Το νέο λογιστικό πρότυπο ΔΠΧΑ 17, ο ψηφιακός μετασχηματισμός, η φορολογία, η εικόνα του ισολογισμού -ανάλυση ενεργητικού και παθητικού, η κεφαλαιοποίηση, η αποθεματοποίηση, οι αποζημιώσεις και το κανονιστικό πλαίσιο Φερεγγυότητας ΙΙ είναι τα θέματα που απασχολούν τις οικονομικές διευθύνσεις των ασφαλιστικών εταιρειών.
Βελτιωμένα περιθώρια κέρδους, λόγω μείωσης κόστους ασφάλισης και λειτουργικών εξόδων και με πρόσθετες επενδυτικές αποδόσεις έγραψε ο κλάδος ασφαλειών 2019, ο οποίος πέρασε σχεδόν ανέπαφα την πανδημία. Τα ίδια κεφάλαια σημείωσαν άνοδο 19% σε σχέση με το σύνολο της περιουσίας των εταιρειών (Ενεργητικού). Το γεγονός αυτό οφείλεται στην αυξημένη παραγωγή αλλά και την παρακράτηση των κερδών, που ενισχύει την κεφαλαιοποίηση και βοηθά τις εταιρείες να προσπεράσουν τον σκόπελο της πανδημίας χωρίς δυσάρεστες εκπλήξεις.
Το γεγονός ότι στην Ελλάδα τοποθετείται από τις ασφαλιστικές εταιρείες το 68% της περιουσίας τους σε ομόλογα σε σχέση με το 42% στον μέσο όρο της Ευρώπης, βοήθησε σημαντικά στην εκμετάλλευση της συγκυρίας από την άνοδο της τιμής τους στα τέλη του 2019 και ιδιαίτερα του Ελληνικού χαρτοφυλακίου. Tο 2018 και 2019 σημειώθηκαν σημαντικές ρευστοποιήσεις χαρτοφυλακίων όπου συνετέλεσαν στην «παροδική» βελτίωση των αποτελεσμάτων.
Τα αποτελέσματα της έρευνας δείχνουν αύξηση κατά περίπου 300 εκατ. ευρώ το 2019 σε σχέση με τα προηγούμενα έτη και εκτόξευση του δείκτη απόδοσης επενδύσεων στους κλάδους ζωής στο 3.7% από 2.1%. Η μέση κερδοφορία κυμάνθηκε στα 13 εκατ. ευρώ το 2019 από 15 εκατ. το 2019, ωστόσο μέρος των εσόδων αυτών έχει επέλθει από την αύξηση των επενδύσεων, δείχνοντας ότι η καθαρή λειτουργική κερδοφορία μειώθηκε δραστικά.
Στο αυτοκίνητο παρατηρήθηκε πτώση του περιθωρίου κέρδους εξαιτίας της ανόδου του δείκτη ζημιών αλλά και της σταδιακής απελευθέρωσης αποθεμάτων τα προηγούμενα έτη. Ο δείκτης απόδοσης κεφαλαίου (ROE), σε προ-φόρων επίπεδο, έχει προσγειωθεί στο 10% από 16% το 2014 με συνεχή και σταδιακή πτώση σε κάθε έτος. Το ύψος των απαιτήσεων στο 1% επί συνόλου Ενεργητικού. Στους δείκτες ζημιών, δεν σημειώθηκε σημαντική μεταβολή το 2019, με σταθεροποίηση του δείκτη στα μέσα επίπεδα του 50%-55%. Σύμφωνα με τα στοιχεία της Τράπεζας της Ελλάδος ο δείκτης των αποζημιώσεων για το 2019 ανήλθε σε 50% σε επίπεδο εγγεγραμμένων ασφαλίστρων – μη δουλευμένων αποζημιώσεων.
Η παρακράτηση της κερδοφορίας το 2019 συνέβαλλε και στη σταθεροποίηση των δεικτών Φερεγγυότητας. Η άνοδος της παραγωγής στους κλάδους ζωής επηρέασε θετικά στη μεταβολή του κινδύνου αγοράς και ασφαλίσεων ζωής κατά 3% σε σχέση με την προηγούμενη χρήση. Να σημειωθεί ωστόσο ότι η αύξηση της παραγωγής συνδέεται κυρίως με τις ασφαλίσεις συνδεμένες με επενδύσεις unit linked (μεταβολή 15% περίπου) και ομαδικά συνταξιοδοτικά (μεταβολή 30% περίπου).
Τεχνολογία
Η χρήση της τεχνικής νοημοσύνης (AI) θα κυριαρχήσει στη διαδικασία των αποζημιώσεων. Οι περίπλοκες περιπτώσεις θα συνεχίσουν να απαιτούν συμβολή του χρήστη αλλά με την υποστήριξη της ανάλυσης δεδομένων και ψηφιακών ευκολιών.
