις προς την επίτευξη των στόχων της επιχείρησης.
Για τον κ. Θέμη Πολύζο, Partner & Head of Outsourcing της Mazars, η ικανότητα μιας επιχείρησης να επικεντρωθεί στον πυρήνα του επιχειρηματικού της μοντέλου αποτελεί στρατηγικό πλεονέκτημα, σε έναν κόσμο όπου ο χρόνος και οι πόροι αποτελούν πολύτιμη περιουσία.
«Οι εξωτερικοί συνεργάτες διακρίνονται για την εξειδίκευσή τους και την εκτεταμένη εμπειρία τους, προσφέροντας υψηλό επίπεδο ποιότητας υπηρεσιών. Η επιχείρηση μπορεί να επωφεληθεί από την τεχνογνωσία των συνεργατών, ενισχύοντας την ακρίβεια και την αποτελεσματικότητα των λογιστικών διαδικασιών. Επιπρόσθετα, η ανάθεση των σχετικών διαδικασιών σε εξωτερικούς συνεργάτες, συντελεί στη μείωση των εσωτερικών λογιστικών δαπανών (άμεσων και έμμεσων) και ενισχύει τη διαφάνεια, την αντικειμενικότητα και τη συνεπή αξιολόγηση των οικονομικών δραστηριοτήτων μιας επιχείρησης».
Ο κ. Κωνσταντίνος Σταματόπουλος, Partner, Accounting and Payroll Outsourcing Department, Tax της KPMG στην Ελλάδα, θεωρεί ότι η εξωτερική ανάθεση του λογιστηρίου είναι, ταυτόχρονα, και ευκαιρία.
«Απελευθερώνει τον οργανισμό από την ανάγκη κάλυψης του κόστους συνεχούς ενημέρωσης και προσαρμογής σε ένα διαρκώς μεταβαλλόμενο ρυθμιστικό περιβάλλον, ενώ αποδεσμεύει ανθρώπινους πόρους, οι οποίοι μπορούν να επικεντρωθούν σε άλλες εργασίες προστιθέμενης αξίας. Μέσω του outsourcing, o οργανισμός αποκτά πρόσβαση σε εξειδικευμένους επαγγελματίες, η ενασχόληση των οποίων προσαρμόζεται παράλληλα με τη μεταβολή του όγκου και του εύρους των δραστηριοτήτων του. Παράλληλα, απλοποιεί τις διαδικασίες που ακολουθούνται και παρέχει ευελιξία στη λήψη επιχειρηματικών αποφάσεων».
Νίκος Ευαγγελόπουλος Εταίρος στο Τμήμα Φορολογικών Υπηρεσιών, EY Ελλάδας «Η χρήση νέων τεχνολογιών, όπως η ρομποτική αυτοματοποίηση διεργασιών και η μηχανική μάθηση, μπορούν να προσφέρουν μεγαλύτερη ακρίβεια, αξιοπιστία και ταχύτητα»
«Η εξωτερική ανάθεση λειτουργιών του λογιστηρίου εξ ολοκλήρου, τμηματικά ή στο επίπεδο της επίβλεψης, είναι μία απόφαση που τα τελευταία χρόνια λαμβάνεται όλο και πιο συχνά από πολλές εταιρείες, ιδιαίτερα στο πλαίσιο μεγάλων μετασχηματισμών και αναδιοργανώσεων», σχολιάζει ο κ. Νίκος Ευαγγελόπουλος, Εταίρος στο Τμήμα Φορολογικών Υπηρεσιών της EY Ελλάδας, σημειώνοντας πως η απόφαση αυτή συχνά πηγάζει από την ανάγκη να «απαλλαγεί» η εταιρεία από την ευθύνη και το κόστος επαναλαμβανόμενων διαδικασιών και να επικεντρωθεί σε δραστηριότητες που μπορούν να προσδώσουν αξία στον οργανισμό.
«Παράλληλα, η ανάθεση των λογιστικών εργασιών σε έναν εξειδικευμένο σύμβουλο, δίνει τη δυνατότητα στον οργανισμό να έχει άμεση πρόσβαση σε αλλαγές στα λογιστικά πρότυπα, καθώς και στο κανονιστικό και φορολογικό πλαίσιο, εξασφαλίζοντας άμεση συμμόρφωση, όταν αυτό απαιτείται», συμπληρώνει.
Σήμερα, εταιρείες όλων των μεγεθών αναζητούν αξιόπιστους και ριζικούς τρόπους να εξασφαλίσουν μία ομαλότερη λειτουργία στο εσωτερικό τους, μειώνοντας τις επιπτώσεις της οικονομικής πίεσης στα σχέδιά τους και εμβαθύνοντας σε στρατηγικές και πόρους σύμφωνα με το εταιρικό τους μοντέλο. Οι υπηρεσίες outsourced accounting & supervision αποτελούν βοηθητικά εργαλεία, ιδιαίτερα σε μια περίοδο που οι νέες τεχνολογίες καταλαμβάνουν όλο και μεγαλύτερο χώρο στον πυρήνα και τα οικονομικά τμήματα των επιχειρήσεων.
Πώς αξιολογείται, σε αυτή την περίπτωση, ο ενδεχόμενος συνεργάτης στον τομέα του outsourcing;
Θέμης Πολύζος Partner & Head of Outsourcing, Mazars «Η ενσωμάτωση προηγμένων τεχνολογιών στις διαδικασίες των επιχειρήσεων οχυρώνει την ανταγωνιστική τους θέση και συμβάλλει στην επίτευξη υψηλών επιπέδων απόδοσης»
«Ο παράγοντας των νέων τεχνολογιών αναδεικνύεται ως ζωτική παράμετρος», επιβεβαιώνει ο κ. Θέμης Πολύζος.
«Η υιοθέτηση νέων τεχνολογιών, όπως η αυτοματοποίηση και η τεχνητή νοημοσύνη, επιφέρει σημαντικά οφέλη, ανάμεσα στα οποία συμπεριλαμβάνονται η ταχύτερη επεξεργασία δεδομένων και η αντιληπτική ικανότητα που βοηθάει στον εντοπισμό προβλημάτων πριν εκείνα επηρεάσουν ενδεχομένως την επιχείρηση.
Η ενσωμάτωση προηγμένων τεχνολογιών στις διαδικασίες των επιχειρήσεων οχυρώνει την ανταγωνιστική τους θέση και συμβάλλει στην επίτευξη υψηλών επιπέδων απόδοσης. Με την ταχεία εξέλιξη της τεχνολογίας, η αναβάθμιση των λογιστικών διαδικασιών αναδεικνύεται ως αναγκαία προσέγγιση για τη διατήρηση της ανταγωνιστικότητας μιας επιχείρησης. Στη Mazars, επενδύουμε συνεχώς σε νέες τεχνολογίες, και αναπτύσσουμε νέα εργαλεία για τη διαχείριση των εργασιών μας».
Απαραίτητες κρίνονται οι τεχνολογικές υποδομές, που ένας outsourced συνεργάτης μπορεί να προσφέρει, για την ΕΥ, σύμφωνα με τον κ. Νίκο Ευαγγελόπουλο.
«Σε αυτό το πλαίσιο, η χρήση νέων τεχνολογιών, όπως η ρομποτική αυτοματοποίηση διεργασιών (robotic process automation) και η μηχανική μάθηση (machine learning), μπορούν, μεταξύ άλλων, να προσφέρουν μεγαλύτερη ακρίβεια, αξιοπιστία και ταχύτητα στην καταχώριση, για παράδειγμα, των παραστατικών. Ταυτόχρονα, μπορούν να υποστηρίξουν την ταχύτερη ολοκλήρωση των διαδικασιών εξαγωγής αποτελεσμάτων, τόσο σε μηνιαία, όσο και σε ετήσια βάση, ενώ η κάλυψη των φορολογικών υποχρεώσεων και το εσωτερικό reporting της εταιρείας μπορούν να πραγματοποιηθούν με μεγαλύτερη συνέπεια». Υπό το πρίσμα των σύγχρονων τεχνολογικών εξελίξεων, ο κ. Γιώργος Αντύπας προτρέπει τις επιχειρήσεις να επιλέξουν εξωτερικό συνεργάτη που χρησιμοποιεί τεχνολογίες αιχμής: «Κάντε το τώρα.
Οι outsourcers, που χρησιμοποιούν τεχνολογία αιχμής και μετρούν δεκάδες χρόνια λειτουργίας, γνωρίζουν όλα τα συστήματα, έχουν μετασχηματίσει εκατοντάδες επιχειρήσεις και ξέρουν ποιο εργαλείο θα σας λύσει τα χέρια.
Όσοι έχουν εμπιστευτεί, ήδη, έναν τέτοιο συνεργάτη, γνωρίζουν ότι οι νέες τεχνολογίες υπηρετούν τον επιχειρηματία και του προσφέρουν βελτιστοποίηση εσόδων, ξεκούραστα στελέχη και πραγματική επίγνωση του “τί συμβαίνει στην εταιρεία του”.
Mε την επιλογή του κατάλληλου συνεργάτη, ο οργανισμός αποκτά πρόσβαση σε τεχνολογικές λύσεις απαραίτητες όχι μόνο για λόγους συμμόρφωσης, αλλά, κυρίως, για λόγους έγκαιρης και ποιοτικότερης πληροφόρησης.
Κωνσταντίνος Σταματόπουλος Partner, Accounting and Payroll Outsourcing Department, Tax, KPMG στην Ελλάδα «Η εξωτερική ανάθεση αποδεσμεύει ανθρώπινους πόρους, οι οποίοι μπορούν να επικεντρωθούν σε άλλες εργασίες προστιθέμενης αξίας»
Ο κ. Κωνσταντίνος Σταματόπουλος, εξηγεί: «Ο συνεργάτης που χρησιμοποιεί ένα σύγχρονο ERP μειώνει σε μεγάλο βαθμό τα σχετικά λειτουργικά κόστη, καθώς και τα κόστη εγκατάστασης και συντήρησης ενός παρόμοιου συστήματος λογισμικού.
Επίσης, παρέχει τη δυνατότητα στον οργανισμό να έχει απομακρυσμένη πρόσβαση στα οικονομικά του δεδομένα και να χρησιμοποιεί εργαλεία που βελτιστοποιούν τη διαχείριση και παρακολούθηση των δραστηριοτήτων του, με σκοπό την ορθολογικότερη οργάνωση, την αξιοποίηση των διαθέσιμων πόρων και τη βελτίωση της ανταγωνιστικότητας».
Επιπλέον, οι εξειδικευμένες γνώσεις των ομάδων outsourced accounting και supervision εξασφαλίζουν την αξιοποίηση προηγμένων τεχνολογιών, με αποτέλεσμα την απλοποίηση των επαναλαμβανόμενων εργασιών, τη μείωση του χρόνου ανάλυσης, την ακρίβεια των δεδομένων και την εμφάνιση λιγότερων σφαλμάτων.
Σύμφωνα με μία μελέτη της McKinsey, ο αυτοματισμός μειώνει τα σφάλματα στις οικονομικές εργασίες έως και 66%.
Συμπερασματικά, θα μπορούσαμε να πούμε ότι η ψηφιακή τεχνολογία αποτελεί αναπόσπαστο κομμάτι των υπηρεσιών που παρέχουν οι σύμβουλοι outsourcing, όπως επισημαίνει χαρακτηριστικά ο κ. Χρήστος Καρβούνης.
«Ένας από τους βασικούς στόχους του outsourcing πρέπει να είναι η βελτιστοποίηση των διαδικασιών με χρήση αυτοματισμών, ώστε να ελαχιστοποιηθούν τα σφάλματα και να εξοικονομηθούν ανθρωποώρες που θα αξιοποιηθούν πιο αποτελεσματικά σε ποιοτική ανάλυση δεδομένων.
Ψηφιοποίηση και ηλεκτρονική αρχειοθέτηση με χρήση του cloud, αυτοματοποίηση επαναλαμβανόμενων διαδικασιών και καταχωρίσεων μέσω Robotic Process Automation (R.P.A.), συμφωνίες λογαριασμών, αλλά και συλλογή δεδομένων για την παραγωγή custom-made reporting με παρουσίαση μέσω Business Intelligence είναι μερικά από τα βασικά εργαλεία στην προσπάθεια του συμβούλου να υποστηρίξει τον οργανισμό κατά την μετάβασή του στην ψηφιακή πραγματικότητα».
Το αποτέλεσμα είναι η μεγαλύτερη ασφάλεια και η επιτάχυνση στη ροή των εργασιών των επιχειρήσεων. Το Finance & Accounting Automation αποδεικνύει πως η τεχνολογική στρατηγική θα αποτελεί ανταγωνιστικό πλεονέκτημα και πως το οικονομικό τμήμα θα λειτουργεί όλο και περισσότερο ως συντελεστής για τη δημιουργία αξίας στην επιχείρηση.
Σε έρευνα του Oxford Economics, το 73% των ηγετών στον τομέα των οικονομικών και των τραπεζών συμφώνησε ότι η αυτοματοποίηση βελτίωσε την αποδοτικότητα και παρείχε στο εκτελεστικό προσωπικό μεγαλύτερη δυνατότητα να επικεντρωθεί σε στρατηγικές εργασίες υψηλότερης αξίας. Επιπρόσθετα, σχεδόν το 90% των διευθυντικών συμβούλων είπε ότι χρειάζεται μια πιο ευέλικτη προσέγγιση στην ανάλυση δεδομένων.
Ο ρόλος της αυτοματοποίησης διαδικασιών του λογιστηρίου και της οικονομικής διοίκησης είναι, αδιαμφισβήτητα, επιτυχημένος. Ποια είναι, λοιπόν, τα πιο σημαντικά οφέλη της νέας τεχνολογικής αναδιαμόρφωσης;
«Μερικά από τα σημαντικότερα πλεονεκτήματα περιλαμβάνουν αυξημένη ακρίβεια, καθώς η αυτοματοποίηση εξαλείφει ανθρώπινα λάθη κατά την εισαγωγή δεδομένων και τους υπολογισμούς, βελτιώνοντας την αξιοπιστία των οικονομικών αρχείων και των εκθέσεων. Επιπλέον, οδηγεί σε αύξηση παραγωγικότητας, απελευθερώνοντας το προσωπικό από χρονοβόρες εργασίες και επιτρέποντάς του να επικεντρωθεί σε στρατηγικές δραστηριότητες. Ταυτόχρονα, η ταχύτερη διαθεσιμότητα οικονομικών δεδομένων και αναφορών πραγματικού χρόνου επιτρέπει ταχύτερη λήψη αποφάσεων και καλύτερη κατανόηση της οικονομικής κατάστασης της εταιρείας. Η αυτοματοποίηση συντελεί στην ταχύτερη τιμολόγηση και επεξεργασία πληρωμών, βελτιώνοντας τη διαχείριση των ταμειακών ροών και ενισχύοντας τις σχέσεις με τους προμηθευτές. Τέλος, συμβάλλει στη βελτίωση του περιβαλλοντικού αποτυπώματος της επιχείρησης, μειώνοντας τις εκπομπές CO2 και δημιουργώντας ένα πιο βιώσιμο μέλλον. Συνολικά, προσφέρει ευελιξία, ακρίβεια και αποτελεσματικότητα στις επιχειρήσεις, προάγοντας την καλύτερη λήψη αποφάσεων και επιτυγχάνοντας την οικονομική πρόοδο», λέει ο κ. Δημήτρης Κωστούλας, Commercial Director της Impact.
Κωνσταντίνος Αγαλιανός, Presales Specialist, SAP Hellas «Το μόνο «μειονέκτημα» της αυτοματοποίησης είναι η απαιτούμενη αρχική επένδυση, η οποία όμως πρέπει να σημειώσουμε ότι σύντομα αποσβένεται»
Ιδιαίτερα για σύνθετους και πολυεπίπεδους οργανισμούς, η ύπαρξη συγκεκριμένων διαδικασιών είναι σημαντική και επωφελής, εξηγεί ο κ. Κωνσταντίνος Αγαλιανός, Presales Specialist στη SAP Hellas. «Μεγάλο μέρος των διαδικασιών του λογιστηρίου και της οικονομικής διοίκησης διέπεται από επαναληψιμότητα. Σε αυτά τα διακριτά τμήματα των δομημένων διαδικασιών, η SAP έρχεται να απαντήσει μέσα από την αυτοματοποίηση. Έτσι, αρχικά, όχι μόνο δεν δαπανάται ο χρόνος των εργαζομένων, αλλά μειώνεται και δραστικά ο χρόνος εκτέλεσης των διαδικασιών. Έχουμε ταχύτερη κατάρτιση αναφορών και συνεπώς ταχύτερη λήψη αποφάσεων. Δημιουργείται λοιπόν μια αλυσίδα αλλαγών, που ξεκινά από τη βελτίωση της καθημερινότητας των εργαζομένων, περνά από τη βελτίωση της αλληλεπίδρασης με τους συναλλασσόμενους του οργανισμού και εν τέλει καταλήγει στη βελτίωση των οικονομικών μεγεθών του οργανισμού».
Σοφία Γιαννοπούλου, Applications Account Executive, Oracle (Ελλάδα, Κύπρος, Μάλτα) «Τα δεδομένα υπάρχουν παντού σήμερα, αλλά η χρησιμότητά τους εξακολουθεί να εξαρτάται από το ότι οι άνθρωποι κάνουν έξυπνες κρίσεις σχετικά με την αξία και τη συνάφειά τους»
Η κα Σοφία Γιαννοπούλου, Applications Account Executive της Oracle (Ελλάδα, Κύπρος, Μάλτα) πιστεύει ότι οι δυνατότητες της αυτοματοποίησης διαδικασιών υπερβαίνουν την απλή αντικατάσταση της ανθρώπινης προσπάθειας και αναθεωρούν τον τρόπο που μπορεί να γίνει η εργασία, καθιστώντας τους ανθρώπους πολύτιμους. Περισσότερη ευφυΐα και μεγαλύτερη ανθεκτικότητα είναι ανάμεσα στα σημαντικά οφέλη που κερδίζουν τα στελέχη. «Οι χρηματοοικονομικοί οργανισμοί συνδυάζουν τη δύναμη του ρομποτικού αυτοματισμού διεργασιών μαζί με τη μηχανική μάθηση (ML) και την τεχνητή νοημοσύνη (AI) για να εκτελέσουν βασικές εργασίες που είχαν προηγουμένως εκτελεσθεί από στελέχη. Οι πιο ώριμοι οργανισμοί χρησιμοποιούν την τεχνολογία για να αυξήσουν την ικανότητα του εργατικού δυναμικού. Ο αυτοματισμός απελευθερώνει χρόνο στα στελέχη, ώστε να μπορούν να εργάζονται σε κρίσιμες δραστηριότητες όπως η ερμηνεία δεδομένων, η αντιμετώπιση προβλημάτων και η αλληλεπίδραση με άλλα άτομα. Η αυτοματοποίηση διεργασιών αποδεικνύει ήδη την αξία της με: Γρήγορο οικονομικό κλείσιμο από εβδομάδες σε μέρες ή και ώρες, βελτιωμένη εμπιστοσύνη δεδομένων και μεγαλύτερη ασφάλεια, εξυπνότερη μετατροπή δεδομένων ώστε να διασφαλιστεί ότι τα δεδομένα στο νέο περιβάλλον είναι πανομοιότυπα με τα δεδομένα στο προηγούμενο».
