Financial Analytics: Πολύτιμος σύμμαχος της οικονομικής διεύθυνσης

Πράγματι, η αξιοποίηση σύγχρονων εργαλείων ανάλυσης δεδομένων κερδίζει συνεχώς έδαφος στις επιχειρήσεις. Όμως, παρόλο που διανύουμε την εποχή της 4ης Βιομηχανικής Επανάστασης δεδομένου και του γεγονότος ότι τα ψηφιακά εργαλεία δεν συνοδεύονται από τον ανάλογο διοικητικό και λειτουργικό μετασχηματισμό, η ανθρώπινη «διαίσθηση» και η «εμπειρία» παραμένουν κυρίαρχα κριτήρια των επιχειρηματικών επιλογών στην Ελλάδα.

Αξίζει, εντούτοις, να αναφερθεί πως ενώ η προμήθεια των Big Data Analytics είναι ιδιαίτερα διαδεδομένη στον ιδιωτικό τομέα της χώρας μας υπερβαίνοντας μάλιστα τον μέσο όρο της ΕΕ (12η θέση στην ΕΕ-28, στο σχετικό δείκτη DESI2020), τα συγκεκριμένα εργαλεία σε μεγάλο βαθμό παραμένουν αναξιοποίητα. Αυτό επιβεβαιώνει και έρευνα της Deloitte του 2021, στην οποία υπογραμμίζεται πως μόνο το 39% των επιχειρήσεων διαθέτει κουλτούρα και διαδικασίες λήψης διοικητικών αποφάσεων που βασίζονται σε ανάλυση δεδομένων.

Ωστόσο, όπως επισημαίνουν και οι ειδικοί, οι ραγδαίες εξελίξεις συνιστούν εγγύηση της ανοδικής πορείας που προβλέπεται να ακολουθηθεί χρόνο με το χρόνο στον βαθμό υιοθέτησης των Big Data Analytics. Εξάλλου, η επαγγελματική τους αξιοποίηση στο πλαίσιο της χρηματοοικονομικής ανάλυσης που έχουν ανάγκη οι επιχειρήσεις συνδέεται με απτά αποτελέσματα σε επίπεδο κερδοφορίας, ρευστότητας, λήψης στρατηγικών αποφάσεων και ομαλής λειτουργίας.

Δημήτριος Μανούσος CEO, Ergoman Group of Companies
«Η σωστή ανάλυση των δεδομένων είναι κομβικής σημασίας για να ληφθούν αποφάσεις που βελτιώνουν τα αποτελέσματα των επιχειρήσεων, τόσο σε προληπτικό όσο και σε απολογιστικό επίπεδο»

Μεγάλο εύρος εργαλείων
«Με τη χρηματοοικονομική ανάλυση μιας επιχείρησης, λαμβάνουμε χρήσιμες πληροφορίες για την οικονομική πορεία και την επενδυτική της κατάσταση. Η ανάλυση γίνεται πάνω στα δεδομένα των οικονομικών καταστάσεων και υπάρχει ένα μεγάλο εύρος εργαλείων ώστε να επεξεργαστούμε τα δεδομένα. Πραγματοποιώντας μία τέτοια ακέραια και σύγχρονη ανάλυση των χρηματοοικονομικών δεδομένων μπορούμε να λάβουμε τις data driven εταιρικές αποφάσεις, να βελτιώσουμε την οικονομική απόδοση και συνακόλουθα την βιώσιμη ανάπτυξη της επιχείρησης μας», σημειώνει ο κ. Δημήτριος Μανούσος, CEO της Ergoman Group of Companies

Μετατρέποντας μια χαμένη ευκαιρία σε πολύτιμη πληροφορία
Από την πλευρά του ο κ. Ίαν Σωτηρίου, Data Services Sales Specialist της Hewlett Packard Enterprise κάνει σαφές πως όπως κάθε νοικοκυριό έτσι και η κάθε επιχείρηση οφείλει να γνωρίζει από που έρχονται τα εισοδήματά της αλλά και που αυτά πηγαίνουν. Έτσι εντοπίζονται έξοδα που μπορούν να περιοριστούν αλλά και έσοδα τα οποία έχουν την δυναμική να αυξηθούν. Μόνο έτσι θα μπορέσουν να τεθούν οι βάσεις πάνω στις οποίες θα σχεδιαστεί ένα πλάνο για το μέλλον.

Ο ίδιος εξηγεί πως κάθε επιχείρηση συλλέγει πληθώρα δεδομένων από διάφορα κανάλια.
«Η σημερινή ανάλυση δεδομένων μπορεί να ρίξει φως σε μεγάλους όγκους δεδομένων, μετασχηματίζοντάς τα από μία χαμένη ευκαιρία σε πολύτιμες πληροφορίες. Η σε βάθος ανάλυση δεδομένων επιτρέπει στους οργανισμούς να καταλάβουν καλύτερα τον κόσμο γύρω τους, συμπεριλαμβανομένου και του δικού της εργασιακού περιβάλλοντος. Για την ακρίβεια, τα δεδομένα είναι ο νούμερο ένας λόγος που οι εταιρείες μπορούν να κάνουν σημαντικές ενέργειες και να εισάγουν στην αγορά καινοτόμα προϊόντα, συχνά με πολύ γρήγορους ρυθμούς. Σήμερα, η ανάλυση δεδομένων είναι συνεχής και σε όλους τους κλάδους, συνδυάζοντας μία ποικιλία ανθρώπινων και τεχνολογικών πηγών ανά πάσα στιγμή», υπογραμμίζει.

Ίαν Σωτηρίου Data Services Sales Specialist της Hewlett Packard Enterprise
«Τα δεδομένα είναι ο νούμερο ένας λόγος που οι εταιρείες μπορούν να κάνουν σημαντικές ενέργειες και να εισάγουν στην αγορά καινοτόμα προϊόντα, συχνά με πολύ γρήγορους ρυθμούς»

Καλύτερα αποτελέσματα σε προληπτικό… και απολογιστικό επίπεδο
Παράλληλα, όπως εξηγεί ο κ. Μανούσος, η επιχειρηματική αναλυτική (Business Analytics), στοχεύει στην πλήρη κατανόηση του «πώς» και του «γιατί» των προηγούμενων γεγονότων, μέσω του εντοπισμού, της συλλογής και της ανάλυσης δεδομένων – κλειδιά – της επίδοσης, προκειμένου να βελτιωθεί η διαδικασία λήψης αποφάσεων στο μέλλον.

«Η σωστή ανάλυση των δεδομένων είναι κομβικής σημασίας για να ληφθούν αποφάσεις που βελτιώνουν τα αποτελέσματα των επιχειρήσεων, τόσο σε προληπτικό όσο και σε απολογιστικό επίπεδο», κάτι που κάνει ολοκληρωμένα η Ergoman, προσφέροντας συμβουλευτικές υπηρεσίες σε μεγάλες ελληνικές επιχειρήσεις σε πεδία όπως Planning & Budgeting , descriptive και Diagnostic analytics μέχρι και τα predictive analytics.

Για την διαχείριση όλων αυτών των ζητημάτων όπως εξηγεί από την πλευρά του ο. κ. Σωτηρίου, το portfolio τεχνολογικών λύσεων της HP εκτείνονται από το EDGE μέχρι το Cloud στη σύγχρονη έκδοση του – ένα μεγάλο εύρος υπολογιστικών και αποθηκευτικών τεχνολογιών, λύσεις Big Data για πολύ μεγάλους όγκους δεδομένων, υπηρεσίες Artificial Intelligence, Machine Learning κ.α

Ιωσήφ Μπελούκας Director, Dataz&Analytics Leader, PWC Greece
«H χρήση των Data Analytics μετατρέπει την Οικονομική Διεύθυνση σε στρατηγικό βραχίονα κάθε επιχείρησης που συμμετέχει ενεργά στη διαμόρφωση της επιχειρηματικής στρατηγικής και στην επίτευξη των αναπτυξιακών στόχων»

Από τα χρόνια της αθωότητας… στα χρόνια της ετοιμότητας
«Ένα από τα σημαντικά συμπεράσματα των τελευταίων χρόνων είναι η ανάγκη για γρήγορη μετάβαση των επιχειρήσεων από τα χρόνια της «αθωότητας» στα χρόνια της «ετοιμότητας» και στη δημιουργία γρήγορων αντανακλαστικών. Βέβαια, για να βελτιώσει μια επιχείρηση την «ετοιμότητα» των χρηματοοικονομικών δεικτών της πρέπει πρώτα να είναι σε θέση να τους μετράει γρήγορα, αποτελεσματικά, με ακρίβεια και κατόπιν να τους μελετάει σε σχέση με πολλαπλές διαστάσεις μικρο και μακροοικονομικών μεγεθών της αγοράς όπου αναπτύσσεται». τονίζει χαρακτηριστικά ο κ. Ιωσήφ Μπελούκας, Director at PwC Greece, Data & Analytics Leader

Απαιτείται ο κατάλληλος μηχανισμός
Το εν λόγω εγχείρημα είναι εφικτό, εφόσον η εκάστοτε επιχείρηση έχει δημιουργήσει τον κατάλληλο μηχανισμό συλλογής, επεξεργασίας και αποθήκης (data warehouse) των διαθέσιμων ψηφιακών δεδομένων και δημιουργία κατάλληλων και έξυπνων δεικτών απόδοσης. Ο μηχανισμός αυτός και οι δείκτες θα της δώσουν τη δυνατότητα να αναπτύσσει πολυδιάστατες αναλύσεις με τη χρήση έξυπνων εφαρμογών επιχειρησιακής ευφυίας (Business Intelligence) από τις οποίες εξάγονται σημαντικά συμπεράσματα και insights σχετικά με τη διαχρονική απόδοση, βιωσιμότητα και σταθερότητα της επιχείρησης. Επίσης, με τη χρήση μοντέρνων τεχνολογιών δημοσίου υπολογιστικού νέφους οι εν λόγω αναλύσεις γίνονται προσβάσιμες από παντού εύκολα, γρήγορα και με μεγάλη ασφάλεια, όπως εξηγεί ο κ. Μπελούκας.

Data Analytics: Το «κλειδί» της επιτυχίας
Για τον επικεφαλής του τμήματος Data & Analytics της PwC, o ρόλος των data analytics συμβάλλει καθοριστικά στη βιωσιμότητα, την ανάπτυξη και τη συνολική επιτυχία της σύγχρονης επιχείρησης.

Προηγμένα μοντέλα ανάλυσης και πρόβλεψης βοηθούν στην βαθύτερη κατανόηση των δεδομένων,στη σύνδεσή τους με την επιχειρηματική στρατηγική αλλά και στον εντοπισμό ευκαιριών για τη βελτίωση της αποτελεσματικότητας και της κερδοφορίας.

Τα εν λόγω μοντέλα μηχανικής μάθησης μπορούν να προβλέψουν τους επιθυμητούς χρηματοοικονομικούς δείκτες- λαμβάνοντας υπόψη μεγάλο όγκο παραμέτρων από structured και unstructured δεδομένα – και να δημιουργήσουν έξυπνες ειδοποιήσεις ρίσκου (alerting) για περιοχές που είτε χρήζουν προσοχής είτε παρουσιάζουν προοπτική υψηλής κερδοφορίας. Στη συνέχεια, εφαρμόζονται αλγόριθμοι βελτιστοποίησης για την παραγωγή σεναρίων και προτάσεων (optimal recommendations) σε διάφορες επιχειρησιακές περιοχές.

Πρόκληση για τις Οικονομικές Διευθύνσεις η σύνθεση των πληροφοριών
Κατά τον κ. Μπελούκα, μια πρόκληση που καλούνται να διαχειριστούν οι Οικονομικές Διευθύνσεις είναι πώς όλες αυτές οι πληροφορίες μπορούν να συνδυαστούν και να παρουσιαστούν με τρόπο που διευκολύνει τη λήψη αποφάσεων.

Την απάντηση στην πρόκληση αυτή έρχεται να δώσει ο έξυπνος Πύργος Ελέγχου Αναλυτικής Οικονομικών μεγεθών. Ένας σύγχρονος μηχανισμός που αποτυπώνει με διαδραστικό τρόπο τα αποτελέσματα προηγμένων αναλύσεων και προγνωστικών μοντέλων παρέχοντας διαφορετικά επίπεδα πληροφόρησης προσαρμοσμένα στις ανάγκες του χρήστη. «Είναι σαφές ότι η χρήση των Data Analytics μετατρέπει την Οικονομική Διεύθυνση σε στρατηγικό βραχίονα κάθε επιχείρησης που συμμετέχει ενεργά στη διαμόρφωση της επιχειρηματικής στρατηγικής και στην επίτευξη των αναπτυξιακών στόχων», καταλήγει ο κ. Μπελούκας..

Risk Management: Η σωστή διαχείριση των κινδύνων αποτελεί στρατηγικό πλεονέκτημα για την επιχείρηση

Η πτώση της αισιοδοξίας ήταν εμφανής σε πανευρωπαϊκό επίπεδο, ενώ την ίδια ώρα πάνω από τους μισούς CFOs στην Ελλάδα έβλεπαν το ποτήρι «μισοάδειο» για τις οικονομικές προοπτικές των εταιρειών τους, σύμφωνα με την έρευνα European CFO Survey της Deloitte.

Σύμφωνα με τα στοιχεία της εν λόγω έρευνας, άξιο αναφοράς είναι το γεγονός πως – μεταξύ άλλων -περίπου 8 στους 10 Έλληνες CFOs αξιολογούν το επίπεδο της εξωτερικής χρηματοπιστωτικής και οικονομικής αβεβαιότητας ως υψηλό, ενώ παράλληλα δεν θεωρούν ότι είναι η κατάλληλη στιγμή για να αναλάβει κανείς περισσότερο ρίσκο στον ισολογισμό της εταιρείας του.

Την ίδια ώρα, το 66% εστιάζει στο υψηλότερο κόστος μεταφορών ως το κύριο πρόβλημα που αντιμετωπίζει η εφοδιαστική αλυσίδα στις μέρες, ενώ 59% θεωρεί ως το κυριότερο πρόβλημα τις υψηλότερες τιμές για τα εμπορεύματα/ενδιάμεσα αγαθά.

Δυσοίωνες όμως παραμένουν οι προβλέψεις και σήμερα, καθώς σύμφωνα με πιο πρόσφατα στοιχεία της IWG, το 91% των CFOs εκτιμά ότι η ύφεση είναι αναπόφευκτη με 3,5 στους 10 να την οριοθετούν τέλος του έτους.

Σύνθετοι προβληματισμοί
Στην εποχή μας ο ρόλος ενός Οικονομικού Διευθυντή είναι πολυσύνθετος και δεν μένει μόνο στις οικονομικές εκτιμήσεις και τις προβλέψεις για το μέλλον.

Μια σειρά από ζητήματα όπως είναι η πανδημία, η οικονομική κρίση, ο πληθωρισμός, οι γεωπολιτικές εντάσεις, οι cyber απειλές, η κλιματική αλλαγή και η επισιτιστική κρίση μπορεί να ακούγονται ως συνθήκες «έκτακτης ανάγκης», αποτελούν όμως βασικές «μεταβλητές μιας εξίσωσης» που πρέπει μια Οικονομική Διεύθυνση να έχει κατά νου σήμερα.

Οι κίνδυνοι, λοιπόν, αυξάνονται εκτείνονται εντός και εκτός μιας επιχείρησης και ο CFO καλείται να τους αξιολογήσει και να τους ιεραρχήσει με τα κατάλληλα εργαλεία και την τεχνογνωσία του.

Κατά κοινή ομολογία, η σωστή διαχείριση των κινδύνων αποτελεί ένα στρατηγικό πλεονέκτημα για κάθε επιχείρηση που το επιτυγχάνει.

Ως εκ τούτου, χρόνο με το χρόνο, οι διευθύνσεις διαχείρισης κινδύνων συνεχώς αναπτύσσονται: μειώνουν τα ρίσκα και προσφέρουν actionable risk reports έγκαιρα, βοηθώντας τις διοικήσεις να λάβουν τις σωστές αποφάσεις.

Για όλα αυτά, μίλησαν στο Finance Pro αρμόδια στελέχη υπογραμμίζοντας τις σύγχρονες τάσεις στη διαχείριση κινδύνων και τα εργαλεία που πρέπει να έχει μια σύγχρονη Οικονομική Διεύθυνση για την αξιολόγηση και την αντιμετώπιση των ρίσκων που συνεχώς αναδύονται.

Αναγνώριση και αξιολόγηση κινδύνων σε περίοδο αναταράξεων
«Οι εξελίξεις στον τρόπο λειτουργίας των επιχειρήσεων και το συνεχώς μεταβαλλόμενο εξωτερικό περιβάλλον έχουν διαμορφώσει νέες απαιτήσεις για τους CFO’s. Οι γνώσεις και η εμπειρία είναι, σαφώς, σημαντικές αναδεικνύονται, όμως, ως απαραίτητες δεξιότητες η ικανότητα διαχείρισης της πολυπλοκότητας, η προσαρμοστικότητα και η αξιοποίηση όλων των δεδομένων και των εργαλείων που προσφέρονται», σημειώνει ο κ. Ηλίας Ρήγας, CFO της Generali Hellas.

Ειδικά σε μια ασφαλιστική εταιρεία που με μακροπρόθεσμο ορίζοντα είναι υποχρεωμένη να αντιμετωπίζει διαφορετικά είδη κινδύνων, η σωστή αξιολόγηση και διαχείριση είναι κρίσιμες και καθορίζουν τα κεφάλαια που πρέπει να δεσμεύσει ο μέτοχος για το σκοπό της φερεγγυότητας, τονίζει.

Οι εσωτερικοί κίνδυνοι, οι αυστηροί εποπτικοί κανόνες και η συνεργασία με τον CRO
Κατά τον κ. Ρήγα, «ο CFO από την πρώτη γραμμή είναι υπεύθυνος, τόσο για τους εσωτερικούς λειτουργικούς κινδύνους σχετικά με τη συμμόρφωση στα χρηματοοικονομικά πρότυπα (IFRS 4 & και το νέο IFRS 17) και το Solvency II, τις πιθανές επισφάλειες, τα φορολογικά ζητήματα και την ακρίβεια στις αναφορές προς τους μετόχους, όσο και κρίσιμους επιχειρηματικούς κινδύνους όπως αυτοί του επενδυτικού περιβάλλοντος, των επιτοκίων και του πληθωρισμού. Ταυτόχρονα, σε συνεργασία με τον CRO δύναται να συνθέσει την στρατηγική της εταιρείας συνδυάζοντας την εκ των έσω πληροφόρηση με την τρέχουσα πραγματικότητα και να προχωρήσει σε δόκιμες προβλέψεις κινδύνου για το μέλλον».

«Οι εταιρείες σήμερα αντιμετωπίζουν ισχυρές πιέσεις οι οποίες συνδέονται με τους αυστηρότερους εποπτικούς κανόνες, τις αυξανόμενες νομικές απαιτήσεις και τις μεταβαλλόμενες συνθήκες της αγοράς. Στόχος του CFO είναι μέσω της διαχείρισης των κινδύνων, να αποφευχθούν εκπλήξεις που μπορούν να δημιουργήσουν πρόβλημα στην υλοποίηση του επιχειρηματικού πλάνου της εταιρείας», παραδέχεται ο κ. Κωνσταντίνος Λευκαδίτης, Director, Banking consulting services της Mazars στην Ελλάδα.

Συμπληρώνει επίσης πως έχει διαπιστωθεί ότι οι CFOs των μεγάλων εταιρειών σε όλο τον κόσμο τα τελευταία έτη, δίνουν μεγαλύτερη έμφαση στη διαχείριση των κινδύνων ως απάντηση στις αυξανόμενες απαιτήσεις από τα ενδιαφερόμενα μέρη, όπως εποπτικές αρχές, μέτοχοι, πελάτες, προσωπικό, κοκ.

5 κρίσιμοι στόχοι
Από την άλλη πλευρά, ο κ. Λευκαδίτης παραδέχεται επίσης την ανάγκη συνεργασίας CFO – CRO σε έναν οργανισμό. Ο από κοινού ρόλος τους θα πρέπει να είναι μεταξύ άλλων:

  • η συλλογή και η ανάλυση στοιχείων της αγοράς
  • η ανάλυση των δυνατών και των αδύνατων σημείων της εταιρείας ως προς την αντιμετώπιση των διαφόρων κινδύνων
  • η εφαρμογή σχεδίων δράσεως για τον μετριασμό των κινδύνων και η κατάρτιση /ανάληψη διαφόρων μέτρων (όπως ασφάλιση, εξωτερική ανάθεση), ειδικότερα για τη διαχείριση των σημαντικότερων κινδύνων που εντοπίστηκαν
  • η ανάπτυξη μιας στρατηγικής για τη διαχείριση των κινδύνων που θα έχει αποτέλεσμα τη βελτίωση της οικονομικής θέσης της εταιρείας
  • η δημιουργία μιας κουλτούρας αποτελεσματικής διαχείρισης και ελέγχου των δραστηριοτήτων της επιχείρησης
Ιωάννης Παλόγλου Εμπορικός Διευθυντής, Τειρεσίας
«Ενεργειακή κρίση, έκρηξη πληθωρισμού και το μεγάλο δημόσιο χρέος, είναι παράγοντες που επηρεάζουν σημαντικά την παγκόσμια οικονομία και ακόμη περισσότερο την επόμενη ημέρα της επιχειρηματικής δραστηριότητας»

Τα κατάλληλα εργαλεία φέρνουν τις σωστές αποφάσεις
«Η πρόσφατη αναστάτωση στις παγκόσμιες χρηματοπιστωτικές αγορές κατέδειξε την εξαιρετικά εύθραυστη κατάσταση της παγκόσμιας οικονομίας και ιδιαίτερα της ευρωζώνης, η οποία βρέθηκε στο επίκεντρο της αναταραχής» σημειώνει από την πλευρά του ο κ. Ιωάννης Παλόγλου, Εμπορικός Διευθυντής της Τειρεσίας, υπογραμμίζοντας την ανάγκη ύπαρξης εργαλείων που μπορούν να βοηθήσουν στη παρούσα συγκυρία.