Οι πολιτικές πρόληψης επίσης αναμένεται να αποτελέσουν μέρος των στρατηγικών των επιχειρήσεων, μέσω της επικοινωνίας με τον πελάτη και των στοχεύσεων ενεργειών για μείωση των κινδύνων με ανάλογη τιμολογιακή πολιτική σε αυτούς που παραμένουν συνδεδεμένοι. Ειδοποιήσεις για επικείμενες καιρικές συνθήκες ή ενημέρωση για την κατάσταση και τις ιδιαίτερες συνθήκες της περιοχής που βρίσκεται ο ασφαλισμένος, η τηλεματική και το 5G με τη σύνδεση των συσκευών θα αποτελέσουν πολύτιμα τεχνολογικά εργαλεία στη φαρέτρα των ασφαλιστών.
Μιλούν για τις εξελίξεις
Για τις αρμοδιότητες ενός οικονομικού διευθυντή που εργάζεται σε μία ασφαλιστική επιχείρηση. Το πώς η εφαρμογή των ΔΠΧΑ 17 θα επιδράσει στις οικονομικές διευθύνσεις των ασφαλιστικών, τις αναλογιστικές λειτουργίες και τα πληροφοριακά συστήματα και την χρηματοοικονομική κατάσταση και την φερεγγυότητα των ελληνικών ασφαλιστικών μίλησαν στο περιοδικό FinancePro οι κ.κ. Δήμος Πολυμενίδης, CFO της ERGO Aσφαλιστική, Στέφανος Βερζοβίτης Αντιπρόεδρος Δ.Σ. και Γενικός Διευθυντής Διοικητικών και Οικονομικών Υπηρεσιών στην Ευρωπαϊκή Πίστη.
Για την χρηματοοικονομική κατάσταση και τη φερεγγυότητα των ελληνικών ασφαλιστικών, τον φόρο των ασφαλίστρων, και το τι σημαίνει για τον ασφαλισμένο και τι για την ασφαλιστική, αλλά και για τα κριτήρια διαμόρφωσης του τεχνικού και εμπορικού ασφαλίστρου και τα ΔΠΧΑ 17 ο κος Βασίλης Νικολαΐδης, Διευθυντής Μέτρησης & Ελέγχου Κινδύνων INTERLIFE Α.Α.Ε.Γ.Α.
Με συνέντευξη του στο αφιέρωμα του περιοδικού συμμετέχει και ο κος o Φίλιππος Κάσσος, Γενικός Διευθυντής Ελεγκτικού Τμήματος της KPMG ενώ την άποψη του σχετικά με τις προκλήσεις που αντιμετωπίζουν οι οικονομικοί διευθυντές καταθέτει ο Κωνσταντίνος Νικολάου Γενικός Διευθυντής Prudential B. Marghios & Partners.
ΕΥΡΩΠΑΪΚΉ ΠΊΣΤΗ
Οι αρμοδιότητες ενός οικονομικού διευθυντή σε μία ασφαλιστική
O ρόλος ενός Οικονομικού Διευθυντή αλλάζει συνεχώς μέσα στην ταχέως εξελισσόμενη – ψηφιοποιημένη – εποχή που διανύουμε, στην οποία οφείλουμε να προσαρμοζόμαστε και πολλές φορές καλούμαστε να προβλέπουμε τις επικείμενες αλλαγές και προκλήσεις.
Σήμερα, οι αρμοδιότητες και τα καθήκοντα ενός Οικονομικού Διευθυντή δεν περιορίζονται μόνο στην παραδοσιακή Λογιστική τήρηση, αλλά πλέον περιλαμβάνουν πληθώρα Διοικητικών και Στρατηγικών ενεργειών όπως αυτά του Επιχειρηματικού και Στρατηγικού Σχεδιασμού, της Οικονομικής Διαχείρισης, της Αναλυτικής και Ολιστικής Πληροφόρησης, της Διαχείρισης Έργων, της Βελτιστοποίησης Διαδικασιών, της Ανάλυσης Δεδομένων καθώς και του Ψηφιακού Μετασχηματισμού.
Παράλληλα οφείλει να συνεργάζεται στενά με τις τέσσερεις βασικές λειτουργίες (Εσωτερικού Ελέγχου, Αναλογιστική, Ρίσκου και Κανονιστικής Συμμόρφωσης). Ιδιαίτερη έμφαση θα πρέπει επίσης να δοθεί στο μεγάλο και επίκαιρο κεφάλαιο του ψηφιακού μετασχηματισμού, το οποίο αναμένεται τα επόμενα έτη να αποτελέσει τη σημαντικότερη πρόκληση για το σύνολο της Ασφαλιστικής Αγοράς.