Ozge Okay, CFO, Volvo Car Ελλάδας «Όταν ο αυτοματισμός και η τεχνητή νοημοσύνη βελτιώνονται γρήγορα, το ανθρώπινο δυναμικό κάθε οργανισμού οφείλει να βελτιώνεται ακόμη γρηγορότερα»
«Οι Οικονομικοί Διευθυντές εξετάζουν τώρα την αυτοματοποίηση για να προωθήσουν ένα νέο κύμα αποτελεσματικότητας και βελτίωσης της αποδοτικότητας της εταιρείας. Ο χρόνος αντίδρασης, η προσπάθεια και η ακρίβεια της ανάλυσης είναι οι βασικοί παράγοντες για την αποτελεσματικότητα και τη βελτίωση της αποδοτικότητας της εταιρείας. Τα επίπεδα αυτοματισμού, φυσικά, ποικίλλουν μεταξύ των υπολειτουργιών της οικονομικής διεύθυνσης και απαιτείται το κατάλληλο χαρτοφυλάκιο τεχνολογιών για να ξεκλειδώσει την πλήρη ευκαιρία. Οι Οικονομικοί Διευθυντές αγωνίζονται να δώσουν προτεραιότητα και να εφαρμόσουν διαδικασίες αυτοματοποίησης προκειμένου να επιτύχουν αυτούς τους στόχους. Για παράδειγμα, οι ευκαιρίες μπορούν να αξιοποιηθούν χρησιμοποιώντας αυτοματισμό ρομποτικής διαδικασίας (RPA). Το RPA και οι συμπληρωματικές τεχνολογίες, όπως το BPO και τα εργαλεία οπτικής αναγνώρισης χαρακτήρων, έχουν εφαρμοστεί με επιτυχία στον χρηματοοικονομικό τομέα», δηλώνει η κα Ozge Okay, CFO της Volvo Car Ελλάδας, τονίζοντας πως «η αυτοματοποίηση είναι η σημερινή φθηνότερη, καλύτερη και ταχύτερη τεχνολογία και φαίνεται ότι είναι προορισμένη να αναδιαμορφώσει τη λειτουργία της οικονομικής διεύθυνσης».
Τα δεδομένα από την έρευνα της Prophix για τους CFOs, που διεξήχθη σε 700 εκτελεστικούς του χώρου στη Βόρεια Αμερική και την Ευρώπη, έδειξαν ότι το 65% των ηγετών στον τομέα των οικονομικών προτίθεται να αυτοματοποιήσει το μισό των καθηκόντων του μέχρι το τέλος του 2023, γεγονός που αποδεικνύει ότι η ενσωμάτωση της τεχνολογίας συνεχίζει να αποτελεί κομβικό σημείο στις δυτικές αγορές.
Ιωάννης Αραμπατζής, CFO, Timac Agro «Με την αυτοματοποίηση αυξάνεται η πιθανότητα κυβερνοεπίθεσης, οπότε όλοι οι οργανισμοί θα πρέπει να έχουν έτοιμο πλάνο αντίδρασης»
«Η τεχνολογία εξελίσσεται συνεχώς. Πρόσφατο παράδειγμα είναι το ChatGPT (πλατφόρμα AI), το οποίο έφτασε τους 1 εκατομμύριο χρήστες σε μόλις πέντε μέρες. Το Οικονομικό τμήμα ήταν πάντοτε κινητήριος δύναμη στις τεχνολογικές αλλαγές των Οργανισμών. Λόγω της φύσης των διαδικασιών του λογιστηρίου, υπάρχουν τεράστια περιθώρια για αυτοματοποίηση. Εργαλεία όπως τα Robotic Process Automation (RPA), Optical Character Recognition (OCR) και Artificial Intelligence (AI) έχουν κατακλύσει την αγορά σε διάφορες εκδοχές και υπόσχονται σημαντικές βελτιώσεις στην καθημερινότητά μας. Τα οφέλη τους είναι η ταχύτητα επεξεργασίας δεδομένων και εγγραφών και ο ευκολότερος έλεγχος της ποιότητας της εργασίας μας για την αποφυγή λαθών. Το πρώτο οδηγεί στην αύξηση της παραγωγικότητας των ελληνικών επιχειρήσεων, που καλούνται να γίνουν ανταγωνιστικότερες στην παγκόσμια αγορά. Το δεύτερο μειώνει τα λάθη καθώς και τυχόν απάτες, που στοιχίζουν ακριβά σε μία εταιρεία», αναφέρει ο κ. Ιωάννης Αραμπατζής, CFO της Timac Agro.
Νικόλαος Καραμάνος, Tax Advisor & Owner, AFS «Το κυριότερο πλεονέκτημα είναι ότι έχουμε real-time αποτελέσματα, άρα οι αποφάσεις που λαμβάνονται είναι πιο ρεαλιστικές και το tax planning μιας επιχείρησης μπορεί να είναι σε μεγαλύτερο βαθμό πιο κοντά στην πραγματικότητα»
Υπέρ της αυτοματοποίησης τοποθετείται και ο κ. Νικόλαος Καραμάνος, Tax Advisor & Owner της AFS, χαρακτηρίζοντας τις νέες τεχνολογικές εξελίξεις «ευεργετικές» ως προς τη λειτουργία της διοίκησης μιας εταιρείας.
«Ένα από τα κύρια οφέλη είναι η μείωση του micro-management το οποίο είναι η ‘‘μάστιγα’’ των σύγχρονων διοικήσεων για τις μεγάλες και τις μικρές επιχειρήσεις. Σε μια fast forward εποχή, σαν αυτή που ζούμε, η αυτοματοποίηση βοηθά στις γρήγορες ανταποκρίσεις και αποφάσεις από τις διοικήσεις. Η δυνατότητα της τεχνολογίας να βοηθήσει στην εξάλειψη του ανθρώπινου λάθους σε multitasking περιβάλλον, αποφέρει μείωση κόστους με ένα πιο υγιές και αποδοτικό περιβάλλον. Ταυτόχρονα εξασφαλίζει άμεσα στη διοίκηση την πληροφορία φιλτραρισμένη ώστε αυτό που, ίσως, ήθελε ένα μήνα για να ληφθεί μια απόφαση, πλέον, είναι ζήτημα ακόμη και ολίγων λεπτών».
Ελένη Παπαϊωάννου, Οικονομική Διευθύντρια, ΙΒΜ Ελλάδα & Κύπρος «Τεχνολογίες όπως το Generative AI, θα βοηθήσουν στη βελτίωση της αποδοτικότητας της χρηματοοικονομικής λειτουργίας μιας επιχείρησης καθώς η χρήση τους διευκολύνει τη διεπαφή του οικονομικού τμήματος με συστήματα, αναφορές και εργαλεία ώστε η αλληλεπίδραση να είναι πιο «ανθρώπινη»
Για την κα Ελένη Παπαϊωάννου, Οικονομική Διευθύντρια της ΙΒΜ για Ελλάδα και Κύπρο, η μετάβαση των οικονομικών διοικήσεων και των λογιστηρίων στην επόμενη μέρα του μετασχηματισμού τους σε μονάδες παροχής υψηλής προστιθέμενης αξίας είναι μονόδρομος. «Η αυτοματοποίηση των διαδικασιών, η χρήση της ρομποτικής, η αξιοποίηση της τεχνητής νοημοσύνης συνεισφέρουν σε βελτίωση της λειτουργικής απόδοσης, αύξηση της παραγωγικότητας των εργαζομένων και εν τέλει, σε βελτιστοποίηση των οικονομικών αποτελεσμάτων της επιχείρησης. Αξίζει να αναφερθεί η πρόσφατη μελέτη του Institute of Business Value της ΙΒΜ (Modernize record to report-Μάιος 2023), στην οποία επισημαίνεται ότι η αξιοποίηση της Τεχνητής Νοημοσύνης, σε οργανισμούς με επεξεργασία 1,5 εκ. εγγραφών ετησίως, αποτελεί κορυφαίο δείκτη πρόγνωσης του μηνιαίου κύκλου κλεισίματος. Επιπλέον, η ρομποτική αυτοματοποίηση διεργασιών στη γενική λογιστική έχει εξασφαλίσει μείωση κατά 25% του χρόνου μηνιαίου κύκλου κλεισίματος και 38% χαμηλότερο κόστος, ενώ ο χρόνος μειώνεται σε 66% για οργανισμούς που υιοθετούν τεχνητή νοημοσύνη».
Πώς αλλάζει, όμως, ο ρόλος του Λογιστή ή του CFO, στο πλαίσιο μιας τόσο νευραλγικής αναδιαμόρφωσης; «Οι CFO καθοδηγούν τους οργανισμούς τους, αξιοποιώντας με επιτυχία τη στρατηγική ευφυΐα που συγκεντρώνουν από όλη την εταιρεία και πέρα από αυτήν. Οι κορυφαίες χρηματοοικονομικές ομάδες βασίζονται σε τρεις πυλώνες: λειτουργική αριστεία, ψηφιακή νοημοσύνη και επιχειρηματική επιρροή. Έτσι, ο ρόλος περιλαμβάνει τον ψηφιακό μετασχηματισμό, τους ανθρώπινους πόρους και την επιχειρηματική καινοτομία – συμπεριλαμβανομένης της αυξημένης χρήσης αυτοματισμού. Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο οι Οικονομικοί Διευθυντές εξετάζουν κριτικά τα υπάρχοντα συστήματά τους, και φροντίζουν ώστε οι νέες τεχνολογίες να συνδυάζουν τη δύναμη του αυτοματισμού διεργασιών μαζί με τη μηχανική μάθηση (ML) και την τεχνητή νοημοσύνη (AI), για να παρέχουν δεδομένα και πληροφορίες γρηγορότερα και πιο αποτελεσματικά από ποτέ. Τα δεδομένα υπάρχουν παντού σήμερα, αλλά η χρησιμότητά τους εξακολουθεί να εξαρτάται από το ότι οι άνθρωποι κάνουν έξυπνες κρίσεις σχετικά με την αξία και τη συνάφειά τους», υποστηρίζει η κα Σοφία Γιαννοπούλου.
Ο κ. Ιωάννης Αραμπατζής θέτει τον Οικονομικό Διευθυντή στη θέση του ηγέτη για τις διαδικασίες αυτοματοποίησης, καθώς ο CFO έχει πλήρη κατανόηση της στρατηγικής μιας εταιρείας και καθημερινή τριβή με τις επιχειρησιακές διαδικασίες. «Η αυτοματοποίηση πρέπει να είναι μέσο για την επίτευξη του εταιρικού οράματος και όχι αυτοσκοπός, και ο ρόλος της Οικονομικής Διοίκησης είναι ουσιώδης για την επιτυχία των διοικητικών στόχων. Οι αυτοματοποιήσεις μπορούν να επιφέρουν σημαντική μείωση των λειτουργικών εξόδων και κατά συνέπεια αύξηση της κερδοφορίας. Ταυτόχρονα, απελευθερώνουν χρόνο από τους υπαλλήλους, οι οποίοι εστιάζουν στη δημιουργία υπεραξίας μέσα από την κύρια δραστηριότητα της επιχείρησης. Οι CFOs, ως κύριοι ενορχηστρωτές της διαχείρισης ρίσκου, θα πρέπει να αντιμετωπίσουν και τα μειονεκτήματα τέτοιων τεχνολογιών. Η αυτοματοποίηση επιφέρει απώλεια τεχνογνωσίας, καθώς οι υπάλληλοι χάνουν την επαφή με βασικές διαδικασίες. Τέλος, αυξάνεται η πιθανότητα κυβερνοεπίθεσης, οπότε όλοι οι oργανισμοί θα πρέπει να έχουν έτοιμο πλάνο αντίδρασης».
«Ο ρόλος του λογιστή, και εν γένει του οικονομικού τμήματος, μετεξελίσσεται σε ρόλο αμιγώς συμβουλευτικό, καθώς τα σημεία ρουτίνας (καταχωρίσεις παραστατικών, δηλωτικά) μπαίνουν σε ημιαυτόματο τρόπο λειτουργίας», σχολιάζει ο κ. Νικόλαος Καραμάνος, εστιάζοντας στα real-time αποτελέσματα, στις νέες δυνατότητες ακόμα και των μικρότερων επιχειρήσεων, αλλά και στην έλλειψη εξειδικευμένου προσωπικού. «Το κυριότερο πλεονέκτημα είναι ότι έχουμε real-time δεδομένα, οπότε έχουμε και real-time αποτελέσματα, άρα οι αποφάσεις που λαμβάνονται είναι πιο ρεαλιστικές και το tax planning μιας επιχείρησης μπορεί να είναι σε μεγαλύτερο βαθμό πιο κοντά στην πραγματικότητα. Εργασίες, που πλέον γίνονται σε λίγα λεπτά, συμβάλλουν στην απόδοση των επιχειρηματικών αποφάσεων. Μέσα από τη συνεργασία των τμημάτων (inhouse or outsourcing) HR, Finance, Corporate, και τη χρήση της τεχνολογίας, μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε έννοιες όπως budgeting, HR planning, tax planning και στις μικρές εταιρείες, κάτι που μέχρι πρότινος δεν τολμούσαμε. Σαν μειονέκτημα μπορεί να θεωρηθεί ότι αυτή την ευχάριστη ψηφιακή επανάσταση που έφερε η κυβέρνηση στον τόπο μας, την είχαμε προβλέψει λίγοι και σίγουρα όχι με τέτοια ένταση και ταχύτητα. Αυτό συνεπάγεται ότι δεν είναι προετοιμασμένοι όλοι οι κλάδοι, με αποτέλεσμα να υπάρχει έλλειμμα εξειδικευμένου προσωπικού. Τουλάχιστον στον οικονομικό κλάδο έχουμε μια σχετικά γρήγορη προσαρμογή λόγω του taxisnet των προηγουμένων χρόνων».
Σύμφωνα με την Deloitte, το 82,4% των υπευθύνων πρόσληψης για τις ομάδες οικονομικών αναφέρει ότι η διατήρηση του ταλέντου είναι μεγάλη πρόκληση. Η επένδυση σε τεχνολογίες που αυτοματοποιούν τις βασικές διαδικασίες και βελτιστοποιούν την εμπειρία του χρήστη θα είναι καίρια για τη δημιουργία -και διατήρηση- μιας εξειδικευμένης και ευέλικτης ομάδας.
«Πράγματι, η στροφή σε δραστηριότητες αυξημένης προστιθέμενης αξίας, με την παράλληλη διασφάλιση μεγαλύτερης διαφάνειας, αξιοπιστίας, ταχύτητας και ευελιξίας αποτελούν τον στόχο της σύγχρονης οικονομικής διεύθυνσης, που εκτός από θεματοφύλακας της σταθερότητας, θα καθοδηγεί τις δράσεις του μετασχηματισμού και θα έχει καθοριστικό ρόλο στην εκτέλεση της στρατηγικής. Τεχνολογίες όπως το Generative AI, θα βοηθήσουν στη βελτίωση της αποδοτικότητας της χρηματοοικονομικής λειτουργίας μιας επιχείρησης, καθώς η χρήση τους διευκολύνει τη διεπαφή του οικονομικού τμήματος με συστήματα, αναφορές και εργαλεία, ώστε η αλληλεπίδραση να είναι πιο “ανθρώπινη’’», υπογραμμίζει η κα Ελένη Παπαϊωάννου, διαβλέποντας πως η εξέλιξη αυτή οδηγεί στη βελτιστοποίηση των υφιστάμενων δυνατοτήτων των ομάδων και στην απόκτηση νέων δεξιοτήτων.
Δημήτρης Κωστούλας, Commercial Director, Impact «Το Finance & Accounting Automation συμβάλλει στη βελτίωση του περιβαλλοντικού αποτυπώματος της επιχείρησης, μειώνοντας τις εκπομπές CO2 και δημιουργώντας ένα πιο βιώσιμο μέλλον»
Για την ανάγκη απόκτησης νέων γνώσεων και δεξιοτήτων μιλάει και ο κ. Δημήτρης Κωστούλας. «Τα πλεονεκτήματα περιλαμβάνουν την αναβάθμιση του ρόλου του Λογιστή ή του Οικονομικού Διευθυντή στη λήψη στρατηγικών αποφάσεων που επηρεάζουν σημαντικά τον τρόπο λειτουργίας των επιχειρήσεων και την αναδιοργάνωση, πιθανώς και άλλων τμημάτων της επιχείρησης που, ίσως, βρίσκονται εκτός του άμεσου πεδίου ευθύνης/διαχείρισής τους. Παράλληλα, όμως, οι Λογιστές και οι CFOs πρέπει να προσαρμοστούν στο συνεχώς μεταβαλλόμενο επιχειρηματικό τοπίο, αποκτώντας επάρκεια στη διαχείριση αυτοματοποιημένων συστημάτων και στην ανάλυση δεδομένων για την παροχή πολύτιμων οικονομικών πληροφοριών προς τη Διοίκηση».
Άλλωστε, τα νέα δεδομένα αποτελούν ένα μεγάλο στοίχημα για κάθε οργανισμό, που για τον κ. Κωνσταντίνο Αγαλιανό, καλείται τώρα να αξιοποιήσει το σύνολο των ικανοτήτων των εργαζομένων του. «Η αυτοματοποίηση ελευθερώνει τα χέρια των εργαζομένων, που πλέον μπορούν να ασχοληθούν με ζητήματα που προσφέρουν προστιθέμενη αξία στους ίδιους, αλλά και στον οργανισμό τους. Επιπλέον, αν μπούμε στη θέση ενός CFO, θα διαπιστώσουμε πόσο σημαντικά είναι τα δεδομένα που αφορούν τον οργανισμό, τα οποία απαιτείται να είναι ακριβή και όσο το δυνατόν πιο επικαιροποιημένα -προϋποθέσεις που ικανοποιούνται μέσα από την αυτοματοποίηση των διαδικασιών. Και επειδή η επιχειρηματικότητα και το κέρδος είναι άρρηκτα συνδεδεμένα με τις επενδύσεις, το μόνο “μειονέκτημα’’ της αυτοματοποίησης είναι η απαιτούμενη αρχική επένδυση, η οποία, όμως, σύντομα αποσβένεται».
Η αυτοματοποίηση, ήδη, αναδιαμορφώνει το μέλλον της εργασίας στον τομέα των οικονομικών και οι επιχειρήσεις που υιοθετούν ξεκάθαρα τις νέες τεχνολογικές εξελίξεις θα ευδοκιμήσουν μακροπρόθεσμα. Σύμφωνα με την κα Ozge Okay, η ηγεσία και το όραμα του Οικονομικού Διευθυντή είναι πρωταρχικής σημασίας.
