Food retail: Αισιοδοξία, αλλά και προβληματισμός για το μέλλον

Σε μια συγκυρία που ο πληθωρισμός τροφίμων εξακολουθεί να είναι σε υψηλά επίπεδα, με αποτέλεσμα τη συνεχή άνοδο των τιμών σε βασικά είδη, τα στελέχη της αγοράς των τροφίμων, παρότι ανησυχούν για το κόστος ενέργειας και τις διεθνείς τιμές πρώτων υλών, θεωρούν πως θα καταγραφεί αύξηση των πωλήσεων κατά το δεύτερο εξάμηνο του έτους.

Σύμφωνα με τη Eurostat, στην κατηγορία των τροφίμων, η Ελλάδα συγκαταλέγεται στην πρώτη δεκάδα των χωρών-μελών της Ε.Ε. με τις υψηλότερες αυξήσεις στις τιμές, καταλαμβάνοντας συγκεκριμένα την 9η θέση, με τον λεγόμενο πληθωρισμό των τροφίμων να διαμορφώνεται τον Ιούλιο του 2023 σε 13%, έναντι 12,4% στην Ε.Ε. και 11,6% στην Ευρωζώνη. Σε αυτό έχει συντελέσει το γεγονός ότι ο πληθωρισμός στην Ελλάδα διαμορφώθηκε σε υψηλότερα επίπεδα τον Ιούλιο σε σύγκριση με τον Ιούνιο, μετά από καθοδική πορεία εννέα μηνών. Συγκεκριμένα, ο εναρμονισμένος δείκτης τιμών καταναλωτή στην Ελλάδα διαμορφώθηκε τον Ιούλιο του 2023 σε 3,5% έναντι 2,8% τον Ιούνιο.

Εξόχως ενδιαφέροντα είναι τα στοιχεία της εξαμηνιαίας κυλιόμενης Έρευνας Τάσεων στο Λιανεμπόριο FMCG του Ινστιτούτου Έρευνας Λιανεμπορίου Καταναλωτικών Αγαθών (ΙΕΛΚΑ), που πραγματοποιήθηκε με τη συμμετοχή 150 ανώτερων και ανώτατων Στελεχών Επιχειρήσεων (Λιανεμπόριο-Αλυσίδες σουπερμάρκετ και Προμηθευτές FMCG) την περίοδο 25 Ιουλίου έως 31 Αυγούστου 2023.

Η πλειοψηφία των επιχειρήσεων, σε ποσοστό 56%, αναμένει καλύτερο οικονομικό αποτέλεσμα ως προς την κερδοφορία της το 2023, ενώ 18% αναμένει χειρότερο οικονομικό αποτέλεσμα. Οι υπόλοιπες επιχειρήσεις του δείγματος, είτε δεν έχουν ακόμα σαφή εικόνα, είτε δεν αναμένουν μεταβολή. Πρακτικά, 2 στις 3 επιχειρήσεις του κλάδου του λιανεμπορίου και της βιομηχανίας τροφίμων αναμένουν κάποια μικρή κερδοφορία το 2023, ενώ λίγο περισσότερες από 1 στις 10 αναμένει ζημιές. Από αυτές τις επιχειρήσεις που αναμένουν κέρδη, οι 2 στις 3 εταιρείες αναμένουν κέρδη άνω του 2%, ενώ 1 στις 3 σχεδόν οριακά κέρδη κάτω από 2%.

Σύμφωνα με τα στελέχη του κλάδου, το κόστος ενέργειας, οι τιμές των πρώτων υλών και το κόστος μεταφορών είναι οι σημαντικότεροι παράγοντες που επηρεάζουν αυξητικά τις τιμές.

Για το σύνολο των ερωτώμενων σχεδόν (97%) ο πόλεμος στην Ουκρανία επιδρά αυξητικά στις τιμές των προϊόντων.

Οι υπόλοιποι παράγοντες που καταγράφονται στη μελέτη επιδρούν και αυτοί αυξητικά στις τιμές, σύμφωνα με τα στελέχη της αγοράς, αλλά με μικρότερη ένταση από τους προαναφερθέντες παράγοντες. Αυτοί, κατά σειρά σημαντικότητας, είναι η κερδοσκοπία, οι εκλογές, οι νομοθετικές ρυθμίσεις της πολιτείας, το κόστος δανεισμού και το εργασιακό κόστος.

Όπως προαναφέραμε, ο πληθωρισμός των τροφίμων εξακολουθεί να είναι πολύ υψηλός στη χώρα μας, ενώ αυξητικές είναι και οι τιμές των καυσίμων. Ρωτήσαμε τα οικονομικά στελέχη των επιχειρήσεων σε τι βαθμό έχουν επηρεάσει αυτοί οι παράγοντες τα οικονομικά αποτελέσματα της επιχείρησης το 2023.