«Γι’ αυτό και υπηρεσίες, όπως η πλατφόρμα ΤΣΕΚ (tsek.teiresias.gr) της Τειρεσίας, που εξασφαλίζουν πρόσβαση σε έγκυρα οικονομικά και επιχειρηματικά δεδομένα, είναι απαραίτητες για την ανάγνωση, αξιολόγηση και διασφάλιση των συναλλαγών, συμβάλλοντας στη μείωση του επιχειρηματικού ρίσκου, καθώς και τη δημιουργία νέων υγιών επιχειρηματικών συνεργασιών», όπως περιγράφει.

Όλο και περισσότερα καθήκοντα στη Μονάδα Διαχείρισης Κινδύνων
«Η τεχνολογική αλλαγή/εξέλιξη και οι βαθιές μεταρρυθμίσεις που παρατηρούνται στις εταιρείες τα τελευταία χρόνια, παρουσιάζουν νέους και άγνωστους κινδύνους, αλλά και νέες ευκαιρίες για τη δημιουργία αξίας στην εταιρεία. Επίσης, την τελευταία δεκαετία, το ρυθμιστικό «τσουνάμι» στα πιστωτικά ιδρύματα, λόγω της παγκόσμιας οικονομικής κρίσης, έχει μετατοπίσει όλο και περισσότερα καθήκοντα στη Μονάδα Διαχείρισης Κινδύνων (ΜΔΚ)», σημειώνει ο κ. Λευκαδίτης

Στο σημερινό ασταθές και όλο και πιο περίπλοκο επιχειρηματικό περιβάλλον, οι εταιρείες πρέπει να έχουν εμπιστοσύνη στη διακυβέρνηση, στη διαχείριση κινδύνων και στις διαδικασίες εσωτερικού ελέγχου τους, σημειώνει.

Κωνστατνίνος Λευκαδίτης Director, Banking consulting services, Mazars, Ελλάδα
«Στόχος του CFO είναι μέσω της διαχείρισης των κινδύνων, να αποφευχθούν εκπλήξεις που μπορούν να δημιουργήσουν πρόβλημα στην υλοποίηση του επιχειρηματικού πλάνου της εταιρείας»

Απαιτείται γνώση και επένδυση σε εξελιγμένα συστήματα
«Τα στελέχη της ΜΔΚ θα πρέπει να επικεντρωθούν στην ευέλικτη και αποτελεσματική διαχείριση των κινδύνων. Απαιτείται πλέον να έχουν τις κατάλληλες γνώσεις, να υιοθετούν τις νέες τεχνικές και να εφαρμόζουν τις λύσεις εκείνες που θα τους επιτρέψουν να προβλέπουν και να ανταποκρίνονται στις κρίσιμες προκλήσεις. Τα υπάρχοντα πλαίσια διαχείρισης κινδύνων πρέπει να εναρμονιστούν και να ευθυγραμμιστούν με στόχο τη συνέχιση των κρίσιμων λειτουργιών της εταιρείας. Η ΜΔΚ οφείλει να επενδύσει σε εξελιγμένα συστήματα μέτρησης & παρακολούθησης των κινδύνων και να πραγματοποιεί τακτικούς ελέγχους στους πελάτες, τα προϊόντα και τα χαρτοφυλάκια της εταιρείας. Η αναμόρφωση του μοντέλου 3LoD (three lines of defense) θα οδηγήσει στην βελτίωση της αποτελεσματικότητας της συνεργασίας μεταξύ 1ης και 2ης γραμμής άμυνας.

Τα εργαλεία διαχείρισης κινδύνων είναι πολλά. Τόσο οι προσφερόμενες μεθοδολογίες (π.χ. από τις εποπτικές αρχές, τις ακαδημαϊκές έρευνες) όσο και τα πληροφοριακά συστήματα, εξελίσσονται ταχύτατα τα τελευταία χρόνια και πρέπει οι επιχειρήσεις να είναι σε θέση να εκμεταλλεύονται τις νέες αυτές ευκαιρίες με γρήγορο και ευέλικτο τρόπο», καταλήγει ο κ. Λευκαδίτης.

Ανάγκη για αυστηρό χρηματοοικονομικό monitoring στις μέρες μας
Μιλώντας για εργαλεία διαχείρισης κινδύνου ο κ. Ρήγας της Generali θέτει στο επίκεντρο το Μητρώο Κινδύνων (Risk Register) που περιέχει την ιστορικότητα σημαντικών περιπτώσεων.

Ακολουθούν το Root/Cause Αnalysis μέσω του οποίου αναλύονται τα βασικά αίτια μιας προβληματικής διαδικασίας και του αντίστοιχου αποτελέσματος, το ευρέως γνωστό SWAT analysis, το Probability & Impact Analysis και αρκετά ακόμη.

«Την περίοδο που διανύουμε το πολύ αυστηρό monitoring της χρηματοοικονομικής κατάστασης της εταιρείας (επενδύσεις, διαθέσιμα, asset / liabilities matching κ.λπ.) αποτελεί απαραίτητη προϋπόθεση. Ειδικά σε ό,τι αφορά τους χρηματοοικονομικούς κινδύνους, η διαθεσιμότητα αναλύσεων (sensitivities) και εκτίμησης πιθανών σεναρίων είναι χρησιμότατα δεδομένα για κάθε στρατηγική απόφαση».

Ηλίας Ρήγας CFO Generali Hellas
«Ο εντοπισμός των κινδύνων και η ταξινόμηση είναι πολύ σημαντικές παράμετροι είτε για αιφνίδια συμβάντα (πανδημία, πόλεμος), είτε για κινδύνους που αυξάνουν σταδιακά όπως ο πληθωρισμός, η κλιματική αλλαγή, το cyber risk ή το δημογραφικό»

Διαχείριση Κινδύνων και Αρχές Βιωσιμότητας πάνε μαζί
Από την άλλη πλευρά, όπως εξηγεί ο κ. Ρήγας, οι νέες ευρωπαϊκές οδηγίες και αλλά και ο νεότερος νομοθετικός επανασχεδιασμός κινούνται στην κατεύθυνση της βιωσιμότητας δίνοντας έμφαση κυρίως στον τρόπο με τον οποίο λειτουργούν οι ίδιες οι εταιρείες αλλά και τον τρόπο με τον οποίο επιλέγουν να τοποθετήσουν τα κεφάλαιά τους. Οι εταιρείες κατανοούν σταδιακά ότι αποτελούν τους βασικούς φορείς για την επίτευξη των στόχων βιωσιμότητας και καλούνται να επιταχύνουν ενεργά την μετάβαση με δράσεις και πολιτικές.

Όπως περιγράφει αναλυτικά: «Ο εντοπισμός των κινδύνων και η ταξινόμηση είναι πολύ σημαντικές παράμετροι καθώς υπάρχουν συμβάντα τα οποία κάνουν την εμφάνισή τους αιφνίδια, όπως η πανδημία ή ο πόλεμος. Υπάρχουν όμως και κίνδυνοι που αυξάνουν σταδιακά όπως ο πληθωρισμός, η κλιματική αλλαγή, το cyber risk ή το δημογραφικό. Οι τάσεις της αγοράς απαιτούν έγκαιρο εντοπισμό, καλύτερη πληροφόρηση και εφαρμογή stress tests.

Η διαχείριση κινδύνων είναι ένας τομέας που έχει σημειώσει σημαντική ανάπτυξη μεταξύ των ασφαλιστικών εταιρειών. Ως, εκ τούτου, μέσα στο πρόσφατο διάστημα οι εταιρείες έχουν αυξήσει κατά πολύ τους πόρους που δαπανούν σε αυτή την κατεύθυνση καθώς κατανοούν την αξία που προσθέτει. Το πιο επιτυχημένο μοντέλο είναι αυτό στο οποίο η διαχείριση έχει ενταχθεί πλήρως στις καθημερινές διαδικασίες της εταιρείας και δεν αποτελεί αποκομμένο έργο ενός τμήματος Διαχείρισης Κινδύνου (Risk)».

Όλοι κατανοούν την ανάγκη για αξιόπιστη πληροφόρηση. Πληθωρισμός, ενεργειακή κρίση, δημόσιο χρέος θα συνεχίσουν να μας απασχολούν
Καταλήγοντας, η ενεργειακή κρίση, έκρηξη πληθωρισμού και το μεγάλο δημόσιο χρέος, είναι παράγοντες (ρίσκα) που επηρεάζουν σημαντικά την παγκόσμια οικονομία και ακόμη περισσότερο την επόμενη ημέρα της επιχειρηματικής δραστηριότητας.

Ιδιαίτερα οι πληθωριστικές πιέσεις, που οφείλονται κυρίως στην αύξηση των τιμών της ενέργειας, έχουν συμβάλλει σημαντικά στην αύξηση κόστους σε κύριες κατηγορίες προϊόντων, όπως για παράδειγμα, τρόφιμα, μέταλλα κλπ, αναφέρει ο κ. Παλόγλου.

«Γεγονός όμως παραμένει, ότι όλες αυτές οι συγκυρίες αυξάνουν γενικότερα τον επιχειρηματικό κίνδυνο και την αβεβαιότητα, με αποτέλεσμα οι επιχειρήσεις να έχουν κατανοήσει τη σημασία που έχει η αξιόπιστη πληροφόρηση για την εκτίμηση της φερεγγυότητας συνεργατών και πελατών», όπως τονίζει.

Ενεργειακή κρίση & πληθωρισμός: Σύνθετο παζλ για την εφοδιαστική αλυσίδα

Υπό αυτό το πρίσμα, σημαντικές είναι οι παρενέργειες στο σύνολο της οικονομίας, απόρροια των σημερινών συνεπειών που προκαλούν στον κλάδο η ενεργειακή κρίση, ο πληθωρισμός…αλλά και η πανδημία COVID-19 την τελευταία διετία.

Γιώργος Στάμνος Διευθυντής Ανάπτυξης Οδικών Δικτύων, Goldair Cargo
«Ήδη έχουν ανασχεδιαστεί εσωτερικές λειτουργίες που με την βοήθεια της τεχνολογίας και της ψηφιοποίησης μειώνουν το λειτουργικό κόστος, όπως ανασχεδιάζονται και τα δρομολόγια φορτηγών εσωτερικού και εξωτερικού»

«Κανονικότητα» οι συνεχείς προκλήσεις
«Είναι γεγονός ότι τα τελευταία δύο χρόνια δεν υπήρξε διάστημα το οποίο να μην έφερνε την εφοδιαστική αλυσίδα μπροστά από μεγάλες ή μικρότερες προκλήσεις, οι οποίες είχαν την σημαντική διαφορά ότι ήταν εντελώς άγνωστες, χωρίς προηγούμενες εμπειρίες και έπρεπε να αντιμετωπιστούν άμεσα και αποτελεσματικά», σημειώνει ο κ. Γιώργος Στάμνος, διευθυντής Ανάπτυξης Οδικών Δικτύων της Goldair Cargo.

Τελευταία, εκτός από τις γνωστές ελλείψεις σε containers, αλλαγή δρομολογίων, καθυστερήσεις, μερικά lockdowns αλλά και ελλείψεις σε οδηγούς, προστέθηκε η ενεργειακή κρίση, απόρροια όχι μόνο του πολέμου στην Ουκρανία αλλά και άλλων γεγονότων όπως κλιματικές μεταβολές, πολύ μεγάλη ζήτηση ηλεκτρικού ρεύματος κ.α. Τέλος η αυξημένη καταναλωτική ζήτηση προϊόντων μετά τα lockdowns συνέβαλε στην ταχεία επανεκκίνηση της οικονομίας και μαζί με τα υπόλοιπα γεγονότα πυροδότησε τον πληθωρισμό, υπογραμμίζει. «Η εταιρεία μας, όπως και οι υπόλοιπες του κλάδου μας έχουν έρθει αντιμέτωπες με μια μεγάλη και συνολική αύξηση του κόστους λειτουργίας είτε αυτό αφορά την λειτουργία των αποθηκών, την διακίνηση των εμπορευμάτων είτε το σύνολο των υπηρεσιών που προσφέρουν», σημειώνει χαρακτηριστικά.

Αυξάνεται το λειτουργικό κόστος και η πολυπλοκότητα των επιχειρήσεων
Tα 3 τελευταία έτη ήταν ιδιαιτέρως ανατρεπτικά με σημαντικές προκλήσεις για την παγκόσμια οικονομία, τονίζει ο κ. Βασίλης Ζεϊμπέκης, πρόεδρος της Ελληνικής Εταιρείας Logistics (EEL)
«Το 2020 βιώσαμε τον οικονομικό κατακλυσμό, το 2021 υπήρξε μια σχετική ανάκαμψη στις αγορές, ενώ το 2022 παρουσιάζεται δυστυχώς μια επιβράδυνση της ανάπτυξης και των επενδύσεων σε Παγκόσμιο Επίπεδο, λόγω: α) των ελλείψεων που παρατηρούνται σε πρώτες ύλες και τελικά προϊόντα, β) της αύξησης των πληθωριστικών τάσεων και γ) των υγειονομικών κινδύνων που ακόμα ελλοχεύουν. Ταυτόχρονα έχουμε να αντιμετωπίσουμε και μια σειρά από επιτακτικές κλιματικές αξιώσεις οι οποίες επηρεάζουν τον τρόπο λειτουργίας των επιχειρήσεων αλλά και την καθημερινότητα όλων μας. Στον τομέα της εφοδιαστικής αλυσίδας, οι διαταραχές που έχουν επέλθει από την πανδημία του κορωνοϊού καθώς και από τον Ρωσο-ουκρανικό πόλεμο, έχουν αυξήσει σημαντικά το λειτουργικό κόστος και την πολυπλοκότητα των επιχειρήσεων σε παγκόσμιο επίπεδο», συμπληρώνει.

Σκηνικό «τέλειας καταιγίδας»
Ιδιαίτερα ζοφερό είναι το σκηνικό κατά τον κ. Θάνο Μαύρο, Επικεφαλής Τμήματος Εφοδιαστικής Αλυσίδας και Διεπιχειρησιακών Λειτουργιών EY Ελλάδος και EY Κεντρικής, Ανατολικής, Νοτιοανατολικής Ευρώπης και Κεντρικής Ασίας (CESA). Όπως περιγράφει «η εκτίναξη των τιμών των καυσίμων και, γενικότερα, της ενέργειας, οι αυξήσεις στους μισθούς του ανθρώπινου δυναμικού και αυτές στις τιμές των ενοικίων, συνθέτουν ένα σκηνικό «τέλειας καταιγίδας», μιας και θέτουν σε κίνδυνο τις κερδοφορίες για τις επιχειρήσεις του κλάδου των Μεταφορών και Logistics (T&L) για τη φετινή, αλλά και την επόμενη, οικονομική χρονιά».

Σημειώνει επίσης πως οι επιχειρήσεις και οργανισμοί – πελάτες των εταιρειών του κλάδου αντιμετωπίζουν τις αντίστοιχες προκλήσεις και δεν είναι διατεθειμένοι να προχωρήσουν σε αυξήσεις που τους ζητούν οι πάροχοι υπηρεσιών, ακόμα και αν καλύπτονται από πρόνοιες στις μεταξύ τους συμβάσεις. Η διελκυστίνδα αυτή προβλέπεται να συνεχιστεί για την προσεχή περίοδο των επομένων 6-12 μηνών, με αμείωτη και, πιθανά, εντονότερη ένταση.

Από την άλλη, βλέπουμε αύξηση στη γενικότερη ζήτηση, λόγω περισσότερων φορτίων στις εξαγωγές και τις εισαγωγές της χώρας, αλλά και διαφορετικές ανάγκες, με ένταση στις διανομές και το last mile λόγω του ηλεκτρονικού εμπορίου, σημειώνει

Δυσκολότερη πρόσβαση σε πιστώσεις και χρηματοοικονομικά εργαλεία
Δυο σημαντικά προβλήματα υπογραμμίζει ο κ. Κωνσταντίνος Καρκαβίλας, CFO της IT-TELESIS. Αρχικά, η αύξηση του δομικού κόστους συντελεί στην αύξηση των τιμών των πρώτων υλών και στην διαταραχή της ομαλότητας των παραγγελιών. Βραχυχρόνια περιορίζεται το περιθώριο κέρδους των επιχειρήσεων και μεσοπρόθεσμα προκύπτει μετακύλιση μέρους του κόστους στους τελικούς καταναλωτές. Ο ίδιος τονίζει επίσης πως οι υψηλότερες τιμές (πληθωρισμός) οδηγούν σταδιακά στην αύξηση των επιτοκίων, κάτι το οποίο δυσχεραίνει την πρόσβαση σε εργαλεία του χρηματοπιστωτικού συστήματος. Πέραν της δυσκολίας που προκαλεί η ενεργειακή κρίση, οι επιχειρήσεις καλούνται να ανταπεξέλθουν και σε άλλες σημαντικές προκλήσεις όπως η διαχείριση μεγάλου όγκου δεδομένων και προσαρμογή σε αυξημένες ανάγκες πελατών, οι οποίοι έχουν πλέον μεγάλη έφεση στην τεχνολογία και τις ψηφιακές εφαρμογές.

Γιάννης Σαμολαδάς Επικεφαλής Truck & Cargo Insurance – Samoladas
«Κανένας τομέας της εφοδιαστικής αλυσίδας δεν μπορεί να σταματήσει και είναι βασική υποχρέωση προς τους πελάτες αλλά και ολόκληρη την κοινωνία»

«Να μην σπάσουν οι κρίκοι της αλυσίδας»
«Οι περισσότερες εταιρείες του χώρου είναι μικρομεσαίες και λειτουργούν σε ένα εξαιρετικά ανταγωνιστικό περιβάλλον με χαμηλά περιθώρια κέρδους. Κανένας τομέας της εφοδιαστικής αλυσίδας δεν μπορεί να σταματήσει και είναι βασική υποχρέωση προς τους πελάτες αλλά και ολόκληρη την κοινωνία. Όλοι οι κρίκοι της εφοδιαστικής αλυσίδας, η παραγωγή, οι μεταφορές, τα logistics αλλά και το λιανικό εμπόριο εργάζονται σκληρά για να μην σπάσει κάποιος κρίκος της αλυσίδας αυτής αλλά και να μετριάσουν στον τελικό καταναλωτή, τις επιπτώσεις του πληθωρισμού και των τιμών της ενέργειας», τονίζει από τη πλευρά του ο κ. Γιάννης Σαμολαδάς, Επικεφαλής της Truck & Cargo Insurance – Samoladas.

Όπως επισημαίνει η μετακύλιση του κόστους από τον ένα κρίκο της αλυσίδας σε κάποιον άλλο, στους πελάτες δηλαδή είναι πολύ δύσκολο να γίνει, καθώς ο ανταγωνισμός και η οικονομική δύναμη των επιχειρήσεων αλλά και των καταναλωτών έχει μειωθεί δραστικά. «Αυτό που ζήσαμε τα τελευταία τρία χρόνια και ζούμε και σήμερα σίγουρα είναι μία κρίση στα logistics η οποία σε συνδυασμό με τον πληθωρισμό και την ενέργεια και η κρίση αναγκάζει τις οικονομίες προς την ύφεση.

Όταν δεν υπάρχει ισορροπία στην εφοδιαστική αλυσίδα προκαλούνται προβλήματα στην κάλυψη της ζήτησης και της ενέργειας και των τροφίμων και των μεταφορών αλλά τελικά και σε όλα τα προϊόντα και τις υπηρεσίες», σημειώνει.

Πως αντιδρά ο κλάδος
«Ήδη έχουν ανασχεδιαστεί εσωτερικές λειτουργίες που με την βοήθεια της τεχνολογίας και της ψηφιοποίησης μειώνουν το λειτουργικό κόστος, όπως ανασχεδιάζονται και τα δρομολόγια φορτηγών εσωτερικού και εξωτερικού. Φυσικά προσπαθεί να ελαττώσει και το συνολικό ενεργειακό της αποτύπωμα», επισημαίνει ο κ. Στάμνος από πλευράς Goldair. «Δεν υπάρχει χρόνος, πρέπει να γίνουν συντονισμένες ενέργειες από όλους τους κλάδους και πάνω από όλα με την συνδρομή της κυβέρνησης για την δυναμική αντιμετώπιση της ενεργειακής κρίσης, διότι εάν επαληθευθούν οι προβλέψεις για μείωση της βιομηχανικής παραγωγής, μείωση της κατανάλωσης, θα εκτοξευθεί το κόστος χρήσης των υπηρεσιών με άμεση επίπτωση στους τελικούς καταναλωτές και φυσικά στην βιωσιμότητα των επιχειρήσεων», τονίζει χαρακτηριστικά.

Στόχος η ανθεκτικότητα
Ένα μεγάλο μέρος των εταιριών προσπαθώντας να διαχειριστεί όλη αυτή τη μεταβλητότητα στις αγορές, έχει ήδη εκπονήσει πλάνα επιχειρηματικής συνέχειας υιοθετώντας δράσεις για την αύξηση της ευελιξίας και της ανθεκτικότητάς τους. Τέτοιες δράσεις για παράδειγμα σχετίζονται με αποφάσεις επιχειρήσεων να διατηρούν μεγαλύτερο ύψος αποθέματος σε σχέση με την προ-πανδημίας περίοδο αποσκοπώντας στην απρόσκοπτη εξυπηρέτηση των πελατών τους, σύμφωνα με τον κ. Ζεϊμπέκη.

Ειδικότερα οι επιχειρήσεις εκτός από το απόθεμα έχουν μεταβάλει και το μείγμα των προμηθευτών τους (προκρίνουν συνεργασίες με τοπικούς προμηθευτές και με προμηθευτές που βρίσκονται σε εγγύτητα) ώστε να διαφυλάξουν την απρόσκοπτη ροή των Α’ υλών καθώς και των ημι-έτοιμων και έτοιμων προϊόντων.

