Έπειτα από την ανάπτυξη και τη ραγδαία καθιέρωση του Factoring, ως πρωταρχικού εργαλείου για τη διευκόλυνση και την ευελιξία των επιχειρήσεων, οι νέες τεχνολογίες δημιουργούν πρόσφορο έδαφος και κερδοφόρες προοπτικές για όσους αξιοποιούν την υπηρεσία.
Το μέγεθος της παγκόσμιας αγοράς υπηρεσιών Factoring αποτιμήθηκε σε 3.566,99 δισεκατομμύρια δολάρια το 2022 και αναμένεται να αυξηθεί με σύνθετο ετήσιο ρυθμό ανάπτυξης (CAGR) 9,2% από το 2023 έως το 2030, σύμφωνα με τον απολογισμό Factoring Services Market Size, Share & Trends Analysis της Grand View Research. Η αυξανόμενη ανάγκη για εναλλακτικές πηγές χρηματοδότησης, για μικρομεσαίες, μικρές και μεσαίες επιχειρήσεις, οδηγεί στην περαιτέρω ανάπτυξη της αγοράς. Αρκετοί οργανισμοί επωφελούνται από τεχνολογίες Μηχανικής Μάθησης (ML), Επεξεργασίας Φυσικής Γλώσσας (NLP) και Τεχνητής Νοημοσύνης (AI), εφαρμογές που πρόκειται να δημιουργήσουν κερδοφόρες προοπτικές ανάπτυξης για τις υπηρεσίες Factoring κατά την περίοδο πρόβλεψης. Παράλληλα, η έκθεση υπογραμμίζει ότι η πανδημία εισήγαγε πιο συνεργατική προσέγγιση μεταξύ των τραπεζών και της χρηματοδότησης της εφοδιαστικής αλυσίδας, που οδηγεί σε μεγαλύτερα οφέλη στα οικοσυστήματα των πελατών.
Η σημασία του Reverse Factoring και η έλευση του E-factoring
Σήμερα, και με βάση τις προβλέψεις και τα επόμενα χρόνια, οι επιχειρήσεις ανά τον κόσμο θα επιλέγουν το Factoring όλο και συχνότερα, με σκοπό τη διευκόλυνση των λογαριασμών τους και την ευελιξία. Το Factoring καθιερώθηκε ως πολύτιμο χρηματοοικονομιικό εργαλείο, με αποτέλεσμα οι τάσεις και τα νέα δεδομένα να εξελίσσονται συνεχώς. «Στην Ελλάδα, η αγορά του Factoring αυξάνεται με υψηλούς ρυθμούς, προσεγγίζοντας τα ευρωπαϊκά επίπεδα, καθώς αποτελεί αυτοεξυπηρετούμενη μορφή υγιούς χρηματοδότησης», αναφέρει ο Κωνσταντίνος Χριστοδούλου, Διευθύνων Σύμβουλος της Πειραιώς Factoring ΑΕ & Μέλος του ΔΣ της Ελληνικής Ένωσης Factoring.
Το Factoring επεκτείνεται και βρίσκει εφαρμογή για την παροχή ρευστότητας στις επιχειρήσεις σε όλους τους κλάδους: εμπόριο, βιομηχανία, κατασκευές, ενέργεια, υγεία, μεταφορές, logistics, τεχνολογία, υπηρεσίες, σύμφωνα με τον κ. Χριστοδούλου, για τον οποίο μεγάλο ενδιαφέρον παρουσιάζει το Factoring χωρίς αναγωγή, με ανάληψη του κινδύνου αφερεγγυότητας έναντι των αγοραστών, τόσο στην εγχώρια αγορά, όσο στο εξωτερικό και το E-factoring. «Γεγονός είναι και η ανάπτυξη του Reverse Factoring, το οποίο καλύπτει τις προκλήσεις της εφοδιαστικής αλυσίδας με την εξειδικευμένη χρηματοδότηση των προμηθευτών ενός μεγάλου αγοραστή. Στις σύγχρονες απαιτήσεις των επιχειρήσεων ανταποκρίνεται ο ψηφιακός μετασχηματισμός των εταιρειών Factoring, ο οποίος αναβαθμίζει την εμπειρία του πελάτη με δυνατότητες υπογραφής συμβάσεων εξ αποστάσεως και χρήσης ψηφιακών υπογραφών. Το E-factoring προσφέρει στις επιχειρήσεις ταχύτατη εξυπηρέτηση με online λειτουργικότητες καταχώρισης τιμολογίων, υποβολής αιτημάτων χρηματοδότησης, παρακολούθησης λογαριασμών/κινήσεων & χαρτοφυλακίου αγοραστών».
