Οι επιχειρηματικές πόλεις απέχουν πολύ από το να εξισώσουν τους όρους ανταγωνισμού για τις εργαζόμενες γυναίκες όμως βρίσκονται αναμφίβολα σε τροχιά πρόοδου.

Για εκατομμύρια εργαζόμενες γυναίκες στις κορυφαίες πόλεις του κόσμου για επιχειρηματική δραστηριότητα, η καθημερινή ζωή συχνά διαμορφώνεται από το τι δεν μπορούν να κάνουν και τον τρόπο με τον οποίο αποκλείονται.

Μια ανάλυση του Bloomberg Businessweek για την κατάταξη 15 διεθνών πόλεων σε ό,τι αφορά τις γυναίκες καριέρας αποδεικνύει ότι η καθεμία από αυτές τις πόλεις αποτυγχάνει με διάφορους τρόπους στον συγκεκριμένο τομέα.

Το Τορόντο τερμάτισε πρώτο στην κατάταξη, με 3,66 στα 5 (η υψηλότερη δυνατή βαθμολογία) και το Σάο Πάολο τελευταίο, με 2,68. Η απόδοση -από την καλύτερη στη χειρότερη- αποκαλύπτει πως οι δομικές και κοινωνικές ανισότητες μεταξύ των φύλων παραμένουν έντονες παντού.

Οι 15 πόλεις επιλέχθηκαν από τους δημοσιογράφους του Bloomberg με βάση συγκεκριμένα κριτήρια: Όλες είναι εμπορικοί κόμβοι στις αντίστοιχες περιοχές τους, παρέχουν μια παγκόσμια προοπτική για την ανισότητα των φύλων και οι περισσότερες προσελκύουν οικονομικά στελέχη και επιχειρηματίες από άλλα μέρη.

Η βαθμολόγηση πραγματοποιήθηκε σε πέντε τομείς: ασφάλεια, κινητικότητα, παροχές μητρότητας, ισότητα και πλούτος (μια ένδειξη των πιθανών κερδών και της οικονομικής ανεξαρτησίας), που ζυγίστηκαν ισόσταθμα για να διαμορφωθεί μια γενική κατάταξη.

Κάθε πόλη μετρήθηκε με την αξιοποίηση δημόσιων διαθέσιμων δεδομένων. Αναγνωρίζοντας ότι τα δεδομένα μπορεί να είναι αποσπασματικά και ανεπαρκή, η έρευνα επεκτάθηκε επίσης σε τουλάχιστον 200 εργαζόμενες γυναίκες σε κάθε τοποθεσία και οι απαντήσεις τους σταθμίστηκαν εξίσου με τα δεδομένα για κάθε έναν από τους πέντε πυλώνες της κατάταξης.

Το μικρό προβάδισμα του Τορόντο προέκυψε από τον υψηλό βαθμό ισότητας και τις καλές βαθμολογίες στη μητρότητα και τον πλούτο, συνδυασμένα με μια κακή βαθμολογία κινητικότητας -αποτέλεσμα των κυκλοφοριακών προβλημάτων και του γερασμένου δικτύου του μετρό. Άλλες παγκόσμιες πρωτεύουσες και επιχειρηματικοί κόμβοι, συμπεριλαμβανομένων του Σίδνεϊ και της Σιγκαπούρης στη δεύτερη και τρίτη θέση, αντίστοιχα, σημείωσαν υψηλή βαθμολογία σε έναν ή δύο πυλώνες, αλλά απέτυχαν να προσφέρουν προστασία και ευκαιρίες ταυτόχρονα.

Πόλεις όπως το Ντουμπάι, το Χονγκ Κονγκ και η Σιγκαπούρη έχουν υψηλή βαθμολογία όσον αφορά την ασφάλεια αλλά χαμηλή σε ό,τι σχετίζεται με την προστασία των γυναικών που ανήκουν στη χαμηλή ιεραρχία της εργατικής κλίμακας.

«Αυτές είναι οι κλασικές πόλεις-κράτη με τοπικές ελλείψεις εργατικού δυναμικού, που βασίζονται στην πρόσληψη εργατικού δυναμικού από χώρες χαμηλού εισοδήματος», λέει η Rosalia Vazquez-Alvarez, οικονομολόγος και ειδικός στους μισθούς στη Διεθνή Οργάνωση Εργασίας.

Ευρωπαϊκές πρωτεύουσες όπως το Βερολίνο, το Παρίσι και το Λονδίνο σημείωσαν υψηλή βαθμολογία στην κατάταξη, λόγω των ισχυρών δικαιωμάτων μητρότητας και των νόμιμων δικαιωμάτων που εξασφαλίζουν. Η Γερμανία προσφέρει άδεια μητρότητας μετ’ αποδοχών για 14 εβδομάδες, γενναιόδωρο γονικό επίδομα έως και 14 μήνες και εξασφαλισμένες θέσεις εργασίας για έως και τρία χρόνια γονικής άδειας.

H Αγγλία προσφέρει άδεια μετ’ αποδοχών έξι εβδομάδων στο 90% των μισθών, καθώς και άδεια έως και ένα έτος για τις γυναίκες και τη δυνατότητα να λαμβάνουν αμειβόμενη, κοινή γονική άδεια. Επιπλέον, η υποβολή εκθέσεων αμοιβών με βάση το φύλο σε αυτές τις ευρωπαϊκές πόλεις συμβάλλει στη διασφάλιση ενός πιο δίκαιου εργατικού δυναμικού. Ωστόσο, η βαθμολόγησή τους ήταν άσχημη ως προς την ασφάλεια.