Η επίδραση του ΔΠΧΑ 17 στις οικονομικές διευθύνσεις των ασφαλιστικών, τις αναλογιστικές λειτουργίες και τα πληροφοριακά συστήματα
Το νέο Δ.Π.Χ.Α. 17 θα επιφέρει πλήθος αλλαγών στις Ασφαλιστικές Εταιρίες και αναμένεται να αναδιαμορφώσει εν γένει το λειτουργικό μοντέλο τους. Το τρίπτυχο Οικονομικές Υπηρεσίες, Αναλογιστική Λειτουργία και ΙΤ, θα διαδραματίσει ίσως το σημαντικότερο ρόλο για την επιτυχή εναρμόνιση και παρακολούθηση του νέου προτύπου.
Στην πράξη, θα απαιτηθεί συστηματική συνεργασία των εν λόγω λειτουργιών, κυρίως των Οικονομικών υπηρεσιών και της Αναλογιστικής Υπηρεσίας, καθώς η φύση του νέου προτύπου, επιτάσσει λεπτομερή πληροφόρηση και ταυτόχρονη διαχείριση τεράστιου όγκου δεδομένων, τόσο σε χρηματοοικονομικά όσο και σε αναλογιστικά μεγέθη.
Αναφορικά με τη λειτουργία του ΙΤ, εκτιμάται ότι θα αποτελέσει τον συνδετικό κρίκο των παραπάνω λειτουργιών, καθώς δρα καθοριστικά στην ανάπτυξη και στη συντήρηση των Πληροφοριακών Συστημάτων καθώς και στην ανάλυση των πολυσύνθετων δεδομένων που σχετίζονται με το νέο πρότυπο.
Οι βασικές διαφορές του νέου προτύπου σε σχέση με το Δ.Π.Χ.Α. 4
Η σημαντικότερη διαφορά μεταξύ του Δ.Π.Χ.Α. 17 και του Δ.Π.Χ.Α. 4, είναι ότι πλέον, η εφαρμογή των λογιστικών μεθόδων σε τομείς όπως, η αναγνώριση των εσόδων και οι εκτιμήσεις των ασφαλιστικών υποχρεώσεων θα πραγματοποιείται με πλήρη συνέπεια.
Σύμφωνα με το Δ.Π.Χ.Α. 4, η εκάστοτε Ασφαλιστική Εταιρία, μπορούσε να χρησιμοποιεί τις δικές της ερμηνείες για την αναγνώριση των εσόδων και τους υπολογισμούς των τεχνικών προβλέψεων. Για παράδειγμα, υπό το Δ.Π.Χ.Α. 4, ήταν στη διακριτική ευχέρεια των Ασφαλιστικών Εταιριών να συμπεριλάβουν την Προσαρμογή του Κινδύνου (Risk Adjustment) στις ασφαλιστικές υποχρεώσεις τους. Αντίθετα, υπό το Δ.Π.Χ.Α. 17 το παραπάνω καθίσταται πλέον υποχρεωτικό.
Γενικότερα υπό το Δ.Π.Χ.Α. 4 υπήρχε ένα εύρος λογιστικών χειρισμών ανάλογα με τον τύπο του ασφαλιστηρίου συμβολαίου και την ερμηνεία της εκάστοτε Ασφαλιστικής Εταιρίας. Αντίστοιχα, οι εκτιμήσεις, όπως τα προεξοφλητικά επιτόκια για τα ασφαλιστήρια συμβόλαια μεγάλης διάρκειας, δεν ανανεώνονταν σε τακτική βάση ενώ δεν αντικατόπτριζαν πλήρως τους οικονομικούς κινδύνους. Επίσης, για την επιμέτρηση ορισμένων ασφαλιστήριων συμβολαίων δεν υπήρχε προεξόφληση.
Το νέο αυτό πρότυπο, εισάγει τη συνεπή λογιστική μεταχείριση για όλα τα ασφαλιστήρια συμβόλαια από όλες τις Εταιρίες. Οι εκτιμήσεις των εταιριών, ενημερώνονται τακτικά για να αντικατοπτρίζουν φερέγγυα τις πληροφορίες που βασίζονται στα δεδομένα της αγοράς. Αντίστοιχα, το προεξοφλητικό επιτόκιο αντικατοπτρίζει πλήρως τα χαρακτηριστικά των ταμειακών ροών των ασφαλιστηρίων συμβολαίων ενώ η επιμέτρηση του ασφαλιστηρίου συμβολαίου συμπεριλαμβάνει και τη χρονική αξία του χρήματος, όπου είναι σημαντική.
Η χρηματοοικονομική εικόνα και η φερεγγυότητα των ελληνικών ασφαλιστικών
Ο τελευταίος χρόνος μας έφερε αντιμέτωπους με πρωτοφανείς συνθήκες, καθώς οι επιπτώσεις της πανδημίας Covid-19 έπληξαν το σύνολο της Οικονομίας και φυσικά δεν θα μπορούσε να μείνει αλώβητος ο κλάδος της Ιδιωτικής Ασφάλισης, στον οποίο δραστηριοποιείται η Ευρωπαϊκή Πίστη. Tο σύνολο της Ασφαλιστικής Αγοράς εμφανίζει πτωτική τάση σε επίπεδο Παραγωγής Ασφαλίστρων, ενώ εκτιμάται ελαφρά ανάκαμψη των Κερδών προ Φόρων και των Δεικτών Φερεγγυότητας.