«Ο CFO αφενός θα πρέπει να ωθήσει τον οργανισμό σε τεχνολογικές αναβαθμίσεις, με συγκεκριμένη και γρήγορη προσέγγιση, αφετέρου να κάνει ταυτόχρονα τους διευθυντές και το προσωπικό της εταιρείας να επανεξετάσουν τις νέες διαδικασίες γύρω από αυτήν τη νέα τεχνολογική προσέγγιση. Για να ξεκλειδώσει πλήρως τη δυναμική απαιτείται ένας ριζικά διαφορετικός τρόπος σκέψης. Θεωρητικά, η χρηματοδότηση έχει πολλές ευκαιρίες για αναδιάταξη ατόμων. Ο οικονομικός σχεδιασμός και η ανάλυση θα πρέπει να προγραμματιστούν ξανά για να υποστηρίξουν τους επιχειρηματικούς στόχους. Για παράδειγμα, οι ειδικοί του Φορολογικού Σχεδιασμού θα μπορούσαν να επικεντρωθούν εκ νέου στον αυτοματισμό και στα συστήματα για τη μεγιστοποίηση του εισοδήματος μετά από φόρους. Ειδικά στις συναλλακτικές λειτουργίες, η σκληρή πραγματικότητα είναι ότι η αυτοματοποίηση αναπόφευκτα θα οδηγήσει σε αλλαγές στην οργανωτική δομή, επαναπροσδιορισμούς ρόλων και απολύσεις».
Καταλήγοντας, η κα Ozge Okay παραθέτει κατευθύνσεις για μια καλύτερη προσέγγιση στη διαχείριση της αυτοματοποίησης. «Ξεκινήστε με εκείνες τις συναλλακτικές εργασίες, που έχουν μεγαλύτερη σημασία και τζίρο.
Δημιουργήστε ένα ανθρώπινο δυναμικό με ικανότητες που του επιτρέπει να λειτουργεί από κοινού με τις λειτουργίες του Οικονομικού Διευθυντή και χρηματοοικονομικών στελεχών. Προσαρμόστε το προφίλ πρόσληψης και διατήρησης για να αποκτήσετε τους χρηματοοικονομικούς επαγγελματίες που χρειάζεστε. Αυτό το ταξίδι θα είναι συναρπαστικό αλλά και επίπονο. Όταν ο αυτοματισμός και η τεχνητή νοημοσύνη βελτιώνονται γρήγορα, το ανθρώπινο δυναμικό κάθε οργανισμού οφείλει να βελτιώνεται ακόμη γρηγορότερα».
Το μέγεθος της παγκόσμιας αγοράς υπηρεσιών Factoring αποτιμήθηκε σε 3.566,99 δισεκατομμύρια δολάρια το 2022 και αναμένεται να αυξηθεί με σύνθετο ετήσιο ρυθμό ανάπτυξης (CAGR) 9,2% από το 2023 έως το 2030, σύμφωνα με τον απολογισμό Factoring Services Market Size, Share & Trends Analysis της Grand View Research. Η αυξανόμενη ανάγκη για εναλλακτικές πηγές χρηματοδότησης, για μικρομεσαίες, μικρές και μεσαίες επιχειρήσεις, οδηγεί στην περαιτέρω ανάπτυξη της αγοράς. Αρκετοί οργανισμοί επωφελούνται από τεχνολογίες Μηχανικής Μάθησης (ML), Επεξεργασίας Φυσικής Γλώσσας (NLP) και Τεχνητής Νοημοσύνης (AI), εφαρμογές που πρόκειται να δημιουργήσουν κερδοφόρες προοπτικές ανάπτυξης για τις υπηρεσίες Factoring κατά την περίοδο πρόβλεψης. Παράλληλα, η έκθεση υπογραμμίζει ότι η πανδημία εισήγαγε πιο συνεργατική προσέγγιση μεταξύ των τραπεζών και της χρηματοδότησης της εφοδιαστικής αλυσίδας, που οδηγεί σε μεγαλύτερα οφέλη στα οικοσυστήματα των πελατών.
Κωνσταντίνος Χριστοδούλου Δ/νων Σύμβουλος, Πειραιώς Factoring, Μέλος ΔΣ, Ελληνική Ένωση Factoring «Ακόμα και μία επιχείρηση με αδύναμα οικονομικά στοιχεία ή χωρίς άλλη μορφή εξασφαλίσεων, μέσω Factoring έχει την δυνατότητα να αντλεί την απαιτούμενη ρευστότητα, δεδομένου ότι διαθέτει φερέγγυο πελατολόγιο»
Η σημασία του Reverse Factoring και η έλευση του E-factoring
Σήμερα, και με βάση τις προβλέψεις και τα επόμενα χρόνια, οι επιχειρήσεις ανά τον κόσμο θα επιλέγουν το Factoring όλο και συχνότερα, με σκοπό τη διευκόλυνση των λογαριασμών τους και την ευελιξία. Το Factoring καθιερώθηκε ως πολύτιμο χρηματοοικονομιικό εργαλείο, με αποτέλεσμα οι τάσεις και τα νέα δεδομένα να εξελίσσονται συνεχώς. «Στην Ελλάδα, η αγορά του Factoring αυξάνεται με υψηλούς ρυθμούς, προσεγγίζοντας τα ευρωπαϊκά επίπεδα, καθώς αποτελεί αυτοεξυπηρετούμενη μορφή υγιούς χρηματοδότησης», αναφέρει ο Κωνσταντίνος Χριστοδούλου, Διευθύνων Σύμβουλος της Πειραιώς Factoring ΑΕ & Μέλος του ΔΣ της Ελληνικής Ένωσης Factoring.
Το Factoring επεκτείνεται και βρίσκει εφαρμογή για την παροχή ρευστότητας στις επιχειρήσεις σε όλους τους κλάδους: εμπόριο, βιομηχανία, κατασκευές, ενέργεια, υγεία, μεταφορές, logistics, τεχνολογία, υπηρεσίες, σύμφωνα με τον κ. Χριστοδούλου, για τον οποίο μεγάλο ενδιαφέρον παρουσιάζει το Factoring χωρίς αναγωγή, με ανάληψη του κινδύνου αφερεγγυότητας έναντι των αγοραστών, τόσο στην εγχώρια αγορά, όσο στο εξωτερικό και το E-factoring. «Γεγονός είναι και η ανάπτυξη του Reverse Factoring, το οποίο καλύπτει τις προκλήσεις της εφοδιαστικής αλυσίδας με την εξειδικευμένη χρηματοδότηση των προμηθευτών ενός μεγάλου αγοραστή. Στις σύγχρονες απαιτήσεις των επιχειρήσεων ανταποκρίνεται ο ψηφιακός μετασχηματισμός των εταιρειών Factoring, ο οποίος αναβαθμίζει την εμπειρία του πελάτη με δυνατότητες υπογραφής συμβάσεων εξ αποστάσεως και χρήσης ψηφιακών υπογραφών. Το E-factoring προσφέρει στις επιχειρήσεις ταχύτατη εξυπηρέτηση με online λειτουργικότητες καταχώρισης τιμολογίων, υποβολής αιτημάτων χρηματοδότησης, παρακολούθησης λογαριασμών/κινήσεων & χαρτοφυλακίου αγοραστών».
Μαρία Ράικου Δ/νουσα Σύμβουλος και Γενική Δ/ντρια, ABC Factors «Η υπηρεσία Reverse Factoring επιτρέπει στις εταιρείες να χρηματοδοτούν τις εμπορικές υποχρεώσεις τους, επιτυγχάνοντας ευέλικτους όρους πληρωμής, χωρίς να διαταράσσουν τις εμπορικές σχέσεις με προμηθευτές τους»
Η Μαρία Ράικου, Διευθύνουσα Σύμβουλος και Γενική Διευθύντρια της ABC Factors, αναγνωρίζει τη δυναμική ανάπτυξη του Factoring την τελευταία διετία, καθώς και τη συμβολή του στη λειτουργία και την περαιτέρω ανάπτυξη των επιχειρήσεων. «Το Factoring παρέχει ρευστότητα στις επιχειρήσεις μέσω της προεξόφλησης των εμπορικών τους απαιτήσεων, αλλά και υπηρεσίες προστιθέμενης αξίας, όπως η διαχείριση και είσπραξη των απαιτήσεων, ακόμα και κάλυψη του πιστωτικού κινδύνου των αγοραστών/πελατών τους στην Ελλάδα ή το εξωτερικό. Η περίοδος της πανδημικής κρίσης ανέδειξε, επιπλέον της ρευστότητας, και την ανάγκη διασφάλισης της συνεχούς λειτουργίας της εφοδιαστικής αλυσίδας των επιχειρήσεων και της κάλυψης των πιστωτικών κινδύνων εντός αυτής. Η υπηρεσία Reverse Factoring είναι δυναμικά αναπτυσσόμενη, καθώς επιτρέπει στις εταιρείες να χρηματοδοτούν τις εμπορικές υποχρεώσεις τους, επιτυγχάνοντας ευέλικτους όρους πληρωμής των αγορών τους, χωρίς να διαταράσσουν τις εμπορικές τους σχέσεις με προμηθευτές τους».
Οι νέες τεχνολογίες στο πλευρό του Factoring
Στην Ελλάδα, για το 2022, σύμφωνα με την Ελληνική Ένωση Factoring, o συνολικός κύκλος εργασιών των μελών της ανήλθε σε 23,5 δισ. ευρώ, ιστορικό υψηλό για τον κλάδο, σημειώνοντας αύξηση 33% έναντι του 2021, αντανακλώντας τη δυναμική της υπηρεσίας ως βασικής επιλογής των επιχειρήσεων για κεφάλαιο κίνησης. «Αντίστοιχα εντυπωσιακός ήταν και ο ρυθμός ανάπτυξης της Optima factors, της οποίας ο συνολικός κύκλος εργασιών αυξήθηκε κατά 55,4% το 2022 σε σχέση με την προηγούμενη χρονιά.
Γιάννος Νακατσιάδης CEO, Optima factors «Σε επίπεδο εξέλιξης της υπηρεσίας Factoring, κυρίαρχο ρόλο στην παγκόσμια αγορά διαδραματίζουν οι νέες τεχνολογίες, όπως το blockchain, καθώς και η δυνατότητα προσφοράς καθολικών και προσωποποιημένων υπηρεσιών»
Για τις ελληνικές επιχειρήσεις είναι ξεκάθαρο ότι το Factoring δεν έχει τα χαρακτηριστικά του δανείου και αποτελεί ‘υγιή’ τρόπο χρηματοδότησης, αφού μπορεί να αποπληρωθεί από τις υφιστάμενες απαιτήσεις τους, ενώ παράλληλα να απαλειφθεί από τις απαιτήσεις στις οικονομικές τους καταστάσεις», σημειώνει ο Γιάννος Νακατσιάδης, CEO της Optima Factors, δίνοντας έμφαση στις νέες τεχνολογίες: «Σε επίπεδο εξέλιξης της υπηρεσίας, κυρίαρχο ρόλο στην παγκόσμια αγορά διαδραματίζουν οι νέες τεχνολογίες, όπως το blockchain, καθώς και η δυνατότητα προσφοράς καθολικών και προσωποποιημένων υπηρεσιών. Στην Optima Factors, έχουμε τη δυνατότητα να παρέχουμε ολιστικές υπηρεσίες, που ξεπερνούν το παραδοσιακό Factoring, συνδυάζοντας την τεχνογνωσία των στελεχών μας, την εμπειρία της μητρικής εταιρείας του ομίλου (Optima bank), καθώς και τη χρήση σύγχρονων τεχνολογιών, όπως η ψηφιακή πλατφόρμα ‘e-factor’».
«Η σταδιακή ψηφιοποίηση όλων των συναλλαγών, συμπεριλαμβανομένων και των εμπορικών, έχει δημιουργήσει νέα δεδομένα για την αγορά του Factoring. Ψηφιακές πλατφόρμες βελτιώνουν την ταχύτητα άντλησης και επεξεργασίας μεγάλου όγκου δεδομένων και αυτοματοποιούν τις διαδικασίες εκ μέρους των Factors, βελτιστοποιούν τη διαχείριση κινδύνων, ενώ παρέχουν online λύσεις στις μεταβαλλόμενες ανάγκες των επιχειρήσεων, είτε αφορούν απλές, είτε σύνθετες συναλλαγές με πολύπλοκες διαδικασίες», σχολιάζει σχετικά η κα Ράικου.
Για τον Χαράλαμπο Σταθόπουλο, Head of Factoring Services, Flexfin MAE, είναι γεγονός ότι το ολοένα εξελισσόμενο επιχειρηματικό τοπίο, όπως αυτό αντανακλάται στην αύξηση της ζήτησης για τις παρεχόμενες υπηρεσίες Factoring, διαμορφώνει ουσιαστικά και τις νέες τάσεις του κλάδου. «Καθώς ο παραδοσιακός δανεισμός γίνεται πιο αυστηρός, το Factoring προσφέρει βιώσιμη επιλογή για γρήγορη πρόσβαση στο κεφάλαιο κίνησης. Σε αυτό το πλαίσιο, οι τεχνολογικές εξελίξεις και οι εφαρμογές τους θα διαδραματίσουν σημαντικό ρόλο στη διαμόρφωση των παρεχόμενων υπηρεσιών Factoring. Ο αυτοματισμός και η ψηφιοποίηση σε όλο το ‘ταξίδι’ του πελάτη, από την προσφορά και το KYC μέχρι τη χρηματοδότηση και είσπραξη, θα εξορθολογίσουν ολόκληρη τη διαδικασία, καθιστώντας την ταχύτερη, πιο αποτελεσματική και βολική για τις επιχειρήσεις, αυξάνοντας παράλληλα και την ασφάλεια των συναλλαγών. Η Flexfin, από τη γέννησή της, επιτυγχάνει τα παραπάνω μέσω διαδικτυακής πλατφόρμας, που επιτρέπει ηλεκτρονική υποβολή τιμολογίων, ταχύτερες διαδικασίες έγκρισης και χρηματοδότησης, ώστε οι επιχειρήσεις να παρακολουθούν σε πραγματικό χρόνο τις συναλλαγές τους, μειώνοντας τη γραφειοκρατία και τις μη αυτόματες διαδικασίες».
Τα οικονομικά στοιχεία και το πελατολόγιο, βασικά κριτήρια αξιολόγησης για τις εταιρείες
Ποια είναι όμως τα κριτήρια και οι απαιτήσεις, ώστε μια επιχείρηση να μπορέσει να αξιοποιήσει τις δυνατότητες αυτού του σημαντικού χρηματοδοτικού εργαλείου; «Τα κριτήρια αξιολόγησης συνεργασίας με μία επιχείρηση, εν γένει, συνάδουν με αυτά για την παροχή χρηματοδότησης κεφαλαίου κίνησης εκ μέρους των Τραπεζών. Η αξιολόγηση της συνεργασίας με μία εταιρεία-προμηθευτή βασίζεται ως εκ τούτου στην αξιολόγηση των οικονομικών στοιχείων της. Δίνεται, όμως, ιδιαίτερη έμφαση στην αξιολόγηση της φερεγγυότητας των αγοραστών της, καθώς και στους μεταξύ τους επί πιστώσει εμπορικούς όρους συναλλαγής», υποστηρίζει η Μαρία Ράικου.
Η ABC Factors, θυγατρική του Ομίλου Alpha Bank, ιδρύθηκε το 1995, απετέλεσε την πρώτη εταιρεία Factoring στην Ελλάδα και σήμερα διαχειρίζεται εμπορικές απαιτήσεις εκατοντάδων επιχειρήσεων, με συνολική αξία άνω των 6,5 δισ. ευρώ. Σύμφωνα με τα λεγόμενα της κας Ράικου, οποιαδήποτε εταιρεία με επί πιστώσει πωλήσεις στην εγχώρια αγορά ή στο εξωτερικό, αποτελεί δυνητικό πελάτη για το Factoring. «Ειδικότερα, οι πωλήσεις υπηρεσιών/αγαθών του υποψήφιου πελάτη θα πρέπει να πραγματοποιούνται στο πλαίσιο του B2B και να υπάρχει επαναληπτικότητα τιμολογήσεων στους οφειλέτες, των οποίων η αξιολόγηση και αποδοχή από τον Factor αποτελεί προϋπόθεση της συνεργασίας. Επιπλέον, η διασπορά των οφειλετών/αγοραστών και η ύπαρξη ιστορικότητας των συναλλαγών μεταξύ προμηθευτή-αγοραστών, αποτελούν επιπλέον κριτήριο επιλογής, αλλά και διαμόρφωσης του πλαισίου συνεργασίας με τον πελάτη, καθώς οι ροές των εισπρακτέων απαιτήσεων αποτελούν την πηγή εξόφλησης της χρηματοδότησης έναντι των εμπράγματων εξασφαλίσεων που συνήθως καλύπτουν τα τραπεζικά δάνεια».
Σε γενικές γραμμές, η υπηρεσία Factoring είναι ουσιαστικά διαθέσιμη σε όλο το φάσμα των επιχειρήσεων που πωλούν υπηρεσίες ή/και αγαθά με βραχυπρόθεσμη πίστωση, στην εγχώρια ή/και διεθνή αγορά, και λειτουργεί συμπληρωματικά του τραπεζικού δανεισμού. Κρίνεται, όμως, απαραίτητο, όπως δηλώνει ο Γιάννος Νακατσιάδης, οι εταιρείες να επιλέξουν τον σωστό συνεργάτη. «Κρίσιμο για τις εταιρείες που θα επιλέξουν την υπηρεσία Factoring, εκτός από τα κριτήρια που θέτει κάθε εταιρεία, είναι να επιλέξουν συνεργάτη που έχει την εμπειρία και την τεχνογνωσία να παρέχει πρωταρχικά συμβουλευτικές υπηρεσίες σχετικά με τους πιθανούς κινδύνους, αλλά και τη φερεγγυότητα, τόσο των νέων, όσο και των υφισταμένων συνεργασιών. Θεωρούμε πως κυρίαρχος στόχος κάθε επιχείρησης είναι η δημιουργία υγιών συνεργασιών, πάνω στις οποίες θα αναπτυχθεί και θα δημιουργηθεί αξία, με τη βοήθεια των διαθέσιμων χρηματοοικονομικών εργαλείων, όπως το Factoring. Στην Optima Factors, έχουμε ως στόχο να αποτελέσουμε σημείο αναφοράς για τον επιχειρηματικό κόσμο στην αγορά του Factoring, προσφέροντας καθολικές και προσωποποιημένες υπηρεσίες, βελτιώνοντας τη χρηματοοικονομική θέση των πελατών μας και ενισχύοντας την αναπτυξιακή δυναμική τους».
Χαράλαμπος Σταθόπουλος Head of Factoring Services, Flexfin MAE «Ο αυτοματισμός και η ψηφιοποίηση, σε όλο το «ταξίδι» του πελάτη, από την προσφορά και το KYC μέχρι τη χρηματοδότηση και είσπραξη, θα εξορθολογίσουν ολόκληρη τη διαδικασία, καθιστώντας την ταχύτερη και πιο αποτελεσματική»
Σε σχέση με την καταλληλότητα για τις υπηρεσίες Factoring, τοποθετείται και ο Χαράλαμπος Σταθόπουλος, εξηγώντας αναλυτικά τις απαιτήσεις για τις επιχειρήσεις και την περίπτωση της Ελλάδας. «Καθώς παραδοσιακά στη χώρα μας αυτές οι υπηρεσίες παρέχονται από θυγατρικές εταιρείες τραπεζών, αξιολογούνται διάφορα κριτήρια συνήθως με ‘τραπεζικό’ προσανατολισμό, κυριότερα των οποίων είναι η ιστορικότητα οικονομικών καταστάσεων του προμηθευτή τουλάχιστον τριετίας, συχνά με ελάχιστες τιμές χρηματοοικονομικών δεικτών, υψηλής φερεγγυότητας πελατολόγιο, ελάχιστο ποσό εκχωρημένου τζίρου, σταθερή ροή τιμολογίων κ.ά.. Στην πρωταρχική της μορφή, η χρηματοδότηση Factoring βασίζεται περισσότερο στην απαίτηση και λιγότερο στο δανειζόμενο. Έτσι εφαρμόζεται και στη Flexfin, όπου δεν αποκλείονται νεοφυείς επιχειρήσεις ή επιχειρήσεις χαμηλής πιστοληπτικής ικανότητας, ενώ δεν απαιτούνται ελάχιστα ποσά εκχωρούμενου τζίρου και συνεχής ροή τιμολογίων. Κατά κύριο λόγο μας ενδιαφέρει η υψηλή φερεγγυότητα και πιστοληπτική ικανότητα του εκχωρημένου πελατολογίου (του οφειλέτη/αγοραστή), η συναλλαγή να είναι Β2Β, οι εκχωρημένες απαιτήσεις να είναι μη αμφισβητήσιμες, έγκυρες και επαληθεύσιμες». Καταλήγοντας, το Factoring είναι εργαλείο, στο οποίο δυνητικά μπορούν να έχουν πρόσβαση όλες οι επιχειρήσεις.