Κωνσταντίνος Καρκαβίλας CFO, IT-TELESIS
«Οι επιχειρήσεις καλούνται να ανταπεξέλθουν και σε άλλες σημαντικές προκλήσεις όπως η διαχείριση μεγάλου όγκου δεδομένων και προσαρμογή σε αυξημένες ανάγκες πελατών, οι οποίοι έχουν πλέον μεγάλη έφεση στις νέες τεχνολογίες»

«Κλειδί» ο ψηφιακός μετασχηματισμός
Παράλληλα, οι εταιρίες μέσω του ψηφιακού μετασχηματισμού προσπαθούν να βελτιστοποιήσουν και να αυτοματοποιήσουν διαδικασίες που σχετίζονται με την πρόβλεψη της ζήτησης, τις προμήθειες, με την οργάνωση του αποθηκευτικού τους κυκλώματος καθώς και με το σχεδιασμό και εκτέλεση του μεταφορικού τους έργου. Κοινός στόχος αποτελεί η αύξηση της παραγωγικότητάς τους, η ενδυνάμωση της ανταγωνιστικότητάς τους και παράλληλα η βελτίωση του επιπέδου εξυπηρέτησης της πελατειακής τους βάσης, σημειώνει ο κ. Ζεϊμπέκης.

Από τη πλευρά του ο κ. Καρκαβίλας σημειώνει πως με την βοήθεια της τεχνολογίας χτίζεται το customer journey γύρω από τις ανάγκες του πελάτη και όχι π.χ. στα τεχνικά χαρακτηριστικά των προϊόντων.

«Η ψηφιοποίηση των διαδικασιών των επιχειρήσεων και του δημοσίου τομέα βοηθάει ώστε να επιταχυνθούν πληθώρα ενεργειών όπως: αναφορές (reporting) με συγκριτικά στοιχεία και πολλαπλές διαστάσεις, εγκρίσεις (workflows) και στρατηγικές λήψεων αποφάσεων. Σε όλη την διαδικασία order to pay υπάρχει πλέον απόλυτο tracking και μπορεί τόσο ο πελάτης να έχει πλήρη εικόνα (real time) της παραγγελίας του, όσο και ο προμηθευτής. Σε αρκετές περιπτώσεις χρησιμοποιούνται εργαλεία εικονικής πραγματικότητας (VR), τα οποία βοηθούν στις προσομοιώσεις-δοκιμές προτού προχωρήσει ο πελάτης στην παραγγελία. Περιορισμό αποτελεί μόνο το Lead time που απαιτείται για την φυσική παράδοση των προϊόντων», τονίζει.

Ανάγκη για εκπαιδευμένο προσωπικό
Από την άλλη πλευρά όμως ο πρόεδρος της EEL δίνει και μια άλλη πτυχή: Παρότι οι εταιρίες θωρακίζονται έναντι των προκλήσεων που βιώνουν τα τελευταία 3 χρόνια, παρατηρείται έλλειψη σε εργατικό δυναμικό όλων των βαθμίδων τόσο στο εξωτερικό όσο και στην Ελλάδα.

Παράλληλα το υφιστάμενο προσωπικό του Τομέα της Εφοδιαστικής Αλυσίδας χρήζει περαιτέρω εκπαίδευσης ώστε να μπορέσουν να ανταποκριθούν στις απαιτήσεις που προκύπτουν από την υιοθέτηση νέων και αναδυόμενων τεχνολογιών.

Θάνος Μαύρος Εταίρος, Συμβουλευτικές Υπηρεσίες ΕΥ Ελλάδος, Επικεφαλής Τμήματος Εφοδιαστικής Αλυσίδας και Διεπιχειρησιακών Λειτουργιών EY Ελλάδος και EY Κεντρικής, Ανατολικής, Νοτιοανατολικής Ευρώπης και Κεντρικής Ασίας (CESA)
«Οι αυξήσεις σε καύσιμα, μισθούς, ενοίκια συνθέτουν ένα σκηνικό «τέλειας καταιγίδας», μιας και θέτουν σε κίνδυνο τις κερδοφορίες για τις επιχειρήσεις του κλάδου για τη φετινή, αλλά και την επόμενη χρονιά»

«Σύμμαχος» η ασφάλιση
Από την άλλη πλευρά, σε περιόδους αβεβαιότητας και ανασφάλειας η ασφάλιση έρχεται ως ένα εξαιρετικό εργαλείο διαχείρισης κινδύνων να προστατέψει ότι έχουμε δημιουργήσει και να μας βοηθήσει να συνεχίσουμε να επιχειρούμε σε ένα συνεχόμενα μεταβαλλόμενο περιβάλλον με ολοένα και περισσότερους νέους κινδύνους, τονίζει ο κ. Σαμολαδάς που υπογραμμίζει όμως πως όταν τα κέρδη των επιχειρήσεων μειώνονται λόγω της αύξησης του κόστους της ενέργειας αλλά και τον πληθωρισμό η αύξηση ασφαλιστηρίων συμβολαίων φαντάζει πιο δύσκολη.

«Ο σύγχρονος επιχειρηματίας της εφοδιαστικής έχει όμως δει την ασφαλιστική βιομηχανία να έχει σταθεί δίπλα σε μεγάλες ζημιές», τονίζει.

4 άμεσες δράσεις για τις επιχειρήσεις
Συνοψίζοντας, από τη πλευρά του ο κ. Μαύρος παραθέτει 4 πρωτοβουλίες που οι εταιρείες καλούνται να λάβουν. Ειδικότερα να:

  • Προχωρήσουν σε μετασχηματισμό του επιχειρηματικού τους μοντέλου, με εισαγωγή νέων υπηρεσιών στη γκάμα τους, καθώς και διείσδυση σε νέα κανάλια και αγορές
  • Επενδύσουν στην ψηφιοποίηση των διεργασιών τους, με εισαγωγή συστημάτων αυτοματοποίησης, αλλά και επενδύσεων σε ρομποτικά ή και smart picking solutions, με σκοπό τη μείωση του κόστους
  • ημιουργήσουν ή / και να συμμετάσχουν σε οικοσυστήματα αλυσίδων αξίας, με σκοπό την επίτευξη συνεργειών μεταξύ των μελών τους
  • Προχωρήσουν σε στρατηγικές συνεργασίες μεταξύ τους, με τη δημιουργία μεγαλύτερων επιχειρηματικών σχημάτων
Βασίλης Ζεϊμπέκης Πρόεδρος, Ελληνική Εταιρεία Logistics (EEL)
«Οι διαταραχές που έχουν επέλθει από την πανδημία καθώς και από τον Ρωσο-ουκρανικό πόλεμο, έχουν αυξήσει σημαντικά το λειτουργικό κόστος και την πολυπλοκότητα των επιχειρήσεων σε παγκόσμιο επίπεδο»

8 άξονες για την ανάπτυξη των Logistics – κάλεσμα σε Πολιτεία
Τέλος, ο κ. Ζεϊμπέκης παραθέτει τους 8 άξονες δράσεων που έχει προτείνει η EEL προς τη Πολιτεία και έχουν υιοθετηθεί και στο πρόσφατο Action Plan για την Εφοδιαστική Αλυσίδα, για την περαιτέρω ανάπτυξη και ανάδειξη των ελληνικών logistics. Συγκεκριμένα:

  • Εκσυγχρονισμός του νομοθετικού πλαισίου που επηρεάζει τα logistics: Είναι ιδιαίτερα σημαντικό να ολοκληρωθεί η επικαιροποίηση του ν. 4302/2014 περί εφοδιαστικής
  • Προσέλκυση εμπορευματικών ροών και παροχής υπηρεσιών προστιθέμενης αξίας στο διερχόμενο φορτίο
  • Δημιουργία του Εθνικού Παρατηρητηρίου Logistics
  • Δημιουργία επιχειρηματικών πάρκων εφοδιαστικής εθνικής εμβέλειας
  • Βιώσιμη ανάπτυξη της Εφοδιαστικής στην Ελλάδα
  • Ενίσχυση των εταιρειών για την αντικατάσταση του υπάρχοντος γερασμένου στόλου φορτηγών οχημάτων
  • Ωρίμανση και υλοποίηση του έργου Μεταφοράς Πρακτορείων Εθνικών μεταφορών από τον Ελαιώνα στον Δήμο Φυλής
  • Δημιουργία Οργανισμού Προώθησης Ελληνικών Logistics

Για το τελευταίο κομμάτι της ενημέρωσης και εξωστρέφειας, όπως σημειώνει ο κ. Ζεϊμπέκης, η ιστοσελίδα logisticsingreece.gr αναμένεται να αποτελέσει κόμβο ενημέρωσης για τις υπηρεσίες logistics της χώρας μας, ενώ έχει ήδη δημιουργηθεί επίσης ένα ειδικό φυλλάδιο με τις επιδόσεις των ελληνικών logistics καθώς και τα προνόμια συνεργασίας με τις επιχειρήσεις της Ελληνικής Εφοδιαστικής.

Private Equity & Venture Capital Funds: Μοχλός ανάπτυξης για τις καινοτόμες επιχειρηματικές πρωτοβουλίες

Ελληνικές εταιρείες που άντλησαν κεφάλαια από τους επενδυτές αυτούς και μεγέθυναν το αποτύπωμα τους σε Ελλάδα και εξωτερικό αποτελούν παράδειγμα προς μίμηση για όσους θέλουν να αναπτυχθούν. Μεγάλα ξένα funds προχώρησαν σε στρατηγικές τοποθετήσεις στην Υγεία, τις τηλεπικοινωνίες, τα τρόφιμα κλπ, καλύπτοντας παράλληλα το έλλειμμα τραπεζικής χρηματοδότησης.
Παρόμοιες ανάγκες χρηματοδότησης όμως έχουν και οι μεσαίες επιχειρήσεις, που μπορεί να μην έχουν τα μεγέθη ώστε να είναι ελκυστικά σε «διεθνείς παίκτες», είναι όμως κατάλληλες για τα ελληνικά private equity funds: Σήμερα υπάρχουν περί τα 10 τέτοια funds με Έλληνες κυρίως διαχειριστές.

Έχουν τοποθετήσει σημαντικά κεφάλαια σε μεσαίες εταιρείες κυρίως, χαράσσοντας διαφορετικές στρατηγικές ανά κλάδο και στόχευση. Πρέπει να σημειωθεί πως η ενίσχυση των επενδύσεων private equity / venture capital στηρίχθηκε σε σημαντικό βαθμό από το Equifund, που συστάθηκε κυρίως με πόρους της Ευρωπαϊκής Τράπεζας Επενδύσεων (ΕΤΕπ), για τη δημιουργία των εν λόγω funds.

Βασικοί πρωταγωνιστές θεωρούνται ονόματα όπως EOS Capital, SMERC, Diorama (DECA), SouthBridge, Virtus South European Fund, Voxcove Holding κ.α και εκτιμάται πως τα υπό διαχείριση κεφάλαια ανέρχονται στο 1,5 δις. ευρώ.

Την ίδια ώρα, venture capital funds στηρίζουν τις νεότερες επιχειρηματικές προσπάθειες στη start up σκηνή. Ξεχωρίζουν ονόματα όπως VentureFriends, Velocity Partners, Metavallon, Big Pi Ventures, Marathon Venture Capital, 5G Ventures (Phaistos Investment Fund) κ.α

Οι συνθήκες άλλαξαν προς το καλύτερο: Υπάρχουν κεφάλαια, τεχνογνωσία… success stories
Κοινή είναι η παραδοχή των ανθρώπων της αγοράς πως σήμερα υπάρχουν πλέον διαθέσιμα κεφάλαια για επενδύσεις και σε αυτό συμβάλλουν σημαντικά Private Equity και Venture Capital Funds. Παράλληλα, υπάρχει πλέον και η τεχνογνωσία, η εξειδίκευση και το «know how» για την επιτυχή χρηματοδότηση και πορεία μιας επιχειρηματικής πρωτοβουλίας.

Γιώργος Δημόπουλος Partner and Co-Founder at VentureFriends.VC
«Πλέον δεν μπορεί να αποτελεί δικαιολογία ότι δεν υπάρχουν διαθέσιμα κεφαλαία για την ανάπτυξη μιας ιδέας»

«Έχοντας πλέον η Ελλάδα έναν ικανό αριθμό Private Equity και Venture Capital Funds είναι σε θέση να υποστηρίξει τόσο startup εταιρίες όσο και πιο ώριμες. Πλέον δεν μπορεί να αποτελεί δικαιολογία ότι δεν υπάρχουν διαθέσιμα κεφαλαία για την ανάπτυξη μιας ιδέας δεδομένου ότι υπάρχουν πάνω από 10 venture capitals που επενδύουν σε Ελληνικές εταιρίες», σημειώνει ο κ. Γιώργος Δημόπουλος, Partner and Co-Founder at VentureFriends.VC. Από τη πλευρά της η κα Μυρτώ Παπαθάνου, Partner and Co-Founder at Metavallon.VC μιλά για το χώρο του Venture Capital και εστιάζει σε τρεις σημαντικές αλλαγές: «Πρώτον, για πρώτη φορά υπάρχουν σημαντικά διαθέσιμα κεφάλαια με ξεκάθαρο mandate για τεχνολογικές επενδύσεις, δηλαδή διάθεση των επενδυτών να πάρουν το αρχικό ρίσκο σε καινοτόμες, νεοφυείς εταιρείες. Δεύτερον, οι διαχειριστές κεφαλαίων Venture Capital στη χώρα μας προέρχονται πλέον και οι ίδιοι από το χώρο της τεχνολογίας, έχουν αποκτήσει εμπειρία και διεθνές δίκτυο και δρουν επαγγελματικά με βάση βέλτιστες πρακτικές. Τέλος, οι επιτυχίες startups που ξεκίνησαν την περασμένη δεκαετία έχουν δώσει εντελώς διαφορετική προοπτική στους επιχειρηματίες που ξεκινούν τώρα. Αξιοποιώντας κεφάλαια και γνώση, αλλά κυρίως βασιζόμενοι στις ικανότητές τους, είναι έτοιμοι να αναπτύξουν ανταγωνιστικά προϊόντα που στοχεύουν την παγκόσμια αγορά από την πρώτη κιόλας μέρα. Είναι πιο επικεντρωμένοι στην εκτέλεση και σίγουρα πιο φιλόδοξοι».

Παρομοίως, η εικόνα στο τομέα των επενδύσεων έχει αναστραφεί προς το θετικό σύμφωνα με τον κ. Γιώργο Παπαστεργίου, Associate at Velocity Partners «Η θεσμική επένδυση στην επιχειρηματικότητα ήταν παραδοσιακά ανεπαρκής στην Ελλάδα, ωστόσο η έντονη δραστηριότητα πληθώρας επενδυτικών κεφαλαίων τα τελευταία χρόνια, προϊόν τόσο κεντρικού σχεδιασμού όσο και αναγνώρισης της ευκαιρίας από ιδιώτες επενδυτές, έχει ανατρέψει πλήρως αυτή την εικόνα. Πλέον, η εξωτερική χρηματοδότηση είναι προσιτή επιλογή για έναρξη και ανάπτυξη εταιρειών με αφετηρία την Ελλάδα, ιδίως όσων έχουν στοιχεία τεχνολογίας στον πυρήνα τους και απευθύνονται σε μεγάλες, διεθνείς αγορές», σημειώνει.

Από την άλλη πλευρά, «αλλάζει η δομή, η ταχύτητα και η αποτίμηση των συναλλαγών καθώς τα Private Equity και Venture Capital funds έχουν συγκεκριμένα κριτήρια επιλογής και αξιολόγησης των επενδυτικών ευκαιριών με βάση τη στρατηγική τους όπως αυτή καθορίζεται με το κανονισμό διαχείρισης των κεφαλαίων που δεσμεύονται προς όφελος τους από τους μετόχους τους», όπως εξηγεί ο κ. Δημήτρης Λαμπρόπουλος, Partner, Deal Advisory, KPMG θέτοντας και αυτή τη πτυχή για τις αλλαγές που φέρουν τα εν λόγω funds στις ιδιωτικές επενδύσεις.

Δημήτρης Λαμπρόπουλος Partner, Deal Advisory, KPMG στην Ελλάδα
«Η χρηματοδότηση από Private Equity και Venture Capital funds ενθαρρύνει τις επιχειρήσεις να αναλάβουν υψηλότερο ρίσκο στην έρευνα και ανάπτυξη προϊόντων & υπηρεσιών προστιθέμενης αξίας»

Τα funds χρηματοδοτούν τη καινοτομία
Αναμφίβολα στις μέρες μας ανταγωνιστικό στοιχείο για μια επιχείρηση είναι η επένδυση στη καινοτομία και σε αυτό μπορούν να συμβάλλουν οι χρηματοδοτήσεις από Private Capital Funds και VCs.

Σε αρκετές περιπτώσεις δε οι καινοτόμες επιχειρηματικές ιδέες μπορεί να οδηγήσουν σε νέες startups και spin offs.

«Η χρηματοδότηση από Private Equity και Venture Capital funds ενθαρρύνει τις επιχειρήσεις να αναλάβουν υψηλότερο ρίσκο στην έρευνα και ανάπτυξη προϊόντων και υπηρεσιών προστιθέμενης αξίας αξιοποιώντας κυρίως τη χρήση νέων τεχνολογιών. Η εμπορική εκμετάλλευση τους προϋποθέτει τη δημιουργία είτε εταιρειών start ups που υιοθετούν καινοτόμα μοντέλα οργάνωσης και λειτουργιών είτε εταιρειών spin off με την απόσχιση των πόρων που απαιτούνται από υφιστάμενες επιχειρηματικές οντότητες», σημειώνει χαρακτηριστικά ο κ. Δημήτρης Λαμπρόπουλος.

Μυρτώ Παπαθάνου Partner and Co-Founder at Metavallon.VC
«Υπάρχουν πλέον κεφάλαια με διάθεση για επενδύσεις σε καινοτομία– Οι διαχειριστές VCs έχουν εμπειρία και διεθνές δίκτυο – Πετυχημένες startups δίνουν το παράδειγμα στους νέους επιχειρηματίες»

Στο σημερινό περιβάλλον καμία εταιρεία δεν μπορεί να αγνοήσει τις τεχνολογικές τάσεις και το τι σημαίνουν για την παραγωγικότητα και την καινοτομία, διαφορετικά σύντομα θα γίνει παρωχημένη, υπογραμμίζει η κα Παπαθάνου. Όπως εξηγεί όμως: «οι μεγάλες εταιρείες συνήθως δυσκολεύονται στην οργανική ανάπτυξη καινοτόμων προϊόντων. Με την άνθιση των startups και τον επαγγελματισμό με τον οποίο λειτουργούν από νωρίς, υπάρχουν πλέον επιλογές είτε εμπορικής συνεργασίας, είτε επενδύσεων (απευθείας ή μέσω funds) σε μικρές, καινοτόμες εταιρείες οι οποίες κινούνται με ταχύτερους ρυθμούς και είναι πιο ευέλικτες. Τέτοιες συνεργασίες μπορούν να οδηγήσουν σε αμοιβαία οφέλη και ταχύτερη ανάπτυξη και για τους δύο τύπους εταιρειών, ενώ εφόσον είναι επιτυχημένες μπορούν να καταλήξουν σε στρατηγικές συνεργασίες ή εξαγορές».

«Ο όρος «καινοτομία» στο εσωτερικό μεγάλων εταιρειών συνήθως μεταφράζεται σε ψηφιακό μετασχηματισμό, εκσυγχρονισμό συστημάτων και διαδικασιών, λανσάρισμα νέων προϊόντων, κοκ. Όταν αυτές οι πρωτοβουλίες εκφράζονται από ομάδες με μεγάλη αυτονομία και ελευθερία να χτίσουν ολοκληρωμένες λύσεις για κοινά προβλήματα που αντιμετωπίζει συνολικά η εκάστοτε αγορά – όχι κατ’ ανάγκην υπό το στενό πρίσμα της εταιρείας που ανήκουν – τότε υπάρχει δυνητική βάση για startup/spin-off», τονίζει ο κ. Παπαστεργίου. «Σε πιο ώριμες αγορές του εξωτερικού βλέπουμε μεγάλους ομίλους είτε να δημιουργούν τα δικά τους incubators/accelerators είτε να επενδύουν κατευθείαν σε startups σχετικά με το αντικείμενο τους. Τελευταία το βλέπουμε και στην Ελλάδα αυτό όπως την είσοδο του Olympia Group (Πάνος Γερμανός) στην Douleutaras.gr είτε την εξαγορά της MYJOBNOW Delivery από την Skroutz. Σίγουρα αυτό μπορεί να είναι άλλη μία ενδιαφέρουσα πηγή χρηματοδότησης για μία εταιρία ειδικά εάν υπάρχουν συνέργειες μεταξύ των δύο μερών», σημειώνει ο κ. Δημόπουλος.

Γιώργο Παπαστεργίου Associate at Velocity Partners
«Η εξωτερική χρηματοδότηση είναι πλέον προσιτή επιλογή για έναρξη και ανάπτυξη εταιρειών με αφετηρία την Ελλάδα»

Τι ρόλο διαδραματίζει ο CFO σε ένα fund
Βασικό παράγοντα επιτυχίας σε μια επιχειρηματική – οικονομική δραστηριότητα έχει, μεταξύ άλλων, ο άρτιος οικονομοτεχνικός σχεδιασμός με τις ανάλογες εκτιμήσεις και μετρήσεις που βοηθούν στην ορθή διαχείριση των επενδύσεων. Στα μεγαλύτερα fund κρίσιμος είναι ο ρόλος ενός CFO, ενώ στα μικρότερα σχήματα (VCs) κεντρικό ρόλο στους σχεδιασμούς αυτούς έχουν οι advisors. «Ο ρόλος του CFO είναι κομβικός ειδικότερα όσον αφορά το σχεδιασμό και την υλοποίηση ενός αποτελεσματικού μηχανισμού μέτρησης της αποδοτικότητας των επενδυμένων κεφαλαίων στις εταιρείες του υπό διαχείριση χαρτοφυλακίου και παραγωγής των κατάλληλων εκθέσεων αναφοράς προς τους μετόχους», υπογραμμίζει ο κ. Λαμπρόπουλος. «Ο ρόλος του CFO συναντάται συνήθως σε μεγάλα fund. Συμβάλει στον σχεδιασμό στρατηγικής, ηγείται της διαδικασίας fundraising και αναλαμβάνει τον συντονισμό τόσο εξωτερικών συνεργατών (φοροτεχνικών, νομικών, ορκωτών λογιστών, τραπεζών, κοκ) όσο και στελεχών του fund για εσωτερικές λειτουργίες όπως οικονομικές αναλύσεις & αποτιμήσεις επενδύσεων, παρουσιάσεις & επικοινωνία με επενδυτές, κοκ. Στα μικρότερα fund που δεν έχουν την “πολυτέλεια” για έναν τέτοιο ρόλο, τα στρατηγικά κομμάτια τα αναλαμβάνουν συνήθως οι εταίροι του fund, ενώ τα διαχειριστικά είτε οι αναλυτές είτε εξωτερικοί συνεργάτες του fund», τονίζει ο κ. Παπαστεργίουι διεθνείς εξελίξεις «πιέζουν» σήμερα την αγορά.