Η Ευρωπαϊκή Πίστη ενήργησε άμεσα για τη διαφύλαξη και την προάσπιση των συμφερόντων κάθε ενδιαφερόμενου μέρους, γεγονός που επέφερε θετικά αποτελέσματα στον απολογισμό του έτους. Ενδεικτικά. για το έτος 2020, το θετικό πρόσημο επικρατεί σχεδόν στο σύνολο των μεγεθών μας, με τα Εγγεγραμμένα Μικτά Ασφάλιστρα να σημειώνουν άνοδο ύψους +5,1%, κατατάσσοντας μας στην 5η θέση μεταξύ των 13 μόνο Ασφαλιστικών Εταιριών που παρουσίασαν άνοδο Ασφαλίστρων. Επίσης, η κερδοφορία της Εταιρίας μας διαμορφώθηκε στα 24,4 εκ. ευρώ αυξημένη κατά 8,6% σε σχέση με το προηγούμενο έτος.
Αναφορικά με τον Δείκτη Φερεγγυότητας για το έτος 2020, χωρίς να περιλαμβάνονται τα μεταβατικά μέτρα και η χρήση LAC, διαμορφώθηκε σε 173,2% (+10,9 ποσοστιαίες μονάδες σε σχέση με το έτος 2019), κατακτώντας την τρίτη θέση μεταξύ των 10 μεγαλύτερων Ασφαλιστικών Εταιριών στην Ελλάδα.
Στέφανος Βερζοβίτης, Αντιπρόεδρος Δ.Σ. και Γενικός Διευθυντής Διοικητικών και Οικονομικών Υπηρεσιών
ERGO ΑΣΦΑΛΙΣΤΙΚΉ
Οι αρμοδιότητες ενός οικονομικού διευθυντή σε μία ασφαλιστική
Ο ρόλος του σύγχρονου CFO στο επιχειρησιακό περιβάλλον έχει εξελιχθεί, μετασχηματισθεί και έχει καταστεί πιο απαιτητικός και καθοριστικός για την πορεία της εταιρείας. Οι αρμοδιότητες όσο και οι ευθύνες του, λόγω της εφαρμογής νέων κανονιστικών και εποπτικών απαιτήσεων, όπως αυτές της Φερεγγυότητας ΙΙ, είναι πολύ πιο διευρυμένες, συμβάλλοντας καθοριστικά τόσο στη διαμόρφωση όσο και στην εφαρμογή της επιχειρησιακής στρατηγικής.
Έτσι, για την αποτελεσματική αντιμετώπιση των σύγχρονων προκλήσεων οι CFOs οφείλουν, πέραν των βασικών χρηματοοικονομικών δεξιοτήτων για τη διαχείριση των κινδύνων, της ρευστότητας και του κόστους, να διαθέτουν ένα πιο ευρύ φάσμα ικανοτήτων και δεξιοτήτων. Θα πρέπει να παρακολουθούν και να προβλέπουν τις αλλαγές στο οικονομικό και κοινωνικό-πολιτικό γίγνεσθαι, να αμφισβητούν και να ελέγχουν την ορθότητα άλλων διευθυντικών προτάσεων και αποφάσεων, καθώς και να διατηρούν μια ισχυρή σχέση και συνεργασία με τους εσωτερικούς και εξωτερικούς συνεργάτες της εταιρείας.
Με αυτόν τον τρόπο θα είναι σε θέση να παρέχουν προς τη διοίκηση έγκαιρη και σαφή πληροφόρηση, καθώς και επιπλέον ποιοτική ανάλυση, η οποία και είναι απαραίτητη στην ορθή λήψη επιχειρηματικών αποφάσεων. Με άλλα λόγια, ο σύγχρονος CFO αποτελεί αναπόσπαστο μέρος της διοικητικής ομάδας της κάθε εταιρείας, όπου σε συνεργασία με τον CEO και τους διευθυντές των υπόλοιπων οργανωτικών μονάδων της εταιρείας συνεισφέρει στη διαμόρφωση της εταιρικής στρατηγικής.
Η επίδραση του ΔΠΧΑ 17 στις οικονομικές διευθύνσεις των ασφαλιστικών, τις αναλογιστικές λειτουργίες και τα πληροφοριακά συστήματα
Το Διεθνές Πρότυπο Χρηματοοικονομικής Αναφοράς 17 (ΔΠΧΑ 17) αποτελεί ένα νέο λογιστικό πρότυπο που σχετίζεται με τις ασφαλιστικές απαιτήσεις και υποχρεώσεις που απορρέουν από τα ασφαλιστήρια συμβόλαια με απώτερο στόχο την αύξηση της διαφάνειας στις χρηματοοικονομικές αναφορές των ασφαλιστικών επιχειρήσεων για τις ασφάλειες ζωής & υγείας και την ασφάλιση ζημιών, αναφορικά με την άμεση ασφάλιση και την αντασφάλιση.