«Η επιχείρηση θα πρέπει να έχει ικανό επίπεδο κύκλου εργασιών B2B με την έννοια της δυναμικής τροχιάς ανάπτυξης, τακτικές και επαναλαμβανόμενες τιμολογήσεις, καθώς και αποδεκτή διασπορά πελατολογίου αγοραστών στην Ελλάδα ή/και στο εξωτερικό», επισημαίνει ο Κωνσταντίνος Χριστοδούλου, τονίζοντας πως το πιο σημαντικό στοιχείο είναι η ποιότητα των απαιτήσεων. «Η πρωτογενής πηγή αποπληρωμής για μία εταιρεία Factoring είναι η είσπραξη των απαιτήσεων από τον αγοραστή. Συνεπώς, ακόμα και μία επιχείρηση με αδύναμα οικονομικά στοιχεία ή χωρίς άλλη μορφή εξασφαλίσεων, μέσω Factoring έχει την δυνατότητα να αντλεί την απαιτούμενη ρευστότητα για την εξυπηρέτηση του συναλλακτικού της κυκλώματος, δεδομένου ότι διαθέτει φερέγγυο πελατολόγιο».
Με επιτυχία ολοκληρώθηκε στις 20/06 στο ξενοδοχείο Sofitel Athens Airport, το 3ο Athens ESG Forum. Στη διοργάνωση συμμετείχαν περισσότερα από 300 υψηλόβαθμα στελέχη επιχειρήσεων και εκπρόσωποι φορέων. Στο επίκεντρο της συζήτησης τέθηκε η επικείμενη εφαρμογή της CSRD, ενώ δόθηκε έμφαση στο φλέγον ζήτημα της επιτυχούς αντιμετώπισης των κρίσιμων ζητημάτων, όπως είναι η κλιματική κρίση, τα αυξανόμενα μεταναστευτικά ρεύματα και οι κοινωνικές ανισότητες, για τα οποία η συντονισμένη δράση μεταξύ του επιχειρηματικού κόσμου, των θεσμών και των κυβερνήσεων, με προσήλωση στους στόχους βιωσιμότητας, είναι ζωτικής σημασίας. Επισημάνθηκε, επίσης, η σημασία της διαχείρισης των περιβαλλοντικών και κοινωνικών κινδύνων κατά τη μετάβαση στη βιώσιμη οικονομία, ενώ αναγνωρίστηκε η ανάγκη για αλλαγή, που πρέπει να επιτευχθεί με συνεκτικές δράσεις και καινοτόμες λύσεις.
Το 3ο Athens ESG Forum διοργάνωσε η Boussias με την επιστημονική συνεργασία του CSR Hellas και μεγάλο χορηγό την ΕΥ Ελλάδος. Χορηγοί ήταν, επίσης, οι εταιρείες Access Fashion, Convene ESG, ΔΕΠΑ Εμπορίας, Envirometrics, Sky Express και Tekmon. Υποστηρικτής ήταν η Εταιρεία Διανομής Φυσικού Αερίου Θεσσαλονίκης, χορηγός έρευνας η Global Link και χορηγός επικοινωνίας η Global Sustain. Τέλος, το Forum υποστήριξαν σημαντικοί φορείς όπως ΣΕΒ, ΕΒΕΑ, ΕΣΕΕ, ΕΕΤ, Ένωση Θεσμικών Επενδυτών, Εθνικό Επιμελητηριακό Δίκτυο Ελληνίδων Γυναικών Επιχειρηματιών, Σύνδεσμος Επαγγελματιών Κανονιστικής Συμμόρφωσης Ελλάδος και Ελληνικό Ινστιτούτο κατά της Απάτης.
Κατά την έναρξη των εργασιών του συνεδρίου, χαιρετισμό απηύθυνε η Σοφία Κουνενάκη-Εφραίμογλου, Πρόεδρος ΕΒΕΑ, Πρόεδρος του Εθνικού Επιμελητηριακού Δικτύου Ελληνίδων Γυναικών Επιχειρηματιών και Εκτελεστική Αντιπρόεδρος ΙΜΕ. Η κα Κουνενάκη-Εφραίμογλου τόνισε ότι «οι στόχοι της βιωσιμότητας πρέπει να εφαρμοστούν με σεβασμό προς τρία καίρια θέματα για τις επιχειρήσεις. Θα πρέπει να αντιμετωπιστεί η κλιματική κρίση, να εξαλειφθεί η άνοδος της ανισότητας και να προωθηθεί η ισότητα των φύλων. Το πρόβλημα δεν φαίνεται να είναι η βιώσιμη ανάπτυξη, αλλά η διαχείριση κρίσεων».
1η Ενότητα: Κατανόηση του αντίκτυπου της CSRD στην αλυσίδα αξίας της επιχείρησης
Την ενότητα άνοιξε ο επίτιμος καλεσμένος Patrick de Cambourg, Πρόεδρος του Συμβουλίου Αναφορών Βιώσιμης Ανάπτυξης (EFRAG), σε απευθείας σύνδεση από τις Βρυξέλλες. Ο ίδιος επεσήμανε τη σημασία ύπαρξης αξιόπιστων data για την επιτυχία οποιασδήποτε στρατηγικής προς τη βιώσιμη ανάπτυξη. «Τα δεδομένα βιωσιμότητας είναι το κλειδί για τη λήψη αποφάσεων στις επιχειρήσεις. Η πρόοδος σε αυτό το κομμάτι θα οδηγήσει σε πολλαπλά οφέλη για τις επιχειρήσεις, όπως η καλύτερη λήψη αποφάσεων, η βελτίωση των σχέσεων με τους stakeholders και η προσέλκυση κεφαλαίου για τη χρηματοδότηση της μετάβασης».
Συνέχεια είχε η συζήτηση σχετικά με την ετοιμότητα των ελληνικών επιχειρήσεων για την εφαρμογή της CSRD. Το πάνελ συντόνισε η Αλεξάνδρα Λεφοπούλου, Communications & Media Relations Partner, CSR Hellas. Στο ξεκίνημα, ο Μιχάλης Μητσόπουλος, Διευθυντής Τομέα Επιχειρηματικού Περιβάλλοντος και Ρυθμιστικών Πολιτικών του ΣΕΒ, υποστήριξε ότι «ο πλανήτης δεν περιμένει, αλλά η αγωνία της συμμόρφωσης στις καινούριες υποχρεώσεις θα δημιουργήσει στις επιχειρήσεις, αντανακλαστικά, γραφειοκρατικά χαρακτηριστικά», γι’ αυτό, πρέπει να αλλάξει πρώτα η κουλτούρα, ώστε το reporting να ακολουθήσει ως συνέπεια. Τη σκυτάλη πήρε η Κιάρα Κόντη, Εταίρος, Επικεφαλής Yπηρεσιών Βιώσιμης Ανάπτυξης CESA, ΕΥ Ελλάδος, η οποία πρόσθεσε ότι «η πρόκληση του ‘tick the box’ αντιμετωπίζεται με τη σωστή και πρέπουσα σημασία στη διαδικασία της διπλής ουσιαστικότητας, με συγκεκριμένο χρονικό ορίζοντα και forward looking. Δεν μπορείς να μιλάς για βιώσιμη ανάπτυξη και να κάνεις ένα business plan διετίας ή τριετίας». Η Διευθύντρια Εταιρικής Υπευθυνότητας του Ομίλου ΟΤΕ, Σταυρούλα Αγγελοπούλου, σχολίασε πως «αν και η αλλαγή κουλτούρας χρειάζεται χρόνο, έχουμε καταφέρει να περάσει το sustainability στο decision making. Ο ΟΤΕ είναι εταιρεία τεχνολογίας. Έχει τεράστια σημασία για την αγορά, το πώς τα προϊόντα του θα μειώσουν το περιβαλλοντικό τους αποτύπωμα». Ακολούθησε ο Δρ. Νικόλαος Λιάπης, πρόεδρος του Ελληνικού Ινστιτούτου Ναυτικής Tεχνολογίας, Ανώτερος Λέκτορας στο Πανεπιστήμιο Πειραιώς, ο οποίος δήλωσε: «Η νέα οδηγία CSRD θα κάνει πιο ομοιόμορφα τα κριτήρια για όλους. Η ναυτιλία θα είναι πιο εύκολο να εφαρμόσει και το reporting στη στρατηγική της για τη βιώσιμη ανάπτυξη και την ευμάρεια της εταιρείας». Για την Άννα Βάσιλα, Τομεάρχη Βιώσιμης Ανάπτυξης και Βιομηχανικών Υποθέσεων ΔΑΑ, η μεγαλύτερη πρόκληση είναι το έλλειμα κοινής γλώσσας. «Ακόμα και σε ώριμες επιχειρήσεις δεν είναι, ακόμα, εφικτό να καταλάβουμε, στην ουσία, τί προσπαθεί να εισαγάγει η CSRD. Το ότι λειτουργεί ως επιταχυντής για σπάσιμο των silos είναι γεγονός, καθώς προκαλεί έναν οργανισμό να συνεργαστεί για την έκδοση ενός report», εξηγεί.
Σύμφωνα με τα ευρήματα της έρευνας της Global Link για τα «ESG trends στην Ελλάδα», την οποία παρουσίασαν η Σελήνη Παπανελοπούλου, Διευθύντρια Insights and Strategy και ο Δημήτρης Σιγαλός, Διευθυντής Ανάπτυξης, οι επιχειρήσεις ενδιαφέρονται για το περιβαλλοντικό αποτύπωμα των προμηθευτών τους, αλλά ελάχιστες γνωρίζουν αν οι προμηθευτές τους εφαρμόζουν τα κριτήρια ESG. Σχολιάστηκε ότι το έλλειμα χρηματοδότησης είναι από τα σημαντικότερα εμπόδια για να ξεκινήσει τη μετάβαση μια επιχείρηση, αλλά παρά την πολυπλοκότητα εφαρμογής της νέας οδηγίας, η πλειοψηφία των επιχειρήσεων βλέπει τα κριτήρια ESG ως αφορμή για πρόοδο.
Sasja Beslik
Josep Bohigas Arnau
Patrick de Cambourg
Paul Clements-Hunt
Fatima Hadj
Anais Labigne
Dr. Karsten Machholz
Σταυρούλα Αγγελοπούλου
2η Ενότητα: Βελτίωση της υιοθέτησης των πρακτικών ESG από τις SMEs
Στη 2η ενότητα, οι εργασίες επικεντρώθηκαν στο νευραλγικό θέμα της καλύτερης υιοθέτησης των πρακτικών ESG από μικρές επιχειρήσεις και ΜμΕ. Σύμφωνα με τον Dr. Karsten Machholz, «Για τους επενδυτές αποτελούν ευκαιρία, καθώς ο κλιματικός κίνδυνος συνεπάγεται και επενδυτικό κίνδυνο». Παράλληλα, συμβούλευσε τις εταιρείες που δεν έχουν ξεκινήσει τη μετάβαση, να ακολουθήσουν τα εξής βήματα: Καθορισμός CSR πρακτικών, εξωτερική βοήθεια, προτεραιότητες. Τον λόγο πήρε ο Γιώργος Παναγιωτόπουλος, Συνεργάτης, Συμβουλευτική, Εφοδιαστική Αλυσίδα & Λειτουργίες, ΕΥ Ελλάδος: «Στην εκτεταμένη εφοδιαστική αλυσίδα πρέπει να ορίσουμε νέα στρατηγική, ενώ για την Ελλάδα οι τομείς agriculture και mining είναι κρίσιμοι», ανέφερε, υπογραμμίζοντας τη σημασία των reverse logistics και supply chains για το μέλλον. Παράλληλα, επέστησε την προσοχή στο CS3D, το οποίο εκτίμησε ότι θα θέσει ως νέο δεδομένο την ανάγκη ύπαρξης ολοκληρωμένου προγράμματος για τη βιωσιμότητα.
Η Μαρία Αλεξίου, Πρόεδρος CSR Hellas, VP CSR Europe, Μέλος της Ομάδας Εργασίας της EFRAG, ζωντανά από τις Βρυξέλλες, δήλωσε: «Θέλουμε μια μετάβαση που να έχει το πρόσημο της ισότιμης και δίκαιης μεταχείρισης όλων», ενώ προσέθεσε ότι «στόχος του νέου κανονιστικού πλαισίου είναι να αντιμετωπιστεί το ζήτημα της παραπληροφόρησης και του greenwashing ή του socialwashing, η λογοδοσία, η απώλεια αξίας». «Οι μεγάλες επιχειρήσεις υιοθετούν πιο εύκολα τα ESG κριτήρια, γιατί συνεπάγονται από μόνα τους οικονομίες κλίμακας», σχολίασε ο Μανώλης Μανιούδης, Οικονομικός Αναλυτής, Ινστιτούτο Εμπορίου και Υπηρεσιών (ΙΝΕΜΥ-ΕΣΕΕ), για να συμπληρώσει:
«Το συναθροιστικό αποτύπωμα των micro επιχειρήσεων είναι πολύ μεγάλο γιατί πρόκειται για τεράστιο όγκο επιχειρήσεων, οι οποίες είναι και θύλακες βιωσιμότητας, καθώς αποτελούνται κυρίως από γυναίκες».
Στο πάνελ της ενότητας, με συντονιστή τον Dr. Karsten Machholz, συζητήθηκαν προκλήσεις και ευκαιρίες για τις SMEs. Η Λίλιαν Γεωργοπούλου, Αναπληρώτρια Επιτελική Διευθύντρια Σχέσεων με Εκδότριες στον Όμιλο ΧΑΑ, σχολίασε: «Ενθαρρύνουμε τις πρακτικές πράσινης οικονομίας, τη διαφάνεια των ESG κριτηρίων, και οργανώνουμε σεμινάρια ESG, με σκοπό την προετοιμασία των SMEs για το νέο κανονιστικό πλαίσιο». Στον τραπεζικό τομέα, τα νέα δεδομένα είναι κάτι σχετικά νέο, σύμφωνα με τον Φώτη Κουρμούση, μέλος της Εκτελεστικής Επιτροπής ΤΧΣ. «Ο τραπεζικός τομέας άρχισε να εντάσσει στην αξιολόγηση κινδύνου περιβαλλοντικά θέματα, κοινωνικές πτυχές και δεδομένα διακυβέρνησης πριν 2 χρόνια, ενώ τους τελευταίους μήνες επικεντρώθηκε στις κλιματικές επιπτώσεις», σχολίασε. Στο ίδιο μήκος κύματος, τοποθετήθηκε και ο Αλέξανδρος Παναγιωτόπουλος, Διευθυντής Τμήματος Επενδύσεων ΕΑΤΕ. «Ενεργούμε ως ιδιώτες επενδυτές. Σήμερα, έχουμε να αντιμετωπίσουμε τον κίνδυνο του πλανήτη. Γι’ αυτό αξιολογούμε τις εταιρείες με βάση αυτό το κριτήριο».
Δεδομένου ότι η μόδα είναι ο 2ος μεγαλύτερος ρυπαίνων παγκοσμίως, ο Κωνσταντίνος Ζαχαριάδης, Διευθυντής Πωλήσεων & Μάρκετινγκ, Access Fashion, παρέθεσε στοιχεία, τα οποία καταδεικνύουν την αναγκαιότητα μετάβασης του κλάδου στη βιωσιμότητα. «Το 85% των ρούχων που αγοράζουμε καταλήγει σε χωματερές, ετησίως», σχολίασε, για να προσθέσει: «Δεν μπορούμε πια να μιλάμε μόνο για μάρκετινγκ. Πρέπει να δημιουργούμε κάτι που έχει σημασία για το περιβάλλον». Αντίστοιχη αναγκαιότητα αναγνώρισε και ο Απόστολος Π. Σίσκος, MSc, Συνιδρυτής, Πρόεδρος ΔΣ της Envirometrics, Μέλος ΔΣ ΕΒΕΑ, λέγοντας ότι «η μεγαλύτερη πρόκληση για SMEs και μεγάλες επιχειρήσεις θα είναι η εφαρμογή της ελληνικής νομοθεσίας για το κλίμα, σχετικά με τη μείωση των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου έως το 2030».
Σε μια ευφάνταστη περιήγηση «νοερά», μάς προσκάλεσε ο Josep Bohigas Arnau, Διευθυντής της περιφερειακής υπηρεσίας στρατηγικού σχεδιασμού της Βαρκελώνης, μέσα από την παρουσίασή του για τη δημόσια πολιτική και τον πολεοδομικό σχεδιασμό της Βαρκελώνης. Παρά την οργανωμένη αναδιαμόρφωση του δημόσιου χώρου, ο ίδιος παραδέχτηκε ότι «είχαμε ξεχάσει πως η πόλη δομείται κυρίως από σπίτια, στα οποία μένουν άνθρωποι. Και καταλήξαμε να έχουμε μια πόλη υπέροχη για τους επισκέπτες, αλλά φρικτή για τους κατοίκους. Γι’ αυτό ξεκινήσαμε νέες πολιτικές στέγασης. Η συνεταιριστική κατοικία είναι μία από αυτές τις λύσεις. Οφείλουμε να στοχεύουμε στην αναγέννηση της πόλης με κέντρο τον άνθρωπο».
Η Βαρκελώνη και οι «πόλεις του μέλλοντος» έδωσαν τη σκυτάλη στην τεχνολογία και τον Πάνο Μήτσιο, συνιδρυτή και COO, Tekmon, ο οποίος υπογράμμισε ότι «η συλλογή δεδομένων είναι ξεχωριστή ενέργεια από το data reporting, και οι επιχειρήσεις πρέπει να δώσουν βάση και στα leading KPIs για να αλλάξουν τα αποτελέσματα. Επιβάλλεται να γίνουν engaged όλα τα τμήματα μιας εταιρείας». Τον κύκλο έκλεισε ο Βασίλης Κοτζαμπασόπουλος, Regional Manager-Europe (UK και ΝΑ), Azeus UK, σημειώνοντας ότι «το reporting είναι πολύ δύσκολο να πραγματοποιηθεί σωστά από τις εταιρείες, εξαιτίας της έλλειψης ευαισθητοποίησης, της ιδιοκτησίας του report και της ακεραιότητας των δεδομένων».