Βλέποντας σήμερα τη «μεγάλη εικόνα», οι έντονες πληθωριστικές πιέσεις, η σύσφιξη της νομισματικής πολιτικής των Κεντρικών Τραπεζών και η γενικότερη μεταβλητότητα στις αγορές δεν θα μπορούσαν να αφήσουν ανεπηρέαστο το τομέα των επενδύσεων και τη πορεία των εν λόγω funds. «Αυτό που ζούμε τους τελευταίους μήνες, τουλάχιστον όσον αφορά τις αγορές και τις αποτιμήσεις των εταιριών τεχνολογίας, είναι μια διόρθωση σε σχέση με τη ξέφρενη άνοδο των προηγούμενων 18 μηνών που είχε οδηγήσει σε αρκετά υψηλές αποτιμήσεις εταιριών σε πιο ώριμες αγορές. Συνέπεια αυτής της διόρθωσης είναι να υπάρξει μείωση σε IPO δραστηριότητα για το επόμενο χρονικό διάστημα ενώ οι νέοι γύροι χρηματοδότησης να γίνονται σε χαμηλότερα mutiples σε σχέση με τους τελευταίους 18 μήνες», τονίζει ο κ. Δημόπουλος. Ωστόσο όπως σημειώνει η Venture Friends βρίσκεται στην ευτυχή θέση να δραστηριοποιείται σε γεωγραφικές περιοχές που επηρεάστηκαν σχετικά λιγότερο από τον πληθωρισμό στις αποτιμήσεις των παραπάνω εταιριών. «Αυτή την περίοδο επενδύουμε από το 3ο μας fund (VF3) και στοχεύουμε σε B2C, Fintech και Proptech εταιρίες στην Ελλάδα, Central Eastern Europe και Middle East. Οι προηγούμενες διεθνείς επιτυχίες του fund (Instashop, Blueground, Belvo κλπ.) μας έχουν βοηθήσει να διευρύνουμε το δίκτυο μας τόσο σε επίπεδο prospective founders όσο και σε επίπεδο επενδυτών στο fund», σημειώνει.

Συγκέντρωση & εξαγορές στον ορίζοντα – Μπαίνουν σχέδια στο «πάγο»
«Η ραγδαία άνοδος των επιτοκίων από το πρώτο τρίμηνο του 2022 ως μέτρο ελέγχου του πληθωρισμού οδήγησε σε έντονη πτώση των διεθνών χρηματιστηριακών αγορών, με τις εταιρείες τεχνολογίας ταχείας ανάπτυξης να δέχονται το ισχυρότερο πλήγμα. Η αβεβαιότητα ως προς την έκταση του επαναπροσδιορισμού αξιών που συντελείται και τον χρονικό ορίζοντα έως την ανάκαμψη προκαλεί συνεχιζόμενη επιβράδυνση επενδύσεων και πτώση αποτιμήσεων από Seed έως Late Stage, ενώ IPOs/SPACs αναβάλλονται στο διηνεκές. Μέχρι να ξανανοίξουν οι αγορές, Private Equity funds και μεγάλες εταιρείες με διαθέσιμα κεφάλαια αναμένεται να προχωρήσουν σε στρατηγικές ή/και οπορτουνιστικές εξαγορές & συγχωνεύσεις», επισημαίνει χαρακτηριστικά ο κ. Παπαστεργίου.

Παρόμοια η εικόνα περιγράφει και ο κ. Λαμπρόπουλος σημειώνοντας πως «τους τελευταίους μήνες, οι αρνητικές διεθνείς μακροοικονομικές συνθήκες και η ένταση στο γεωπολιτικό πεδίο έχουν δημιουργήσει έντονη διαταραχή στους συντελεστές της πραγματικής οικονομίας κυρίως σε επίπεδο διαχείρισης της εφοδιαστικής αλυσίδας και όρων χρηματοδότησής επηρεάζοντας σημαντικά την απόδοση των επιχειρηματικών σχεδίων που βρίσκονται υπό αξιολόγηση».

Εμπορικά Ακίνητα: Ασφάλεια Εισοδήματος και Σταθερότητα – Οι τάσεις στην αγορά

Τα τελευταία χρόνια, η πορεία του κλάδου υπήρξε ανοδική και απόλυτα συμβατή με τις οικονομικές και επενδυτικές προοπτικές που δημιούργησε η ευρύτερη ανάκαμψη της χώρας. Τη διάθεση αυτή μαρτυρούν και τα επίσημα στοιχεία, αν αναλογιστεί κανείς την επένδυση πάνω από 550 εκατ. ευρώ από τις Ανώνυμες Εταιρίες Επενδύσεων σε Ακίνητη Περιουσία (ΑΕΕΑΠ) το 2021, με το 80% αυτών να αφορά την ελληνική αγορά. Σύμφωνα με στοιχεία της ΤτΕ, περίπου το 36% των κεφαλαίων τους διοχετεύτηκε σε γραφεία, 30% σε καταστήματα, 12% σε ξενοδοχεία και 10% σε επαγγελματικές αποθήκες, ενώ το υπολειπόμενο ποσοστό επενδύθηκε σε άλλες επαγγελματικές χρήσεις ή οικόπεδα προς ανάπτυξη. Γενικότερα, στον κλάδο των επαγγελματικών ακινήτων κατά το δεύτερο εξάμηνο του 2021 και τους πρώτους μήνες του 2022 παρατηρείται σημαντική επενδυτική δραστηριότητα, η οποία αφορά τόσο αγοραπωλησίες όσο και ανακατασκευές ή νέες αναπτύξεις.

Συντηρούνται οι προσδοκίες αλλά…
Σύμφωνα με τις εκτιμήσεις της ΤτΕ, οι μεσοπρόθεσμες και μακροπρόθεσμες προσδοκίες για την ελληνική αγορά ακινήτων παραμένουν θετικές, γεγονός που αποτυπώνεται στις αξίες και τις χαμηλές, αναλογικά με άλλες περιόδους αυξημένης αβεβαιότητας, αποδόσεις των ακινήτων εισοδήματος. Προϋποθέσεις για τη βραχυπρόθεσμη διατήρηση της δυναμικής της ελληνικής κτηματαγοράς είναι η σταδιακή αποκλιμάκωση της γεωπολιτικής κρίσης, αλλά και η αποκατάσταση της ομαλής λειτουργίας των εφοδιαστικών αλυσίδων μετά τη διατάραξη που ήταν απόρροια της υγειονομικής κρίσης και η οποία δεν έχει ακόμη τεθεί πλήρως υπό έλεγχο.

Ωστόσο, επισημαίνεται ότι, ειδικά υπό τις παρούσες συνθήκες, είναι απαραίτητες περαιτέρω σημαντικές παρεμβάσεις προς την απλοποίηση και την επιτάχυνση των διαδικασιών μεταβιβάσεων, επενδύσεων και ανάπτυξης ακινήτων, ώστε να στηριχθεί η αγορά και να διασφαλιστεί η τρέχουσα δυναμική της.

Το Finance Pro απευθύνθηκε σε γνωστά στελέχη της αγοράς τα οποία αναφέρθηκαν στις τρέχουσες εξελίξεις και άλλες τάσεις που απασχολούν τον κλάδο των εμπορικών ακινήτων. Αναλυτικά:

Παναγιώτης Μανουσάκης
Μέλος του τμήματος Valuation & Advisory, and Research, SAVILLS HELLAS. «Τα ακίνητα εμπορικού ενδιαφέροντος αποτελούν βασικές τυπολογίες ακινήτων σε ένα χαρτοφυλάκιο θεσμικών ή και όχι επενδυτών διότι προσφέρουν ασφάλεια εισοδήματος και σταθερότητα»

Τι συμβαίνει σήμερα
«Ακόμα δεν είναι ξεκάθαρη η επιρροή που θα έχει στην οικονομία ο αυξημένος πληθωρισμός λόγω των πρόσφατων γεωπολιτικών ζητημάτων που υπάρχουν στην Ευρώπη, παρόλα αυτά ο κλάδος των εμπορικών ακινήτων εξακολουθεί να λειτουργεί με σταθερότητα και με την ζήτηση να βρίσκεται σε αποτελεσματικά επίπεδα», σημειώνει ο κ. Παναγιώτης Μανουσάκης, μέλος του τμήματος Valuation & Advisory, and Research της SAVILLS HELLAS.

Μιλώντας για τις τάσεις που επικρατούν σήμερα ο ίδιος σημειώνει πως «τον τελευταίο χρόνο παρατηρείται αυξημένη ζήτηση για χώρους και εγκαταστάσεις εμπορικών αποθηκών, το οποίο έχει δημιουργήσει μία τάση υπεραξιών, συμπίεσης των αποδόσεων και αύξησης των ενοικίων. Επίσης η αγορά των γραφείων εξακολουθεί να αποτελεί μια ασφαλής επένδυση, ως η πιο ώριμη αγορά μαζί με αυτή των ξενοδοχείων στην χώρα μας».

Σε κάθε περίπτωση, όπως υπογραμμίζει ο κ. Μανουσάκης, τα ακίνητα εμπορικού ενδιαφέροντος όπως γραφειακοί χώροι, καταστήματα μεγάλης κλίμακας τύπου big box υπεραγορές τροφίμων αποτελούν βασικές τυπολογίες ακινήτων σε ένα χαρτοφυλάκιο θεσμικών ή και όχι επενδυτών διότι προσφέρουν ασφάλεια εισοδήματος και σταθερότητα, αλλά και προοπτικές ανάπτυξης για την δημιουργία υπεραξιών.

Λευτέρης Ποταμιάνος
Πρόεδρος Μεσιτών Αθηνών – Αττικής «Το τελευταίο διάστημα λόγω πληθωρισμού – και αύξησης τιμών – υπάρχει έντονο ενδιαφέρον από επενδυτές οι οποίοι αναζητούν αποδόσεις πάνω από 6%»

«Τα επαγγελματικά ακίνητα δεν κατέγραψαν την ίδια μεγάλη αύξηση στις τιμές, μετά τη πολυετή οικονομική κρίση, όπως τα οικιστικά, αλλά κινήθηκαν με πιο ήπια αύξηση», περιγράφει ο Πρόεδρος των Μεσιτών Αθηνών – Αττικής, κ. Λευτέρης Ποταμιάνος. Σημειώνει δε πως το τελευταίο διάστημα λόγω πληθωρισμού – και αύξησης τιμών – υπάρχει έντονο ενδιαφέρον από επενδυτές οι οποίοι αναζητούν αποδόσεις πάνω από 6%. Σήμερα μεγάλο ενδιαφέρον παρουσιάζεται στα ακίνητα για logistics.

Την ίδια ώρα βέβαια, ο κ. Ποταμιάνος κρούει το κώδωνα του κινδύνου καθώς το κομμάτι της ενεργειακής κρίσης – όπως εξελίσσεται – σήμερα αποτελεί ένα «μεγάλο στοίχημα». Αν το κόστος συνεχίσει να αυξάνεται υπάρχει πιθανότητα να υπάρξουν σημαντικές διορθώσεις, υπογραμμίζει.

Κυριάκος Ξύδης
Managing Partner, Berkshire Hathaway HomeServices, Athens Properties «Οι ESG παράγοντες ολοένα και περισσότερο διαμορφώνουν και επηρεάζουν την αποτίμηση της ακίνητης περιουσίας αποκτούν έτσι ιδιαίτερη σημασία μεταξύ των παρόχων κεφαλαίων και ρευστότητας»

«Μπαίνουν στο παιχνίδι» και οι δείκτες ESG
Από τη κουβέντα για τις προσπάθειες προς μια αειφόρο ανάπτυξη και τους δείκτες ESG δε θα μπορούσε να λείπει ο σημαντικός κλάδος των ακινήτων, και ειδικότερα των εμπορικών.
Τη πτυχή αυτή αναδεικνύει ο Managing Partner στην Berkshire Hathaway HomeService Athens Properties, κ. Κυριάκος Ξύδης, σημειώνοντας πως οι ESG παράγοντες ολοένα και περισσότερο διαμορφώνουν και επηρεάζουν την αποτίμηση της ακίνητης περιουσίας και ως εκ τούτου αποκτούν ιδιαίτερη σημασία μεταξύ των παρόχων κεφαλαίων και ρευστότητας (capital providers).

«Οι επενδυτές σήμερα χρησιμοποιούν μια πληθώρα εργαλείων για να προσδιορίσουν μελλοντικές ευκαιρίες και οι πολιτικές ESG ιεραρχούνται συνεχώς υψηλότερα στις λίστες ελέγχου δέουσας επιμέλειας (due diligence checklists). Αν και όχι ακόμα καθοριστικός παράγοντας, τα σχέδια ESG μιας επιχείρησης μπορούν να επηρεάσουν σημαντικά τις αποφάσεις ενός επενδυτή. Μέσω της αξιολόγησης της ESG πολιτικής μιας επιχείρησης, οι επενδυτές μπορούν να αξιολογήσουν τον κίνδυνο έναντι των αποδόσεων και ανταμοιβών καθώς και πιθανούς τομείς ανάπτυξης. Επιπλέον, οι επενδυτές συχνά πιστεύουν ότι όσο πιο προνοητική είναι μια εταιρεία με τις ESG πρωτοβουλίες της, τόσο πιο προσεκτική και αποτελεσματική θα είναι η εταιρεία στην διαχείρισης και μετριασμό των κινδύνων», σημειώνει.

Όπως εξηγεί ο κ. Ξύδης, «οι αποτελεσματικές πολιτικές ESG συσχετίζονται άμεσα με ισχυρότερες οικονομικές επιδόσεις και καλύτερη διαχείριση κινδύνων, επειδή παρέχουν στις εταιρείες την ευκαιρία να μετριάσουν τους κινδύνους και να καθησυχάσουν τους επενδυτές. Μια ισχυρή και δυναμική πολιτική ESG προσθέτει αξία στην επένδυση επειδή προσελκύει (καλής ποιότητας) ενοικιαστές, μειώνει το λειτουργικό κόστος και αυξάνει τη ζήτηση κεφαλαίου».

Από την πλευρά του ο κ. Μανουσάκης τονίζει χαρακτηριστικά πως οι ESG θα πρέπει να θεωρούνται “new norm” όσον αφορά τη στρατηγική των επενδυτών στον κλάδο.

Ρένια Κυδωνοπούλου
Financial Applications Manager, SingularLogic «Η λύση CFMS Real Estate δίνει δυνατότητες αυτοματοποίησης των διαδικασιών, άντλησης πληροφορίας για τα ακίνητα και την απόδοσή τους, παρακολούθησης τεχνικών εργασιών, ελέγχου των χρηματορροών, λογιστικών ενημερώσεων και διαλειτουργικότητας με άλλες εφαρμογές»

«Σύμμαχος» η τεχνολογία για τις αυξανόμενες απαιτήσεις στη διαχείριση των ακινήτων
Τα εμπορικά ακίνητα αποτελούν σημαντικό μοχλό οικονομικής ανάκαμψης και περιουσιακό στοιχείο μακροπρόθεσμης αξίας για κάθε χαρτοφυλάκιο. Σε αυτό το πλαίσιο οι απαιτήσεις διαχείρισης τους είναι ιδιαίτερα αυξημένες. Τα νέα ψηφιακά εργαλεία όμως στις μέρες μας αποτελούν «σύμμαχο» και στη περίπτωση αυτή.

Αυτό αναδεικνύει η κα Ρένια Κυδωνοπούλου, Financial Applications Manager, στη SingularLogic η οποία εμπλουτίζει και εξελίσσει συνεχώς το χαρτοφυλάκιό της με λύσεις ψηφιακού μετασχηματισμού, που βοηθούν επιχειρήσεις και οργανισμούς να εφαρμόζουν το στρατηγικό τους σχεδιασμό και να επιτυγχάνουν τους στόχους τους.

«Στον κλάδο των ακινήτων, ο οποίος παρουσιάζει σημαντική ανάπτυξη τα τελευταία χρόνια και έχει αυξανόμενες απαιτήσεις διαχείρισης, η SingularLogic έχοντας πολυετή εμπειρία και εξειδικευμένους συμβούλους στην υλοποίηση έργων ανταποκρίνεται στοχευμένα στις εξειδικευμένες ανάγκες του, με τη λύση CFMS Real Estate η οποία βασίζεται στη σύγχρονη πλατφόρμα Credit Facilities Management System (CFMS), καλύπτει όλο τον κύκλο των εργασιών Διαχείρισης Ακινήτων, είναι επεκτάσιμη και διασυνδέεται με τρίτες εφαρμογές», τονίζει.

Αναλύοντας περαιτέρω τα οφέλη που δημιουργούνται από τη παραπάνω λύση η ίδια σημειώνει πως η εξειδικευμένη εμπειρία της SingularLogic στον κλάδο, της επιτρέπει να προσφέρει τεχνολογικές λύσεις που προσαρμόζονται στις εκάστοτε προκλήσεις που αντιμετωπίζει ο κλάδος, δίνοντας τη δυνατότητα εναρμόνισης και επέκτασής τους στις σύγχρονες απαιτήσεις.

«Η λύση CFMS Real Estate δίνει δυνατότητες αυτοματοποίησης των διαδικασιών, άντλησης πληροφορίας για τα ακίνητα και την απόδοσή τους, παρακολούθησης τεχνικών εργασιών, ελέγχου των χρηματορροών, λογιστικών ενημερώσεων και διαλειτουργικότητας με άλλες εφαρμογές. Διαθέτοντας έναν οργανωμένο τρόπο διαχείρισης της πληροφορίας του ακινήτου, της ιδιοκτησίας και των σχετιζόμενων με αυτήν ενεργειών, το CFMS Real Estate είναι μία σύγχρονη λύση ψηφιακού μετασχηματισμού που επιτρέπει τη μέτρηση της παραγωγικότητας, βελτιώνει την απόδοση και δίνει την δυνατότητα προσαρμογής της επιχειρηματικής προσέγγισης με βάση τα δεδομένα της αγοράς», εξηγεί.

«Επιπρόσθετα, η επιχείρηση μπορεί να επιλέξει να επεκτείνει το CFMS Real Estate με τις υπόλοιπες λύσεις της πλατφόρμας CFMS, όπως Διαχείριση Χρεών, Διαχείριση Leasing Ακινήτων και Διαχείριση Νομικών Υποθέσεων, για να μπορέσει να ισχυροποιήσει ακόμα περισσότερο την αποτελεσματικότητά της, ενώ παράλληλα μπορεί να αξιοποιήσει το σύνολο της λειτουργικότητας της πλατφόρμας CFMS, διαμορφώνοντας ένα σύγχρονο και πλήρες ERP σύστημα, στοχευμένο στις ανάγκες της συγκεκριμένης αγοράς», καταλήγει η κα Κυδωνοπούλου.

Leasing: Μοχλός ανάπτυξης και ευελιξίας για τις επιχειρήσεις

Σύμφωνα με τα τελευταία στοιχεία της Ένωσης Ελληνικών Εταιρειών Χρηματοδοτικής Μίσθωσης, το 2021 κατεγράφη σημαντική άνοδος στις εργασίες.

Ειδικότερα, σημειώθηκε αύξηση κατά 20% των εκταμιεύσεων των Εταιρειών χρηματοδοτικών μισθώσεων συγκριτικά με το προηγούμενο έτος, γεγονός που δημιουργεί μια θετική προοπτική για την ελληνική αγορά χρηματοδοτικής μίσθωσης.

Τα μεγέθη και η επαγγελματική δραστηριότητα
Αναλυτικότερα, οι νέες εργασίες των εταιρειών χρηματοδοτικής μίσθωσης από τα 534,6 εκατ. ευρώ που ήταν το 2020 (+15% από το 2019) έφτασαν το 2021 τα 641,6 εκατ. ευρώ (+20%) ενώ η μείωση των απαιτήσεων των χρηματοδοτικών μισθώσεων κατά 14% (από 3.743,2 εκατ. ευρώ στις 31/12/2020 σε 3.234,9 εκατ. ευρώ στις 31/12/2021) αντικατοπτρίζει την εξυγίανση των μη εξυπηρετούμενων ανοιγμάτων του κλάδου.

Όσον αφορά την Επιχειρηματική Δραστηριότητα, πρωταγωνίστησαν οι κλάδοι των Υπηρεσιών και της Βιομηχανίας με ποσοστά 53,8% και 23,9% αντίστοιχα και ακολούθησε ο κλάδος του Εμπορίου και των Λοιπών Δραστηριοτήτων.

Σχετικά με το είδος των παγίων που χρηματοδοτήθηκαν, τα μεγαλύτερα ποσοστά των νέων εργασιών αφορούν στη χρηματοδότηση μηχανημάτων (36,8%) και ακινήτων (25,7%), ενώ ακολουθούν τα επαγγελματικά οχήματα (16,4%) και τα επιβατικά Ι.Χ. (8,6%). Τέλος, το μικρότερο ποσοστό αφορά στη χρηματοδότηση άλλου είδους εξοπλισμών (8%) και εξοπλισμού γραφείου (4,5%).