Οι ασφαλιστικές εταιρείες που παρέχουν ασφαλιστικές καλύψεις με μακροχρόνια ασφαλιστήρια συμβόλαια θα είναι εκείνες που θα επηρεαστούν περισσότερο, από άποψη όγκου εργασιών, αλλαγών στα μηχανογραφικά συστήματα, αναλογιστικών υπολογισμών και οικονομοτεχνικής ανάλυσης.
Οι προτεινόμενες τροποποιήσεις από την IASB
Επιπρόσθετα, οι προτεινόμενες τροποποιήσεις για το ΔΠΧΑ 17 (IFRS 17) που δημοσιεύθηκαν από την Επιτροπή Διεθνών Λογιστικών Προτύπων (IASB) θα διευκολύνουν παγκοσμίως τις προσπάθειες των ασφαλιστών να εφαρμόσουν ένα πρότυπο που θα οδηγήσει σε αυξημένη διαφάνεια σχετικά με την κερδοφορία των επιχειρήσεών τους, καλύτερη σύγκριση των οικονομικών δεδομένων μεταξύ των ασφαλιστικών εταιρειών και βελτιωμένα συμπεράσματα σχετικά με την οικονομική τους ευρωστία.
Η επίδραση του ΔΠΧΑ 17 και των τροποποιήσεων του δεν περιορίζεται μόνο στη λογιστική απεικόνιση των οικονομικών δεδομένων στις οικονομικές καταστάσεις κατά τα Δ.Π.Χ.Α. των ασφαλιστικών εταιρειών, αλλά επεκτείνεται στην αναλογιστική λειτουργία και τη δομή των πληροφοριακών συστημάτων των ασφαλιστικών εταιρειών, καθώς για την εφαρμογή του οι ασφαλιστικές επιχειρήσεις θα χρειαστεί να υλοποιήσουν νέες εφαρμογές στα μηχανογραφικά συστήματά τους και να δημιουργήσουν νέες διαδικασίες για να μπορέσουν να ανταποκριθούν στις απαιτήσεις του νέου προτύπου.
Τα βήματα της ERGO μέχρι το 2022 και 2023
Στην ERGO Ασφαλιστική, σε συνεργασία με τη μητρική εταιρεία, έχει καταστρωθεί το επιχειρησιακό πλάνο και η οργανωτική δομή της ομάδας εργασίας (Project Team), η οποία με τη βοήθεια εξωτερικών συμβούλων έχει ξεκινήσει σταδιακά από το 2019 τις εργασίες που απαιτούνται για την ανάλυση του ασφαλιστικού χαρτοφυλακίου της Εταιρείας, με συγκεκριμένο χρονοδιάγραμμα υλοποίησης και με απώτερο στόχο την ολοκλήρωση του έργου εντός του έτους 2022, ώστε να είναι σε θέση να έχει στη διάθεσή της και τα συγκριτικά δεδομένα που απαιτούνται στις οικονομικές καταστάσεις του οικονομικού έτους 2023.
Η χρηματοοικονομική εικόνα και η φερεγγυότητα των ελληνικών ασφαλιστικών
Κατά τον κον Δ. Πολυμενίδη, η ελληνική ασφαλιστική αγορά έχει ενσωματώσει πλήρως την κουλτούρα του νέου εποπτικού πλαισίου, “Φερεγγυότητα ΙΙ”. Η χρήση εξειδικευμένων τεχνικών διαχείρισης κινδύνων από τις ασφαλιστικές εταιρείες, η εισαγωγή σύγχρονων μεθόδων διακυβέρνησης και η έμφαση στη διαφάνεια είναι μερικά από τα χαρακτηριστικά που ενισχύουν την αξιοπιστία των ασφαλιστικών επιχειρήσεων, καθιστώντας τα ασφαλιστικά προϊόντα ελκυστικές ασφαλιστικές και επενδυτικές επιλογές.
Αυτό όμως που είναι πολύ σημαντικό να γνωρίζει ο Έλληνας καταναλωτής είναι ότι το νέο αυτό εποπτικό πλαίσιο Φερεγγυότητας ΙΙ λειτουργεί ως «Φύλακας» για τους ασφαλισμένους, καθώς διασφαλίζει ότι η ασφαλιστική εταιρεία θα ανταποκριθεί στις υποχρεώσεις της όταν απαιτηθεί. Η εποπτική αρχή έχει εκμηδενίσει την ελαστικότητά της ως προς τα απαιτούμενα κεφάλαια που πρέπει να κατέχει μία ασφαλιστική εταιρεία προς διασφάλιση των συμφερόντων των ασφαλισμένων. Για το λόγο αυτό, οι ασφαλισμένοι θα πρέπει να αισθάνονται πιο ασφαλείς σε σχέση με το παρελθόν αναφορικά με την εκπλήρωση των υποχρεώσεων των ασφαλιστικών εταιρειών, που απορρέουν από τα ασφαλιστήρια συμβόλαια.
