NPLs & Debt Restructuring: Βιώσιμες λύσεις «επανεκκίνησης»

Τα NPLs αποτελούν λειτουργική και αναπτυξιακή τροχοπέδη, τόσο για τον δανειολήπτη όσο και τον δανειστή. Είναι ζωτικής σημασίας η ικανότητα μιας εταιρείας να εντοπίζει εγκαίρως τυχόν ενδείξεις αδυναμίας, ιδίως στις σύγχρονες συνθήκες αβεβαιότητας.

Τα Μη Εξυπηρετούμενα Δάνεια (ΜΕΔ – NPLs) στην ΕΕ συνεχίζουν να μειώνονται, στο σύνολό τους. Εντούτοις, το συνεχώς αυξανόμενο κόστος ζωής και οι επίμονες μακροοικονομικές πιέσεις θα μπορούσαν να προοιωνιστούν εκ νέου αύξησή τους. Σύμφωνα με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, η αναλογία των ΜΕΔ έχει μειωθεί κατά περισσότερο από ένα τρίτο από το 2014, αλλά ο συνολικός όγκος παραμένει μεγάλος. Κάποιες χώρες τα αντιμετωπίζουν με πολύ αργό ρυθμό, πρακτική που ενδέχεται να πιέσει την οικονομική τους ανάπτυξη, καθώς θα περιορίσει την κερδοφορία των εγχώριων τραπεζών και μαζί την ικανότητα δανεισμού, κυρίως προς ΜμΕ.

Σύμφωνα με την ανακοίνωση Δεκεμβρίου της Τράπεζας της Ελλάδος σχετικά με τα υπό διαχείριση δάνεια εσωτερικού, το γ΄ τρίμηνο του 2023, η ονομαστική αξία των δανείων του ιδιωτικού τομέα παρουσίασε αύξηση κατά 25 εκατ. ευρώ. Τα δάνεια διαχειρίζονται οι εγχώριες ΕΔΑΔΠ και έχουν μεταβιβαστεί σε εξειδικευμένα χρηματοπιστωτικά ιδρύματα του εξωτερικού. Η συνολική αξία των δανείων αυτής της κατηγορίας αυξήθηκε σε 71.186 εκατ. ευρώ στο τέλος του γ΄ τριμήνου, έναντι 71.161 εκατ. ευρώ το προηγούμενο τρίμηνο.

Πιο αναλυτικά, η ονομαστική αξία των υπό διαχείριση επιχειρηματικών δανείων αυξήθηκε σε 23.953 εκατ. ευρώ στο τέλος του γ΄ τριμήνου του 2023, από 23.921 εκατ. ευρώ στο τέλος του προηγούμενου τριμήνου. Η αξία των δανείων προς ελεύθερους επαγγελματίες, αγρότες και ατομικές επιχειρήσεις διαμορφώθηκε σε 9.593 εκατ. ευρώ και αυτή των δανείων προς ιδιώτες και ιδιωτικά μη κερδοσκοπικά ιδρύματα σε 37.640 εκατ. ευρώ.

Πώς όμως μπορεί να διακρίνει μια επιχείρηση εγκαίρως τυχόν κινδύνους και να τους αντιμετωπίσει, ώστε να μην απειληθεί η πιστοληπτική της ικανότητα;

Οι μηχανισμοί προειδοποίησης των δανειοληπτών
Η Γενική Γραμματέας Χρηματοπιστωτικού τομέα & Διαχείρισης ιδιωτικού χρέους του Υπουργείου Εθνικής Οικονομίας & Οικονομικών, Θεώνη Αλαμπάση, αναλύει σχετικά: «Η πιστοληπτική ικανότητα στόχο έχει ακριβώς να αποτυπώσει την ικανότητα της επιχείρησης να αντεπεξέλθει εμπροθέσμως στις δανειακές και τις λοιπές της τρέχουσες υποχρεώσεις. Ωστόσο, το συνεχώς μεταβαλλόμενο οικονομικό περιβάλλον αποτελεί αδιαμφισβήτητα μια συνεχόμενη πρόκληση και στις επιχειρήσεις, σε ό,τι αφορά την τραπεζική πίστη και την ικανότητα να αντεπεξέλθουν στον δανεισμό.