Επεκτείνεται ο θεσμός σε ιδιώτες
Καθώς το Leasing επεκτείνεται στην κάλυψη των αναγκών των ιδιωτών, δημιουργεί νέα δεδομένα και προοπτικές. Η αγορά των υπηρεσιών της χρηματοδοτικής μίσθωσης κινητών και ακινήτων δεν αφορά πλέον αποκλειστικά επιχειρήσεις και ελεύθερους επαγγελματίες αλλά απευθύνεται σε όλους τους πολίτες, οι οποίοι επιθυμούν τη χρήση κεφαλαιουχικών αγαθών, κινητών ή ακινήτων, με ολική ή μερική χρηματοδότηση της αξίας τους και χωρίς να δεσμεύσουν τα κεφάλαιά τους ή να καταφύγουν στις κλασικές μορφές δανεισμού. Επιπλέον, οι τρέχουσες οικονομικές συνθήκες, οι σύνθετες ανάγκες των πελατών και τα σύγχρονα εργαλεία ψηφιοποίησης που επηρεάζουν όλες τις εμπλεκόμενες πλευρές συνηγορούν στη νέα εποχή του leasing, μια εποχή όπου σύμφωνα με τις εκτιμήσεις των ειδικών απαιτούνται προσαρμογές σε όλα τα επίπεδα, από τους βασικούς παρόχους (τράπεζες, εταιρείες μίσθωσης οχημάτων), ως και τις άλλες εταιρείες, πελάτες και οντότητες που σχετίζονται με το Leasing.

Ρένια Κυδωνοπούλου
Financial Applications Manager της SingularLogic
«Ο ψηφιακός μετασχηματισμός θα διαδραματίσει κρίσιμο ρόλο στην αγορά, ενώ οι νέες τάσεις στο αυτοκίνητο θα φέρουν και νέα προϊόντα»

Νέες τάσεις στο προσκήνιο
Στο πλαίσιο αυτό συνομιλήσαμε για τις νέες τάσεις με την κα Ρένια Κυδωνοπούλου, Financial Applications Manager, της SingularLogic η οποία εξειδικεύεται στη διαχείριση του Leasing εδώ και 25 χρόνια και έχει υλοποιήσει πολυάριθμα έργα πληροφορικής σε μεγάλες επιχειρήσεις του κλάδου.

«Στη διάρκεια αυτής της πορείας παρακολουθούμε στενά τις τεχνολογικές εξελίξεις και ακούμε προσεκτικά τις απαιτήσεις των πελάτων μας.
Η λύση CFMS Leasing είναι ενσωματωμένη στη σύγχρονη πλατφόρμα Credit Facilities Management System (CFMS), και παρέχει στις επιχειρήσεις του κλάδου τη δυνατότητα να:
1) Ομογενοποιούν, αυτοματοποιούν και αναπτύσσουν με ευελιξία τις επιχειρηματικές διαδικασίες,
2) Παράγουν πολλαπλά σενάρια με ειδικά κριτήρια ανά πελάτη,
3) Παρέχουν αναλυτική πληροφόρηση σε όλα τα επίπεδα και τα μεγέθη, ώστε η εταιρεία να ανταποκρίνεται στις απαιτήσεις όλων των φορέων και ελεγκτικών μηχανισμών,
4) Διαχειρίζονται τους πελάτες σε περίπτωση αδυναμίας πληρωμής των υποχρεώσεών τους,
5) Επικοινωνούν ψηφιακά όλες τις απαιτούμενες πληροφορίες,
6) Ελέγχουν τους δείκτες απόδοσης των επιχειρηματικών διαδικασιών,
7) Προσφέρουν έγκαιρη και αξιόπιστη συμμόρφωση με το κανονιστικό πλαίσιο που αναπροσαρμόζεται δυναμικά», σημείωσε, περιγράφοντας τα πλεονεκτήματα που διαφοροποιούν την εταιρεία από τον ανταγωνισμό.

Από την άλλη πλευρά, σύμφωνα με την κα Κυδωνοπούλου, ο ψηφιακός μετασχηματισμός θα διαδραματίσει κρίσιμο ρόλο στην αγορά, ενώ οι νέες τάσεις στο αυτοκίνητο θα φέρουν και νέα προϊόντα.

Επιπρόσθετα, οι εταιρείες χρηματοδοτικής μίσθωσης καλούνται να προσαρμόσουν τις λειτουργίες τους με φόντο τις νέες ανάγκες των ιδιωτών.

«Διανύουμε μια περίοδο όπου έρχονται μεγάλες αλλαγές στην αγορά στο χώρο του Leasing. Δόθηκε πλέον η δυνατότητα της χρήσης χρηματοδοτικών μισθώσεων και στους ιδιώτες επομένως, οι εταιρείες του χώρου θα χρειαστούν άμεσα αρκετές προσαρμογές στις διαδικασίες των προσφορών, αιτημάτων και λειτουργιών τους. Επίσης, στο χώρο του leasing αυτοκινήτων, με δεδομένη την αλλαγή της τεχνολογίας στα καύσιμα, καθώς και την τάση μείωσης των λειτουργικών δαπανών, διαθέτουν νέα προϊόντα για την εξυπηρέτηση των καταναλωτών όπως green cars, car sharing, car pooling.

Στη σημερινή εποχή ο ψηφιακός μετασχηματισμός επιβάλλει την παροχή άμεσης πληροφόρησης σε σχέση με τα αιτήματα και τις δραστηριότητες του πελάτη, ενδυναμώνοντας έτσι τη σχέση της εταιρείας μαζί του.

Με τη χρήση των σύγχρονων εργαλείων ψηφιοποίησης, η παρακολούθηση και επομένως η βελτίωση της απόκρισης των διαδικασιών, θα δώσει το μεγάλο ανταγωνιστικό πλεονέκτημα στις εταιρείες του κλάδου. Το ίδιο θα συμβεί και με την ανάπτυξη μοντέλων διεπαφών υψηλής απόκρισης και σταθερότητας, όπως είναι η επικοινωνία με ΑΑΔΕ και με DIAS payments», τονίζει χαρακτηριστικά.

Cross selling και νέες υπηρεσίες από εταιρείες
Σήμερα, και άλλοι οργανισμοί που σχετίζονται με την αγορά Leasing προχωρούν σε προσαρμογές που θα ωφελήσουν τόσο τους ίδιους όσο και τους καταναλωτές.

Για παράδειγμα, η Cityzen που πρωταγωνιστεί στις αυξημένες ανάγκες parking/στάθμευσης έχει εφαρμόσει στην πράξη την έννοια της Βιώσιμης Κινητικότητας, μετατρέποντας σταδιακά τους χώρους στάθμευσης του δικτύου της, σε κόμβους κινητικότητας (mobility hubs).

Πλέον, 12 χώροι στάθμευσης σε 4 πόλεις (Αθήνα, Θεσσαλονίκη, Βόλο, Χανιά) λειτουργούν και ως κόμβοι κινητικότητας για στόλους αυτοκινήτων εταιρειών leasing.

Νίκος Καρακώστας
Commercial Consultant της Cityzen
«Η Cityzen αναλαμβάνει τη διαδικασία παράδοσης/παραλαβής των αυτοκινήτων και αναβαθμίζει την εμπειρία του πελάτη, προσφέροντας επιπλέον υπηρεσίες»

Όπως αναφέρει ο κ. Νίκος Καρακώστας, Commercial Consultant της εταιρείας, η Cityzen αναλαμβάνει τη διαδικασία παράδοσης/παραλαβής των αυτοκινήτων και αναβαθμίζει την εμπειρία του πελάτη, προσφέροντας επιπλέον υπηρεσίες: Στάθμευση οχημάτων σε θέσεις αποκλειστικής χρήσης, Υπηρεσίες πλυσίματος οχημάτων σε επιλεγμένους σταθμούς εντός Αττικής, Υπηρεσία Valet: μεταφορά ή αντικατάσταση οχημάτων και παραλαβή / παράδοση από τον χώρο των πελατών, Υπηρεσίες ελέγχου/επιθεώρησης οχημάτων, Φόρτιση ηλεκτρικών οχημάτων
«Oι εταιρείες leasing που επιλέγουν τη Cityzen ως συνεργάτη απολαμβάνουν την ευελιξία της να προσφέρει εξειδικευμένες λύσεις ενώ αναγνωρίζουν ταυτόχρονα τα οφέλη που προσφέρει ένα δίκτυο χώρων στάθμευσης στη διαδικασία παραλαβής-παράδοσης οχημάτων, βελτιώνοντας έτσι την εμπειρία του τελικού πελάτη», τονίζει ο κ. Καρακώστας
Ακίνητα & Leasing: Ένα νέο κεφάλαιο με την είσοδο των ιδιωτών – Λύση για τα «κόκκινα» δάνεια, «ανάχωμα» για τους πλειστηριασμούς και ρευστότητα για την κτηματαγορά
Όπως προαναφέρθηκε, μια εντελώς νέα προοπτική δημιουργείται από το γεγονός το leasing ακινήτων θα αφορά πλέον και τους ιδιώτες, μετά την υπερψήφιση σχετικής τροπολογίας στο νέο Αναπτυξιακό Νόμο.

Για το λόγο αυτό, συνομιλήσαμε με τον κ. Θεμιστοκλή Μπάκα, Πρόεδρο του Πανελλαδικού Δικτύου E-Real Estates, ο οποίος ανέδειξε τα οφέλη του leasing στην αγορά ενώ σημείωσε, μεταξύ άλλων, πως η εξέλιξη αυτή μπορεί να αποτελέσει «ανάχωμα» ιδιαίτερα στον εκπλειστηριασμό κατοικιών πρώτης κατοικίας.

«Η τροπολογία στοχεύει τόσο να αποτελέσει λύση για τα «κόκκινα» δάνεια όσο και να βοηθήσει τη ρευστότητα στην κτηματαγορά μια εποχή που η ζήτηση για αγορά κατοικίας έχει επανέλθει δυναμικά. Ένα μέτρο πρωτοποριακό για την ελληνική οικονομία, το οποίο το έχουμε πολλάκις τονίσει ήδη από τον Οκτώβριο του 2019 σε σχετικές έρευνές μας ως λύση για τα κόκκινα δάνεια και αύξηση της ρευστότητας στην κτηματαγορά.

Θεμιστοκλής Μπάκας
Πρόεδρος του Πανελλαδικού Δικτύου E-Real Estates
«Η υιοθέτηση του leasing – χρηματοδοτική μίσθωση ως εναλλακτική μορφή χρηματοδότησης για κατοικίες ιδιωτών θα αποτελέσει καταλυτικό μοχλό ανάπτυξης και ρευστότητας στη κτηματαγορά»

Δίνει τη δυνατότητα στον δανειολήπτη με δάνεια σε καθυστέρηση να μπορεί να μεταβιβάζει την κυριότητα του ακινήτου στο ίδρυμα υπογράφοντας σύμβαση ενοικίασης/χρηματοδοτικής μίσθωσης για ορισμένη ελάχιστη χρονική περίοδο. Η εν λόγω λύση προβλέπεται στον Κώδικα Δεοντολογίας των Τραπεζών για τη διαχείριση των μη εξυπηρετούμενων ιδιωτικών οφειλών, προσφέροντας περισσότερες εναλλακτικές λύσεις στους δανειολήπτες μη εξυπηρετούμενων δανείων», εξηγεί ο κ. Μπάκας.

Ειδικότερα όπως τονίζει ο ίδιος: «σύμφωνα με δηλώσεις του επικεφαλής εταιρείας διαχείρισης απαιτήσεων, 50.000 ακίνητα θα διατίθενται μέσω πλειστηριασμών κάθε χρόνο για την επόμενη πενταετία σε τιμές μειωμένες ακόμη και 35% από τις τιμές της ελεύθερης αγοράς σύμφωνα με πρόσφατη διάταξη του Υπουργείου Δικαιοσύνης.

Η άνωθεν τροπολογία που κατατέθηκε στη Βουλή τη Παρασκευή, μπορεί να αποτελέσει «ανάχωμα» ή/και λύση ιδιαίτερα στους πλειστηριασμούς στις περιπτώσεις πρώτης κατοικίας, αν φυσικά οι δανειολήπτες επιθυμούν είτε να διαμείνουν στη κατοικία τους, είτε να τους δοθεί μια δεύτερη ευκαιρία να μην χάσουν το ακίνητο τους εφόσον τους δίνετε η δυνατότητα επαναγοράς στη λήξη της σύμβασης ή και νωρίτερα αυτής.

Κρίσιμα ερωτήματα προς διευκρίνιση
Από την άλλη πλευρά, ο κ. Μπάκας τονίζει πως απαιτούνται διευκρινίσεις για την εύρυθμη λειτουργία της αγοράς. Συγεκριμένα:
Σε ποια αξία θα καταβάλλεται η δόση του leasing. Στην εμπορική αξία του ακινήτου ή στο υπολειπόμενο ποσό της οφειλής του δανειολήπτη;
Πως θα ορίζεται η αξία του ακινήτου στη περίπτωση επαναγοράς στη λήξη της σύμβασης ή και νωρίτερα αυτής;

Μέτρο ρευστότητας για την κτηματαγορά σε όσους δεν διαθέτουν την ιδία συμμετοχή ύψους 20%-30% που ζητούν τα τραπεζικά ιδρύματα για τη χορήγηση στεγαστικών δανείων.
Σύμφωνα με τον κ. Μπάκα, τα τραπεζικά ιδρύματα ή/και οι εταιρείες leasing , θα μπορούσαν για τους εγχώριους ενδιαφερόμενους αγοραστές κατοικίας που πληρούν τις τραπεζικές προϋποθέσεις χορήγησης στεγαστικού δανείου αλλά δεν διαθέτουν την ιδία συμμετοχή 20%-30% (ελάχιστοι είναι οι ενδιαφερόμενοι εγχώριοι αγοραστές – ιδιαίτερα οι νέοι ηλικιακά που κατάφεραν να προβούν σε αποταμίευση εν μέσω οικονομικής κρίσης 10 ετών), να υιοθετήσουν το leasing – χρηματοδοτική μίσθωση ως εναλλακτική μορφή χρηματοδότησης για κατοικίες ιδιωτών κυρίως για ακίνητα που διαθέτουν στα χαρτοφυλάκια τους .
Ουσιαστικά το leasing λειτουργεί σε πολλές περιπτώσεις ως μέσο αντιμετώπισης της έλλειψης ρευστότητας του πελάτη που αδυνατεί να δανειστεί ή να καταβάλλει ένα ποσό για αγορά ακινήτου που είναι απαραίτητο (π.χ. ιδία συμμετοχή 20%-25 % στα στεγαστικά δάνεια ιδιωτών).
«Η υιοθέτηση του leasing – χρηματοδοτική μίσθωση ως εναλλακτική μορφή χρηματοδότησης για κατοικίες ιδιωτών θα αποτελέσει καταλυτικό μοχλό ανάπτυξης και ρευστότητας στη κτηματαγορά, αυξάνοντας την οικοδομική δραστηριότητα, δημιουργώντας νέες θέσεις εργασίας, ισορροπώντας τις ζητούμενες τιμές μίσθωσης, και παράλληλα θα βοηθήσει τα νέα ζευγάρια που πληρούν τα τραπεζικά κριτήρια δανειοδότησης και δεν διαθέτουν αποταμιεύσεις, να προβούν σε αγορά κατοικίας», καταλήγει ο κ. Μπάκας.

Ασφαλιστικές Εταιρείες: Πως διαμορφώνεται η εικόνα του κλάδου σήμερα

Οι μεγάλες επιχειρηματικές συμφωνίες των τελευταίων χρόνων έθεσαν τον κλάδο στο προσκήνιο, δημιουργώντας νέες ισορροπίες, συμμαχίες και οικονομικές κλίμακος ενώ οδηγούμαστε σε περαιτέρω συγκέντρωση. Πολυεθνικοί όμιλοι επαναπροσδιορίζουν τη στρατηγική τους στόχευση, εταιρείες δίνουν έμφαση σε συγκεκριμένους κλάδους ασφάλισης ενώ σύμφωνα με ανθρώπους της αγοράς κρίσιμο παράγοντα των εξελίξεων που δρομολογούνται συνιστά και η ανάγκη για μεγάλες επενδύσεις στον ψηφιακό μετασχηματισμό όπως και η απαραίτητη για κάθε εταιρεία, λόγω του αυστηρού εποπτικού πλαισίου Solvency II, υψηλή κεφαλαιακή επάρκεια. Σήμερα, σύμφωνα με τα στοιχεία της ΤτΕ, οι 5 μεγαλύτερες ασφαλιστικές επιχειρήσεις στην Ελλάδα που δραστηριοποιούνται στον κλάδο ζωής και κατά ζημιών κατέχουν μερίδιο 81% της αγοράς σε όρους τεχνικών προβλέψεων, ενώ οι 5 μεγαλύτερες ασφαλιστικές επιχειρήσεις που δραστηριοποιούνται στις ασφαλίσεις κατά ζημιών, σε όρους ακαθάριστων εγγεγραμμένων ασφαλίστρων, κατέχουν μερίδιο που ανέρχεται σε 46% της αγοράς ιδιωτικής ασφάλισης.

Από την άλλη πλευρά, εστιάζοντας στη πορεία των εργασιών και τις προοπτικές του κλάδου, η αγορά όπως είθισται έρχεται σε ευθεία συνάρτηση με τη πορεία της εγχώριας οικονομίας. Ως εκ τούτου, το 2021 ήταν μια σημαντική χρονιά ανάκαμψης.

Σύμφωνα με τα στοιχεία της ΕΑΕΕ, η ασφαλιστική παραγωγή διαμορφώθηκε στα 4,26 δισ ευρώ καταγράφοντας τη μεγαλύτερη ασφαλιστική παραγωγή της τελευταίας 10ετίας. Οι ασφαλίσεις ζωής σημείωσαν άνοδο 10% και διαμορφώθηκαν στα 2 δις. ευρώ. Οι ασφαλίσεις κατά ζημιών (Γενικές Ασφαλίσεις) διαμορφώθηκαν στα 2,26 δις ευρώ με άνοδο 5,7%. Ξεχώρισε η πολύ μεγάλη άνοδος στα προϊόντα Ζωής συνδεμένα με επενδύσεις (Unit Linked) που αποτελούν μια εναλλακτική λύση για αποδόσεις σε περιόδους μηδενικών επιτοκίων: Κατέγραψαν άνοδο 57,7% το 2021 με συνολική παραγωγή στα 630 εκατ. ευρώ.

Στον αντίποδα, οι «παρενέργειες» της πανδημίας, της ενεργειακής κρίσης, της ανασφάλειας για το μέλλον της οικονομίας και οι επιπτώσεις του πολέμου στην Ουκρανία είναι στοιχεία ορατά που αποτυπώνονται ήδη στη παραγωγή ασφαλίστρων των πρώτων μηνών. Ενδεικτικά, η συνολική παραγωγή το πρώτο τρίμηνο (Ιανουάριος – Μάρτιος) σε σχέση με την αντίστοιχη περυσινή περίοδο χάνει έδαφος κατά 1,3%, λόγω των πιέσεων στο κλάδο Ζωής (-9,7%), ενώ αντίθετα με θετικό πρόσημο (+6,5%) κινούνται οι Ασφαλίσεις κατά Ζημιών. Αναφορικά με τις προοπτικές, οι κίνδυνοι που ελλοχεύουν για τον όγκο των εργασιών είναι αρκετοί, λόγω της έκρηξης του κόστους σε νοικοκυριά και επιχειρήσεις και της ενδεχόμενης μείωσης στην αγοραστική δαπάνη. Την ίδια ώρα, οι πληθωριστικές πιέσεις ανεβάζουν το κόστος των αποζημιώσεων που καταβάλλουν οι ασφαλιστικές εταιρείες για την αποκατάσταση ζημιών, σύμφωνα με ανθρώπους της αγοράς.

Επίσης, η πιθανή αναβλητικότητα, λόγω της συγκυρίας, σε έργα κατασκευών-υποδομών ή άλλες επενδύσεις μπορεί να οδηγήσει σε μείωση της ασφαλιστέας ύλης.

Ψηφιακός Μετασχηματισμός – Βιώσιμη Ανάπτυξη
Από την άλλη πλευρά, σε πλήρη εξέλιξη βρίσκεται ο ψηφιακός μετασχηματισμός στο ασφαλιστικό κλάδο, απόρροια των αναγκών που δημιούργησε τόσο η πανδημία όσο και οι ευρύτερες τεχνολογικές εξελίξεις.

Οι αλλαγές εκτείνονται σε όλους τους τομείς: back office διαδικασίες, λειτουργίες που συνδέονται άμεσα με συνεργάτες, πελάτες και καινοτόμα προϊόντα, underwriting, τρόπους και αμεσότητα στη καταβολή αποζημιώσεων κ.α. Την ίδια ώρα, ο ασφαλιστικός κλάδος αποτελεί από τους πιο βασικούς πυλώνες προς μια βιώσιμη χρηματοδότηση και ανάπτυξη, αν αναλογιστεί κανείς πως αποτελεί ένα κορυφαίο θεσμικό επενδυτή, με επενδύσεις άνω των 10 τρις. ευρώ, σύμφωνα με στοιχεία της Insurance Europe.

Σημειώνεται δε πως, ο ασφαλιστικός κλάδος μπορεί επίσης, πέραν της ιδιότητας του επενδυτή, να συμβάλει στη βιώσιμη ανάπτυξη και με την ιδιότητα του παρόχου προστασία έναντι κινδύνων (κλιματική κρίση, φυσικές καταστροφές κλπ)

Σήμερα, σύμφωνα με τις νέες ευρωπαϊκές νομοθεσίες (SFDR) που σχετίζονται με την Βιώσιμη Ανάπτυξη, οι ασφαλιστικές εταιρείες που διαθέτουν επενδυτικά προϊόντα καλούνται να λειτουργήσουν υπό νέα, αυστηρά και απαιτητικά κριτήρια ESG, δημιουργώντας επενδυτικά χαρτοφυλάκια βασισμένα σε ποιοτικούς και ποσοτικούς δείκτες βιωσιμότητας και αειφόρου ανάπτυξης.