Δήμος Πολυμενίδης, CFO ERGO
INTERLIFE ΑΣΦΑΛΙΣΤΙΚΉ
Η χρηματοοικονομική κατάσταση και η φερεγγυότητα των ελληνικών ασφαλιστικών
Εντοπίζεται στις Εκθέσεις Φερεγγυότητας των Ασφαλιστικών στις ασφαλίσεις Ζημιών μια μείωση των ασφαλίστρων στις Ασφαλίσεις Οχημάτων λόγω των περιοριστικών μέτρων και η αύξηση των ασφαλίσεων υγείας. Οι Ασφαλίσεις Ζωής, παρουσίασαν μια μετατόπιση του ενδιαφέροντος των καταναλωτών προς unit linked και μία μείωση στα παραδοσιακά Προϊόντα.
Τα κεφάλαια των ελληνικών Ασφαλιστικών καλύπτουν περίπου δύο φορές τις υποχρεώσεις που έχουν αναλάβει έναντι των ασφαλισμένων, ενισχύοντας τον Δείκτη Φερεγγυότητάς. Όσο μεγαλύτερο πλεόνασμα διαθέτει κάθε εταιρεία τόσο μεγαλύτερες αντοχές έχει να αντιμετωπίσει απρόβλεπτους κινδύνους. Η χρηματοοικονομική κατάσταση των ελληνικών Ασφαλιστικών βρίσκεται σε ικανοποιητικό επίπεδο διατηρώντας υψηλή Φερεγγυότητα, χωρίς σημαντικές αποκλίσεις από το προηγούμενο έτος.
Φόρος Ασφαλίστρων για τον ασφαλισμένο και την Ασφαλιστική
Στην ερώτηση ποιος είναι ο φόρος που επιβαρύνει σήμερα τα προϊόντα και τις υπηρεσίες στην καθημερινότητά μας, όλοι θα απαντούσαν χωρίς δεύτερη σκέψη: ”Ο ΦΠΑ”.
Ο ΦΠΑ μπήκε στην ζωή μας το 1986 καταργώντας τον Φόρο Κύκλου Εργασιών (ΦΚΕ), ένα φόρο που επιβαλλόταν στα έσοδα κάθε οικονομικής δραστηριότητας ενώ για τα ασφάλιστρα των Ασφαλιστικών Εταιρειών ο ΦΚΕ διατηρήθηκε μόνο για τις Ασφαλιστικές μέχρι το 2006 και την θέση του πήρε ο σημερινός Φόρος Ασφαλίστρων.
Επομένως ο Φόρος Ασφαλίστρων για τον ασφαλισμένο επιβαρύνει την καθαρή αξία των ασφαλίστρων και διαμορφώνει την τελική αξία του συμβολαίου. Για την Ασφαλιστική Εταιρεία, είναι φόρος που επιβάλλεται πάνω στα ασφάλιστρα, δηλ. τα έσοδα και αποδίδεται στα Δημόσια Ταμεία. Στο σημείο αυτό είναι σημαντικό να τονίσουμε ότι ο συγκεκριμένος φόρος δεν συμψηφίζεται – όπως συμβαίνει με τον ΦΠΑ – μεταξύ εσόδων πωλήσεων και αγορών/εξόδων/δαπανών.
Ο υπολογισμός του Εμπορικού και Τεχνικού Ασφαλίστρου
Για να φτάσουμε στο Εμπορικό Ασφάλιστρο πρέπει να ξεκινήσουμε από το τεχνικό ασφάλιστρο. Πολύ σημαντικό στοιχείο για να προσδιορίσουμε το Τεχνικό Ασφάλιστρο είναι η ξεκάθαρη γνώση του Χαρτοφυλακίου και ο διαχωρισμός του σε ομοειδείς κατηγορίες με βάση τα χαρακτηριστικά των ασφαλισμένων κινδύνων.
Η πιο διαδεδομένη μέθοδος υπολογισμού του Τεχνικού Ασφαλίστρου είναι το αποτέλεσμα της διαίρεσης των συνολικών ασφαλιστικών αποζημιώσεων και του συνόλου των λειτουργικών εξόδων δια του πλήθους των ασφαλισμένων κινδύνων ανά ομοειδείς κατηγορίες κινδύνων.
Με απλά λόγια, το Τεχνικό Ασφάλιστρο είναι το ελάχιστο ασφάλιστρο που χρειαζόμαστε για να πληρώσουμε τις υποχρεώσεις μας αποκλειστικά από επερχόμενες Αποζημιώσεις και Λειτουργικά Έξοδα. Αν επιβαρύνουμε το παραπάνω αποτέλεσμα με τους αντίστοιχους φόρους και ένα περιθώριο επιχειρηματικού κέρδους τότε θα καταλήξουμε στο Εμπορικό Ασφάλιστρο, που αποτελεί το χρηματικό ποσό που καλείται να πληρώσει ο ασφαλισμένος.