Η Μαρία Ράικου, Διευθύνουσα Σύμβουλος και Γενική Διευθύντρια της ABC Factors, αναγνωρίζει τη δυναμική ανάπτυξη του Factoring την τελευταία διετία, καθώς και τη συμβολή του στη λειτουργία και την περαιτέρω ανάπτυξη των επιχειρήσεων. «Το Factoring παρέχει ρευστότητα στις επιχειρήσεις μέσω της προεξόφλησης των εμπορικών τους απαιτήσεων, αλλά και υπηρεσίες προστιθέμενης αξίας, όπως η διαχείριση και είσπραξη των απαιτήσεων, ακόμα και κάλυψη του πιστωτικού κινδύνου των αγοραστών/πελατών τους στην Ελλάδα ή το εξωτερικό. Η περίοδος της πανδημικής κρίσης ανέδειξε, επιπλέον της ρευστότητας, και την ανάγκη διασφάλισης της συνεχούς λειτουργίας της εφοδιαστικής αλυσίδας των επιχειρήσεων και της κάλυψης των πιστωτικών κινδύνων εντός αυτής. Η υπηρεσία Reverse Factoring είναι δυναμικά αναπτυσσόμενη, καθώς επιτρέπει στις εταιρείες να χρηματοδοτούν τις εμπορικές υποχρεώσεις τους, επιτυγχάνοντας ευέλικτους όρους πληρωμής των αγορών τους, χωρίς να διαταράσσουν τις εμπορικές τους σχέσεις με προμηθευτές τους».
Οι νέες τεχνολογίες στο πλευρό του Factoring
Στην Ελλάδα, για το 2022, σύμφωνα με την Ελληνική Ένωση Factoring, o συνολικός κύκλος εργασιών των μελών της ανήλθε σε 23,5 δισ. ευρώ, ιστορικό υψηλό για τον κλάδο, σημειώνοντας αύξηση 33% έναντι του 2021, αντανακλώντας τη δυναμική της υπηρεσίας ως βασικής επιλογής των επιχειρήσεων για κεφάλαιο κίνησης. «Αντίστοιχα εντυπωσιακός ήταν και ο ρυθμός ανάπτυξης της Optima factors, της οποίας ο συνολικός κύκλος εργασιών αυξήθηκε κατά 55,4% το 2022 σε σχέση με την προηγούμενη χρονιά.
Για τις ελληνικές επιχειρήσεις είναι ξεκάθαρο ότι το Factoring δεν έχει τα χαρακτηριστικά του δανείου και αποτελεί ‘υγιή’ τρόπο χρηματοδότησης, αφού μπορεί να αποπληρωθεί από τις υφιστάμενες απαιτήσεις τους, ενώ παράλληλα να απαλειφθεί από τις απαιτήσεις στις οικονομικές τους καταστάσεις», σημειώνει ο Γιάννος Νακατσιάδης, CEO της Optima Factors, δίνοντας έμφαση στις νέες τεχνολογίες: «Σε επίπεδο εξέλιξης της υπηρεσίας, κυρίαρχο ρόλο στην παγκόσμια αγορά διαδραματίζουν οι νέες τεχνολογίες, όπως το blockchain, καθώς και η δυνατότητα προσφοράς καθολικών και προσωποποιημένων υπηρεσιών. Στην Optima Factors, έχουμε τη δυνατότητα να παρέχουμε ολιστικές υπηρεσίες, που ξεπερνούν το παραδοσιακό Factoring, συνδυάζοντας την τεχνογνωσία των στελεχών μας, την εμπειρία της μητρικής εταιρείας του ομίλου (Optima bank), καθώς και τη χρήση σύγχρονων τεχνολογιών, όπως η ψηφιακή πλατφόρμα ‘e-factor’».
«Η σταδιακή ψηφιοποίηση όλων των συναλλαγών, συμπεριλαμβανομένων και των εμπορικών, έχει δημιουργήσει νέα δεδομένα για την αγορά του Factoring. Ψηφιακές πλατφόρμες βελτιώνουν την ταχύτητα άντλησης και επεξεργασίας μεγάλου όγκου δεδομένων και αυτοματοποιούν τις διαδικασίες εκ μέρους των Factors, βελτιστοποιούν τη διαχείριση κινδύνων, ενώ παρέχουν online λύσεις στις μεταβαλλόμενες ανάγκες των επιχειρήσεων, είτε αφορούν απλές, είτε σύνθετες συναλλαγές με πολύπλοκες διαδικασίες», σχολιάζει σχετικά η κα Ράικου.