Για τις ανάγκες του αφιερώματος στον ασφαλιστικό κλάδο, το Finance Pro παραθέτει την οπτική σημαντικών παραγόντων και στελεχών της αγοράς γύρω από το ψηφιακό μετασχηματισμό, το κανονισμό SFDR και τις προοπτικές εν μέσω των τρεχουσών συνθηκών.


Ιωάννης Παν. Βοτσαρίδης Πρόεδρος & Διευθύνων Σύμβουλος INTERLIFE Α.Α.Ε.Γ.Α.

Παρά τις διεθνείς προκλήσεις ελπίζουμε σε θετικά αποτελέσματα για τον κλάδο το 2022
«Σύμφωνα με το ΔΝΤ, μακροπρόθεσμα ο πόλεμος στην Ουκρανία, ανεξάρτητα από την έκβασή του, αναμένεται να αλλάξει ριζικά την παγκόσμια Οικονομική και Γεωπολιτική τάξη πραγμάτων, ενώ οι κραδασμοί του θα είναι αισθητοί για τα επόμενα 2-3 χρόνια» τονίζει στο Finance Pro ο Ιωάννης Βοτσαρίδης. «Η απειλή του λεγόμενου «στασιμοπληθωρισμού» (συνδυασμός υψηλού Πληθωρισμού και χαμηλής Ανάπτυξης) είναι εδώ. Ας δούμε, όμως, ρεαλιστικά, χωρίς ωραιοποιήσεις, αλλά και χωρίς πανικό και δραματοποιήσεις, πως διαμορφώνεται το τοπίο ειδικότερα για τη χώρα μας.» σημειώνει.
Με δεδομένο ότι τέτοιες γενικευμένες Παγκόσμιες Κρίσεις χτυπούν πιο επώδυνα τις αδύναμες Οικονομίες, η Ελλάδα, έχοντας άμεση έκθεση στην Ενέργεια, τον Τουρισμό, το Εμπόριο και με ένα πολύ επιβαρυμένο – από την Πανδημία – και δυσθεώρητο Δημόσιο Χρέος, θα αισθανθεί πολύ πιο αυξημένη την πίεση. Όσον αφορά τον Ασφαλιστικό Κλάδο, όλοι γνωρίζουμε ότι η πορεία του εξαρτάται άμεσα από την πορεία του ΑΕΠ της χώρας.
Οι μειωμένες εκτιμήσεις για την άνοδο του ΑΕΠ το 2022 αναμένεται να επηρεάσουν μεν την Ασφαλιστική Αγορά, αλλά, εφ’ όσον το πρόσημο παραμένει θετικό, θετικά αποτελέσματα ελπίζουμε και για τον Κλάδο μας.
Ωστόσο, η αύξηση των τιμών της Ενέργειας και ορισμένων κατηγοριών Πρώτων Υλών και Βιομηχανικών Προϊόντων είναι πολύ πιθανόν να αυξήσουν το κόστος Δαπανών για τον Κλάδο των Ασφαλίσεων και κατά συνέπεια το ύψος της Κερδοφορίας των Εταιρειών.
Αντίστοιχα, ανησυχίες εκφράζονται και για την πορεία των Χρηματοοικονομικών Επενδύσεων στη χώρα μας, γεγονός που επηρεάζει άμεσα τις Ασφαλιστικές Εταιρείες, οι οποίες είναι Εταιρείες Χρηματοπιστωτικού Ενδιαφέροντος» προσθέτει.


Νίκος Ζάχος Γενικός Διευθυντής «NP Ασφαλιστική Α.Ε.Α.Ε.»

Η νέα ψηφιακή εποχή αποτελεί το μεγάλο όπλο των εταιρειών
Μιλώντας για τη πορεία του ψηφιακού μετασχηματισμού στον ασφαλιστικό κλάδο ο Νίκος Ζάχος σημειώνει πως είναι ταχύτατη και ουσιαστικά αποτελεί το μεγάλο όπλο των παραδοσιακών ασφαλιστικών επιχειρήσεων, έναντι των νέων μορφών ψηφιακών ασφαλίσεων. «Οι πολύ μεγάλες επενδύσεις που γίνονται στην τεχνολογία, κυρίως αφορούν στην ασφάλεια των συστημάτων και των υποδομών, στην ταχύτητα του δικτύου, στις ηλεκτρονικές πληρωμές για περιορισμό του κόστους, στα παραγωγικά ψηφιακά εργαλεία για την ανάληψη κινδύνων και στα σύγχρονα μέσα εκπαίδευσης και διεξαγωγής εξετάσεων πιστοποίησης. Η NP Ασφαλιστική είναι μία ταχύτατα αναπτυσσόμενη εταιρία που μέσα στα 19 χρόνια της λειτουργίας της, έχει πολλαπλασιάσει τα αποτελέσματά της και έχει ενσωματώσει την ιδέα του ψηφιακού μετασχηματισμού στις λειτουργίες της Εταιρίας, με στόχο την παροχή χρήσιμων τεχνολογικών εργαλείων, για την μεγιστοποίηση της παραγωγής των συνεργατών της», τονίζει. Αν και η ‘’NP Ασφαλιστική Α.Ε.Α.Ε.’’ δεν υπάγεται στον κανονισμό SFDR, καθώς δεν διαθέτει επενδυτικά προϊόντα ο ίδιος σημειώνει: «Θεωρούμε ότι ο κανονισμός αυτός έχει ως στόχο να αυξήσει την διαφάνεια στη λήψη επενδυτικών αποφάσεων, με στόχο να επιτυγχάνουν οι ασφαλιστικές την αειφόρο ανάπτυξη τους. Οι μεγάλοι όμιλοι που ασκούν τον κλάδο ζωής και διαθέτουν σύνθετα επενδυτικά προϊόντα, αναμένεται να λειτουργήσουν προς την κατεύθυνση δημιουργίας επενδυτικών χαρτοφυλακίων, βασισμένων σε ποιοτικούς και ποσοτικούς δείκτες βιωσιμότητας και αειφόρου ανάπτυξης». Αναφερόμενος στη σημερινή κατάσταση στον κλάδο, υπογραμμίζει: «Η πανδημία επέφερε σοβαρές αλλαγές στην ασφάλιση και δημιούργησε νέα ερωτηματικά πάνω σε ζητήματα ασφάλισης υγείας αλλά και γενικών ασφαλίσεων. Σε ότι αφορά τις γενικές ασφαλίσεις, τέθηκαν στο τραπέζι θέματα που αφορούσαν την διατηρησιμότητα των συμβολαίων και την συνέχιση των εργασιών, καθώς και νέου τύπου ασφαλίσεις έναντι των πανδημιών. Το τράνταγμα που δημιούργησε η πανδημία στην ασφαλιστική αγορά, συνεχίστηκε από την ενεργειακή και πληθωριστική κρίση που δημιούργησε η εισβολή στην Ουκρανία, που σαφέστατα επηρεάζουν άμεσα και έμμεσα τα αποτελέσματα των ασφαλιστικών εταιριών. Στην Ελλάδα, εκτός από τη διπλή κρίση που αντιμετωπίζουμε, ο ασφαλιστικός κλάδος βιώνει την συγκέντρωση εταιριών και η ‘επόμενη ημέρα’ θα έχει τα δικά της ξεχωριστά χαρακτηριστικά» τονίζει.


Φίλιππος Κάσσος Partner, Audit, KPMG στην Ελλάδα

Προβληματίζει τις διοικήσεις ο νέος κανονισμός SFDR
Ο ψηφιακός μετασχηματισμός αλλάζει την εμπειρία του πελάτη, ενώ η τεχνητή νοημοσύνη αναμένεται να κυριαρχήσει στο μέλλον στη διαδικασία των αποζημιώσεων, σύμφωνα με τον Φίλιππο Κάσσο.

Μιλώντας για τον κανονισμό SFDR εκτίμησε πως θα δυσκολέψει κάποιες διοικήσεις, ενώ τόνισε πως η αγορά χρειάζεται να ακούσει «καλά νέα» στην οικονομία ώστε να επιτευχθεί η πολυπόθητη μεγέθυνση του κλάδου.

Συγκεκριμένα, επεσήμανε: «Το τελευταίο διάστημα έχουμε αρχίσει να διαβάζουμε ολοένα κα συχνότερα ανακοινώσεις εταιρειών για τις πρωτοβουλίες ή και την πρόοδο τους προς τον ψηφιακό μετασχηματισμό που αποδεικνύει και την αναγκαιότητα της στρατηγικής αυτής.

Η εμπειρία του πελάτη στις συναλλαγές του θα είναι εντελώς διαφορετική από αυτή που είχαμε συνηθίσει οι παλαιότεροι, ενώ η χρήση της τεχνητής νοημοσύνης αναμένεται να κυριαρχήσει στην διαδικασία των αποζημιώσεων.

Θεωρώ ωστόσο, ότι ακόμη είμαστε στην αρχή του ταξιδιού, ενώ αποτελεί συνείδηση ότι το συγκριτικό πλεονέκτημα για την επόμενη μέρα κρύβεται στον ψηφιακό μετασχηματισμό.

Οι αλλαγές που επιφέρουν στην λειτουργία των επιχειρήσεων οι κανονισμοί ESG αναμένεται να απασχολήσουν έντονα την αγορά το επόμενο διάστημα, με την συζήτηση να έχει ήδη ξεκινήσει.

Η KPMG στην Ελλάδα είναι στους πρωτοπόρους και στο θέμα αυτό.Ο κανονισμός SFDR που αναφέρεται στην ενίσχυση της διαφάνειας στις επενδύσεις για την εξέταση του κινδύνου βιωσιμότητας στις πολιτικές των εταιρειών, αναμένεται να προβληματίσει σημαντικά μέρος της αγοράς και να φέρει σε «δύσκολη θέση» διοικήσεις και μετόχους όπου οι επενδυτικές πολιτικές έχουν ως αποκλειστικό στόχο την υψηλότερη απόδοση.

Η πορεία της ασφαλιστικής αγοράς και οι προοπτικές της συνδέονται άρρηκτα και με την πορεία της οικονομίας. Οποιοιδήποτε πόροι στερούνται από τον καταναλωτή για κάλυψη βασικών αναγκών, όπως σίτιση, στέγαση και μετακίνηση, αντανακλούν στις προοπτικές άλλων κλάδων, όπως η ιδιωτική ασφάλιση. Αντιστοίχως και σε άλλους τομείς, η Ιδιωτική Ασφάλιση χρειάζεται «καλά νέα» στην οικονομία, οπότε όσο αυτά καθυστερούν, τόσο θα καθυστερεί και οι πολυπόθητη μεγέθυνση».


Ηλίας Ρήγας CFO – Generali Hellas

Ψηφιοποίηση με «Human Touch»
«Ως ένας σύγχρονος και παγκόσμιος ηγετικός ασφαλιστικός οργανισμός, η Generali έθεσε πολύ νωρίς τον ψηφιακό μετασχηματισμό στο επίκεντρο του στρατηγικού της σχεδιασμού» τονίζει ο Ηλίας Ρήγας. «Η προτεραιοποίηση αυτή, μας δίνει σαφές προβάδισμα έναντι του ανταγωνισμού αλλά και μας διαφοροποιεί από αυτόν χάρις στον ανθρώπινο τρόπο αξιοποίησης των ωφελημάτων που προσφέρει η ψηφιοποίηση, αυτό που στην Generali ονομάζουμε “human touch” και βρίσκεται στον πυρήνα του αξιακού μας συστήματος. Καθώς η όλη διαδικασία του μετασχηματισμού σήμερα βρίσκεται σε πλήρη εξέλιξη, πολύ σύντομα θα είμαστε σε θέση να αξιοποιήσουμε το σύνολο των δυνατοτήτων που προσφέρει αναβαθμίζοντας περαιτέρω την ποιότητα των παρεχόμενων υπηρεσιών» σημειώνει.

«Αντίστοιχα, σε ό,τι αφορά την ενσωμάτωση του Κανονισμού Αειφορίας στις δραστηριότητες των Χρηματοπιστωτικών Ιδρυμάτων, η Generali παρακολουθώντας στενά τους κινδύνους που συνδέονται με την κλιματική αλλαγή είχε ήδη προχωρήσει σε μια σειρά προπαρασκευαστικές ενέργειες που καταγράφονται στον σχεδιασμό της εταιρικής της διακυβέρνησης, με αποτέλεσμα η συμμόρφωση με τις οδηγίες SFDR να θεωρηθεί φυσική συνέχεια των όσων είχαν προηγηθεί.

Ασφαλώς, τόσο η συνεχιζόμενη πανδημία όσο και οι εξελίξεις στην Ουκρανία έχουν αλλάξει το μακροοικονομικό περιβάλλον με άμεσες συνέπειες σε οικονομία, κοινωνία και γεωπολιτική.
Ωστόσο, οι εσωτερικές μας διαδικασίες αντιμετώπισης κινδύνων καθώς και το εποπτικό πλαίσιο του ασφαλιστικού τομέα που λειτουργεί διορθωτικά και ταυτόχρονα προστατευτικά για τη λειτουργία του συστήματος, δείχνουν στοιχεία ιδιαίτερης ανθεκτικότητας» προσθέτει.


Γιώργος Γκούσκος Διευθυντής Προϋπολογισμου & Χρημ/Κων Αναφορών, Ευρωπαϊκή Πίστη Α.Ε.Γ.Α.

Έχουμε μεταβεί σε νέα ψηφιακή εποχή
«Τα τελευταία χρόνια, όπως όλα δείχνουν, ο ψηφιακός μετασχηματισμός επιφέρει ριζικές αλλαγές και εισάγει νέες ανάγκες στην εγχώρια Ασφαλιστική πραγματικότητα μας λέει ο Γιώργος Γκούσκος. «Η Ευρωπαϊκή Πίστη, έχει μεταβεί ήδη στη νέα ψηφιακή εποχή, έχοντας ολοκληρώσει μια σειρά σημαντικών έργων ψηφιακού μετασχηματισμού. Το σημαντικότερο εξ αυτών, ήταν η ολοκλήρωση του έργου ψηφιακού μετασχηματισμού του συνόλου των οικονομικών υπηρεσιών της, με την εγκατάσταση και υλοποίηση της εφαρμογής SAP S/4HΑΝΑ» σημειώνει.
Ακόμη, σημαντικές αλλαγές εκτιμάται ότι θα επιφέρει και η εφαρμογή του Ευρωπαϊκού Κανονισμού SFDR, κυρίως ως προς τη διαδικασία λήψης επενδυτικών αποφάσεων, καθώς και στην εξέταση των κινδύνων που σχετίζονται με τη Βιωσιμότητα. Η Ευρωπαϊκή Πίστη, επιμετρά τακτικά τους κινδύνους Βιωσιμότητας και αναζητά «Πράσινες» επενδύσεις, έχοντας πάντα ως γνώμονα τη διαρκή προσφορά στην Κοινωνία και το σεβασμό στο Περιβάλλον. «Τέλος, αν και το 2021 ήταν ένα αισιόδοξο έτος για την εγχώρια Ασφαλιστική Αγορά, παρουσιάζοντας ανάπτυξη κοντά στο 7,7%, οι εξελίξεις των τελευταίων ετών, έχουν επηρεάσει πολύεπίπεδα τόσο την εγχώρια οικονομική δραστηριότητα, όσο και την Ασφαλιστική αγορά, εκτιμώντας πως οι συνέπειες θα γίνονται περισσότερο ορατές τα επόμενα χρόνια» προσθέτει.


Βασίλης Μπαρμπαρής Chief Finance & Risk Officer insurancemarket.gr

Οι ασφαλιστικές εταιρείες «τρέχουν» μεγάλα έργα ψηφιοποίησης
«Η ψηφιακή επανάσταση που έχει ξεκινήσει στην Ελλάδα τα τελευταία χρόνια γνωρίζει μεγάλη επιτάχυνση, δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι η ψηφιοποίηση είναι πλέον μονόδρομος για όλες τις εταιρίες και όλους του κλάδους», τονίζει ο Βασίλης Μπαρμπαρής, της insurancemarket.gr, της μεγαλύτερης ιστοσελίδας σύγκρισης και αγοράς ασφαλιστικών προϊόντων στην Ελλάδα.

Όπως εξηγεί: «στον ασφαλιστικό κλάδο είδαμε το πρώτο κύμα του ψηφιακού μετασχηματισμού 4 – 5 χρόνια πριν από ελάχιστες εταιρίες, μετρημένες στα δάχτυλα του ενός χεριού. Οι εταιρείες οι οποίες είχαν ήδη κάνει βήματα και επενδύσεις προς τον ψηφιακό τους μετασχηματισμό, είδαν αύξηση των εργασιών τους παρ’ όλες τις κοινωνικές δυσκολίες και τις οικονομικές προκλήσεις.
Σήμερα και μετά την πανδημία αν όχι όλες, το 90% των ασφαλιστικών εταιριών τρέχει μεγάλα εσωτερικά έργα ψηφιοποίησης με στόχο γρηγορότερες διαδικασίες αλλά και την αύξηση της παραγωγής και νέων πωλήσεων.

Η γενικότερη οικονομική κρίση αυτής της εποχής επιβάλει νέες ψηφιακές λειτουργίες και υπηρεσίες προς όφελος του καταναλωτή.

Σήμερα, στο insurancemarket.gr προσπαθούμε να καταλάβουμε πιο ουσιαστικά τις ανάγκες των πελατών μας και να τους προσφέρουμε ακόμα καλύτερες επιλογές προϊόντων αλλά και εξοικονόμησης, αξιοποιώντας πολύπλοκα μοντέλα μηχανικής μάθησης» σημειώνει.


 

e-payments: Αλλάζουν το τοπίο οι άμεσες πληρωμές

Ωστόσο, κρίσιμοι παράγοντες έρχονται να ενισχύσουν τα νέα μοντέλα πληρωμών. Καταλύτης σε αυτή την εξέλιξη αποτέλεσαν τα περιοριστικά μέτρα και οι συνέπειες της πανδημίας, ενώ η ραγδαία αύξηση της τεχνολογίας, των ψηφιακών εργαλείων και της εκπαίδευσης των χρηστών σε αυτά συνηγορούν σε μια ακόμη μεγαλύτερη άνοδο των e-payments στο άμεσο μέλλον.

Στο επίκεντρο οι άμεσες πληρωμές
Είναι γεγονός ότι η τεχνολογική εξέλιξη στον χρηματοοικονομικό τομέα έχει αποκτήσει νέα δυναμική τα τελευταία χρόνια.

Οι ηλεκτρονικές συναλλαγές – πληρωμές μπαίνουν πλέον σε νέα διάσταση, ανταποκρινόμενες στις διαρκώς αυξανόμενες απαιτήσεις για αμεσότητα στις σχετικές διαδικασίες.

Η δυνατότητα να πραγματοποιούμε συναλλαγές σε πραγματικό χρόνο, με ταυτόχρονο και οριστικό διακανονισμό όλες τις ημέρες και ώρες του χρόνου, έρχεται πλέον και στις διατραπεζικές πληρωμές που γίνονται μεταξύ δυο λογαριασμών μέσω των άμεσων πληρωμών.

Σημειώνεται επίσης πως οι άμεσες πληρωμές αφορούν την προσαρμογή των ηλεκτρονικών πληρωμών στη σημερινή ανάγκη των καταναλωτών για ψηφιοποίηση και καινοτομία
Από την άλλη πλευρά, οι λύσεις για άμεσες πληρωμές είναι πολλές και διαφορετικές σε πανευρωπαϊκό επίπεδο. Για παράδειγμα, οι τραπεζικοί όμιλοι εξελίσσουν συνεχώς τα συστήματα e-banking, νέες fintech υπηρεσίες έρχονται στο προσκήνιο ενώ ηλεκτρονικά πορτοφόλια και νέες καινοτόμες υπηρεσίες πληρωμών έρχονται να προστεθούν στις επιλογές των πολιτών.

TIPS η απάντηση στο κατακερματισμένο τοπίο
Από το Δεκέμβρη του 2021 οι ηλεκτρονικές πληρωμές στην Ελλάδα μπήκαν σε μια νέα εποχή καθώς τέθηκε σε λειτουργία το νέο μοντέλο διακανονισμού άμεσων πληρωμών.

Το νέο μοντέλο ΤΑRGET Instant Payment Settlement (TIPS) υποκαθιστά τα διαφορετικά σχήματα άμεσων πληρωμών που είχαν υιοθετηθεί σε επιμέρους χώρες, δημιουργώντας ένα ενιαίο σχήμα με ενιαία χαρακτηριστικά και πλήρη δια-λειτουργικότητα σε όλη την Ευρωζώνη. Η μετάπτωση στο νέο σχήμα, με συμμετοχή σε αυτό των περισσοτέρων ελληνικών πιστωτικών ιδρυμάτων μέσω του συστήματος πληρωμών λιανικής ΔΙΑΣ, έχει ως αποτέλεσμα τη δυνατότητα πραγματοποίησης άμεσων πληρωμών εγχώρια και διασυνοριακά με ενιαίους κανόνες και διαδικασίες σε όλη την Ευρωζώνη.

Με αυτό το δεδομένο, οι άμεσες πληρωμές γίνονται πολύ φιλικότερες για το χρήστη, δημιουργώντας την προοπτική ευρύτερης υιοθέτησής τους ως μέσου πληρωμών από το κοινό.
Οι άμεσες πληρωμές εντός του σχήματος ΤΙΡS παρέχουν πλέον τη δυνατότητα διενέργειας συναλλαγών από το κοινό σε καθημερινή βάση, κάθε ημέρα του χρόνου και όλο το εικοσιτετράωρο.
Η απλή μεταφορά πιστώσεων μέσω SEPA ως σήμερα διενεργείτο εντός μιας εργάσιμης ημέρας, ενώ πλέον η εκτέλεση πληρωμής στο TIPS ολοκληρώνεται και διακανονίζεται σε μόλις 10 δευτερόλεπτα, είτε αυτή είναι εγχώρια είτε διασυνοριακή.