Η επίδραση των ΔΠΧΑ 17 στις οικονομικές διευθύνσεις των ασφαλιστικών, τις αναλογιστικές λειτουργίες και τα πληροφοριακά συστήματα
Μετά την SOLVENCY II εποχή, η επόμενη μεγάλων διαστάσεων πρόκληση που περιμένει τις Ασφαλιστικές Εταιρείες είναι η εφαρμογή των ΔΠΧΑ 17. Θα επηρεάσει όχι μόνο τις Οικονομικές Διευθύνσεις, τις Αναλογιστικές Λειτουργίες και τα Πληροφοριακά Συστήματα, αλλά και τις υπόλοιπες δομές των Ασφαλιστικών Εταιρειών.
Η εφαρμογή των ΔΠΧΑ 17 αποσκοπεί στο να καταστήσει τις οικονομικές καταστάσεις των Ασφαλιστικών Εταιρειών συγκρίσιμες τόσο μεταξύ τους όσο και με άλλες εκτός ασφαλιστικού χώρου, με αυξημένη διαφάνεια σε ότι αφορά την κερδοφορία και βελτιωμένα συμπεράσματα σχετικά με την παρεχόμενη οικονομική πληροφόρηση, προς όφελος των επενδυτών.
Παρά ταύτα, επισημαίνει ότι, παρ’ ότι επιδιώκεται συγκρισιμότητα, δεν πρόκειται για δρόμο χωρίς αγκάθια, δεδομένου ότι η οπτική των ΔΠΧΑ 17 βασίζεται σε Αρχές (και όχι σε Κανόνες) που έχουν στόχο την πιστότερη απεικόνιση από την πλευρά της εταιρείας, της απόδοσης των ασφαλιστικών της προϊόντων και των παρεχόμενων υπηρεσιών στους ασφαλισμένους της – ως εκ τούτου, διαφορετικές εταιρείες ενδέχεται να επιλέξουν διαφορετικές προσεγγίσεις.
Οι Οικονομικές Διευθύνσεις, αναλαμβάνουν σημαντικό ρόλο στην υλοποίηση και στην εφαρμογή, αφού θα πρέπει να εκτιμήσουν το κόστος μετάβασης. Είναι προφανές ότι η εφαρμογή του ΔΠΧΑ 17 θα αποτελέσει μια μεγάλη λογιστική μετατροπή που θα αλλάξει ριζικά την οικονομική αποτίμηση και την θέση των Ασφαλιστικών Εταιρειών στην Ασφαλιστική Αγορά.
Ο ρόλος της αναλογιστικής λειτουργίας στο ΔΠΧΑ 17
Ο ρόλος της Αναλογιστικής Λειτουργίας στο ΔΠΧΑ 17 αποτελεί μια άλλη πρόκληση. Έχοντας την εμπειρία της εφαρμογής του SOLVENCY II η οποία εστίασε στην προστασία των καταναλωτών από τον κίνδυνο να καταστεί αφερέγγυα κάποια Ασφαλιστική Εταιρεία, πλέον, η Αναλογιστική Αρχή θα καλείται να εκφέρει γνώμη για την κερδοφορία του ασφαλιστικού προϊόντος μέχρι την λήξη του και να προσδιορίσει τους ανάλογους δείκτες επιμέτρησης επιδόσεων. Η ανάλυση, η ανάπτυξη και η εφαρμογή νέων Αναλογιστικών και Στατιστικών μεθόδων κρίνεται αναγκαία.
Τα πληροφοριακά συστήματα
Αρκετές από τις εταιρείες Πληροφορικής που υποστηρίζουν τις Ασφαλιστικές Εταιρείες για την εφαρμογή του SOLVENCY II έχουν υλοποιήσει λύσεις που αφορούν την εφαρμογή των ΔΠΧΑ 17. Οι Διευθύνσεις Πληροφορικής σε συνεργασία με τις Αναλογιστικές υπηρεσίες και τις Οικονομικές Διευθύνσεις καλούνται να συνεργαστούν μεταξύ τους ώστε να επιλέξουν το κατάλληλο λογισμικό υποστήριξης και να προχωρήσουν σε βελτιώσεις ώστε τα Πληροφοριακά Συστήματα να είναι σε θέση να ανταποκριθούν στις νέες απαιτήσεις.
Βασίλης Νικολαΐδης, Διευθυντής Μέτρησης & Ελέγχου Κινδύνων INTERLIFE Α.Α.Ε.Γ.Α.