Η Sky Express ενέπνευσε με την ομιλία του Παντελή Σπαγή, CFA στο ESG Investing, Επικεφαλής Βιωσιμότητας της Sky Express, ο οποίος ανέλυσε το τρίπτυχο της βιώσιμης ανάπτυξης. «Επικεντρωνόμαστε στους άξονες αειφορία για το περιβάλλον, ευημερία για την κοινωνία και τον άνθρωπο, οικονομική ανάπτυξη και διακυβέρνηση για την εταιρεία. Εστιάζουμε στις 3 στρατηγικές πρωτοβουλίες, την αρωγή στον συνάνθρωπο, τη συμπερίληψη και το destination marketing».
3η Ενότητα: Αντιμετώπιση του greenwashing με δεδομένα και αξιολογήσεις
Δυναμικά ξεκίνησε η 3η ενότητα, εμβαθύνοντας στον κίνδυνο του greenwashing, και θέτοντας ερωτήματα για το πώς το CSRD και τα ESRS αντιμετωπίζουν το πρόβλημα. Ο Sasja Beslik, Chief Investment Strategy Officer στο SDG Impact Japan, δήλωσε χαρακτηριστικά πως «τo ESG δεν θα σώσει τον κόσμο, αλλά θα βοηθήσει τις εταιρείες να αυξήσουν τα κέρδη τους» και συμπλήρωσε ότι «Στις επιχειρήσεις υπάρχει το έναυσμα που ονομάζουμε ‘centric value driver’, όπου η συμμόρφωση ανταποκρίνεται στα προϊόντα και τις υπηρεσίες, και μπορεί να δημιουργήσει μεγάλη αξία. Οι κανόνες για την προοπτική στη ζωή και τις επενδύσεις είναι 3: δράση ενότητας, ενότητα επί τόπου, ενότητα στο χρόνο».
Μαρία Αλεξίου
Θεοδώρα Αντωνακάκη
Νίκος Αυλώνας
Άννα Βάσιλα
Δημήτρης Βολουδάκης
Λίλιαν Γεωργοπούλου
Κωνσταντίνος Ζαχαριάδης
Κιάρα Κόντη
«Οι οργανισμοί που ακολουθούν προσέγγιση πρόληψης για τον μετριασμό του σχετικού κινδύνου απάτης ESG, θα έχoυν μοναδικό πλεονέκτημα στην αγορά», τόνισε στη συνέχεια ο Χαράλαμπος Ξύδης, CFE, CRMA, Πρόεδρος ACFE, δημιουργώντας πρόσφορο έδαφος για τη συζήτηση του πάνελ, με συντονιστή τον Sasja Beslik. Η Κέλλυ Μπενετάτου, Γενική Διευθύντρια της Επιτροπής Κεφαλαιαγοράς, εξέφρασε τις δυσκολίες της υφιστάμενης κατάστασης, όπως το έλλειμα εξειδικευμένου προσωπικού, ενώ σχολίασε: «Προσπαθούμε να βρούμε πηγές χρηματοδότησης από πακέτα της ΕΕ. Τα πακέτα στην Ελλάδα τώρα αναπτύσσονται, ενώ το μεγαλύτερο πρόβλημα το έχουμε στο E των κριτηρίων». «Το να είσαι ηθικός και έντιμος, πέρα από επιλογή, μπορεί να είναι και εκπαιδεύσιμη πρακτική», πρόσθεσε η Ζέφη Νικολάου, MA, CFE, CFSE, Σύμβουλος Επικοινωνίας, Ethics & Compliance Senior Expert, ΓΓ ASCO Greece. Στη συνέχεια, η Anais Labigne, Senior Associate Client Relations, Sustainalytics, έδωσε έμφαση στην αντιμετώπιση του greenwashing. «Το ESG δεν είναι μόνο οικονομικά στοιχεία. Επιβάλλεται διαφάνεια και ευαισθησία στην προσέγγιση του ESG και την επένδυση», είπε χαρακτηριστικά, ενώ ο Δρ. Δημήτριος Ν. Κουφόπουλος BSc, MBA, PhD, FCMI, FIC, CMBE, FRSA, Διευθυντής Προγραμμάτων MBA Πανεπιστημίου του Λονδίνου, Ιδρυτής του HOCG, σημείωσε ότι «ο κανονισμός ή το πλαίσιο δεν μπορεί να είναι πηγή ανταγωνιστικού πλεονεκτήματος».
4η Ενότητα: Διαχείριση του κινδύνου μετάβασης σε μια πιο βιώσιμη και κοινωνικά υπεύθυνη οικονομία
Οι εργασίες της ενότητας άνοιξαν με τη Fatima Hadj, Climate Investment Strategist, HSBC Asset Management, η οποία επέστησε την προσοχή στις έννοιες diversity, equity και inclusion. «Είμαστε εδώ για να σώσουμε, όχι μόνο τον πλανήτη, αλλά και την ανθρωπότητα. Ο απώτερος σκοπός είναι να χτίσουμε μια πιο πράσινη, πιο δίκαιη και πιο συμπεριληπτική κοινωνία». Ο Νίκος Αυλώνας, Πρόεδρος Κέντρου Αειφορίας, Επισκέπτης Καθηγητής ΟΠΑ, δήλωσε πως «η τεχνητή νοημοσύνη θα παίξει πολύ σημαντικό ρόλο στη συλλογή δεδομένων και τη λήψη αποφάσεων».
Η Σοφία Καραδήμα, SDGs & ESG Researcher, Investment Writer & Event Moderator, πήρε τη σκυτάλη για τον συντονισμό ενός πάνελ εστιασμένου στον μετριασμό των κινδύνων της μετάβασης. «Πρέπει να δούμε πώς η αλλαγή στο κλίμα και η μετάβαση προς τη βιωσιμότητα επηρεάζει τους πιο ευάλωτους, οι οποίοι δεν έχουν τα μέσα για να την πραγματοποιήσουν. Οφείλουμε να είμαστε πολύ προσεκτικοί στο πώς σχεδιάζουμε πολιτικές, ώστε να μην αφήσουμε κανέναν πίσω», επεσήμανε η Θεοδώρα Αντωνακάκη, Διευθύντρια Κέντρου Κλιματικής Αλλαγής και Αειφορίας, ΤτΕ.
Βασίλης Κοτζαμπασόπουλος
Φώτης Κουρμούσης
Δρ. Δημήτριος Ν. Κουφόπουλος
Δρ. Νικόλαος Λιάπης
Μανώλης Μανιούδης
Πάνος Μήτσιος
Μιχάλης Μητσόπουλος
Κέλλυ Μπενετάτου
Την προσοχή που πρέπει να επιστήσουν οι επιχειρήσεις στην κλιματική κρίση τόνισε η Fatima Hadj, λέγοντας ότι «Η μεγαλύτερη πρόκληση για τα θεσμικά όργανα είναι να μειώσουν τις εκπομπές άνθρακα».
Αλλάζοντας κλάδο, ο Δημήτρης Βολουδάκης, Capacity Building Director, Νέα Γεωργία Νέα Γενιά, έδωσε βάση στον αγροτικό τομέα, προβλέποντας πως θα έχει μεγαλύτερη σημασία η επιχειρηματική προοπτική της γεωργίας. «Θα χρειαστούμε αγρότες και αγρότισσες με νέες επιχειρηματικές δεξιότητες και ψηφιακές γνώσεις», δήλωσε, τονίζοντας ότι για την επιτυχή μετάβαση, απαιτείται επένδυση στην ανάπτυξη ικανοτήτων. «Ο νέος ρόλος του αγρότη θα συμπεριλαμβάνει και αρμοδιότητες, όπως η προστασία του περιβάλλοντος και της βιοποικιλότητας. Χρειαζόμαστε τις φάρμες ως πυρήνα της τοπικής οικονομίας».
Συμπεράσματα και συνομιλία fireside: Πώς θα εξελιχθεί το τοπίο του ESG στο μέλλον;
Οδεύοντας προς το τέλος του 3ου Athens ESG Forum, ο Paul Clements-Hunt, Διευθυντής, Mishcon Purpose, Ιδρυτής, The Blended Capital Group και ο άνθρωπος που επινόησε το 2004 τον όρο ESG, εξήγησε την τρέχουσα κατάσταση της μετάβασης παγκοσμίως, μέσα από μια εμπνευσμένη ομιλία. «Το πιο σημαντικό στα ESG είναι η κοινωνία, τόσο για τις επιχειρήσεις, όσο και για τους επενδυτές. Γι’ αυτό τοποθετήσαμε το S στη μέση του ακρωνυμίου, για να προστατεύσουμε τον σκοπό. Επομένως, χρειαζόμαστε πιο έξυπνες πολιτικές, οι οποίες πρέπει να ξεκινούν από τους ανθρώπους», είπε χαρακτηριστικά.
Ζέφη Νικολάου
Χαράλαμπος Ξύδης
Αλέξανδρος Παναγιωτόπουλος
Γιώργος Παναγιωτόπουλος
Σελήνη Παπανελοπούλου
Δημήτρης Σιγαλός
Απόστολος Π. Σίσκος
Παντελής Σπαγής
Στην επείγουσα ανάγκη για αλλαγή μοντέλου στον καπιταλισμό και την εύρεση λύσεων για την κλιματική κρίση, εστίασε ο Paul Clements-Hunt στη συνομιλία fireside με τον Sasja Beslik. «Βρισκόμαστε στη στιγμή που πρέπει να περάσουμε σε νέο μοντέλο καπιταλισμού. Ο καπιταλισμός έχει την ικανότητα να διαφθείρει τα καλά πράγματα, και να τα εντάσσει στο σύστημα με οδηγό ότι ‘τα χρήματα οδηγούν τα πράγματα’. Ο μόνος τρόπος να δουλέψεις για το κλίμα είναι η συνεργασία. Έχει χαθεί τόση εμπιστοσύνη από τα συστήματα σε πολλές χώρες, που, αν τα επόμενα 20 χρόνια, καταφέρουμε να αποφύγουμε έναν μεγάλο πόλεμο, θα είναι πολύ σημαντικό». Στο απαισιόδοξο αυτό σενάριο, απάντησε ο Sasja Beslik, λέγοντας ότι «οι μεγαλύτερες προκλήσεις συνοδεύονται και από τις μεγαλύτερες λύσεις» και έδωσε τον λόγο στον Paul Clements-Hunt για το κλείσιμο. «Αν ζητούσα κάτι από τους μεγαλύτερους επενδυτές, θα ήταν να εξετάσουν τις παγκόσμιες υποδομές», κατέληξε.
Στον επίλογο του συνεδρίου, ο Βασίλης Καφίρης, Διευθυντής Σύνταξης του περιοδικού FinancePro και διοργανωτής του συνεδρίου εκ μέρους της Boussias, ευχαρίστησε τους συνέδρους για την απρόσκοπτη παρουσία τους και τις πολύτιμες πληροφορίες. Κλείνοντας, έδωσε ραντεβού για το 2024, και το 4ο Athens ESG Forum, που δομείται παράλληλα με τις εξελίξεις στη μετάβαση των επιχειρήσεων προς τη βιώσιμη ανάπτυξη.
Σ ύμφωνα με την έρευνα της PwC 2023 Global M&A Industry Trends Outlook, αναμένεται ανάκαμψη στις εξαγορές και τις συγχωνεύσεις από το β΄ εξάμηνο του 2023. Το 60% των CEOs θεωρούν πιθανό να προχωρήσουν σε συγχώνευση και εξαγορά κατά τη διάρκεια του 2023, αναφέρει η 26η Ετήσια Παγκόσμια Έρευνα CEOs της PwC.
Είναι αξιοσημείωτο ότι, παρά την αστάθεια, τον φόβο της ύφεσης, τον πληθωρισμό και τη γενικευμένη αβεβαιότητα της εποχής, μετά από την πανδημία και τον πόλεμο που ξέσπασε στην Ουκρανία, προκύπτουν ευκαιρίες, που με την κατάλληλη διαχείριση και τον επιχειρηματικό μετασχηματισμό, μπορεί να οδηγήσουν σε υψηλές αποδόσεις και περαιτέρω ανάπτυξη.
Η Ernst & Young τονίζει τις προοπτικές για συγχωνεύσεις και εξαγορές στον κλάδο των επιστημών υγείας το 2023. Σύμφωνα με τα ευρήματα της Έκθεσης της ΕΥ, οι στοχευμένες στρατηγικές συμφωνίες συνεχίζουν να πραγματοποιούνται και τα θεμελιώδη στοιχεία του τομέα παραμένουν ισχυρά για τη σύναψη συμφωνιών. Επιπλέον, η επενδυτική «δύναμη πυρός» για συγχωνεύσεις και εξαγορές (Σ&Ε) στον κλάδο των επιστημών υγείας βρίσκεται σε ιστορικά υψηλά επίπεδα.
Μόνο ο κλάδος της βιοτεχνολογίας και των φαρμακευτικών διέθετε πάνω από 1,4 τρισ. στις αρχές του Δεκεμβρίου 2022. Συγκεκριμένα, οι παγκόσμιες επενδύσεις σε Σ&Ε στον κλάδο των επιστημών υγείας ανήλθαν συνολικά σε 105 δισ. δολάρια τους πρώτους 11 μήνες του 2022, με τη συνολική τους αξία να έχει μειωθεί αισθητά έναντι του 2021, σύμφωνα με την 11η έκδοση της ετήσιας έκθεσης της EY, M&A Firepower 2023. Ο κλάδος εμφανίζει επίπεδα ρεκόρ στην έκθεση της ΕΥ για την επενδυτική «δύναμη πυρός», όπως ορίζεται αυτή, ως η ικανότητα μιας εταιρείας να πραγματοποιήσει Σ&Ε με βάση την ισχύ του ισολογισμού της. Ενδεχομένως, οι επιστήμες υγείας είναι έτοιμες να επιστρέψουν στις μεγάλες συμφωνίες το 2023.
Όταν οι Ε&Σ γίνονται απαραίτητες
Σε γενικές γραμμές, παραμένουν σημαντικά αποθέματα επενδυτικής «δύναμης πυρός», και αυτό σημαίνει ότι ο CFO πρέπει να λάβει σοβαρά υπόψη κάποια συγκεκριμένα κριτήρια από την πλευρά του αγοραστή και από την πλευρά του πωλητή, ώστε οι Σ&Ε να θεωρηθούν απαραίτητες. Ποια είναι, όμως, αυτά τα κριτήρια;
Τάσος Ιωσηφίδης Εταίρος και Επικεφαλής του Τμήματος Συμβούλων Εταιρικής Στρατηγικής και Συναλλαγών, EY Ελλάδος «Οι δύο εταιρείες θα πρέπει να έχουν στρατηγική συνάφεια, συμπληρωματικά πλεονεκτήματα και αδυναμίες, που μπορούν να αξιοποιηθούν για τη δημιουργία συνεργειών και την αύξηση της συνολικής αξίας»
«Αρχικά η στόχευση. Ο μετασχηματισμός θα πρέπει να εντάσσεται στο συνολικό στρατηγικό σχέδιο της εταιρείας και να ευθυγραμμίζεται με τους μακροπρόθεσμους στόχους της», αναφέρει ο κ. Τάσος Ιωσηφίδης, Εταίρος και Επικεφαλής του Τμήματος Συμβούλων Εταιρικής Στρατηγικής και Συναλλαγών της EY Ελλάδος, αναλύοντας και τα υπόλοιπα απαραίτητα κριτήρια. «Ο οικονομικός αντίκτυπος αποτελεί το δεύτερο κριτήριο.
Η συμφωνία θα πρέπει να έχει οικονομικό νόημα και να αποφέρει θετικές αποδόσεις, λαμβάνοντας υπόψη τις οικονομικές επιδόσεις, τις μελλοντικές δυνατότητες ανάπτυξης και τις συνέργειες. Ο χρονισμός, δηλαδή η χρονική στιγμή του μετασχηματισμού, θα πρέπει να είναι κατάλληλος, λαμβάνοντας υπόψη τις συνθήκες της αγοράς και τις οικονομικές τάσεις. Επίσης, ο αγοραστής ή ο πωλητής θα πρέπει να εξετάσουν εάν υπάρχουν εναλλακτικές στρατηγικές ή επενδύσεις που θα μπορούσαν να επιτύχουν παρόμοια αποτελέσματα με την εν λόγω συμφωνία.
Τέλος, τα ρυθμιστικά ζητήματα είναι πολύ σημαντικά. Η συναλλαγή θα πρέπει να συμμορφώνεται με όλους τους σχετικούς νόμους και κανονισμούς ή άλλα ρυθμιστικά ζητήματα που θα μπορούσαν να προκύψουν».
Γρηγόρης Τσούρτος Finance & Administration Director, Entersoft Ο στόχος του Οικονομικού Διευθυντή της αγοράστριας επιχείρησης είναι να λάβει εύλογες διασφαλίσεις ότι η εξαγορά θα δημιουργήσει αξία για τους μετόχους της αγοράστριας»
«Το ερώτημα στο οποίο πρέπει να απαντήσει μια επιχείρηση όταν αξιολογεί την πιθανότητα να προχωρήσει σε μία εξαγορά είναι το θεμελιώδες make or buy. Δηλαδή αν είναι οικονομικά πιο συμφέρον να «κατασκευάσει» η ίδια και να φέρει στην αγορά ένα προϊόν, μια υπηρεσία ή ένα cash generating asset, ή να το εξαγοράσει από μία άλλη επιχείρηση», δηλώνει ο κ. Γρηγόρης Τσούρτος, Finance & Administration Director της Entersoft, επισημαίνοντας πως η τάση για επιτάχυνση των εξαγορών παρατηρείται σε περιόδους consolidation αγορών που χαρακτηρίζονται από υγιείς προοπτικές ανάπτυξης και σχετικά μεγάλο κατακερματισμό.
«Σε αυτό το πλαίσιο, και επειδή η ολοκλήρωση μιας συναλλαγής εξαγοράς από την πλευρά του αγοραστή αποτελεί σύνθετο εγχείρημα με πλήθος μεταβλητών και αβεβαιοτήτων, ο στόχος του Οικονομικού Διευθυντή της αγοράστριας επιχείρησης είναι, εν κατακλείδι, να λάβει εύλογες διασφαλίσεις ότι η εξαγορά θα δημιουργήσει -αντί να καταστρέψει- αξία για τους μετόχους της αγοράστριας».
Σύμφωνα με τον κ. Τσούρτο, για να επιτευχθεί αυτό, θα πρέπει να διερευνηθούν σε βάθος δύο ευρύτερες περιοχές, η αποτίμηση που προσδίδει στην εξαγοραζόμενη επιχείρηση η προτεινόμενη συναλλαγή και οι συνέργειες που έχουν ταυτοποιηθεί ότι μπορούν να δικαιολογήσουν ένα ενδεχόμενο υπερβάλλον τίμημα.
