Η πολεμική σύγκρουση στην Ουκρανία έχει δημιουργήσει μεγάλους κλυδωνισμούς στην παγκόσμια οικονομία. Η τρελή πορεία των τιμών της ενέργειας έχει συμπαρασύρει τις τιμές όλων των προϊόντων καθώς και το κόστος μεταφοράς τους. Η κατακόρυφη δε αύξηση του πληθωρισμού προκαλεί μεγάλες αναταράξεις στα ευρωπαϊκά κράτη τα οποία προσπαθούν με παρεμβάσεις τους να χειριστούν μια εξαιρετικά δύσκολη κατάσταση.
Τα μηνύματα που έρχονται από τη βιομηχανία τροφίμων και το λιανεμπόριο είναι ανησυχητικά καθώς το 56% των επιχειρήσεων αναμένουν χειρότερο οικονομικό αποτέλεσμα το 2022, ενώ μία στις τέσσερις επιχειρήσεις αναμένει ζημιές.
Αυτά προκύπτουν από την τελευταία κυλιόμενη Έρευνα Τάσεων στο Λιανεμπόριο FMCG του Ινστιτούτου Έρευνας Λιανεμπορίου Καταναλωτικών Αγαθών (ΙΕΛΚΑ), η οποία κατέγραψε τις απόψεις 150 ανώτερων και ανώτατων στελεχών επιχειρήσεων (Λιανεμπόριο-Αλυσίδες Σουπερμάρκετ και Προμηθευτές FMCG) από τη Γενική Διεύθυνση και τα τμήματα Marketing, Πωλήσεων. Αγορών, Οικονομικών, Πληροφορικής κλπ.
Μία στις τέσσερις επιχειρήσεις αναμένουν ζημιές
Σύμφωνα με τα στοιχεία, μία στις τέσσερις επιχειρήσεις του κλάδου του λιανεμπορίου και της βιομηχανίας τροφίμων αναμένει ζημιές το 2022, ενώ μόλις μία στις δύο αναμένει κέρδη. Αλλά και οι μισές από τις εταιρείες που αναμένουν κέρδη κινούνται οριακά κάτω του 2%.
Σίγουρα τον κύριο ρόλο σε αυτή την εξέλιξη έχουν παίξει η αύξηση του κόστους, οι ανατιμήσεις και η προσπάθεια συγκράτησης των τιμών. Σύμφωνα με τα στελέχη του κλάδου, το κόστος ενέργειας είναι ο σημαντικότερος παράγοντας με το 100% των ερωτώμενων να αναγνωρίζουν ότι επηρεάζει πολύ (15%) ή πάρα πολύ (85%) αυξητικά τις τιμές. Αντίστοιχα μεγάλη σημασία δίνεται στις διεθνείς τιμές πρώτων υλών με 98% (71% πάρα πολύ και 27% πολύ) και στα κόστη μεταφορών με 97% (61% πάρα πολύ και 36% πολύ) που σχετίζονται με τα καύσιμα.
Για το σύνολο των ερωτώμενων ο πόλεμος στην Ουκρανία επιδρά αυξητικά στις τιμές των προϊόντων, 12% λίγο, 41% πολύ και 47% πάρα πολύ.
Οι υπόλοιποι παράγοντες που καταγράφονται στη μελέτη επιδρούν επίσης αυξητικά στις τιμές σύμφωνα με τα στελέχη της αγοράς, αλλά με μικρότερη ένταση από τους προαναφερθέντες παράγοντες. Οι παράγοντες αυτοί κατά σειρά σημαντικότητας είναι οι έμμεσοι φόροι, το εργασιακό κόστος, η νομισματική πολιτική της Ευρωπαϊκής Ένωσης, τα κόστη της πανδημίας και το κόστος δανεισμού.
Πλήθος αρνητικών παραγόντων
Τα στοιχεία της έρευνας δείχνουν τη μεγάλη ένταση των πληθωριστικών πιέσεων και την πολυπλοκότητα αντιμετώπισης του φαινομένου, λόγω των πολλών αρνητικών παραγόντων που επιδρούν στις τιμές. Ωστόσο, η πλειονότητα των επιχειρήσεων του κλάδου του λιανεμπορίου τροφίμων και της βιομηχανίας τροφίμων έχει απορροφήσει μέρος των ανατιμήσεων. Συγκεκριμένα, 9 στις 10 επιχειρήσεις έχουν απορροφήσει έστω ένα μέρος από τις ανατιμήσεις που έχουν λάβει από τους προμηθευτές τους και δεν τις έχουν μεταφέρει στους πελάτες τους.