Για τον Χαράλαμπο Σταθόπουλο, Head of Factoring Services, Flexfin MAE, είναι γεγονός ότι το ολοένα εξελισσόμενο επιχειρηματικό τοπίο, όπως αυτό αντανακλάται στην αύξηση της ζήτησης για τις παρεχόμενες υπηρεσίες Factoring, διαμορφώνει ουσιαστικά και τις νέες τάσεις του κλάδου. «Καθώς ο παραδοσιακός δανεισμός γίνεται πιο αυστηρός, το Factoring προσφέρει βιώσιμη επιλογή για γρήγορη πρόσβαση στο κεφάλαιο κίνησης. Σε αυτό το πλαίσιο, οι τεχνολογικές εξελίξεις και οι εφαρμογές τους θα διαδραματίσουν σημαντικό ρόλο στη διαμόρφωση των παρεχόμενων υπηρεσιών Factoring. Ο αυτοματισμός και η ψηφιοποίηση σε όλο το ‘ταξίδι’ του πελάτη, από την προσφορά και το KYC μέχρι τη χρηματοδότηση και είσπραξη, θα εξορθολογίσουν ολόκληρη τη διαδικασία, καθιστώντας την ταχύτερη, πιο αποτελεσματική και βολική για τις επιχειρήσεις, αυξάνοντας παράλληλα και την ασφάλεια των συναλλαγών. Η Flexfin, από τη γέννησή της, επιτυγχάνει τα παραπάνω μέσω διαδικτυακής πλατφόρμας, που επιτρέπει ηλεκτρονική υποβολή τιμολογίων, ταχύτερες διαδικασίες έγκρισης και χρηματοδότησης, ώστε οι επιχειρήσεις να παρακολουθούν σε πραγματικό χρόνο τις συναλλαγές τους, μειώνοντας τη γραφειοκρατία και τις μη αυτόματες διαδικασίες».
Τα οικονομικά στοιχεία και το πελατολόγιο, βασικά κριτήρια αξιολόγησης για τις εταιρείες
Ποια είναι όμως τα κριτήρια και οι απαιτήσεις, ώστε μια επιχείρηση να μπορέσει να αξιοποιήσει τις δυνατότητες αυτού του σημαντικού χρηματοδοτικού εργαλείου; «Τα κριτήρια αξιολόγησης συνεργασίας με μία επιχείρηση, εν γένει, συνάδουν με αυτά για την παροχή χρηματοδότησης κεφαλαίου κίνησης εκ μέρους των Τραπεζών. Η αξιολόγηση της συνεργασίας με μία εταιρεία-προμηθευτή βασίζεται ως εκ τούτου στην αξιολόγηση των οικονομικών στοιχείων της. Δίνεται, όμως, ιδιαίτερη έμφαση στην αξιολόγηση της φερεγγυότητας των αγοραστών της, καθώς και στους μεταξύ τους επί πιστώσει εμπορικούς όρους συναλλαγής», υποστηρίζει η Μαρία Ράικου.
Η ABC Factors, θυγατρική του Ομίλου Alpha Bank, ιδρύθηκε το 1995, απετέλεσε την πρώτη εταιρεία Factoring στην Ελλάδα και σήμερα διαχειρίζεται εμπορικές απαιτήσεις εκατοντάδων επιχειρήσεων, με συνολική αξία άνω των 6,5 δισ. ευρώ. Σύμφωνα με τα λεγόμενα της κας Ράικου, οποιαδήποτε εταιρεία με επί πιστώσει πωλήσεις στην εγχώρια αγορά ή στο εξωτερικό, αποτελεί δυνητικό πελάτη για το Factoring. «Ειδικότερα, οι πωλήσεις υπηρεσιών/αγαθών του υποψήφιου πελάτη θα πρέπει να πραγματοποιούνται στο πλαίσιο του B2B και να υπάρχει επαναληπτικότητα τιμολογήσεων στους οφειλέτες, των οποίων η αξιολόγηση και αποδοχή από τον Factor αποτελεί προϋπόθεση της συνεργασίας. Επιπλέον, η διασπορά των οφειλετών/αγοραστών και η ύπαρξη ιστορικότητας των συναλλαγών μεταξύ προμηθευτή-αγοραστών, αποτελούν επιπλέον κριτήριο επιλογής, αλλά και διαμόρφωσης του πλαισίου συνεργασίας με τον πελάτη, καθώς οι ροές των εισπρακτέων απαιτήσεων αποτελούν την πηγή εξόφλησης της χρηματοδότησης έναντι των εμπράγματων εξασφαλίσεων που συνήθως καλύπτουν τα τραπεζικά δάνεια».