Συγκεκριμένα, αναφέρει: «Η αποτίμηση της επιχείρησης-στόχου θα πρέπει να βασίζεται σε επαρκώς τεκμηριωμένα ιστορικά στοιχεία απόδοσης, καθώς και μελλοντικές προβλέψεις, και να λαμβάνει υπόψη της τις πρόσφατες συγκρίσιμες συναλλαγές. Κατά τον ίδιο τρόπο, επαρκώς τεκμηριωμένες θα πρέπει να είναι και οι συνέργειες που έχουν ταυτοποιηθεί, είτε πρόκειται για revenue synergies είτε για cost synergies, οι οποίες μπορούν από την επόμενη ημέρα να τεθούν σε εφαρμογή, προκειμένου να προσδώσουν τη μέγιστη αξία στο εγχείρημα. Συνεπώς, θα πρέπει να δοθούν η δέουσα βαρύτητα και οι πόροι κατά τη διαδικασία του οικονομικού, νομικού και τεχνικού due diligence, ώστε να δημιουργηθεί μια όσο το δυνατόν σαφέστερη εικόνα του επιχειρηματικού μοντέλου της επιχείρησης-στόχου. Τέλος, σημαντικός παράγοντας αύξησης του ρίσκου της συναλλαγής, είναι η αγοράστρια να συμμετάσχει σε μια υπερ-ανταγωνιστική διαδικασία πώλησης της επιχείρησης-στόχου, η οποία μπορεί να οδηγήσει σε bidding war μεταξύ των συμμετεχόντων και σε μη ρεαλιστικές αποτιμήσεις, οι οποίες δεν θα μπορέσουν να αιτιολογηθούν κατά την επόμενη ημέρα».
Τι συμβαίνει όμως από την πλευρά της πωλήτριας; «Το κύριο μέλημα του Οικονομικού Διευθυντή είναι να μεγιστοποιηθεί το τίμημα για τους μετόχους της πωλήτριας και να διασφαλιστεί ότι η αγοράστρια έχει διαθεσιμότητα πόρων, ώστε να ολοκληρώσει τη συναλλαγή. Η μεγιστοποίηση του τιμήματος προϋποθέτει συνήθως τη διενέργεια μιας ανοιχτής διαδικασίας, όπου προσκαλούνται να συμμετάσχουν εύρωστες εταιρείες, οι οποίες θα μπορούσαν να πραγματοποιήσουν συνέργειες με την εταιρεία-στόχο και άρα θα ήταν σε θέση να προσφέρουν το υψηλότερο τίμημα. Ως προς τη διαθεσιμότητα πόρων, είναι κομβικής σημασίας αν η υποψήφια αγοράστρια έχει τα κεφάλαια για να εξοφλήσει το τίμημα, ή αν εξαρτά τη μη δεσμευτική ή δεσμευτική προσφορά της από την εξεύρεση χρηματοδότησης υπό όρους ικανοποιητικούς για την ίδια. Σε αυτήν τη δεύτερη περίπτωση, ενδεχομένως να είναι προτιμότερο για τους πωλητές να αποδεχθούν χαμηλότερο τίμημα, που όμως δεν εξαρτάται από όρους εύρεσης χρηματοδότησης», προσθέτει ο κ. Τσούρτος.
Τα συστατικά της επιτυχίας
Σε καμιά περίπτωση, όμως, δεν μπορούν όλες οι Σ&Ε να καταλήξουν σε υψηλές αποδόσεις, κέρδη και ανάπτυξη. Στο μονοπάτι επίτευξης των Σ&Ε, υπάρχουν συγκεκριμένα χαρακτηριστικά που καθορίζουν την επιτυχημένη πορεία. Η στρατηγική συνάφεια, η συνάφεια κουλτούρας και οι σαφείς στόχοι είναι μεταξύ αυτών των χαρακτηριστικών, όπως μας πληροφορεί ο κ. Τάσος Ιωσηφίδης. «Οι δύο εταιρείες θα πρέπει να έχουν στρατηγική συνάφεια, συμπληρωματικά πλεονεκτήματα και αδυναμίες, που μπορούν να αξιοποιηθούν για τη δημιουργία συνεργειών και την αύξηση της συνολικής αξίας. Επιπλέον, η κουλτούρα, οι αξίες και οι τρόποι διοίκησης πρέπει να είναι συμβατά. Οι διαφορές κουλτούρας μπορούν να οδηγήσουν σε συγκρούσεις και να εμποδίσουν τις προσπάθειες ενσωμάτωσης.
Φυσικά, οι συγχωνευόμενες εταιρείες θα πρέπει να έχουν σαφείς και ρεαλιστικούς στόχους για τη συγχώνευση / εξαγορά, όπως η επίτευξη εξοικονόμησης κόστους, η επέκταση του μεριδίου αγοράς ή η διαφοροποίηση των προσφερόμενων προϊόντων». Συμπερασματικά, ο κ. Ιωσηφίδης υπογραμμίζει πως η διεξαγωγή αποτελεσματικού ελέγχου δέουσας επιμέλειας (due diligence) και η ενσωμάτωση αποτελούν ακόμα κάποια σημαντικά χαρακτηριστικά για επιτυχημένες Σ&Ε. «Η εταιρεία που προβαίνει στην εξαγορά, θα πρέπει να διεξάγει διεξοδικό έλεγχο δέουσας επιμέλειας, για να αξιολογήσει την οικονομική, νομική και λειτουργική απόδοση της εταιρείας-στόχου, καθώς και να εντοπίσει πιθανούς κινδύνους. Τέλος, απαιτείται αποτελεσματική οργάνωση και εκτέλεση των σχεδίων ενσωμάτωσης, για την επίτευξη των επιθυμητών αποτελεσμάτων».
Τη σημασία κοινής στρατηγικής για επιτυχημένες Σ&Ε σχολιάζει και ο κ. Γρηγόρης Τσούρτος. «Ασφαλώς, η πιο θεμελιώδης παράμετρος για μια επιτυχημένη εξαγορά είναι το κατά πόσον το επιχειρηματικό μοντέλο της επιχείρησης-στόχου εντάσσεται ή ταυτίζεται με το στρατηγικό πλάνο της αγοράστριας. Μία επιχείρηση, με ενεργό πλάνο corporate development μέσω εξαγορών, θα πρέπει να διαθέτει ξεκάθαρο μεσο-μακροπρόθεσμο σχεδιασμό για την κατεύθυνση της ανάπτυξής της και οι ενδεχόμενες εξαγορές της να εντάσσονται σε αυτό το πλάνο. Είναι
συνήθως αποπροσανατολιστικό, αλλά και κοστίζει ακριβά, οι εξαγορές να αφορούν εντελώς νέες γεωγραφικές ή προϊοντικές αγορές που δεν ήταν ενταγμένες στον εταιρικό σχεδιασμό». Παράλληλα, οι stakeholders θεωρούνται σημαντικό συστατικό επιτυχίας και χρήζουν σωστής και προσαρμοσμένης διαχείρισης. «Μία κοινή παράμετρος των κινήσεων εξαγορών, ανεξαρτήτως μεγέθους, πολυπλοκότητας και κινήτρων που προκάλεσαν τη συναλλαγή, είναι ότι σε αυτές εμπλέκονται πληθώρα stakeholders και οι ανάγκες τους θα πρέπει να ληφθούν υπόψη κατά το σχεδιασμό. Υπάρχουν οι μέτοχοι και οι διοικήσεις των εταιρειών, το προσωπικό, οι πελάτες, οι συνεργάτες, οι χρηματοπιστωτικοί οργανισμοί, οι ρυθμιστικές αρχές και άλλοι.
Συνεπώς, η διαχείριση αυτών των stakeholders από την επόμενη ημέρα της συναλλαγής, αλλά και η επίδραση που θα έχουν αυτοί στην κερδοφορία της επιχείρησης-στόχου, απαιτεί ιδιαίτερη προσοχή και σχεδιασμό. Σε αυτό το πλαίσιο, θεωρείται απαραίτητο ένα λεπτομερές πλάνο για το post-acquisition integration της επιχείρησης στόχου», προσθέτει ο κ. Τσούρτος, καταλήγοντας πως οι συνέργειες αποτελούν παράγοντα στρατηγικής σημασίας για τις Σ&Ε. «Τέλος, και επειδή η απώτατη επιδίωξη μίας εξαγοράς είναι το σύνολο να είναι μεγαλύτερο από το άθροισμα των μερών, ιδιαίτερη έμφαση θα πρέπει να δοθεί στην υλοποίηση των συνεργειών που είχαν υπολογιστεί κατά το σχεδιασμό και η ανά διαστήματα ex-post επιμέτρησή τους».
Την επίδραση της πανδημίας στην ενίσχυση της χρήσης καρτών πληρωμών αποτυπώνει νέα μελέτη του Ιδρύματος Οικονομικών και Βιομηχανικών Ερευνών – ΙΟΒΕ. Στη μελέτη με τίτλο «Ηλεκτρονικές πληρωμές στην Ελλάδα κατά τη διάρκεια της πανδημίας», που παρουσιάστηκε στις 3 Απριλίου 2023, αναδεικνύεται πως η χρήση καρτών έχει διευρυνθεί συστηματικά μετά το 2015, σε συνέχεια της επιβολής κεφαλαιακών περιορισμών, μέτρων προώθησης των ηλεκτρονικών πληρωμών, αλλά και της πανδημίας.
Η σωρευτική αύξηση στη χρήση την περίοδο 2015-2022 ξεπερνάει τις 12 φορές ως προς τον αριθμό συναλλαγών και τις 5 φορές ως προς την αξία συναλλαγών. Η συνολική αξία εγχώριων συναλλαγών με ελληνικές κάρτες ξεπέρασε την αξία αναλήψεων μετρητών για πρώτη φορά το 2022, ενώ η χρήση καρτών επεκτείνεται σε μικρότερης αξίας συναλλαγές. Η συχνότερη αυτή χρήση συνάδει και με συστηματική πτώση στη μέση αξία συναλλαγών, από άνω των 100 ευρώ το 2009 σε κάτω των 30 ευρώ το 2022. Είναι αξιοσημείωτο, ότι κατά τη διάρκεια εντονότερων περιοριστικών μέτρων κατά της πανδημίας, οι συναλλαγές δια ζώσης περιορίστηκαν, αλλά οι διαδικτυακές συναλλαγές ενισχύθηκαν, γεγονός που διατηρήθηκε και μετά τη χαλάρωση των περιορισμών, ειδικά σε όρους αριθμού συναλλαγών (κατά τουλάχιστον 50%) και στο κανάλι των αγορών εξ αποστάσεως (κατά τουλάχιστον 70%).
Η εξάπλωση των συναλλαγών με φυσική παρουσία ήταν μεγαλύτερη στις χρεωστικές κάρτες, όπου άγγιξε σωρευτικά το 50%, ενώ στις πληρωμές μέσω διαδικτύου οι πιστωτικές κάρτες υπερδιπλασιάστηκαν.
Με λίγα λόγια, η εξάπλωση χρήσης καρτών επιταχύνθηκε μετά την περίοδο πανδημίας. Ενδεικτικά, ο αριθμός συναλλαγών με χρεωστικές κάρτες εξαπλωνόταν κατά 26,4% ταχύτερα από τη δραστηριότητα στο λιανικό εμπόριο το 2022, έναντι 18% το 2019. Η σχετική ώθηση μετά την πανδημία εκτιμάται ακόμα μεγαλύτερη για διαδικτυακές αγορές, ειδικά μέσω πιστωτικών καρτών, που ο αριθμός συναλλαγών εξαπλωνόταν κατά 59,3% ταχύτερα από τη δραστηριότητα στο λιανικό εμπόριο το 2022, έναντι 44,8% το 2019. Σε κλαδικό επίπεδο, ξεχωριστό ενδιαφέρον παρουσιάζει η αύξηση των ηλεκτρονικών πληρωμών στις υπηρεσίες έτοιμου φαγητού και εστίασης. Παρά τη σύγκλιση με τον μέσο ευρωπαϊκό όρο, το επίπεδο χρήσης καρτών σε σχέση με την ιδιωτική κατανάλωση στην Ελλάδα παραμένει το 18ο χαμηλότερο μεταξύ των 27 μελών της ΕΕ, καθώς η χρήση καρτών παραμένει αναλογικά χαμηλή σε συγκεκριμένους κλάδους, όπως οι υπηρεσίες.
Χριστόφορος Χατζόπουλος CEO, NBG Pay Οι τάσεις σήμερα περιλαμβάνουν την έκδοση επιχειρηματικών καρτών corporate ή business, μέσω των οποίων μια επιχείρηση πληρώνει έναν προμηθευτή της
Τα e-payments ως μονόδρομος για γρηγορότερες, ευκολότερες και ασφαλέστερες πληρωμές
Πώς επέδρασε όμως αυτό στις επιχειρήσεις; Ποιο είναι το μέλλον και τα νέα trends στις cashless πληρωμές; Σε συζήτησή μας για το θέμα, ο κ. Χριστόφορος Χατζόπουλος, CEO της NBG Pay επιβεβαιώνει ότι τα μετρητά και οι επιταγές έχουν μειωθεί σε μεγάλο βαθμό συγκριτικά με το πρόσφατο προ Covid παρελθόν. Ταυτόχρονα, παραθέτει τις νέες τάσεις, υποστηρίζοντας πως η τεχνολογία είναι ο παράγοντας που διευκολύνει τις αλλαγές στον τρόπο που συναλλάσσονται οι επιχειρήσεις. Όμως, η ανάγκη για ταχύτερες, ασφαλέστερες και με χαμηλό κόστος συναλλαγές είναι ο πραγματικός οδηγός και η πραγματική ανάγκη μιας επιχείρησης.
«Οι τάσεις σήμερα περιλαμβάνουν την έκδοση επιχειρηματικών καρτών corporate ή business, μέσω των οποίων μια επιχείρηση πληρώνει έναν προμηθευτή της. Για παράδειγμα, ένα γραφείο έκδοσης εισιτηρίων διαθέτει μια κάρτα με μεγάλο ημερήσιο όριο, με το οποίο πληρώνει την αεροπορική ή ακτοπλοϊκή εταιρεία με το σύνολο του ποσού των εισιτηρίων που έχει εκδώσει. Μια άλλη τάση είναι η διαχείριση των πληρωμών από τραπεζικό λογαριασμό σε τραπεζικό λογαριασμό. Η λύση αυτή είναι από τις παλιότερες πρακτικές στο εμπόριο. Σήμερα όμως, με τη βοήθεια της τεχνολογίας, έρχονται νέες πλατφόρμες εξυπηρέτησης αυτής της επιλογής, ώστε να είναι ευκολότερη η διαχείρισή τους, ενώ συνολικά είναι και η οικονομικότερη επιλογή. Στη λύση αυτή έχουν προστεθεί και νέες επιλογές, όπως η άμεση μεταφορά σε διαφορετική τράπεζα, η οποία ξεπερνάει, με κάποιο οικονομικό αντίτιμο σαφώς, το μειονέκτημα που είχαν μέχρι σήμερα οι μεταφορές χρημάτων μεταξύ τραπεζών. Οι επιχειρήσεις επιλέγουν τη λύση που ταιριάζει περισσότερο στη λειτουργία τους. Εάν ενδιαφέρονται να έχουν την πιο εξελιγμένη μορφή διαχείρισης με την ελάχιστη εμπλοκή τους, επιλέγουν εταιρικές κάρτες. Εάν προτιμούν τον παραδοσιακό τρόπο, επιλέγουν τη μεταφορά σε λογαριασμό της τράπεζάς τους, ενώ εάν τους ενδιαφέρει η αμεσότητα, επιλέγουν την άμεση μεταφορά μεταξύ τραπεζών».
Γιώργος Κουλούρης Διευθυντής Διεύθυνσης Digital Services for Business, Τομέας Group Digital Channels, Eurobank Οι Β2Β e-payments συναλλαγές γίνονται όλο και πιο δημοφιλείς. Αυτό οφείλεται κυρίως στην ταχύτητα και την αμεσότητά τους, καθώς εκτελούνται ακόμα και σε πραγματικό χρόνο
«Οι Β2Β e-payments συναλλαγές γίνονται όλο και πιο δημοφιλείς. Αυτό οφείλεται κυρίως στην ταχύτητα και την αμεσότητά τους, καθώς εκτελούνται ακόμα και σε πραγματικό χρόνο, περιορίζοντας τον χρόνο επεξεργασίας και τα κόστη που σχετίζονται με παραδοσιακές μεθόδους. Προσφέρουν, επίσης, αυξημένα και αναβαθμισμένα χαρακτηριστικά ασφαλείας και ταυτότητας, που ενισχύουν την προστασία από απάτη και μη εξουσιοδοτημένη πρόσβαση. Επιπλέον, εξασφαλίζουν μια αδιάλειπτη εμπειρία για την επιχείρηση, η οποία μπορεί να ενημερώνει αυτόματα και τα εσωτερικά της συστήματα, εξοικονομώντας χρόνο», αναφέρει ο κ. Γιώργος Κουλούρης, Διευθυντής Διεύθυνσης Digital Services for Business, Τομέας Group Digital Channels της Eurobank, τονίζοντας πως οι B2B e-payments συναλλαγές αποτελούν βασικό πυλώνα του ψηφιακού μετασχηματισμού των επιχειρήσεων που επιδιώκουν απλοποίηση και βελτίωση της απόδοσης των διαδικασιών τους.
«Μεταξύ των δημοφιλών σύγχρονων τάσεων στις cashless πληρωμές, είναι οι άμεσες και αυτοματοποιημένες πληρωμές, τα ηλεκτρονικά αιτήματα είσπραξης (Request-to-pay) και η χρήση mobile apps, QR codes, καθώς και οι υπηρεσίες ηλεκτρονικής τιμολόγησης, ενσωμάτωση πληρωμών στα συστήματα ERP με APIs και smart contracts. H Eurobank, με σταθερή τη δέσμευση για την υποστήριξη των στόχων των επιχειρήσεων για αύξηση αποδοτικότητας, διαχείριση λειτουργικών κινδύνων και μείωση του κόστους, παρέχει διαχρονικά ένα πλήρες φάσμα υπηρεσιών για την απλοποίηση του συναλλακτικού κυκλώματος. Ενδεικτικά αναφέρονται, η χρηματοδότηση της εφοδιαστικής αλυσίδας Floorplan, η αυτοματοποίηση των εισπράξεων μέσω του Paygate & του SMS Pay και η πραγματοποίηση πληρωμών μέσω APIs από συστήματα ERP. Ταυτόχρονα, εξελίσσει και τους παραδοσιακούς τρόπους είσπραξης, όπως οι επιταγές, προσφέροντας πλήρη online παρακολούθηση και διαχείρισή τους με την υπηρεσία Cheque Express».
Κωνσταντίνος Φρυδάκης Chief Commercial & Digital Officer, Attica Bank Η ψηφιοποίηση των συναλλαγών και γενικότερα της καθημερινότητάς μας, μαζί με την ιλιγγιώδη εξάπλωση του ηλεκτρονικού εμπορίου, οδήγησαν στην ανάπτυξη νέων υπηρεσιών πληρωμών.
Προς την ίδια κατεύθυνση κινείται και η Attica Bank. Ο κ. Κωνσταντίνος Φρυδάκης, Chief Commercial & Digital Officer Attica Bank θεωρεί πως οι ηλεκτρονικές συναλλαγές απογειώνουν την παραγωγικότητα των μικρομεσαίων επιχειρήσεων. «Η ψηφιοποίηση των συναλλαγών και γενικότερα της καθημερινότητάς μας, μαζί με την ιλιγγιώδη εξάπλωση του ηλεκτρονικού εμπορίου, οδήγησαν στην ανάπτυξη νέων υπηρεσιών πληρωμών όπως το Buy Now Pay Later (BNPL), καινούργιων μεθόδων πληρωμής, όπως τα ηλεκτρονικά πορτοφόλια, κ.ά., με τις περισσότερες από αυτές τις εξελίξεις να αφορούν υπηρεσίες από επιχειρήσεις προς το καταναλωτικό κοινό (B2C).