Το ποσοστό της αύξησης που έχει απορροφηθεί μεσοσταθμικά είναι 25%, δηλαδή το 1/4 της αύξησης. Το 26% έχει απορροφήσει έως 10%, το 26% έχει απορροφήσει 10-25%, το 27% έχει απορροφήσει 25-50% και το 20% πάνω από 50%. Βέβαια το κατά πόσο αυτό μπορεί να συνεχιστεί αποτελεί ένα μεγάλο ερώτημα με βάση τα στοιχεία της έρευνας για την κερδοφορία των επιχειρήσεων, καθώς όσο δεν εμφανίζεται αποκλιμάκωση των τιμών η απορρόφηση των ανατιμήσεων θα αποτελεί μη βιώσιμη λύση για τις εταιρείες.
Το Finance Pro προσέγγισε τους οικονομικούς διευθυντές μεγάλων επιχειρήσεων και τους έθεσε το ερώτημα αν η ραγδαία άνοδος του πληθωρισμού και η ενεργειακή κρίση έχουν επηρεάσει τα οικονομικά αποτελέσματα της επιχείρησης το 2022 σε σχέση με το προηγούμενο έτος.
«Οι πρόσφατες εξελίξεις στο οικονομικό περιβάλλον επηρεάζουν πολυδιάστατα τις οικονομικές επιδόσεις της εταιρείας μας»
Υπερδιπλασιασμός του ενεργειακού κόστους
«Οι πρόσφατες εξελίξεις στο οικονομικό περιβάλλον επηρεάζουν πολυδιάστατα τις οικονομικές επιδόσεις της εταιρείας μας», τονίζει ο Κωνσταντίνος Σαρμαδάκης Οικονομικός Διευθυντής, ΚΡΙ-ΚΡΙ ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΑ ΓΑΛΑΚΤΟΣ Α.Β.Ε.Ε. «Πιο συγκεκριμένα, η ραγδαία αύξηση στις τιμές της ενέργειας υπερδιπλασίασε το ενεργειακό μας κόστος. Μεγαλύτερο αντίκτυπο στην περίπτωσή μας, ωστόσο, είχε η επίδραση που επέφεραν εμμέσως οι αυξημένες τιμές του φυσικού αερίου στα κόστη του γάλακτος, που αποτελεί τη βασική πρώτη ύλη μας. Καθώς το κόστος παραγωγής των λιπασμάτων συνδέεται άμεσα με το φυσικό αέριο, η μεγάλη άνοδος της τιμής του τελευταίου οδήγησε αλυσιδωτά σε αύξηση του κόστους της αγροτικής παραγωγής ζωοτροφών και στη συνέχεια στην αύξηση του κόστους παραγωγής γάλακτος. Σημαντική, επίσης, ήταν η επιβάρυνση του κόστους των μεταφορών.
Όλα τα παραπάνω επιβάρυναν σημαντικά την κοστολογική μας βάση, πιέζοντας τα περιθώρια κερδοφορίας μας. Αμυνόμενοι, προχωρήσαμε σε λελογισμένες ανατιμήσεις στα προϊόντα μας, μετακυλίοντας μέρος της επιβάρυνσής μας στους καταναλωτές», προσθέτει.
«Προκειμένου να μειώσουμε στο πλαίσιο του εφικτού τον αντίκτυπο των ανατιμήσεων και του πληθωρισμού στους καταναλωτές έχουμε συμπιέσει τα περιθώρια κέρδους»
Συμπίεση των περιθωρίων κέρδους
«Προφανώς και έχουν επηρεάσει τα οικονομικά αποτελέσματα της επιχείρησης η άνοδος του πληθωρισμού και η ενεργειακή κρίση», μας λέει ο Μενέλαος Μπουφίδης
Οικονομικός Διευθυντής, Μασούτης ΑΕ. «Προκειμένου να μειώσουμε στο πλαίσιο του εφικτού τον αντίκτυπο των ανατιμήσεων και του πληθωρισμού στους καταναλωτές, έχουμε συμπιέσει τα περιθώρια κέρδους, έχουμε αυξήσει τις προσφορές, γίνεται στοκάρισμα μη ευαλλοίωτων ειδών, καθώς επίσης και αύξηση στην γκάμα των προϊόντων ιδιωτικής ετικέτας (private label).