Για τον λόγο αυτόν θεσμοθετήθηκε σειρά πρωτοβουλιών και μηχανισμών, που αποσκοπούν στην έγκαιρη προειδοποίηση του δανειολήπτη, ώστε τυχόν καθυστερήσεις στην καταβολή των υποχρεώσεων να μην οδηγήσουν στον επηρεασμό της πιστοληπτικής ικανότητας και εν τέλει στην αφερεγγυότητα. Ως τέτοια προληπτική πολιτική θεσμοθετήθηκε καταρχάς ο μηχανισμός έγκαιρης προειδοποίησης μέσω του Ν. 4738/2020, ο οποίος, μέσω ηλεκτρονικής διαδικασίας, μπορεί να εκτιμά την πιθανότητα αθέτησης πληρωμής για φυσικά και νομικά πρόσωπα και να ενεργοποιεί υποστηρικτικές υπηρεσίες. Παράλληλα, με τον Ν. 4972/2022 θεσμοθετήθηκε η Ανεξάρτητη Αρχή Πιστοληπτικής Αξιολόγησης, η οποία, μέσω της συλλογής και αξιολόγησης πρωτογενών πληροφοριών του Δημοσίου, θα παράγει ομοίως προφίλ πιστοληπτικής ικανότητας σε σχέση με τις οφειλές προς το δημόσιο.

Με τον ίδιο νόμο θεσμοθετήθηκε η σύσταση και λειτουργία του Κεντρικού Μητρώου Πιστώσεων υπό την Τράπεζα της Ελλάδος που μεταξύ άλλων έχει στόχο την ορθολογικότερη αξιολόγηση της πιστοληπτικής ικανότητας των δυνητικών δανειοληπτών και της εν γένει συνδρομής στη λήψη τεκμηριωμένων αποφάσεων χρηματοδότησης. Όλα αυτά φυσικά έχουν κάποιο ορίζοντα υλοποίησης από τη στιγμή που νομοθετούνται και ήδη είναι σε τροχιά υλοποίησης. Ωστόσο, ήδη σήμερα βρίσκεται σε πλήρη λειτουργία το Ευρωπαϊκό Πρόγραμμα έγκαιρης προειδοποίησης (Early Warning Europe) που υλοποιείται από το Επαγγελματικό Επιμελητήριο Αθηνών και απευθύνεται σε μικρομεσαίες επιχειρήσεις, οι οποίες λαμβάνουν υποστήριξη από ειδικούς συμβούλους (μέντορες) προς τον σκοπό ενδυνάμωσης και αποτροπής μελλοντικού κινδύνου αφερεγγυότητας.»

Μεγάλης σημασίας η κατανόηση των αδυναμιών και η ευελιξία της επιχείρησης
Σε έρευνά της, η Allianz διαπίστωσε ότι οι καθυστερημένες πληρωμές από πελάτες ήταν με διαφορά το πιο πιεστικό ζήτημα για τους finance leaders. Στο πλαίσιο της έρευνας ερωτήθηκαν CFOs σχετικά με το πώς μπορούν οι επιχειρήσεις να ανταποκριθούν σε τέτοιους κινδύνους, και οι λύσεις που προκρίθηκαν ήταν οι εντατικοί πιστωτικοί έλεγχοι πελατών-προμηθευτών, και ο έλεγχος για τυχόν παλαιότερα περιστατικά χρεωκοπίας ή αφερεγγυότητας. Έμφαση δόθηκε όμως και στην ανάγκη διαφοροποίησης της επιχειρηματικής δραστηριότητας μιας εταιρείας, π.χ. σε επίπεδο προϊοντικού χαρτοφυλακίου, είτε, για εταιρείες με μικρότερη γκάμα προϊόντων, διεύρυνση και διαφοροποίηση του πελατολογίου. Τέλος, ως ενδεδειγμένη μέθοδος προστασίας από σχετικούς κινδύνους ξεχώρισε και η ασφάλιση πιστώσεων.