Αυτοματισμοί και νέες δυνατότητες υιοθετήθηκαν αντίστοιχα και από τις μεγάλες επιχειρήσεις. Στον τομέα όμως, των μικρών και μικρομεσαίων επιχειρήσεων παρατηρείται υστέρηση. Κι όμως, είναι ακριβώς οι μικροί επιχειρηματίες που έχουν μεγαλύτερη ανάγκη τα πλεονεκτήματα των ηλεκτρονικών πληρωμών, καθώς αυτοί δεν διαθέτουν μεγάλα πληροφοριακά συστήματα ή στελεχωμένα λογιστήρια, αλλά παρόλα αυτά μπορεί να διεκπεραιώνουν χιλιάδες συναλλαγές κάθε χρόνο. Σε αυτήν την αγορά θα δούμε τις περισσότερες αλλαγές προσεχώς, με τη μορφή λύσεων πληρωμών πλήρως ενσωματωμένων στα συστήματα ERP ή και στα μικρότερα λογιστικά πακέτα στο cloud, με τρόπο πολύ πιο ώριμο από τις πρώτες απόπειρες των κατασκευαστών τέτοιων λύσεων που ξεκίνησαν πριν μερικά χρόνια». Κατά τον κ. Φρυδάκη, σε αυτό έχει βοηθήσει η ανάπτυξη των εθνικών υποδομών στον τομέα των πληρωμών μέσω της ΔΙΑΣ, η υιοθέτηση πανευρωπαϊκών τεχνικών προτύπων και η διόγκωση αυτής της αγοράς. «Λύσεις embedded finance, κυκλώματα συμφωνίας πληρωμών (reconciliation) και υπηρεσίες προστιθέμενης αξίας, όπως η αυτόματη διαχείριση των παραστατικών που συνοδεύουν μια πληρωμή, είναι οι τομείς στους οποίους αναμένονται σημαντικά βήματα προόδου», προσθέτει.
Το μέλλον των B2B e-payment συναλλαγών είναι γεμάτο καινοτομίες και βελτιώσεις. Σύμφωνα με τον κ. Άκη Γιούχα, COO της Optima Bank, όλα αυτά θα οδηγήσουν σε αποδοτικότερες, ασφαλέστερες και πιο βιώσιμες λύσεις για τις επιχειρήσεις. «Στις πληρωμές των επιχειρήσεων θα μεσολαβεί η τράπεζα, όμως με διαφορετικό τρόπο από αυτόν που ξέρουμε σήμερα. Δεν θα χρειάζεται δηλαδή η επιχείρηση να πραγματοποιεί τις συναλλαγές της μέσω του e-banking ή με επίσκεψη σε τραπεζικό κατάστημα. Μέσω της διασύνδεσης των εταιρικών ERPs συστημάτων, οι επιχειρήσεις θα μπορούν να εκτελούν πληρωμές μέσω των APIs που διατίθενται στο open banking των τραπεζών. Αυτό θα επιτρέπει οι συναλλαγές να γίνονται instantly 24/7, κάτι που στην Optima bank ήδη συμβαίνει. Σύντομα, όλα τα payments θα γίνονται instantly υποχρεωτικά. Έτσι, οι B2B πληρωμές γίνονται εύκολες, γρήγορες και ασφαλείς».
Νίκος Πετράκης Country Manager Greece, Visa Άλλες τάσεις που παρακολουθούμε φέτος είναι η αναζωπύρωση των ταξιδιωτικών δαπανών και των σχετικών δαπανών λιανικής, καθώς και η αυξανόμενη σημασία των ανησυχιών των καταναλωτών για τη βιωσιμότητα και την κλιματική αλλαγή.
Επιτάχυνση της ψηφιακής μετάβασης και ταυτόχρονη ενίσχυση της ανάπτυξης των e-payment συναλλαγών
Στη Visa, το τοπίο των B2B e-payment συναλλαγών είναι κάτι που παρακολουθούν στενά το 2023. Ο κ. Νίκος Πετράκης, Country Manager Greece, Visa, σχολιάζει ότι αναμένεται, η καινοτομία στον κλάδο των πληρωμών B2B, να τροφοδοτήσει ένα ακόμα κύμα ψηφιακού μετασχηματισμού. «Από το 2023 και μετά θα δούμε μια έκδοση 3.0 των B2B πληρωμών, που το νέο σύνορο του παγκόσμιου B2B εμπορίου θα είναι ψηφιακό, ασφαλές, γρήγορο, ευέλικτο και απρόσκοπτο. Θα δούμε ακόμα αύξηση των B2B πληρωμών μέσω κινητών τηλεφώνων, καθώς ενισχύεται η προτίμηση των επιχειρήσεων να δεχθούν ή να πραγματοποιήσουν πληρωμές μέσω κινητού τηλεφώνου.
Τέλος, η ψηφιοποίηση των B2B πληρωμών αναμένεται να επεκτείνει τις B2B αγορές ηλεκτρονικού εμπορίου». Μέσα σε αυτό το πλαίσιο, ο κ. Νίκος Πετράκης παρατηρεί διαφορές στις εξελίξεις των cashless πληρωμών ανάλογα με τον κλάδο. «Άλλες τάσεις που παρακολουθούμε φέτος είναι η αναζωπύρωση των ταξιδιωτικών δαπανών και των σχετικών δαπανών λιανικής, καθώς και η αυξανόμενη σημασία των ανησυχιών των καταναλωτών για τη βιωσιμότητα και την κλιματική αλλαγή. Όσον αφορά τις μετακινήσεις, βλέπουμε αύξηση 70% στις πληρωμές tap-to-ride παγκοσμίως, και είμαστε βέβαιοι ότι η τάση αυτή θα συνεχιστεί. Επιπλέον, πάνω από το 80% των πληρωμών σε καταστήματα του δικτύου της Visa στην Ευρώπη πραγματοποιείται ανέπαφα».
Το ίδιο ευοίωνο μέλλον για τις cashless B2B συναλλαγές, προβλέπει και ο κ. Αχιλλέας Αρβανίτης, Εταίρος, Συμβουλευτικές Υπηρεσίες, Επικεφαλής Τμήματος Επιχειρηματικού Μετασχηματισμού της Ernst & Young Ελλάδος, καθώς συνεχίζεται η ψηφιακή μετάβαση των επιχειρήσεων και αυξάνεται η ανάγκη για ασφαλείς και γρήγορες συναλλαγές.
«Το πεδίο των B2B cashless συναλλαγών χαρακτηρίζεται περίπλοκο, κατακερματισμένο και, ταυτόχρονα, ταχέως εξελισσόμενο. Ενδεικτικές περιοχές που διαμορφώνουν το μέλλον των συναλλαγών αυτών, αποτελούν η ανάπτυξη εφαρμογών για την αυτοματοποίηση των διαδικασιών απαιτήσεων και υποχρεώσεων (receivables and payables), η ηλεκτρονική τιμολόγηση (e-invoicing) και η διαχείριση χρηματικών διαθεσίμων (π.χ. για πληρωμή προμηθευτών). Επιπλέον, ταχέως αναπτυσσόμενα πεδία αποτελούν οι συναλλαγές σε πραγματικό χρόνο (real-time payments) και οι πλατφόρμες πιστοδοτικών λύσεων που συνδέουν δανειολήπτες με παρόχους κεφαλαίων, διευκολύνοντας ακόμα και την απευθείας παροχή πίστωσης. Οι προσαρμογές στη νομοθεσία και η επιτάχυνση της ψηφιακής μετάβασης αναμένεται να ενισχύσουν την ανάπτυξη των B2B e-payment συναλλαγών ακόμα περισσότερο στο μέλλον».
Όλα τα στοιχεία αποδεικνύουν πως οι ηλεκτρονικές πληρωμές είναι μονόδρομος. O κ. Κώστας Γκαβαρδίνας, Director, Consulting, KPMG στην Ελλάδα, αναλύει το φαινόμενο και τα πλεονεκτήματα των ηλεκτρονικών πληρωμών. «Η πανδημία έφερε ραγδαίες εξελίξεις και ανέτρεψε πρακτικές δεκαετιών. Πλέον οι επιχειρήσεις απαιτούν οι πληρωμές να εγκρίνονται από στελέχη που εργάζονται απομακρυσμένα, να διεκπεραιώνονται ταχύτερα, αν όχι άμεσα, και να διέπονται από ενισχυμένα μέτρα ασφάλειας έναντι απάτης.
Η χρήση τραπεζικών επιταγών φθίνει συνεχώς και τα μετρητά δεν καλύπτουν τις νέες ανάγκες. Ως κύριες νέες τάσεις στον χώρο διακρίνουμε τη χρήση φορητών συσκευών, όχι μόνο κινητών τηλεφώνων, αλλά και IoT συσκευών, ειδικά στο πλαίσιο διανομής αγαθών. Επιπλέον, αναμένεται η χρήση κρυπτονομισμάτων και blockchain, καθώς και AI, οδηγούμενες από την ισχυρή παρουσία των εταιρειών fintech, σε συνεργασία με τράπεζες και παρόχους καρτών. Τέλος, είναι βέβαια η υποστήριξη πληρωμών σε πραγματικό χρόνο, καθώς και η χρήση Peer-to-Peer μοντέλων.
Γενικά, η διάδοση των ηλεκτρονικών πληρωμών έχει πολλαπλά οφέλη, που περιλαμβάνουν την αυξημένη οικονομική διαφάνεια και ελεγξιμότητα, την αποδοτική λογιστική διαχείριση και την πλήρη αυτοματοποίηση της διαδικασίας Procure-to-Pay, από το αίτημα πληρωμής, την έγκρισή του, την ηλεκτρονική τιμολόγηση και έκδοση παραστατικών, τη μεταφορά των κεφαλαίων, την επιβεβαίωση έως και την καταχώριση των κινήσεων στα ERP συστήματα».
Τι συμβαίνει όμως στο Λιανεμπόριο και τις B2C e-payment συναλλαγές; Έχει ακολουθήσει ο κλάδος τις εξελίξεις με την ίδια ταχύτητα; «Οι πληρωμές χωρίς μετρητά έχουν αυξηθεί σε δημοτικότητα την τελευταία δεκαετία, λόγω της ταχύτητας και ασφάλειας που προσφέρουν, ενώ σε αυτό συνέβαλαν η επιβολή των capital controls και η πανδημία. Σε ορισμένες χώρες, όπως Σουηδία και Κίνα, κινούνται γρήγορα προς την κατεύθυνση των κοινωνιών χωρίς μετρητά, που η πλειονότητα των συναλλαγών γίνεται μέσω ηλεκτρονικών μεθόδων πληρωμής.
Το ηλεκτρονικό εμπόριο είναι ο βασικός μοχλός των πληρωμών χωρίς μετρητά με χρήση καρτών, PayPal και άλλων ψηφιακών πορτοφολιών. Παράλληλα, με τις ανέπαφες πληρωμές, οι καταναλωτές μπορούν να πλησιάσουν την πιστωτική τους κάρτα ή την κινητή συσκευή τους σε ένα τερματικό πληρωμών για να ολοκληρώσουν μια συναλλαγή. Οι πληρωμές μέσω κινητού τηλεφώνου ή smartwatches (NFC) αποτελούν τις ταχύτερα αναπτυσσόμενες μεθόδους πληρωμής. Οι πληρωμές με κρυπτονομίσματα, όπως το Bitcoin και το Ethereum, αν και δεν είναι ακόμη ευρέως αποδεκτές, εφαρμόζονται δειλά, προσφέροντας έναν αποκεντρωμένο, ασφαλή και γρήγορο τρόπο μεταφοράς αξίας», δηλώνει ο κ. Σοφοκλής Γιαννακού, SVP FINANCE & CFO GREECE, ΑΒ Βασιλόπουλος.
Νίκος Κλείτου Αναπληρωτής Οικονομικός Διευθυντής, Μασούτης Α.Ε. (Deputy CFO Finance Department) Οι τρόποι ψηφιακής πληρωμής γίνονται ασφαλείς με διαφορετικά επίπεδα κρυπτογράφησης και ελέγχου ταυτότητας δεδομένων
Από την πλευρά της Μασούτης Α.Ε., το μέλλον των B2B e-payment συναλλαγών οδηγεί σταδιακά στο να αναπτυχθούν με διψήφιους ρυθμούς τα επόμενα χρόνια, εξαιτίας της αυξανόμενης ζήτησης λόγω της ευκολίας, του ευνοϊκού περιβάλλοντος που δημιουργούν κυβερνητικές πολιτικές και της εξελισσόμενης συμπεριφοράς των καταναλωτών, όπως μας εξηγεί χαρακτηριστικά ο κ. Νίκος Κλείτου, Αναπληρωτής Οικονομικός Διευθυντής Μασούτης Α.Ε. (Deputy CFO Finance Department): «Σταδιακά, αναμένεται οι e-payment συναλλαγές να αντικαταστήσουν όλες τις ροές εργασίας πληρωμών, που απαιτούν συμφωνία τιμολογίων, τιμολόγηση, FX κ.λπ. και να εξαλείψουν την εξάρτηση από αρχαϊκά συστήματα, όπως τηλέφωνο και φαξ στις διαδικασίες πληρωμών. Το όφελος για τις επιχειρήσεις είναι ότι μειώνουν το κόστος επεξεργασίας των τιμολογίων και δεν χρειάζεται να υπενθυμίζει μια εταιρεία στους συνεργάτες της τη μορφή και τα στοιχεία που χρειάζεται, για να γίνει άμεση συμφωνία μιας πληρωμής στο ERP της εταιρείας. Αυτοματοποιούνται οι διαδικασίες διακανονισμού πληρωμών, είτε αφορούν εξόφληση, είτε προπληρωμές, εξαλείφοντας τις πηγές σφαλμάτων και δίνοντας τη δυνατότητα παρακολούθησης της κατάστασης πληρωμής ενός παραστατικού από την καταχώρησήη του έως την ολική εξόφλησή του».
Οι σύγχρονες τεχνολογίες και τα AI συστήματα μετατρέπονται σε ασπίδα προστασίας απέναντι στο ηλεκτρονικό έγκλημα
Παράλληλα, όμως, με την ευρεία εξάπλωση των e-payment συναλλαγών παγκοσμίως, εγείρονται απορίες, ερωτήματα και ανησυχίες σχετικά με την ηλεκτρονική απάτη, που καραδοκεί σε κάθε νέο trend στις cashless πληρωμές. Σε ένα νέο «υβριδικό» κόσμο, θα μπορούσαν οι νέες τεχνολογίες e-payments και η τεχνητή νοημοσύνη να βοηθήσουν στην προστασία από την ηλεκτρονική απάτη, και στην εξάλειψη του οικονομικού εγκλήματος;
Αχιλλέας Αρβανίτης Εταίρος, Συμβουλευτικές Υπηρεσίες, Επικεφαλής Τμήματος Επιχειρηματικού Μετασχηματισμού, Ernst & Young Ελλάδος Το πεδίο των B2B cashless συναλλαγών χαρακτηρίζεται περίπλοκο, κατακερματισμένο και, ταυτόχρονα, ταχέως εξελισσόμενο
«Καθώς η τεχνολογία στον χώρο των πληρωμών συνεχίζει να εξελίσσεται, αντίστοιχα ωριμάζουν και τα εργαλεία που οι τράπεζες έχουν στη διάθεσή τους για την ανίχνευση και την πρόληψη της ηλεκτρονικής απάτης. Σύμφωνα με έρευνες, μεταξύ του 2020 και του 2021, στις Η.Π.Α. υπήρξε αύξηση των απωλειών από ηλεκτρονική απάτη κατά 70%, με τις απώλειες να ξεπερνούν τα $5,8 δισ.», επισημαίνει ο κ. Αχιλλέας Αρβανίτης, ενώ σημειώνει τις ενδεικτικές χρήσεις των e-payments σε συνδυασμό με τεχνολογίες, όπως η τεχνητή νοημοσύνη (AI), που μπορούν να συμβάλουν με ποικίλους τρόπους στην αυξημένη ασφάλεια των συναλλαγών, λειτουργώντας ως αρωγός στον περιορισμό της ηλεκτρονικής απάτης: «Δημιουργία και ένταξη των πελατών σε συναλλακτικά προφίλ με βάση τις συναλλαγές τους. Τα εργαλεία τεχνητής νοημοσύνης εντοπίζουν τον βαθμό στον οποίο κάθε νέα συναλλαγή του πελάτη αποκλίνει από το προφίλ, ώστε να επισημάνουν τη συναλλαγή ως ύποπτη. Υπολογισμός βαθμολογίας κινδύνου απάτης (Fraud Score) ανά συναλλαγή, με βάση ιστορικά στοιχεία συναλλαγών, και δρομολόγηση της συναλλαγής προς έγκριση, διερεύνηση ή απόρριψη, αναλόγως της βαθμολογίας. Υποστήριξη των διαδικασιών ταυτοποίησης πελάτη, με επαλήθευση των σχετικών εγγράφων και αναγνώριση βιομετρικών στοιχείων του, σε άμεσο χρόνο, χωρίς να επιβαρύνεται η εμπειρία πελάτη».
Γεώργιος Συντελής CEO EveryPay Τα Ψηφιακά Νομίσματα θα επιτρέψουν στις Αρχές να έχουν πλήρη ανιχνευσιμότητα συναλλαγών και end-to-end έλεγχο της νομισματικής παροχής. Αυτό σημαίνει πως απατηλές συναλλαγές θα ανιχνεύονται πίσω σε αυτούς που τις διεκπεραίωσαν
Αισιόδοξος για το ότι οι νέες τεχνολογίες θα περιορίσουν δραστικά την ηλεκτρονική απάτη, εμφανίζεται και ο κ. Γεώργιος Συντελής, CEO EveryPay. «Η ηλεκτρονική απάτη, ποσοτικοποιημένη, κοστίζει περίπου $20δισ. ετησίως και το ποσό αυτό αυξάνεται κοντά στο 18% ετησίως. Τα Ψηφιακά Νομίσματα θα επιτρέψουν στις Αρχές να έχουν πλήρη ανιχνευσιμότητα συναλλαγών και end-to-end έλεγχο της νομισματικής παροχής. Αυτό σημαίνει πως απατηλές συναλλαγές θα ανιχνεύονται πίσω σε αυτούς που τις διεκπεραίωσαν. Αναφορικά με τα συστήματα ΑΙ, η τελευταία γενιά συστημάτων, όπως το παρέχουν σημαντικά βελτιωμένα μοντέλα Επεξεργασίας Φυσικής Γλώσσας (π.χ. ChatGPT) και αναγνώρισης μοτίβων. Τέτοιες τεχνολογίες, επιτρέπουν την αυτοματοποιημένη ανίχνευση απατηλών κειμένων και συναλλακτικών προφίλ. Ο συνδυασμός του ΑΙ, δηλαδή της δυνατότητας εντοπισμού απατηλής δραστηριότητας, μαζί με τη δυνατότητα, μέσω ψηφιακών νομισμάτων, να είναι ανιχνεύσιμος ο συναλλασσόμενος, αναμένεται να μειώσουν σημαντικά τον όγκο και το ρίσκο από απάτη, τόσο για επιχειρήσεις, όσο και για καταναλωτές».