Στόχος της Διοίκησης είναι η διατήρηση:
- της ανταγωνιστικότητας της εταιρείας
- η επίτευξη καθαρής κερδοφορίας ώστε να ενισχυθούν τα Ίδια Κεφάλαια και η ρευστότητά της
- η διατήρηση των προ φόρων, χρηματοδοτικών και επενδυτικών Αποτελεσμάτων και αποσβέσεων (EBITDA) σε ικανοποιητικά επίπεδα», τονίζει
«Παρά τις συντονισμένες προσπάθειες για τον έλεγχο του ενεργειακού κόστους και συνυπολογίζοντας τις επιδοτήσεις, οι αυξήσεις αγγίζουν το 300%»
Περιβάλλον αβεβαιότητας
«Οι διεθνείς εξελίξεις έχουν αναδείξει νέες προτεραιότητες στον τομέα της ενέργειας», εξηγεί ο Μανόλης Καρυδάκης Chief Financial Officer, METRO AEBE. «Αυτό το συνεχώς μεταβαλλόμενο περιβάλλον έχει πολλαπλό αντίκτυπο σε νοικοκυριά και επιχειρήσεις. Παρά τις συντονισμένες προσπάθειες για τον έλεγχο του ενεργειακού κόστους και συνυπολογίζοντας τις επιδοτήσεις, οι αυξήσεις αγγίζουν το 300%. Επιπροσθέτως, οι ήδη υπάρχουσες πληθωριστικές πιέσεις εντείνονται από την αύξηση του κόστους της ενέργειας. Επί σειρά ετών, διανύαμε περιόδους χαμηλού ή ακόμη και αρνητικού πληθωρισμού. Αυτή η πραγματικότητα πλέον ανήκει στο παρελθόν, με τις πληθωριστικές πιέσεις σε όλη την εφοδιαστική αλυσίδα να διαμορφώνουν τον Δείκτη Τιμών Καταναλωτή στα τρόφιμα στο 10%. Όλα τα παραπάνω διαμορφώνουν ένα περιβάλλον αβεβαιότητας με δύσκολα προβλέψιμες εκτιμήσεις τόσο στα αποτελέσματα της εταιρείας όσο και στην αντίδραση των καταναλωτών, οι οποίοι καλούνται να διαχειριστούν το διαθέσιμο εισόδημά τους συνυπολογίζοντας και τις κρατικές επιδοτήσεις», αναφέρει.
Σε ποιον βαθμό έχουν επηρεαστεί οι σχέσεις σας με τους προμηθευτές και πώς αντιμετωπίζετε από κοινού τη δύσκολη συγκυρία; Πώς έχετε προετοιμαστεί για να αντιμετωπίσετε πιθανό κίνδυνο ελλείψεων στην εφοδιαστική αλυσίδα;
Έχουν επηρεαστεί όλοι οι κρίκοι της εφοδιαστικής αλυσίδας
«Η παρούσα οικονομική συγκυρία επηρεάζει όλους τους κρίκους της εφοδιαστικής μας αλυσίδας. Από την αρχή της κρίσης φροντίσαμε να ενισχύσουμε την επικοινωνία τόσο με τους πελάτες όσο και με τους προμηθευτές μας», τονίζει ο Κωνσταντίνος Σαρμαδάκης. «Τούτο αποτέλεσε καταλυτικό παράγοντα για την επιτυχή διαχείριση της κατάστασης. Αφουγκραζόμενοι τις ανάγκες των προμηθευτών μας, που στην πλειοψηφία τους αποτελούν μικρές κτηνοτροφικές μονάδες, μπορέσαμε έγκαιρα να προσαρμόσουμε τις τιμές αγοράς μας, εξασφαλίζοντας τη βιωσιμότητα των επιχειρήσεων τους και διασφαλίζοντας την απρόσκοπτη προμήθεια μας με πρώτη ύλη. Από την άλλη μεριά, η στενή επαφή με τους πελάτες μας μας επέτρεψε να επικοινωνήσουμε αποτελεσματικά τις κοστολογικές μας επιβαρύνσεις και να αποδεχτούν, από τη μεριά τους, τις ανατιμήσεις που προτείναμε. Με αυτά τα δεδομένα, εκτιμούμε ότι δεν θα αντιμετωπίσουμε κάποιο ουσιαστικό πρόβλημα στην εξυπηρέτηση των πελατών μας που να συνδέεται με την εφοδιαστική μας αλυσίδα», προσθέτει.