Σε κάθε περίπτωση οι εν λόγω εξελίξεις, δηλαδή η δυνατότητα διενέργειας άμεσων πληρωμών από το ευρύ κοινό με γρήγορο και ασφαλή τρόπο, αποτελούν σημαντικό μέρος της στρατηγικής της Ευρωπαϊκής Ένωσης και του Ευρωσυστήματος στα θέματα των πληρωμών λιανικής και υποστηρίζεται με ενεργή συμμετοχή και της Τράπεζας της Ελλάδος.

Για τις ανάγκες του θέματος συνομιλήσαμε με τον κ. Γιάννη Παπατσίρο, Business Development and Innovation Advisor της ΔΙΑΣ Α.Ε. ο οποίος τόνισε πως η εξέλιξη της τεχνολογίας, η διαθεσιμότητα των δεδομένων, η εκθετική αύξηση του ηλεκτρονικού εμπορίου αλλά και ο COVID επιτάχυναν σημαντικά την εξέλιξη των ηλεκτρονικών πληρωμών έτσι ώστε να γίνονται άμεσα, εύκολα και με ασφάλεια.

Γιάννης Παπατσίρος
Business Development and Innovation Advisor της ΔΙΑΣ Α.Ε
«Οι άμεσες πληρωμές γίνονται φιλικότερες για το χρήστη, δημιουργώντας την προοπτική ευρύτερης υιοθέτησης των Account-to-Account πληρωμών»

Μιλώντας για το μοντέλο TIPS ο κ. Παπατσίρος σημείωσε: «Από τις 10 Δεκεμβρίου του 2021, η ΔΙΑΣ σε πλήρη συνεργασία με την Τράπεζα της Ελλάδος και το εγχώριο χρηματοπιστωτικό σύστημα έχει συνδεθεί στο TIPS (ΤΑRGET Instant Payment Settlement). Μέσω του TIPS, οι Πάροχοι Υπηρεσιών Πληρωμών (ΠΥΠ) προσφέρουν στους πελάτες τους άμεσες πληρωμές με πλήρη δια λειτουργικότητα μέσα από ενιαίους κανόνες και πρότυπα.

Πρακτικά λοιπόν, φυσικά πρόσωπα και επιχειρήσεις στην Ελλάδα, μπορούν να μεταφέρουν και να λάβουν χρήματα μέσα σε λίγα δευτερόλεπτα εγχώρια και διασυνοριακά, οποιαδήποτε στιγμή (24/7/365), ανεξάρτητα από τις ώρες λειτουργίας των ΠΥΠ».

Ενώ συμπλήρωσε: «Επιπρόσθετα, οι άμεσες πληρωμές γίνονται φιλικότερες για το χρήστη, δημιουργώντας την προοπτική ευρύτερης υιοθέτησης των Account-to-Account πληρωμών. Οι ηλεκτρονικές συναλλαγές ενισχύονται και εκτελούνται πλέον διαισθητικά με το σκανάρισμα ενός RF/QR από το κινητό τηλέφωνο. Και αυτό είναι μόνο η αρχή της συναρπαστικής εμπειρίας μετασχηματισμού των υπηρεσιών πληρωμών με τη βοήθεια της τεχνολογίας.»

Γιάννης Κλεώπας
Προέδρος του Δ.Σ. της εταιρείας Kleopas Alliott
«Οι υπάρχουσες δομές ηλεκτρονικών πληρωμών δεν παρέχουν αμεσότητα στις πληρωμές αφού καθιστούν το ποσό της πληρωμής διαθέσιμο σε μεταγενέστερο χρόνο. Αντίθετα το TIPS καθιστά το ποσό άμεσα διαθέσιμο»

Μείωση γραφειοκρατίας – καλύτερη σχέση πολιτών με το Δημόσιο
Από τη πλευρά του ο κ. Γιάννης Κλεώπας, Προέδρος του Δ.Σ. της εταιρείας Kleopas Alliott η οποία έχει μακρά εμπειρία σε φορολογικές – λογιστικές υπηρεσίες ανέδειξε και το γεγονός ότι με τις άμεσες πληρωμές διευκολύνεται η καθημερινότητα των πολιτών και εκσυγχρονίζεται η σχέση τους με το Δημόσιο ενώ ενισχύεται η αποτελεσματικότητα με την μείωση της περιττής γραφειοκρατίας αλλά και της φοροδιαφυγής σε μερικές περιπτώσεις.

Συγκεκριμένα, σημείωσε: «οι άμεσες πληρωμές αυξάνουν θεαματικά την ταχύτητα με την οποία πραγματοποιούνται οι πληρωμές. Πρόκειται για μία χρησιμότατη υπηρεσία για όσους χρειάζονται άμεσα να εξοφλήσουν το δημόσιο ή να αποπληρώσουν ρύθμιση σε αυτό. Με την εφαρμογή του συστήματος αυτού ενισχύεται η εμπιστοσύνη μεταξύ πολίτη και Κράτους, διευκολύνεται η καθημερινότητα των πολιτών και εκσυγχρονίζεται η σχέση τους με το Δημόσιο ενώ ενισχύεται η αποτελεσματικότητα με την μείωση της περιττής γραφειοκρατίας αλλά και της φοροδιαφυγής σε μερικές περιπτώσεις. Σύντομα θα συμβεί και η αποφυγή της ουράς στα ταμεία».

Παράλληλα, σύμφωνα με τον κ. Κλεώπα, με το TIPS αλλάζει η ρουτίνα των πληρωμών.

«Οι υπάρχουσες δομές ηλεκτρονικών πληρωμών δεν παρέχουν αμεσότητα στις πληρωμές αφού καθιστούν το ποσό της πληρωμής διαθέσιμο σε μεταγενέστερο χρόνο. Αντίθετα το TIPS καθιστά το ποσό διαθέσιμο στην κυριολεξία άμεσα κι έτσι ο καταναλωτής, είτε σε παραδοσιακό είτε σε ηλεκτρονικό κατάστημα, θα μπορεί να αγοράσει ένα προϊόν πληρώνοντας άμεσα με σκανάρισμα ενός κωδικού ή απευθείας με το online banking του», τόνισε. Όπως εξηγεί επίσης με τις άμεσες πληρωμές μειώνονται σημαντικοί κίνδυνοι και διευκολύνεται η διαχείριση του κεφαλαίου κίνησης.
«Οι ηλεκτρονικές πληρωμές πέραν όσων αναφέρθηκαν εκμηδενίζουν τον κίνδυνο διαχείρισης των μετρητών και απάτης που ενέχει μια πληρωμή με κάρτα. Οι πωλητές βλέπουν την πληρωμή τους άμεσα, γεγονός που οδηγεί σε μείωση του κινδύνου μη πληρωμής τους. Τέλος, βλέπουμε την τεράστια διευκόλυνση που δίνει στη διαχείριση του κεφαλαίου κίνησης», σημείωσε.

Χάρης Μαργαρίτης
General Manager, Group Chief Information Officer, Τράπεζα Πειραιώς
«Ο χώρος των πληρωμών αναδιαμορφώνεται διαρκώς, οδηγούμενος από την ανάγκη για γρήγορες, ευέλικτες και φιλικές προς το χρήστη λειτουργικότητες, οι οποίες συνδυάζονται σε ολοκληρωμένες εμπειρίες εξυπηρέτησης»

Η επόμενη μέρα – νέες τάσεις στις πληρωμές
Ένα βήμα παρακάτω πάει ο κ. Χάρης Μαργαρίτης, General Manager, Group Chief Information Officer της Τράπεζας Πειραιώς ο οποίος σημειώνει ότι ο χώρος των πληρωμών αναδιαμορφώνεται διαρκώς, οδηγούμενος από την ανάγκη για γρήγορες, ευέλικτες και φιλικές προς το χρήστη λειτουργικότητες, οι οποίες συνδυάζονται σε ολοκληρωμένες εμπειρίες εξυπηρέτησης.

Όπως εξηγεί, ορισμένες βασικές τάσεις είναι: η μετάβαση σε άμεσες πληρωμές, η εκθετικά αυξανόμενη χρήση ψηφιακών πορτοφολιών και «super apps» και η ανάδυση εξελιγμένων προϊόντων «buy now, pay later».

«Αξίζει να σημειωθεί πως ενώ η αρχική χρήση των άμεσων μεταφορών μεταξύ λογαριασμών στην Ευρώπη επικεντρώνεται έως τώρα σε peer-to-peer συναλλαγές και πληρωμές e-commerce, το ενδιαφέρον αναμένεται σύντομα να μετατοπιστεί στον χώρο του consumer-to-business point-of-sale και των Β2Β πληρωμών», σημειώνει χαρακτηριστικά.

CBDC, Open Banking, Big Data
Κοιτώντας προς το μέλλον, ο κ. Μαργαρίτης σημειώνει πως αξίζει ακόμα να αναφερθεί πως υπάρχει αυξημένο ενδιαφέρον για ψηφιακά νομίσματα κεντρικών τραπεζών (central bank digital currencies – CBDCs), η εδραίωση των οποίων θα ενεργοποιήσει πληθώρα νέων δυνατοτήτων και επιχειρηματικών μοντέλων.

«Η Τράπεζα Πειραιώς παραμένει πρωτοπόρος στις εξελίξεις αξιοποιώντας όλες τις δυνατότητες των σύγχρονων τεχνολογιών Cloud, Open Banking και Big Data, συνεργαζόμενη με καινοτόμες Fintech επιχειρήσεις για τη συνεχή εξέλιξη των προϊόντων και υπηρεσιών πληρωμών που παρέχει στους πελάτες της», καταλήγει στο σχόλιο του.

Τηλεργασία: Η νέα τάση που ήρθε για να μείνει

Η παραπάνω εξέλιξη ανέτρεψε τα μέχρι πρότινος δεδομένα με τις επιχειρήσεις κάθε μεγέθους να προσπαθούν να αφομοιώσουν τις νέες συνθήκες, συνδυάζοντας παλιές και νέες καλές πρακτικές και χρησιμοποιώντας σύγχρονα εργαλεία τηλεργασίας με στόχο την αποτελεσματική επικοινωνία, την αποδοτική καθημερινή λειτουργία και την επίτευξη των επιχειρησιακών στόχων. Τα ευρήματα αρκετών ερευνών λειτουργούν ως προπομπός για τις νέες τάσεις στο εργασιακό περιβάλλον, τις προκλήσεις και το όφελος που προκύπτει από την τηλεργασία.

Τα πρώτα συμπεράσματα για την τηλεργασία
Σε μελέτη που πραγματοποιήθηκε από τη Σχολή Επιχειρήσεων του Πανεπιστημίου Barclay για ένα κολοσσό της τεχνολογίας, τη Microsoft, που απασχολεί συνολικά 180 χιλ. υπαλλήλους, το 73% των εργαζομένων που απασχολούνταν εξ’ αποστάσεως εκδήλωσε την επιθυμία να συνεχίσει να εργάζεται από το σπίτι, διεκδικώντας «ευέλικτο ωράριο», όταν κλήθηκε να επιστρέψει σταδιακά στα γραφεία το 2021.

Επιπλέον, όπως επιβεβαιώνουν και άλλα ευρήματα, οι εργαζόμενοι εμφάνισαν την τάση μείωσης της προσωπικής επαφής με τους συναδέλφους τους, κάτι που εκτός των άλλων τους στέρησε τη δυνατότητα ανταλλαγής πληροφοριών και απόψεων πάνω στο αντικείμενο της δουλειάς, η οποία οδηγούσε καλύτερα αποτελέσματα τόσο στην παραγωγικότητα όσο και την επινοητικότητα. Από την άλλη πλευρά, υπήρξε μείωση του αριθμού των ανώφελων συσκέψεων. Σύμφωνα με την έρευνα οι τηλεδιασκέψεις αντικατέστησαν εν μέρει τις συσκέψεις αλλά όχι ακόμη σε όλο το εύρος που αυτές κατελάμβαναν στους εργασιακούς χώρους πριν την πανδημία.

Ένα άλλο αξιοσημείωτο συμπέρασμα της έρευνας ήταν ότι η τηλεργασία συνετέλεσε στην αύξηση των ωρών εργασίας σε διάφορα επίπεδα, ένα φαινόμενο που αποδίδεται από τους ερευνητές στο γεγονός ότι όσοι εργάζονται από το σπίτι σκέφτονται ή θυμούνται εκκρεμότητές σχετικές με τη δουλειά τους σε οποιαδήποτε χρονική στιγμή.

Επιπλέον, τα στοιχεία της έρευνας πιστοποιούν ότι η τηλεργασία αυξάνει σε αξιοσημείωτο ρυθμό τον αριθμό των απαιτούμενων επαγγελματικών e-mails και των γραπτών μηνυμάτων, καθώς οι εργαζόμενοι προτιμούν αυτούς τους τρόπους επικοινωνίας από το τηλεφώνημα ή την βιντεοκλήση πιστεύοντας λανθασμένα πως έτσι θα εξοικονομήσουν χρόνο. Ακόμα, η χρήση της ηλεκτρονικής επικοινωνίας και όχι της απευθείας επαφής φαίνεται πως επιτείνει την απομόνωση του εργαζομένου.

Χρήσιμα επίσης συμπεράσματα προκύπτουν και από έρευνα της KPMG (4Ος κύκλος «Βαρόμετρο για τις συνθήκες εργασίας στην εποχή της νόσου COVID-19») που πραγματοποιήθηκε την περσινή χρονιά και στην οποία μόλις το 22% των CEOs δήλωνε πως συμπεριλαμβάνεται στα σχέδια τους η επιστροφή του συνόλου των εργαζομένων στο γραφείο με φυσική παρουσία μετά τη λήξη των κυβερνητικών μέτρων. Οι υπόλοιποι CEOs στόχευαν στην καθιέρωση μοντέλου που θα περιλαμβάνει την εξ αποστάσεως εργασία (ως παροχή ή υβριδικό μοντέλο ή κατ’ αποκλειστικότητα), αποσκοπώντας πρωτίστως στη μεγιστοποίηση της ικανοποίησης των εργαζομένων.

Χαρακτηριστικό είναι το γεγονός πως νεαρότεροι εργαζόμενοι, κάτω των 40 ετών, εάν διέθεταν τη δυνατότητα ελεύθερης επιλογής θα προτιμούσαν την εξ αποστάσεως εργασία σε ποσοστό 51%, οι δε γυναίκες της ίδιας ηλικιακής ομάδας σε ποσοστό 57% ενώ το ποσοστό παραμένει ιδιαίτερα υψηλό στο σύνολο των συμμετεχόντων στην έρευνα (42%). Μάλιστα, η ίδια ηλικιακή ομάδα(οι κάτω των 40) φαίνεται πως κατά 56% φιλοδοξεί να απασχοληθεί επαγγελματικά εκτός των μεγάλων αστικών κέντρων, αξιοποιώντας την τηλεργασία. Σύμφωνα με τα στοιχεία της έρευνας, κρίσιμο ζητούμενο παραμένει η παραγωγικότητα: Οι εργαζόμενοι συνεχίζουν να αξιολογούν την παραγωγικότητά τους ελαφρώς πιο θετικά απ’ ότι την αξιολογούν οι προϊστάμενοί τους, των οποίων η αμφισβήτηση ενισχύεται και από το γεγονός ότι οι υπάλληλοι ενδέχεται να ασχολούνται και με αλλότρια θέματα στις ώρες γραφείου (οικιακές εργασίες, πλοήγηση στο διαδίκτυο, online αγορές κ.α).

Σε κάθε περίπτωση, σύμφωνα με την KPMG, oι εταιρείες φαίνεται να στχοεύουν σε πρόσθετες επενδύσεις για τον εκσυγχρονισμό των πληροφοριακών τους συστημάτων, με την τάση αυτή να παρουσιάζεται πιο έντονη στις πολυεθνικές, γεγονός που μεγιστοποιεί τον κίνδυνο διεύρυνσης του χάσματος μεταξύ ελληνικών και πολυεθνικών, εάν ληφθεί μάλιστα υπόψη και το ότι οι υποδομές των πολυεθνικών ήταν πιο σύγχρονες πριν από την πανδημία.

Κατά γενική ομολογία ο ψηφιακός μετασχηματισμός και το υβριδικό μοντέλο εργασίας θα συνεχίζουν να μετασχηματίζουν τη μορφή των οργανισμών, ως μια από τις παγκόσμιες τάσεις που θα κυριαρχήσουν στον κόσμο της εργασίας το 2022, εκτιμά ο Όμιλος Adecco, που διαπίστωσε ότι το 66% των εργαζομένων πιστεύουν ότι πρέπει να αποκτήσουν νέες δεξιότητες για να παραμείνουν ανταγωνιστικοί τα επόμενα χρόνια ενώ μόνο το 37% των μη διευθυντικών στελεχών θεωρούν πως η εταιρεία τους επενδύει στις δεξιότητες και στην εξέλιξη της σταδιοδρομίας τους.

Αναμφισβήτητα, η φηφιοποίηση έχει αντίκτυπο στην κουλτούρα ενός οργανισμού (για παράδειγμα στην εσωτερική επικοινωνία) καθώς στην πράξη η ψηφιακή μετάβαση πρέπει να συνοδευτεί και με μια στροφή σε ευέλικτα μοντέλα εργασίας δίκαια και χωρίς αποκλεισμούς. Οι κατάλληλες πολιτικές θα συμβάλουν στη μετάβαση στην ευέλικτη εργασία ενώ η μακροπρόθεσμη εφαρμογή της θα ενισχύσει την παραγωγικότητα, την καλύτερη ισορροπία μεταξύ επαγγελματικής και προσωπικής ζωής και την πρόσβαση σε κρυφές δεξαμενές ταλέντων. «Οι εργαζόμενοι αναθεωρούν τι είναι σημαντικό στην επαγγελματική τους ζωή: η υγειονομική περίθαλψη και η ευημερία (wellbeing) θα βρίσκονται στο επίκεντρο καθώς οι εργαζόμενοι απαιτούν περισσότερα και καλύτερα οφέλη με στόχο τη μεγαλύτερη ισορροπία μεταξύ επαγγελματικής και προσωπικής ζωής», σύμφωνα με την Adecco.

Για τις ανάγκες του θέματος, το Finance Pro κατέγραψε απόψεις αρμόδιων στελεχών κορυφαίων εταιρειών, οι οποίοι περιγράφουν τις πρωτοβουλίες που έλαβαν αλλά και τις νέες εργασιακές συνθήκες που διαμορφώνονται στον επιχειρηματικό κόσμο.


Ηρώ Μέλλιου, Διευθύντρια Ανθρωπίνου Δυναμικού της Vodafone Ελλάδας

Vodafone: Σύγχρονες τεχνολογίες και διαφορετικό mindset
Ένας από τους μεγαλύτερους παρόχους τεχνολογίας και τηλεπικοινωνιών, η Vodafone, έχει ήδη εμπειρία ετών στο τομέα της τηλεργασίας και των σύγχρονων διαδικασιών που απαιτούνται. Όπως εξηγεί η κα Ηρώ Μέλλιου, διευθύντρια ανθρωπίνου δυναμικού της Vodafone Ελλάδας: «Στη Vodafone είμαστε στην ευχάριστη θέση να διαθέτουμε ίσως περισσότερο από οποιαδήποτε άλλη επιχείρηση στην Ελλάδα σοβαρή εμπειρία στην τηλεργασία, την οποία εφαρμόζαμε πιλοτικά ήδη από το 2017 και έχει γίνει η κανονικότητά μας εδώ και σχεδόν δύο χρόνια. Μάλιστα, αρκετούς μήνες πριν από το ξέσπασμα της πανδημίας είχαμε προλάβει να μετουσιώσουμε την εμπειρία αυτή σε εμπορικό προϊόν, το οποίο απευθύνεται – με σημαντική επιτυχία – σε επιχειρήσεις».
«Αυτή η έγκαιρη τοποθέτηση και προετοιμασία μας, όχι μόνο διασφάλισε την επιχειρησιακή μας συνέχεια, αλλά μέσα από την προϊόντοποίηση της εμπειρίας μας, βοήθησε τους εταιρικούς μας πελάτες να συνεχίσουν να λειτουργούν αδιάλειπτα και να παρέχουν προϊόντα και υπηρεσίες στους πελάτες τους», συμπληρώνει.

Δεν είναι μόνο οι σύγχρονες τεχνολογίες για το νέα δεδομένα στον τρόπο εργασίας, σύμφωνα με την κα Μέλλιου η οποία τονίζει: «Τα δίκτυα και οι τεχνολογικές εφαρμογές αποτελούν βασικές προϋποθέσεις για την τηλεργασία. Αλλά δεν είναι οι μόνες. Τηλεργασία σημαίνει πιθανά μικρότερη αλυσίδα ιεραρχίας, περισσότερη πρωτοβουλία και μεγαλύτερη κυριότητα της καθημερινής δουλειάς από πλευράς εργαζομένων. Και συνοδεύεται από ένα διαφορετικό mindset που όχι μόνο ήρθε για να μείνει, αλλά και θα μας συνοδεύει στο υβριδικό μέλλον που έρχεται».

«Εμείς στη Vodafone έχουμε εντοπίσει τις αξίες αυτού του υβριδικού αύριο: Εμπιστοσύνη στον εργαζόμενο, ευελιξία, αυτονομία στην εργασία, αλλά και ομαδική συνεργασία μέσα από σύγχρονα, ψηφιακά εργαλεία, καθώς και ισορροπία επαγγελματικής και προσωπικής ζωής. Και το προγραμματίζουμε, με ενθουσιασμό γύρω από τον τρόπο με τον οποίο που καινοτομούμε και αλλάζουμε την εργασιακή μας καθημερινότητα και ρουτίνα. Ενώ είμαστε σίγουροι ότι θα είμαστε σε θέση να δουλεύουμε τόσο από το σπίτι όσο και από το γραφείο ή οποιοδήποτε άλλο σημείο με παρόμοια επιτυχία, υποστηρίζοντας την ψηφιακή μετάβαση των πελατών μας», καταλήγει.