Η εικόνα του κλάδου είναι θετική
Κλείσαμε το πρώτο εξάμηνο του έτους με θετικά οικονομικά αποτελέσματα, μας λέει ο Νίκος Κλείτου, Deputy CFO / Finance Department της Διαμαντής Μασούτης. «Θετική είναι και η εικόνα του κλάδου στην αγορά, φανερά επηρεασμένη όμως από το πληθωριστικό περιβάλλον, γι’ αυτό παρατηρείται αύξηση τζίρου, αλλά μείωση του όγκου των πωλήσεων. Σε εμάς ο όγκος των πωλήσεων παρουσιάζει αύξηση, ειδικά σε περιοχές που επηρεάζονται από τον τουρισμό, λόγω των επενδύσεων που κάναμε την προηγούμενη χρονιά με την ανάπτυξή μας σε νησιά του Αιγαίου και την Κέρκυρα», αναφέρει.

«Η πληθωριστική πίεση είναι έντονη, αφού οι ανατιμήσεις σε τρόφιμα και καύσιμα δεν αποκλιμακώθηκαν, ενώ η αύξηση των τιμών των καυσίμων αναμένεται να τροφοδοτήσει ακόμα περισσότερο τον πληθωρισμό και την αύξηση του μεταφορικού κόστους. Ως εταιρεία απορροφήσαμε ανατιμήσεις και κάναμε προσπάθειες να καθυστερήσουμε την πορεία τους προς την τιμή των προϊόντων στο ράφι. Στηρίξαμε την πρωτοβουλία του Υπουργείου για το «καλάθι του νοικοκυριού» και συνεχίζουμε την πολιτική προσφορών, με το ποσοστό προωθητικής έντασης στην αγορά να έχει ξεπεράσει κάθε προηγούμενο για τα επώνυμα FMCG προϊόντα. Πιστεύουμε ότι με τις προσφορές μπορεί να επιτευχθεί μείωση των τιμών σε πολλά προϊόντα, εάν υπάρξει συνεργασία βιομηχανίας και λιανεμπορίου, και οφείλουμε να στηρίξουμε τους καταναλωτές», προσθέτει.

Παρακολουθούμε στενά τις εξελίξεις στην τοπική αγορά και διεθνώς
O υψηλός πληθωρισμός των τροφίμων και οι αυξημένες τιμές των καυσίμων φυσικά επηρεάζουν τα οικονομικά αποτελέσματα των εταιρειών στην Ελλάδα, εξηγεί η Ζωή Κοφοτόλη, Finance & Administration Manager Arla Foods Hellas. «Η Arla Foods Hellas, μια πολυεθνική εταιρεία γαλακτοκομικών προϊόντων στην Ελλάδα, παρακολουθεί στενά τις εξελίξεις στην τοπική αγορά και διεθνώς. Διαχειριζόμενη με σύνεση όλες τις επιπτώσεις στα οικονομικά αποτελέσματα, έχει στόχο να βρίσκεται δίπλα στον καταναλωτή και να συνεχίσει να κατέχει ανταγωνιστική θέση σε σχέση με άλλες εταιρείες του κλάδου», σημειώνει.

«Η εταιρεία διαχειρίζεται αποτελεσματικά τα λειτουργικά κόστη, έχει στρατηγικές τιμολόγησης και επενδύει σε καινοτομία και νέα προϊόντα. Με αυτά τα μέτρα, η εταιρεία καταφέρνει να διατηρήσει την ανταγωνιστικότητά της, να ελαχιστοποιήσει τις επιπτώσεις των υψηλών τιμών στην αγορά τροφίμων και να βελτιώσει τις πωλήσεις και τα οικονομικά της αποτελέσματα», αναφέρει.

Το 2023 έχουμε κάποια πρώτα σημάδια μείωσης των τιμών
Όντας παραγωγική εταιρεία τροφίμων, η έκθεσή μας σε αυξητική τάση τιμών στην οικονομία και δη στα τρόφιμα (α΄ ύλες), είναι ανάλογη, αναφέρει στο FinancePro ο Νίκος Κωνσταντάκης, Chief Finance Officer στην Evoiki Zimi. «Συγκεκριμένα, με μια αύξηση στις πρώτες ύλες και κυρίως στα άλευρα που έφτασε το 2021 το 26% και μια περαιτέρω το 2022 με 11%, έχουμε το 2023 κάποια πρώτα σημάδια μείωσης των τιμών σε ένα ποσοστό του 5%. Αυτή η μείωση ωστόσο δεν αρκεί να καλύψει το τόσο χαμένο έδαφος σε μια άκρως ανταγωνιστική αγορά, όπως αυτή του τρόφιμου.

Οι όποιες ανατιμήσεις στον τιμοκατάλογό μας κάλυψαν όσο το δυνατόν το ήδη επιβαρυμένο βιομηχανικό κόστος από την ηλεκτρική ενέργεια και τα καύσιμα. Το 2023 μας βρίσκει πάνω σε κύκλο εργασιών, αλλά με μειωμένο το μικτό μας κέρδος», προσθέτει.