Επενδύσεις που επιτυγχάνουν μείωση του ενεργειακού κόστους
«Κοινός στόχος, δικός μας και των προμηθευτών, είναι να μειωθεί ο αντίκτυπος του πληθωρισμού για τους καταναλωτές καθώς και να αντιμετωπιστούν όσο το δυνατόν καλύτερα τα προβλήματα που προκύπτουν στις αλυσίδες εφοδιασμού», αναφέρει ο Μενέλαος Μπουφίδης. «Το ενεργειακό κόστος πλήττει τους πάντες, συνεπώς δεν γίνονται προσπάθειες να μεταβιβαστεί το κόστος ενέργειας στους προμηθευτές.
Παράλληλα καλούμαστε να ανταπεξέλθουμε σε ένα κλίμα ισχυρής αβεβαιότητας, όπου οι διαταραχές στην αλυσίδα εφοδιασμού σε συνδυασμό με τα διαρκώς αυξανόμενα κόστη, ειδικά το ενεργειακό κόστος, μαστίζουν τον κλάδο. Οι τιμές των πρώτων υλών και τα κόστη μεταφοράς σημειώνουν ραγδαίες αυξήσεις, ενώ οι απρόβλεπτες διακυμάνσεις της προσφοράς και της ζήτησης που παρατηρήθηκαν μετά το ξέσπασμα της πανδημίας, σε συνδυασμό με τη διάρκεια των απρόσμενων γεωπολιτικών εξελίξεων, δεν βοήθησαν στην εξομάλυνση της κατάστασης», συμπληρώνει.
«Προκειμένου να αντιμετωπίσουμε τη δύσκολη συγκυρία, η εταιρεία έχει αυξήσει τις επενδύσεις που επιτυγχάνουν μείωση του ενεργειακού κόστους και έχουν ταυτόχρονα εμπορική απόδοση.
Έτσι, η εξοικονόμηση ενέργειας, η ανάπτυξη ανανεώσιμων πηγών ενέργειας και η αυτοπαραγωγή συνθέτουν μια στρατηγική επιλογή απέναντι στις προκλήσεις και τις ανάγκες της εποχής λόγω της αύξησης του ενεργειακού κόστους. Ταυτόχρονα η εταιρεία κοιτάζει επιλογές για δημιουργία νέου κέντρου αποθήκευσης και εφοδιασμού στην Αττική για να ανταποκριθεί στις ανάγκες της εποχής», προσθέτει.
Έχουμε συνεργατικό πνεύμα με τους προμηθευτές μας
«Στην METRO έχουμε ανέκαθεν συνεργατικό πνεύμα με τους προμηθευτές μας», αναφέρει ο Μανόλης Καρυδάκης. «Σε αυτό το πλαίσιο, βοηθούμε σταθερά την ελληνική οικογένεια να έχει πρόσβαση σε ποιοτικά προϊόντα μέσα από έξυπνες προσφορές και καινοτόμες λύσεις. Παράλληλα, οι προμηθευτές μας υποστηρίζονται σταθερά από ψηφιακές εφαρμογές που τους βοηθούν στον έλεγχο των ραφιών, των παραγγελιών και τη μείωση ελλείψεων.
Επιπρόσθετα, προσφέρουμε έγκαιρη πληροφόρηση στους προμηθευτές μας για θέματα όπως το ποσοστό εκπλήρωσης παραγγελιών, την ποικιλία προϊόντων που διατίθενται σε κάθε κατάστημα και πολλά άλλα. Στο πνεύμα λοιπόν της άρτιας συνεργασίας και επικοινωνίας με τους προμηθευτές μας, προσπαθούμε διαρκώς να έχουμε προγραμματισμό των παραδόσεων και αποθεμάτων, ώστε να ελαχιστοποιήσουμε πιθανά προβλήματα ελλείψεων που αντιμετωπίζει η αγορά σε πρώτες ύλες, υλικά συσκευασίας, και μεταφορικά, με τελικό στόχο την αποφυγή ελλείψεων», συμπληρώνει.