Σε γενικές γραμμές, η υπηρεσία Factoring είναι ουσιαστικά διαθέσιμη σε όλο το φάσμα των επιχειρήσεων που πωλούν υπηρεσίες ή/και αγαθά με βραχυπρόθεσμη πίστωση, στην εγχώρια ή/και διεθνή αγορά, και λειτουργεί συμπληρωματικά του τραπεζικού δανεισμού. Κρίνεται, όμως, απαραίτητο, όπως δηλώνει ο Γιάννος Νακατσιάδης, οι εταιρείες να επιλέξουν τον σωστό συνεργάτη. «Κρίσιμο για τις εταιρείες που θα επιλέξουν την υπηρεσία Factoring, εκτός από τα κριτήρια που θέτει κάθε εταιρεία, είναι να επιλέξουν συνεργάτη που έχει την εμπειρία και την τεχνογνωσία να παρέχει πρωταρχικά συμβουλευτικές υπηρεσίες σχετικά με τους πιθανούς κινδύνους, αλλά και τη φερεγγυότητα, τόσο των νέων, όσο και των υφισταμένων συνεργασιών. Θεωρούμε πως κυρίαρχος στόχος κάθε επιχείρησης είναι η δημιουργία υγιών συνεργασιών, πάνω στις οποίες θα αναπτυχθεί και θα δημιουργηθεί αξία, με τη βοήθεια των διαθέσιμων χρηματοοικονομικών εργαλείων, όπως το Factoring. Στην Optima Factors, έχουμε ως στόχο να αποτελέσουμε σημείο αναφοράς για τον επιχειρηματικό κόσμο στην αγορά του Factoring, προσφέροντας καθολικές και προσωποποιημένες υπηρεσίες, βελτιώνοντας τη χρηματοοικονομική θέση των πελατών μας και ενισχύοντας την αναπτυξιακή δυναμική τους».
Σε σχέση με την καταλληλότητα για τις υπηρεσίες Factoring, τοποθετείται και ο Χαράλαμπος Σταθόπουλος, εξηγώντας αναλυτικά τις απαιτήσεις για τις επιχειρήσεις και την περίπτωση της Ελλάδας. «Καθώς παραδοσιακά στη χώρα μας αυτές οι υπηρεσίες παρέχονται από θυγατρικές εταιρείες τραπεζών, αξιολογούνται διάφορα κριτήρια συνήθως με ‘τραπεζικό’ προσανατολισμό, κυριότερα των οποίων είναι η ιστορικότητα οικονομικών καταστάσεων του προμηθευτή τουλάχιστον τριετίας, συχνά με ελάχιστες τιμές χρηματοοικονομικών δεικτών, υψηλής φερεγγυότητας πελατολόγιο, ελάχιστο ποσό εκχωρημένου τζίρου, σταθερή ροή τιμολογίων κ.ά.. Στην πρωταρχική της μορφή, η χρηματοδότηση Factoring βασίζεται περισσότερο στην απαίτηση και λιγότερο στο δανειζόμενο. Έτσι εφαρμόζεται και στη Flexfin, όπου δεν αποκλείονται νεοφυείς επιχειρήσεις ή επιχειρήσεις χαμηλής πιστοληπτικής ικανότητας, ενώ δεν απαιτούνται ελάχιστα ποσά εκχωρούμενου τζίρου και συνεχής ροή τιμολογίων. Κατά κύριο λόγο μας ενδιαφέρει η υψηλή φερεγγυότητα και πιστοληπτική ικανότητα του εκχωρημένου πελατολογίου (του οφειλέτη/αγοραστή), η συναλλαγή να είναι Β2Β, οι εκχωρημένες απαιτήσεις να είναι μη αμφισβητήσιμες, έγκυρες και επαληθεύσιμες». Καταλήγοντας, το Factoring είναι εργαλείο, στο οποίο δυνητικά μπορούν να έχουν πρόσβαση όλες οι επιχειρήσεις.
«Η επιχείρηση θα πρέπει να έχει ικανό επίπεδο κύκλου εργασιών B2B με την έννοια της δυναμικής τροχιάς ανάπτυξης, τακτικές και επαναλαμβανόμενες τιμολογήσεις, καθώς και αποδεκτή διασπορά πελατολογίου αγοραστών στην Ελλάδα ή/και στο εξωτερικό», επισημαίνει ο Κωνσταντίνος Χριστοδούλου, τονίζοντας πως το πιο σημαντικό στοιχείο είναι η ποιότητα των απαιτήσεων. «Η πρωτογενής πηγή αποπληρωμής για μία εταιρεία Factoring είναι η είσπραξη των απαιτήσεων από τον αγοραστή. Συνεπώς, ακόμα και μία επιχείρηση με αδύναμα οικονομικά στοιχεία ή χωρίς άλλη μορφή εξασφαλίσεων, μέσω Factoring έχει την δυνατότητα να αντλεί την απαιτούμενη ρευστότητα για την εξυπηρέτηση του συναλλακτικού της κυκλώματος, δεδομένου ότι διαθέτει φερέγγυο πελατολόγιο».