Ο κ. Νίκος Πετράκης αναγνωρίζει ότι η παροχή ενός ασφαλούς περιβάλλοντος πληρωμών είναι ακόμα πιο σημαντική, σε έναν πρωτίστως ψηφιακό κόσμο. «Σε παγκόσμιο επίπεδο, η Visa έχει επενδύσει 9 δισ. δολ. στην πρόληψη της απάτης και την ασφάλεια στον κυβερνοχώρο μόνο κατά την τελευταία πενταετία. Ακολουθούμε επιθετική και πολυεπίπεδη προσέγγιση για την καταπολέμηση της αυξανόμενης απειλής κακόβουλου λογισμικού, κοινωνικής μηχανικής και επιθέσεων μεγάλης ισχύος από οργανωμένες, καλά χρηματοδοτούμενες και παγκόσμιες εγκληματικές οργανώσεις.
Η επένδυση αυτή έχει οδηγήσει σε εξαιρετικά αποτελέσματα: βοηθάμε στο να αποτραπούν παγκόσμιες απάτες ύψους 25 δισ. δολ. ετησίως, με τα περιστατικά απάτης να παρουσιάζονται σε λιγότερο από το 0,1% των συναλλαγών, ποσοστό ανάμεσα στα χαμηλότερα όλων των μορφών πληρωμών». Όπως επισημαίνει, η Visa πρωτοστάτησε στη χρήση της τεχνητής νοημοσύνης στον τομέα των πληρωμών για τον εντοπισμό απάτης σε πραγματικό χρόνο, και τα νούμερα είναι εντυπωσιακά. «Μπορούμε να αξιοποιήσουμε δεδομένα περισσότερων από 3,8 δισ. καρτών και συναλλαγών ύψους 13 τρισ. δολ. για να εξαλείψουμε τις μη εξουσιοδοτημένες συναλλαγές γρήγορα και αποτελεσματικά. Τα συστήματά μας αποτελούνται από πολλαπλά επίπεδα δικτύων ασφαλείας. Η Visa διεκπεραίωσε με επιτυχία περισσότερο από το 99,999% των συναλλαγών που έλαβε τα τελευταία πέντε χρόνια».
Κώστας Γκαβαρδίνας Director, Consulting, KPMG στην Ελλάδα Η πλήρης ψηφιοποίηση της μεταφοράς κεφαλαίων υποστηρίζεται από εξελιγμένους μηχανισμούς AML, KYC και Anti-Fraud, οι οποίοι με χρήση κανόνων, αλλά και τεχνητής νοημοσύνης, εντοπίζουν συμπεριφορές που υποδεικνύουν απάτη.
Σύμφωνα με τα στοιχεία της KPMG, η απάτη στον χώρο των πληρωμών επηρεάζει άνω του 75% των επιχειρήσεων ετησίως και τις περισσότερες φορές οδηγεί σε απώλεια χρημάτων, αλλά ακόμα και νομικές/φορολογικές κυρώσεις ή και δυσφήμιση. Ο κ. Κώστας Γκαβαρδίνας υπογραμμίζει πως οι αυτοματοποιημένες ηλεκτρονικές πληρωμές είναι εξαιρετικά ανθεκτικές τόσο στον παράγοντα του ανθρώπινου σφάλματος όσο και στις πρακτικές απάτης. «Οι αυτοματοποιημένες ηλεκτρονικές πληρωμές ακολουθούν τυποποιημένες διαδικασίες και επιτρέπουν την εισαγωγή πολλαπλών σημείων ελέγχου. Η πλήρης ψηφιοποίηση της μεταφοράς κεφαλαίων υποστηρίζεται από εξελιγμένους μηχανισμούς AML, KYC και Anti-Fraud, οι οποίοι με χρήση κανόνων, αλλά και τεχνητής νοημοσύνης, εντοπίζουν συμπεριφορές που υποδεικνύουν απάτη, εσωτερική και εξωτερική, καθώς και έκνομη συμπεριφορά. Το πρώτο βήμα που πρέπει να ακολουθεί κάθε επιχείρηση συνίσταται στη χρήση προσωποποιημένων στοιχείων ταυτοποίησης με χρήση πολλαπλών παραγόντων (Multi-Factor Authentication) για την καταχώριση και την έγκριση των πληρωμών. Στη συνέχεια, η διεκπεραίωση των κινήσεων από αναγνωρισμένους παρόχους ηλεκτρονικών πληρωμών, καθώς και η συνεχής διασταύρωση των κινήσεων με τις εγγραφές στα ERP συστήματα μειώνουν το περιθώριο ανεντόπιστης απάτης».
Προκύπτει, λοιπόν, ότι η μετάβαση σε ένα κόσμο ψηφιακών πληρωμών μπορεί να μειώσει ορισμένα είδη οικονομικού εγκλήματος. «Οι τρόποι ψηφιακής πληρωμής γίνονται ασφαλείς με διαφορετικά επίπεδα κρυπτογράφησης και ελέγχου ταυτότητας δεδομένων. Οι περισσότεροι τρόποι πληρωμής έχουν ενεργοποιήσει τον έλεγχο ταυτότητας δύο παραγόντων (TFA) για να προστεθεί ένα επιπλέον επίπεδο ασφάλειας. Επίσης, είναι πάντα πιο εύκολο και ασφαλές να κουβαλάς ένα smartphone αντί να κουβαλάς πολλά μετρητά.
Επιπλέον, η τεχνητή νοημοσύνη μπορεί να δώσει σε ένα σύστημα πληρωμών τη δυνατότητα να παρέχει ακόμα πιο ασφαλείς υπηρεσίες στους χρήστες μέσω του εντοπισμού πιθανών ασυνήθιστων πρακτικών που θα μπορούσαν να συμβούν στους λογαριασμούς τους. Για παράδειγμα, μέσω τεχνικών predictive analytics, με τις οποίες καταγράφεται και αναλύεται η συμπεριφορά κάθε χρήστη σε μια εφαρμογή. Όταν εντοπίζονται ασυνήθιστες πρακτικές σε πραγματικό χρόνο σε έναν λογαριασμό, οι τράπεζες μπορούν να επικοινωνήσουν απευθείας με τον κάτοχο του λογαριασμού για να τους διευκρινίσουν και να τους προειδοποιήσουν έγκαιρα πριν αφαιρεθούν τα χρήματα», υποστηρίζει ο κ. Νίκος Κλείτου.
Σοφοκλής Γιαννακού SVP FINANCE & CFO GREECE, ΑΒ Βασιλόπουλος Οι πληρωμές χωρίς μετρητά έχουν αυξηθεί σε δημοτικότητα την τελευταία δεκαετία, λόγω της ταχύτητας και ασφάλειας που προσφέρουν, ενώ σε αυτό συνέβαλαν η επιβολή των capital controls και η πανδημία
Σχετικά με τους συγκεκριμένους τρόπους μείωσης της ηλεκτρονικής απάτης τοποθετείται ο κ. Σοφοκλής Γιαννακού. «Ένας από τους τρόπους μείωσής της είναι οι αλγόριθμοι ανίχνευσης απάτης, που λειτουργούν με τεχνητή νοημοσύνη και αναλύουν μεγάλες ποσότητες δεδομένων σε πραγματικό χρόνο, εντοπίζοντας ύποπτες συναλλαγές. Αυτοί οι αλγόριθμοι μπορούν να ανιχνεύσουν μοτίβα και ασυνήθιστες συναλλαγές που μπορεί να παραλείψουν οι ανθρώπινοι αναλυτές.
Ακόμα μία μέθοδος είναι ο βιομετρικός έλεγχος ταυτότητας, όπως δακτυλικό αποτύπωμα ή αναγνώριση προσώπου, για την ασφάλεια της συναλλαγής. Επίσης, η παρακολούθηση συναλλαγών με τεχνητή νοημοσύνη εντοπίζει μη συνηθισμένες συναλλαγές. Τέλος, οι αλγόριθμοι μηχανικής μάθησης μπορούν να μάθουν από προηγούμενες περιπτώσεις απάτης και να γίνουν πιο ακριβείς στην πορεία».
Μείωση της ηλεκτρονικής απάτης, αλλά όχι παντελής εξάλειψη του φαινομένου
Παρά τα αισιόδοξα μηνύματα και την πεποίθηση ότι η νέα εποχή στην Τεχνολογία και τις AI πρακτικές θα οδηγήσει στη μείωση της ηλεκτρονικής απάτης, ο κ. Σοφοκλής Γιαννακού είναι κάθετος ως προς το γεγονός ότι όλα αυτά δεν εγγυώνται την εξάλειψη του οικονομικού εγκλήματος. «Όσο προχωρά η τεχνολογία, το ίδιο κάνουν και οι μέθοδοι των εξαπατήσεων. Οι κυβερνοεγκληματίες εξελίσσουν συνεχώς τις τακτικές και βρίσκουν νέους τρόπους να παρακάμπτουν τα μέτρα ασφαλείας.
Το ανθρώπινο λάθος και οι εσωτερικές απειλές μπορούν ακόμα να αποτελούν κίνδυνο. Επομένως, ενώ η τεχνολογία μπορεί να περιορίσει την ηλεκτρονική απάτη, είναι σχεδόν απίθανο να εξαλείψει το οικονομικό έγκλημα».
Η ιλιγγιώδης ανάπτυξη των τεχνολογιών Artificial Intelligence (AI) και όλων των συναφών περιοχών, όπως τα big data, οι τεχνολογίες μηχανικής μάθησης (ML), η άπλετα διαθέσιμη και φθηνή υπολογιστική ισχύς και η παραγωγή τεράστιου όγκου δεδομένων, καθιστούν όλο και πιο δυσδιάκριτα τα όρια μεταξύ μηχανής και ανθρώπου, αλλάζοντας τα πάντα, περιγράφει ο κ. Κωνσταντίνος Φρυδάκης, δίνοντας έμφαση στον τομέα των πληρωμών. «Ειδικότερα το κομμάτι της ανίχνευσης και της πρόληψης απατηλών συναλλαγών, συγκεντρώνουν το ενδιαφέρον όλου του οικοσυστήματος των πληρωμών, από τους παρόχους υπηρεσιών πληρωμών, τις εταιρείες τεχνολογίας και τα fintechs, τις εποπτικές και αστυνομικές αρχές και φυσικά τους ίδιους τους καταναλωτές που επιθυμούν απόλυτα ασφαλείς και συνάμα εύκολες συναλλαγές.
Η σχεδόν καθολική θέσπιση των real-time συναλλαγών πρόσθεσε κι άλλες προκλήσεις, όπως την ανάγκη να ανιχνεύεται και να προλαμβάνεται η απάτη σε πραγματικό χρόνο. Οι τεχνολογίες AI θα μας βοηθήσουν να αυξήσουμε περαιτέρω την ασφάλεια χωρίς να θυσιάσουμε την ευκολία και την πρακτικότητα.
Η χρήση βιομετρικών στοιχείων, τα big data που παράγονται από την τοποθεσία που βρισκόμαστε, η καταναλωτική μας συμπεριφορά, το ίδιο το μέσο πληρωμής και η φωνή, το δακτυλικό αποτύπωμα ή το σχήμα του προσώπου μας, συνδυάζονται αυτοστιγμεί και δημιουργούν ένα δίκτυ προστασίας.
Άκης Γιούχας COO, Optima Bank Μέσω της διασύνδεσης των εταιρικών ERPs συστημάτων, οι επιχειρήσεις θα μπορούν να εκτελούν πληρωμές μέσω των APIs που διατίθενται στο open banking των τραπεζών. Αυτό θα επιτρέπει οι συναλλαγές να γίνονται instantly 24/7
Με θετικό πρόσημο προχωρά και η Optima Bank στο κύμα των τεχνολογικών εξελίξεων σε σχέση με τις e-payment συναλλαγές, θέτοντας όμως ως βασικό κριτήριο για την ασφάλειά τους, τον ρόλο και την εκπαίδευση του ίδιου του καταναλωτή. «Μεταξύ του κυβερνοεγκληματία και της τράπεζας υφίσταται συνεχής μονομαχία. Πάντα ο εγκληματίας προσπαθεί να βρει νέους τρόπους να ‘ξεγελάσει’ τα συστήματα και οι τράπεζες προσπαθούν να προβλέψουν την επόμενη κίνησή του. Αυτό που παρατηρούμε είναι, ότι το ποσοστό των ανεπιτυχών προσπαθειών fraud αυξάνεται συνεχώς και όλο και περισσότερα χρηματικά ποσά σώζονται σε σχέση με το παρελθόν. Σύγχρονες τάσεις όπως αυτή του ERP, που περιγράψαμε νωρίτερα, με τα συστήματα των εταιρειών να επικοινωνούν απευθείας με την τράπεζα, συμβάλλουν στην προστασία από ηλεκτρονικές απάτες, καθώς δεν μεσολαβεί η μετάβαση του χρήστη σε εξωγενές περιβάλλον όπως αυτό του e-banking και άρα εξαλείφεται ο κίνδυνος του phishing. Η εμπειρία έχει δείξει ότι η εκπαίδευση των καταναλωτών στην τήρηση των βασικών κανόνων για τη ασφάλεια των συναλλαγών, παράλληλα με τις νέες τεχνολογίες, είναι ο συνδυασμός που απαιτείται σήμερα στην εξέλιξη και ασφάλεια των e-payments», σχολιάζει ο κ. Άκης Γιούχας.
Η εξέλιξη των τεχνολογιών προστασίας θα δημιουργήσει στο άμεσο μέλλον ένα περιβάλλον ακόμα πιο ασφαλές, μαζί με έναν κόσμο ευκολίας και απλότητας, μας διαβεβαιώνει ο κ. Χριστόφορος Χατζόπουλος. «Το οικονομικό έγκλημα βασίζεται σε αδιαφανείς συναλλαγές, οι οποίες περιορίζονται στον βαθμό που επιτυγχάνεται και ο περιορισμός του χαρτονομίσματος. Οικονομικό όμως έγκλημα δεν έχουμε μόνο στον κόσμο του χαρτονομίσματος, αλλά και στα e-payments. Οι συναλλαγές με ηλεκτρονικά μέσα είναι περισσότερο ορατές και διαφανείς. Βέβαια, τεχνολογίες όπως τα κρυπτονομίσματα δημιουργούν νέες προκλήσεις στον τομέα της διαφάνειας. Από την άλλη πλευρά, η ηλεκτρονική απάτη εκμεταλλεύεται τις δυνατότητες της τεχνολογίας, αλλά και την περίοδο προσαρμογής μας σε αυτήν. Μέρος του οικονομικού εγκλήματος, λοιπόν, διοχετεύεται στις ηλεκτρονικές πληρωμές, όπου η προστασία έρχεται από τους διαχειριστές των e-payments, από τη μια πλευρά, με εξελιγμένα συστήματα προστασίας και από τους χρήστες, με την εγρήγορση και ενημέρωση, από την άλλη. Η εξέλιξη των αντιμέτρων προστασίας από την ηλεκτρονική απάτη από τους διαχειριστές των e-payments σήμερα εξερευνά τη νέα τάση που είναι η αναγνώριση των μοτίβων δραστηριότητας του χρήστη, όπως για παράδειγμα η χρήση του κινητού, το βάδισμα, ο τόνος ομιλίας και άλλα. Αυτά είναι μοναδικά χαρακτηριστικά του κάθε ανθρώπου και θα επιτρέψουν ώστε οι πληρωμές να γίνονται με μοναδική ασφάλεια, αλλά ταυτόχρονα χωρίς να χρειάζεται κάποιος να θυμάται κωδικό ή ΑΦΜ κλπ.».
«Αντίστοιχα, όμως, και οι εγκληματίες του κυβερνοχώρου αναπτύσσουν διαρκώς νέες τακτικές προκειμένου να παρακάμψουν τα μέτρα ασφαλείας, καθιστώντας την αντιμετώπιση του οικονομικού εγκλήματος διαρκή πρόκληση», δηλώνει ο κ. Γιώργος Κουλούρης, καταγράφοντας τα συστήματα που μπορούν να ενισχύσουν τα επίπεδα προστασίας από την ηλεκτρονική απάτη. «Ανίχνευση απάτης: H χρήση των τεχνολογιών και συστημάτων αυτών μπορεί να ανιχνεύει πρότυπα συμπεριφοράς που υποδεικνύουν απάτη, εντοπίζοντας εγκαίρως και προλαμβάνοντας περιστατικά απάτης. Ισχυρή ταυτοποίηση: Η χρήση βιομετρικής ταυτοποίησης και άλλων μεθόδων ισχυρής ταυτοποίησης που είναι ευρέως διαδεδομένη στις συγκεκριμένες μεθόδους πληρωμών, βοηθούν στην πρόληψη της απάτης, εξασφαλίζοντας ότι οι συναλλαγές πραγματοποιούνται από έγκυρους χρήστες. Ασφάλεια δεδομένων: Οι πλατφόρμες πληρωμών απαιτείται να χρησιμοποιούν κρυπτογράφηση δεδομένων και άλλες τεχνολογίες ασφαλείας για να προστατεύσουν τα προσωπικά δεδομένα των χρηστών».
Πράγματι, η ασφάλεια των διαδικτυακών συναλλαγών έχει αναδειχθεί σε πρώτη προτεραιότητα για τις εμπλεκόμενες επιχειρήσεις, που με τα σωστά εργαλεία στα χέρια τους και την αντίστοιχη ενημέρωση, μπορούν να ελπίζουν στη διαμόρφωση ενός ασφαλούς οικονομικού περιβάλλοντος χωρίς όρια. «Οι μέθοδοι αντιμετώπισης της απάτης ‘τρέχουν’ με τη βοήθεια της τεχνολογίας. Η τεχνολογία είναι ισχυρό όπλο έναντι της απάτης, αλλά, φυσικά, δεν αποτελεί πανάκεια. Η εκπαίδευση και η ευαισθητοποίηση του κοινού, η ρυθμιστική εποπτεία και η επιβολή κυρώσεων για οικονομικά εγκλήματα, είναι εξίσου κρίσιμες συνιστώσες στην πολύπλευρη προσέγγιση που απαιτείται για τη βέλτιστη αντιμετώπιση του ηλεκτρονικού οικονομικού εγκλήματος», καταλήγει ο κ. Γιώργος Κουλούρης.
Κατά την έναρξη των εργασιών του συνεδρίου, χαιρετισμό απηύθυνε η Σοφία Κουνενάκη-Εφραίμογλου, Πρόεδρος ΕΒΕΑ, Πρόεδρος του Εθνικού Επιμελητηριακού Δικτύου Ελληνίδων Γυναικών Επιχειρηματιών και Εκτελεστική Αντιπρόεδρος ΙΜΕ. Η κα Κουνενάκη-Εφραίμογλου τόνισε ότι «οι στόχοι της βιωσιμότητας πρέπει να εφαρμοστούν με σεβασμό προς τρία καίρια θέματα για τις επιχειρήσεις. Θα πρέπει να αντιμετωπιστεί η κλιματική κρίση, να εξαλειφθεί η άνοδος της ανισότητας και να προωθηθεί η ισότητα των φύλων. Το πρόβλημα δεν φαίνεται να είναι η βιώσιμη ανάπτυξη, αλλά η διαχείριση κρίσεων».