Η βιωσιμότητα της εφοδιαστικής αλυσίδας είναι από τα μεγάλα ζητούμενα της εποχής. Πώς αντιμετωπίζετε ως οικονομική διεύθυνση αυτή την πρόκληση;

Επενδύουμε σε συστήματα τεχνητής νοημοσύνης για την αντιμετώπιση των νέων προκλήσεων
Επειδή στο ελληνικό λιανεμπόριο τροφίμων γενικά καταγράφονται υψηλά επίπεδα στοκ, δεν υπήρξαν και δεν αναμένεται να υπάρξουν ελλείψεις στα ράφια, σημειώνει ο Νίκος Κλείτου. «Αυτό φάνηκε τόσο από την κρίση και τις δυσκολίες που προέκυψαν από τον πόλεμο Ρωσίας-Ουκρανίας, αλλά και από τις δυσκολίες μεταφοράς που προέκυψαν από την αρνητική επιρροή του Covid-19 στην παραγωγή και τις μεταφορές. Ωστόσο, ο συνδυασμός των συνθηκών αυτών, των πληθωριστικών τάσεων και της ενεργειακής κρίσης έχουν οδηγήσει σε ανατιμήσεις στην αγορά», αναφέρει.

«Για να αντιμετωπίσουμε τις νέες προκλήσεις που έχουν διαμορφωθεί στην αγορά, επενδύουμε σε συστήματα τεχνητής νοημοσύνης για την πιο αποτελεσματική παρακολούθηση και διαχείριση των αποθεμάτων, κάτι που με τη σειρά του θα επιφέρει καλύτερη διαχείριση και πρόβλεψη των αναγκών της εταιρείας σε αποθέματα. Αυτό θα συμβάλει τόσο στο να διατηρήσουμε το κόστος σε χαμηλότερα επίπεδα, όσο και στο να μειώσουμε τη σπατάλη προϊόντων σε ολόκληρο το σύστημα», επισημαίνει.

Η Οικονομική Διεύθυνση αντιμετωπίζει την πρόκληση της βιωσιμότητας
Η Ζωή Κοφοτόλη σημειώνει πως «η Οικονομική Διεύθυνση αντιμετωπίζει την πρόκληση της βιωσιμότητας με στρατηγικές που συνδυάζουν οικονομική αποδοτικότητα και περιβαλλοντική ευαισθητοποίηση, όπως αυτά περιλαμβάνουν:

• Εκπαίδευση του προσωπικό της και ευαισθητοποίηση των εργαζομένων για θέματα βιωσιμότητας, προωθώντας έτσι τον πολιτισμό της βιωσιμότητας
• Επιλογή προμηθευτών στη Δανία που εφαρμόζουν βιώσιμες πρακτικές, όπως οικολογική καλλιέργεια και ελάχιστη εκπομπή CO2 κατά την παραγωγή
• Αποδοτικούς τρόπους μεταφοράς, όπως θαλάσσια μεταφορά ή χρήση πράσινων καυσίμων, για να μειώσει το περιβαλλοντικό αποτύπωμα της διανομής
• Επένδυση σε ανακυκλώσιμες συσκευασίες και περιβαλλοντικά φιλικά υλικά για τη συσκευασία των προϊόντων της
• Συνεργασία με τοπικές κοινότητες στην Ελλάδα για την προώθηση της βιωσιμότητας και τη στήριξη τοπικών πρωτοβουλιών».

Η μετάβαση των επιχειρήσεων στη λεγόμενη πράσινη ανάπτυξη είναι μονόδρομος
Θεωρώντας την εφοδιαστική αλυσίδα και την διατήρησή της ως την πεμπτουσία των δραστηριοτήτων μας, προσπαθούμε συνεχώς να την προστατεύσουμε από τις όποιες πληθωριστικές αναταραχές της οικονομίας, αναφέρει ο Νίκος Κωνσταντάκης.

«Ως οικονομική διεύθυνση φροντίζουμε, τα όποια αυξημένα κόστη, να μην μεταφερθούν ισόποσα και δυσανάλογα σε αυτή. Βέβαια αυτό αποτελεί δύσκολο ζητούμενο σε ένα τόσο ρευστό οικονομικό περιβάλλον. Στη βοήθεια αυτού του σκοπού, θεωρώ τη μετάβαση των επιχειρήσεων στη λεγόμενη πράσινη ανάπτυξη, μονόδρομο. Παραδοσιακές εφαρμογές που αφορούν τη λειτουργική κερδοφορία των επιχειρήσεων δοκιμάζονται καθημερινά, και γι’ αυτό μόνο η αναθεώρησή τους και εξ αυτού η εξοικονόμησή τους, μπορεί να προσφέρει ισορροπία στην όποια πληθωριστική τάση», προσθέτει.