Βασίλης Λουμίδης, HR Director της Καφεκοπτεία Λουμίδη

Καφεκοπτεία Λουμίδη: Μεγαλύτερη αυτονομία για τους εργαζόμενους
Κατά την οπτική του HR Director της Καφεκοπτεία Λουμίδη, κ. Βασίλη Λουμίδη, η τηλεργασία προσφέρει αυτονομία στους εργαζόμενους, νέες συνήθειες και κουλτούρα στην καθημερινή εργασία. Όπως σχολιάζει:

«Τα 2 τελευταία χρόνια εν μέσω της πανδημίας καλούμαστε να προσαρμοστούμε συνεχώς σε καινούριες συνθήκες, να δημιουργήσουμε νέες συνήθειες και μια από αυτές είναι να προσθέσουμε μια νέα έννοια στην εργασιακή μας κουλτούρα, την τηλεργασία.

Η οργάνωσης και η εκτέλεσης της τηλεργασίας στα Καφεκοπτεία Λουμίδη, είναι δομημένη σύμφωνα με τα θεσμοθετημένα μέτρα και με σκοπό να επιφέρει τα μέγιστα αποτελέσματα της δουλειάς που είναι η ικανοποίηση του πελάτη και η αύξηση των πωλήσεων. Εφαρμόζοντας την τηλεργασία, οι εργαζόμενοι μας απέκτησαν μεγαλύτερη αυτονομία και καλύτερες ισορροπίες μεταξύ προσωπικής και επαγγελματικής ζωής.

Με το πέρας της πανδημίας, η σχέση αυτής της εργασίας έχει γίνει ιδιαίτερα δημοφιλής, γιατί μας δίνει τη δυνατότητα να εξασφαλίσουμε την υγεία μας σε συνδυασμό με την αποτελεσματικότητα και την ευελιξία στην εργασία μας.

Εκτιμούμε ότι και με την εξέλιξη της τεχνολογίας – ευρυζωνικότητα (με τα όποια της ζητήματα – κόστους και διαθεσιμότητας δικτύου) καταγράφονται νέες περγαμηνές στον εργασιακό χώρο που ωθούν τις εταιρείες να συμπορευτούν με τελικό προορισμό τον ικανοποιημένο πελάτη αλλά και εργαζόμενο».


Νάσια Σκούντζου, Group HR Director του Ομίλου Epsilon Net

Epsilon Net: Ποιοτική εργασία από οποιοδήποτε σημείο
Η κα Νάσια Σκούντζου Group HR Director του Ομίλου Epsilon Net, τονίζει πως η τεχνολογία βοήθησε τον Όμιλο να ανταποκριθεί άμεσα στις νέες συνθήκες εργασίας και να υιοθετήσει από πολύ νωρίς την τηλεργασία, με κύριο γνώμονα την ασφάλεια των εργαζομένων.

«Σήμερα, μετά από δύο χρόνια εφαρμογής, έχουμε υιοθετήσει ένα υβριδικό μοντέλο, έχοντας μεγάλες ομάδες να εργάζονται εξ ’ολοκλήρου με τηλεργασία και άλλες εκ περιτροπής. Δώσαμε ιδιαίτερη έμφαση στην ασφάλεια και στις ανάγκες των ανθρώπων μας, δίνοντάς τους, παράλληλα, τα κατάλληλα τεχνολογικά εργαλεία, ώστε να μην νιώσουν ότι «χάνουν» από την εργασιακή τους καθημερινότητα.

Τα αποτελέσματα είναι μόνο θετικά. Όχι μόνο δεν έχουν επηρεάσει το κλίμα, την ομαδικότητα, τη δέσμευση και την παραγωγικότητα των εργαζομένων, αλλά έχουμε επιτύχει εξαιρετικά αποτελέσματα και ανάπτυξη.

Η τηλεργασία επιτρέπει ποιοτική εργασία από οποιοδήποτε σημείο, μηδένισε αποστάσεις και μας έδωσε τη δυνατότητα να εντάξουμε στις ομάδες μας, νέους συναδέλφους από όλη την Ελλάδα.
Ταυτόχρονα, μέσα από ατομικές και ομαδικές διαδικτυακές συναντήσεις, συζητήσεις και ευκαιρίες δικτύωσης, επενδύσαμε στο «χτίσιμο» των δεσμών των ομάδων.

Τέλος, είναι πολύ σημαντικός ο χρόνος που εξοικονομεί καθημερινά ο εργαζόμενος από τις μετακινήσεις, χρόνο που μπορεί να τον εκμεταλλευτεί ο εργαζόμενος για τον ίδιο και την οικογένειά του», λέει η κα Σκούντζου για τον Όμιλο που έχει πάνω από 900 εργαζόμενους, ηγείται στην αγορά πληροφορικής και στο ψηφιακό μετασχηματισμό των επιχειρήσεων στην Ελλάδα.


Γιώργος Σερφιώτης, CFO της Upstream

UPSTREAM: Εμπειρία στο work from home – διατήρηση του υβριδικού μοντέλου
«Στην Upstream ήμασταν ανέκαθεν εξοικειωμένοι με την απομακρυσμένη εργασία, καθώς είμαστε μια διεθνής ομάδα με γραφεία κι εργαζομένους σε κάθε γωνιά του πλανήτη, ενώ δίναμε ήδη τη δυνατότητα του work from home κάποιες ημέρες στις ομάδες μας. Πρώτη μας προτεραιότητα είναι η ασφάλεια των ανθρώπων μας, επομένως η απόφαση να δουλέψουμε όλοι από το σπίτι όταν ξέσπασε η πανδημία, ήταν για εμάς no-brainer. Άλλωστε, τα τελευταία χρόνια έχουμε στη διάθεσή μας όλα τα απαραίτητα εργαλεία που μας επιτρέπουν να «είμαστε εκεί», ακόμη κι αν δεν είμαστε και είχαμε έτοιμες υποδομές για την ανεμπόδιστη παροχή υπηρεσιών στους πελάτες μας και τη μεταξύ μας συνεργασία», υπογραμμίζει ο κ. Γιώργος Σερφιώτης, CFO της εταιρείας, τονίζοντας πως κύριο μέλημα επίσης ήταν η διατήρηση του υψηλού ηθικού της ομάδας, κάνοντας «ό,τι περνάει από το χέρι μας για να στηρίξουμε τους ανθρώπους επαγγελματικά και ψυχολογικά».

«Προχωρώντας στο μέλλον στόχος είναι να διατηρήσουμε ένα υβριδικό μοντέλο εργασίας κατά το οποίο θα εργαζόμαστε σε ένα ποσοστό με τηλεργασία, συνδυάζοντας τα οφέλη από αυτή όπως η ανεξαρτησία κι η μείωση του χρόνου για μετακινήσεις με τα οφέλη από την κοινωνικοποίηση, το δέσιμο και την ομαδική δουλειά που επιτρέπει η δια ζώσης συνεργασία», σημειώνει.


Ιωάννα Ντανάκα, Διευθύντρια Ανθρώπινου Δυναμικού, Α.Ε.Γ.Α. Ευρωπαϊκή Πίστη

Ευρωπαϊκή Πίστη: Απόκτηση ευελιξίας και ψηφιακής οπτικής στη καθημερινότητα
Άμεση ήταν η προσαρμογή στις νέες συνθήκες, σύμφωνα με την κα Ιωάννα Ντανάκα, Διευθύντρια Ανθρώπινου Δυναμικού, Α.Ε.Γ.Α. Ευρωπαϊκή Πίστη. «Στην Ευρωπαϊκή Πίστη η τηλεργασία δεν είναι απόρροια της πανδημίας, καθώς και πριν την έλευσή της, τμήματά μας εργάζονταν κατά κύριο λόγο εξ αποστάσεως, έχοντας ήδη εξοικειωθεί με τον συγκεκριμένο τρόπο εργασίας και τις απαιτήσεις του. Η πανδημία συνέβαλε στην άμεση υιοθέτηση της τηλεργασίας και από εργαζόμενους που παραδοσιακά δεν εργάζονταν με αυτόν τον τρόπο.

Η Διοίκηση ανταποκρίθηκε άμεσα προσφέροντας σύγχρονες λύσεις και τεχνολογικά εργαλεία, όπως ασφαλής σύνδεση μέσω VPN, VoIP τηλεφωνία, διαδικτυακά εργαλεία συσκέψεων και συζήτησης. Κύριο μέλημά μας είναι πάντα η εξασφάλιση της υγείας των εργαζομένων μας, η προστασία της ασφάλειας των δεδομένων μας, καθώς και η άμεση εξυπηρέτηση του δικτύου συνεργατών και των πελατών μας. Η Ευρωπαϊκή Πίστη έχει υιοθετήσει την τηλεργασία στα σχέδια της επιχειρηματικής της συνέχειας, στοχεύοντας και μέσω αυτής στην συνεχή ανάπτυξη των οικονομικών της μεγεθών και στην συνεχή βελτίωση των υπηρεσιών της». Η τηλεργασία αποτελεί το παρόν και το μέλλον τονίζει. «Όλοι οι εργαζόμενοί μας ανταποκρίθηκαν με μεγάλη προσαρμοστικότητα στην αλλαγή του τρόπου εργασίας τους, επιδεικνύοντας απόλυτη προσήλωση και επιμονή στην επίτευξη των στόχων τους παρά τα όποια εμπόδια.

Πολύτιμη εξέλιξη στην ανάπτυξη των δεξιοτήτων των εργαζομένων μας ήταν η ευελιξία και η ψηφιακή οπτική που ανέπτυξαν στην οργάνωση των καθημερινών τους καθηκόντων. Είναι δεδομένο πλέον ότι η τηλεργασία, είτε μόνιμη είτε σε υβριδικό μοντέλο, αποτελεί το παρόν και το μέλλον, καθώς προσφέρει σημαντικά πλεονεκτήματα για τον εργαζόμενο και την επιχείρηση. Κατά την άποψή μου, με το υβριδικό μοντέλο εισπράττεις τα οφέλη της τηλεργασίας, διατηρώντας παράλληλα και την επαφή σου με την ομάδα, την ανταλλαγή απόψεων και την αίσθηση της συνύπαρξης που απολαμβάνεις με την δια ζώσης συνεργασία».

Πως ο ψηφιακός μετασχηματισμός αναβαθμίζει το Record to Report (R2R)

Προς αυτή την κατεύθυνση συμβάλλει σημαντικά η λειτουργία Record to Report (R2R) στην οποία συγκεντρώνονται όλες οι βασικές μετρήσεις, οι επιμέρους δείκτες, τα οικονομικά – λογιστικά δεδομένα κ.α που έχει ανάγκη η διοίκηση ώστε να λάβει αποφάσεις και να χαράξει την πολιτική της.
Η ενσωμάτωση των νέων ψηφιακών εργαλείων σε όλες τις λειτουργίες της οικονομικής διεύθυνσης αναφορικά με τα συστήματα επιχειρησιακού σχεδιασμού (ERP) φέρνει νέα δεδομένα και διευκολύνει τις διαδικασίες του R2R.
Αξίζει να τονισθεί, ωστόσο, πως στοιχείο – κλειδί για την επίτευξη των στόχων της οικονομικής διεύθυνσης παραμένει ο ανθρώπινος παράγοντας. Στο πλαίσιο της «νέας εποχής» είναι απαραίτητη η ύπαρξη στελεχών τόσο με οικονομικές γνώσεις όσο και με κατάρτιση στις νέες τεχνολογίες, στοιχεία που θα βοηθήσουν στην καλύτερη δυνατή διαχείριση των λογιστικών – χρηματοοικονομικών συστημάτων κατά τα πρότυπα του R2R.
Για τα θέματα που προαναφέραμε μιλούν στο «FinancePro» ο κ. Δημοσθένης Μεγαρίτης, CFA – Head of CFO PMO at NBG, ο κ. Χριστόφορος Ντερτιμανής, CFO MAX Media Greece και ο κ. Νικόλαος Βίγκος, Chief Financial & Administration Officer της Merck.

Δημοσθένης Μεγαρίτης, CFA – Head of CFO PMO at NBG

Από απλή καταγραφή συναλλαγών σε πλεονέκτημα της εταιρείας
Στη σημερινή εποχή που τα δεδομένα δίνουν συγκριτικό πλεονέκτημα στον επιχειρηματικό στίβο, η λειτουργία “Record to Report (R2R)” γίνεται πλέον επιτακτική ανάγκη για την ορθή πληροφόρηση της διοίκησης. Στόχος των διευθυντών των οικονομικών υπηρεσιών είναι να συνθέτουν διαδικασίες που να διασφαλίζουν την εγκυρότερη ταχύτερη και ακριβέστερη παραγωγή αναφορών, με σκοπό τη λήψη αποφάσεων. Έτσι, τα δεδομένα μετουσιώνονται από απλή καταγραφή συναλλαγών σε πλεονέκτημα της επιχείρησης έναντι των υπολοίπων καθώς τα «αντανακλαστικά» της δουλεύουν καλύτερα, και αυτό αντικατοπτρίζεται στις αποφάσεις της.
Ανάλογα με το σκοπό και το κοινό που θα διαβάσει την αναφορά, πρέπει οι πληροφορίες που περιέχονται και το βάθος τους να προσαρμόζονται κατάλληλα. Σε γενικές γραμμές η πληροφόρηση μπορεί να χρησιμοποιηθεί είτε για στρατηγικό σχεδιασμό, είτε για λήψη επιχειρηματικών αποφάσεων είτε για πληροφόρηση της διοίκησης σε κάποιο εξειδικευμένο κομμάτι.
Η τεχνολογία δρα πολύ σημαντικά όχι μόνο στην αξιοποίηση της πληροφορίας αλλά και στον τρόπο που γίνεται η εισαγωγή της στο σύστημα. Έτσι λοιπόν RPAs (robotic process automations) μπορούν να κάνουν από εισαγωγή δεδομένων και επικαιροποίηση έως παραγωγή συγκεκριμένων αναφορών, με αποτέλεσμα όχι μόνο τη γρηγορότερη αλλά και την πιο ασφαλή δημιουργία της βάσης δεδομένων, εκτός της μείωσης τους κόστους.
Σύμφωνα με τα παραπάνω, η διαχείριση του κύκλου των δεδομένων από την εισαγωγή έως την παραγωγή της αναφοράς, είναι της ίδιας σημαντικότητας με τη δραστηριότητα της επιχείρησης. Όπως είπε και ο Peter Drucker “if you can’t measure it, you can’t manage it”.

Νικόλαος Βίγκος, Chief Financial & Administration Officer

Πως το R2R βοηθά οργανισμούς στην Υγεία
Με την αυτοματοποίηση των ηλεκτρονικών συστημάτων δίνεται η δυνατότητα για άμεση, ταχύτατη και με ακρίβεια καταχώρηση των οικονομικών στοιχείων και σχεδόν ταυτόχρονη τροφοδότηση των συστημάτων πληροφόρησης των στελεχών και των ομάδων διοίκησης. Σε ένα περιβάλλον διαρκώς μεταβαλλόμενων και αβέβαιων συνθηκών, η ανάπτυξη κατάλληλης οικονομικής στρατηγικής διευκολύνεται από τις πληροφορίες που λαμβάνονται μέσω της παραγωγής οικονομικών εκθέσεων. Η άμεση αξιοποίηση των οικονομικών στοιχείων υποστηρίζει τον ανασχεδιασμό στρατηγικών, την ευελιξία της διοίκησης και την ενίσχυση της βιώσιμης ανάπτυξης της επιχείρησης», σχολιάζει ο κ. Βίγκος αναφερόμενος στο τι είδους feedback δίνει το R2R στη διοίκηση.
Μιλώντας για τις ιδιαιτερότητες σε τομείς Υγείας και Βιοεπιστημών ο κ. Βίγκος τονίζει: «Η συνεισφορά της καινοτομίας προς όφελος των ασθενών και η αδιάκοπη πρόσβαση τους σε θεραπείες υψηλής τεχνολογίας είναι η βασική προτεραιότητα της διοίκησης φαρμακευτικών εταιρειών. Ποιοτικά χαρακτηριστικά και ποσοτικές μετρήσεις, που σχετίζονται με την ανταπόκριση των ασθενών, την απόδοση των σκευασμάτων, καθώς και η επίδραση κανονιστικών και νομοθετικών ρυθμίσεων, λαμβάνονται υπόψη από τη διοίκηση για τη λήψη κατάλληλων αποφάσεων στο τομέα της έρευνας και ανάπτυξης νέων προϊόντων και θεραπευτικών λύσεων». «Εξασφαλίζοντας την ακρίβεια της πληροφόρησης μέσω του ψηφιακού μετασχηματισμού, επιτυγχάνεται η απλοποίηση και αυτοματοποίηση των διαδικασιών οπότε ο χρόνος των στελεχών χρησιμοποιείται εποικοδομητικά για ποιοτικότερη επικοινωνία, διαφάνεια, ανάπτυξη εταιρικής κουλτούρας, εκμάθηση και ανάπτυξη ικανοτήτων των ομάδων εργασίας για την αποτελεσματικότερη διαχείριση εταιρικών θεμάτων, πολιτικών και υιοθέτησης νέων μοντέλων προώθησης της επιχειρηματικότητας», σημειώνει, αναφερόμενος στον ψηφιακό μετασχηματισμό και τις πρακτικές στο R2R.
Τέλος, αναδεικνύει τις καινοτομίες στο R2R όπως η ρομποτική: «Οι λύσεις προηγμένης ανάλυσης και ρομποτικής, ενισχύουν την αυτοματοποίηση, την ασφάλεια και προωθούν τη δημιουργικότητα και καινοτομία. Ταυτόχρονα τα στελέχη της εταιρείας επεξεργάζονται ποιοτικότερα και με ευκολία μεγάλο όγκο δεδομένων με σκοπό την αντιμετώπιση και διαχείριση προκλήσεων και τη μετατροπή τους σε επιχειρηματικές ευκαιρίες».

Χριστόφορος Ντερτιμανής, CFO MAX Media Greece

Αναγκαία η κουλτούρα αυτοματοποίησης και μετασχηματισμού των εργασιών
Τα οφέλη που προσφέρει το Record to Report (R2R) στο πλαίσιο της οικονομικής στρατηγικής και λειτουργίας μια επιχείρησης σημειώνει ο κ. Ντερτιμανής, αναδεικνύοντας το τι έχει ανάγκη να δει μια επιχείρηση.
«Η διαδικασία ή το σύνολο των processes που οδηγούν σε μία εσωτερική δομή R2R σε μία επιχείρηση συνεισφέρουν στην ποσοτική και πoιοτική παρακολούθηση του business και των σχετικών με αυτό KPIs, όντας το εργαλείο μέσω του οποίου η διοίκηση παρακολουθεί τα ιστορικά στοιχεία (απολογιστικά), ελέγχει την πορεία του budget (προυπολογιστικά) και το διαμορφώνει αναλόγως στην πορεία του χρόνου (forecast).
Από το πρώτο (λογιστική εγγραφή) ως το τελευταίο βήμα και την ολοκλήρωση του κυκλώματος (reporting) οι επιχειρήσεις παραδοσιακά παρακολουθούν το κύκλωμα υβριδικά μέσω ERP συστημάτων και υπολογιστικών φύλλων.
Η παραδοσιακή πρακτική μας έχει οδηγήσει σε ένα manual R2R κύκλωμα το οποίο απαιτεί πολύ χρόνο υλοποίησης, κόπο δημιουργίας υπολογιστικών φύλλων που καλούνται να διαχειρίζονται ακόμη και big data με αποτέλεσμα όλων των παραπάνω την αναποτελεσματικότητα δεδομένου ότι το λάθος είναι δεδομένο και η πληροφόρηση που αντλείται από το αυτό να καθίσταται ορισμένες φορές η ανακριβής.
Αυτό καλείται πλέον να καλύψει η νέα τεχνολογία με καινοτομίες τεχνικής νοημοσύνης που ενσωματώνονται στα υπάρχοντα ERP συστήματα και διευκολύνουν το έργο του R2R».
Μιλώντας για τον ψηφιακό μετασχηματισμό και το R2R ο κ. Ντερτιμανής σημειώνει:
«Εδώ λοιπόν έρχεται το πολυσυζητημένο digital transformation το οποίο δεν είναι τίποτε άλλο από την αλλαγή στρατηγικής της σύγχρονης επιχείρησης, όχι μόνο στο οικονομικό/λογιστικό αλλά στο ευρύτερο λειτουργικό πλαίσιό της. Οι διαδικασίες και οι πρακτικές απαιτούν πλέον μία κουλτούρα αυτοματοποίησης και μετασχηματισμού εργασιών, από εντάσεως εργασίας σε εντάσεως «τεχνολογίας», όπου το εξειδικευμένο προσωπικό καλείται να συνεισφέρει με την παραδοσιακή γνώση του στα ζητήματα του R2R αλλά και να εκπαιδευτεί σε νέες τεχνολογίες που θα το καταστήσουν ανταγωνιστικό στην αγορά εργασίας συνεισφέροντας και στην επιχείρηση εν όλω, με στόχο την ψηφιακή μετάβαση και τον εκσυγχρονισμό της»
Από την άλλη πλευρά, τονίζει την ανάγκη για νέα καταρτισμένα στελέχη τόσο με οικονομικές όσο και τεχνολογικές γνώσεις:
«Είναι πλέον πιο επίκαιρο από ποτέ να τονιστεί ότι υπάρχει τεράστια ανάγκη στην αγορά εργασίας για ανθρώπινο δυναμικό με οικονομικές γνώσεις που συνοδεύονται από μία σημαντική κατάρτιση στην πληροφορική και τις νέες τεχνολογίες. Το ανθρώπινο κεφάλαιο αναδεικνύεται για άλλη μία φορά ο καταλύτης του μετασχηματισμού της οικονομίας και του επιχειρείν».