Ακόμη και σε πόλεις που κατατάσσονται σχετικά υψηλότερα στη βαθμολογία λόγω νομικής προστασίας, όπως το Βερολίνο και το Σίδνεϊ, οι γυναίκες στο χώρο εργασίας εξακολουθούν ν’ αντιμετωπίζουν εμπόδια, όσο πιο ψηλά ανεβαίνουν στην ιεραρχία.

Στην Αυστραλία, το Bloomberg ανέφερε το πώς η έννοια της «αντρικής συναδελφικότητας” των επιχειρηματικών στελεχών καλλιεργεί μια κουλτούρα αποκλεισμού που βλάπτει τη σταδιοδρομία των γυναικών και τις πιθανότητες τους για ανέλιξη στις κορυφαίες θέσεις εργασίας.

«Στη Γερμανία, η πατριαρχική εργασιακή κουλτούρα και η έλλειψη ουσιαστικής υποστήριξης στη φροντίδα των παιδιών έχει ως αποτέλεσμα να μην υπάρχει επαρκή εκπροσώπηση από τις γυναίκες στις κορυφαίες τάξεις στις επιχειρήσεις και την πολιτική» υπογραμμίζει η Annamaria Olsson, συγγραφέας με έδρα το Βερολίνο και ιδρύτρια του Give Something Back to Berlin, ενός μη κερδοσκοπικού οργανισμού που συνδέει μετανάστες, πρόσφυγες και ντόπιους.

Στο Σάο Πάολο, μόνο το 10% των γυναικών που ερωτήθηκαν από το Bloomberg περιέγραψαν την πόλη τους ως ένα ασφαλές μέρος για να ζήσουν, παρά τους πρόσφατους νόμους που στοχεύουν ειδικά στην προστασία των γυναικών. Οι ανισότητες στην εργασία, συμπεριλαμβανομένης της μεγάλης διαφοράς αμοιβών μεταξύ των φύλων της Βραζιλίας, συνέβαλαν επίσης στην κακή κατάταξη της πόλης.

Η κινητικότητα—στενά συνδεδεμένη με την ασφάλεια—είναι το κλειδί για τη δημιουργία οικονομικών ευκαιριών, σύμφωνα με τη Mayra Buvinic, ομότιμη συνεργάτιδα στο Κέντρο Παγκόσμιας Ανάπτυξης στην Ουάσιγκτον, DC. «Σε μια ασφαλή πόλη, μπορείτε να αναζητήσετε περισσότερες θέσεις εργασίας» αναφέρει.

Ωστόσο, οι ασιατικές πρωτεύουσες της Σεούλ, του Χονγκ Κονγκ και του Τόκιο αξιολογήθηκαν ως συγκριτικά ασφαλή μέρη για ζωή και εργασία, αλλά κατέληξαν χαμηλότερα στη γενική κατάταξη εξαιτίας της κακής βαθμολογίας πλούτου και ισότητας που έλαβαν.

«Στο Τόκιο, πολλές γυναίκες ηλικίας 35-45 ετών εγκαταλείπουν τη δουλειά τους, καθώς παντρεύονται και κάνουν παιδιά, και αν επανέλθουν στο εργατικό δυναμικό είναι συχνά μέσω προσωρινής απασχόλησης» τόνισε η Yuriko Koike, η οποία έγινε η πρώτη γυναίκα κυβερνήτης της πόλης το 2016.

Επισήμανε μάλιστα πως στοχεύει στην επέκταση των υπηρεσιών παιδικής μέριμνας και την ώθηση των εταιρειών να διευκολύνουν τους άνδρες να λαμβάνουν γονική άδεια. Ενώ τα δεδομένα δείχνουν ότι οι επιχειρηματικές πόλεις έχουν πολύ δρόμο να διανύσουν για να εξισώσουν τους όρους ανταγωνισμού για τις εργαζόμενες γυναίκες, ορισμένες αξιοσημείωτες βελτιώσεις αρχίζουν να συντελούνται.

Η Βραζιλία εισήγαγε νόμο κατά της γυναικοκτονίας το 2015 και τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα απαγορεύουν πλέον τις διακρίσεις με βάση το φύλο αν και, όπως σημειώνει η Human Rights Watch, τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα εξακολουθούν να παρέχουν στους άνδρες πολλά περισσότερα δικαιώματα από τις γυναίκες). Η άδεια μητρότητας μετ’ αποδοχών αυξήθηκε πρόσφατα στο Χονγκ Κονγκ και τη Σιγκαπούρη.

Οι αριθμοί δε συνιστούν απόλυτες ενδείξεις: Το Άμστερνταμ, διάσημη πόλη για τα ποδήλατα, έχει χαμηλή βαθμολογία όσον αφορά την κινητικότητα, επειδή οι μετρήσεις εστιάζουν στη βατότητα και τα μέσα μαζικής μεταφοράς. Υπάρχουν κενά στα διεθνή δεδομένα, ειδικά για τη βία κατά των γυναικών, ενώ τα πρότυπα αναφοράς ποικίλλουν ανά τον κόσμο.

Οι οικονομολόγοι συμφωνούν πως η πανδημία έχει αναστείλει τα επιτεύγματα των γυναικών παντού, ειδικά για τις εργαζόμενες μητέρες που επωμίστηκαν το μεγαλύτερο βάρος της φροντίδας των παιδιών εν μέσω κλεισίματος των σχολείων στο lockdown.