PRUDENTIAL B. MARGHIOS & PARTNERS
Ποιες είναι οι προκλήσεις που αντιμετωπίζουν σήμερα οι αναλογιστές των ασφαλιστικών
Τέσσερις από τις μεγάλες προκλήσεις που αντιμετωπίζουν σήμερα οι αναλογιστές είναι οι ακόλουθες:
- Δυσκολία εξεύρεσης ισορροπίας μεταξύ αναγκών εμπορικής διεύθυνσης (ανάγκη αντιμετώπισης ανταγωνισμού – χαμηλά ασφάλιστρα) και επαρκών ασφάλιστρων κινδύνου (ανάγκη σωστής τιμολόγησης). Δεν είναι λίγες οι φορές, ειδικά στον κλάδο υγείας, που ενώ το ασφάλιστρο κινδύνου είναι ενός συγκεκριμένου ύψους, αναζητούνται τρόποι για το πώς αυτό να γίνει πιο ανταγωνιστικό, με ταυτόχρονη προσπάθεια για διατήρηση αν όχι της κερδοφορίας, τουλάχιστον της οριακά μη ζημίας.
- Ανάγκη για χρήση συνεχώς και περισσοτέρων μεθόδων για σωστή αποθεματοποίηση, λόγω συνεχούς αύξησης του οικονομικού περιβάλλοντος. Η σημερινή ασφαλιστική έχει μικρή σχέση με την ασφαλιστική πριν 3 έτη και καμία σχέση με την ασφαλιστική πριν 10 έτη. Αυτό επηρεάζει και «ταρακουνάει» όλα τα αναλογιστικά μοντέλα. Ας αναλογιστούμε μόνο τις αλλαγές που έχουν γίνει την χρονιά που μας πέρασε: 3 φορές «ανοιγόκλεισε» η κίνηση στους δρόμους, οδηγώντας σε αυξομειώσεις των ασφαλίστρων, προκειμένου να γίνει προσαρμογή στις νέες συνθήκες. Σήμερα, πολλές από αυτές τις μειώσεις, δεν έχουν αρθεί.
- Αντίληψη του ρόλου της αναλογιστικής λειτουργίας ως στρατηγική λειτουργία και όχι ως επιτελική. Είναι ανάγκη να υπάρχει μεγαλύτερη συμμετοχή στις αποφάσεις μιας ασφαλιστικής εταιρείας, σε ανώτατο επίπεδο. Επιπλέον, πρέπει να υπάρχει στενή συνεργασία και με τις λοιπές λειτουργίες, ειδικότερα με τη λειτουργία Διαχείρισης Κινδύνου (που επίσης έχει υποβαθμισμένο ρόλο σε αρκετές ασφαλιστικές εταιρείες). Είναι γεγονός ότι πολλά από τα καθήκοντα της αναλογιστικής λειτουργίας «επιβάλλονται» από το νόμο, με αποτέλεσμα μερικές φορές να αντιμετωπίζεται σαν αναγκαίο εποπτικό κακό. Από την λογική αυτή, μόνο να χάσουν έχουν οι ασφαλιστικές εταιρείες.
- Η τελευταία άλλα τεράστια πρόκληση της αναλογιστικής λειτουργίας είναι το νέο απαιτητικό περιβάλλον που φέρνει η αλλαγή στα λογιστικά πρότυπα και συγκεκριμένα το πρότυπο IFRS17. Μετά την πρόκληση του Solvency II για την προηγούμενη δεκαετία, την τρέχουσα δεκαετία η προσαρμογή στο IFRS17, ειδικά για τις περιπτώσεις των εταιρειών ζωής, αναμένεται ιδιαίτερα δύσκολη. Αυξάνεται το βάρος και η πίεση στην αναλογιστική λειτουργία, καθώς θα επηρεάζει περισσότερο από ποτέ, τα αποτελέσματα μιας εταιρείας.
Οι περισσότεροι αναφέρονται στις λογιστικές εγγραφές και την απεικόνιση που πρέπει να γίνει στον ισολογισμό, ξεχνούν όμως ότι για να καταλήξουμε εκεί, πρέπει να γίνει μεγάλη προεργασία, για το πώς θα γίνεται ο διαχωρισμός των συμβολαίων σε κερδοφόρα ή μη, τις αναλογιστικές παραδοχές που θα πρέπει να τηρούνται ευλαβικά κάθε χρόνο, τον τρόπο με τον οποίο θα «απελευθερώνεται» αναλογιστική «ύλη» κάθε έτος και άλλα πολλά αναλογιστικά βάρη. Πέραν του διαχωρισμού, θα πρέπει να γίνει αρμονική συνεργασία ανάμεσα στην αναλογιστική λειτουργία και τη μηχανογράφηση, ώστε να φτιαχτεί αυτός ο «δρόμος» των δεδομένων, που θα καταλήξει στην τελική απεικόνιση του νέου προτύπου. Φυσικά σε 3-4 έτη από σήμερα, αυτό θα είναι η καθημερινότητα, όπως έγινε και με το Solvency II, αλλά πάντοτε η προσαρμογή σε νέα δεδομένα, φέρει σοβαρές προκλήσεις.
Κωνσταντίνος Νικολάου, Αντιπρόεδρος Δ.Σ. και Γενικός Διευθυντής Διοικητικών και Οικονομικών Υπηρεσιών