Όπως εξηγεί ο Γιώργος Αντύπας, Πρόεδρος και Διευθύνων Σύμβουλος της εταιρείας Revival, «η προστασία της πιστοληπτικής ικανότητας μιας εταιρείας στις σύγχρονες συνθήκες αβεβαιότητας είναι σύνθετο έργο που απαιτεί πολλαπλά μέτρα. Παράλληλα, η διατήρηση ανοιχτών διαύλων επικοινωνίας με πελάτες, προμηθευτές και εταίρους, καθώς και η παροχή σαφών και έγκυρων πληροφοριών για τις υπηρεσίες και τα προϊόντα κάθε εταιρείας χρήζουν ιδιαίτερης προσοχής. Η σωστή διαχείριση των πόρων και η αποφυγή των υπερβολικών χρεών δημιουργούν σταθερότητα και το επιθυμητό υγιές και προστατευμένο περιβάλλον.

Επιπροσθέτως, η ποικιλομορφία των πελατών, αλλά και των αγορών που εξυπηρετεί μία επιχείρηση, μπορεί να λειτουργήσει ως ασφαλιστική δικλίδα απέναντι στις απρόβλεπτες αλλαγές της αγοράς. Η επένδυση σε τεχνολογικές λύσεις για την προστασία από κυβερνοαπειλές και τη διασφάλιση των δεδομένων ενισχύει με τον καλύτερο τρόπο την προσπάθεια αυτή. Τέλος, είναι ιδιαίτερα υψηλής σημασίας η κατανόηση πιθανών κινδύνων και αδυναμιών της κάθε επιχείρησης, με τακτικές αξιολογήσεις ρίσκου και ανάπτυξη σχεδίων δράσης για την αντιμετώπισή τους. Συνολικά, η εταιρεία πρέπει να είναι ευέλικτη, ενημερωμένη και έτοιμη να προσαρμόζεται σε νέες πραγματικότητες, διατηρώντας παράλληλα υψηλά πρότυπα ποιότητας και επικοινωνίας.»

Συμπτώματα που χρήζουν προσοχής
Στα συνηθέστερα συμπτώματα οικονομικής δυσπραγίας συγκαταλέγονται η δυσκολία εμπρόθεσμης εξόφλησης οφειλών, η οποία μπορεί να αποτελεί ένδειξη μειωμένων ταμειακών ροών, η πτώση πωλήσεων και εσόδων, ή η αύξηση του ακριβότερου, βραχυπρόθεσμου δανεισμού και η απουσία ταμειακών διαθεσίμων και περιουσιακών στοιχείων. Η ταυτόχρονη παρουσία πολλών τέτοιων συμπτωμάτων πρέπει να εκλαμβάνεται ως συναγερμός. Εκτός όμως από τους αμιγώς χρηματοοικονομικούς δείκτες, καλό είναι να λαμβάνει κανείς υπ’ όψιν και στοιχεία όπως η συντεταγμένη δράση της διοικητικής ομάδας, καθώς και η γενικότερη ευρωστία και προοπτική του κλάδου όπου δραστηριοποιείται η εταιρεία. Άλλωστε, η διατήρηση σταθερής πιστοληπτικής ικανότητας, εκτός από ένδειξη χρηµατοοικονοµικής υγείας, δίνει παράλληλα κύρος στην εταιρεία.

Σύμφωνα με τον Αλέξανδρο Μπουζούδη, Γενικό Διευθυντή της Alpha Plan: «Σε περίοδο αβεβαιότητας, οι εταιρείες πρέπει να εφαρμόζουν στρατηγικές διαχείρισης κινδύνου για να διατηρήσουν την πιστοληπτική τους ικανότητα. Πρώτον, η συνεχής ανάλυση του οικονομικού περιβάλλοντος και η προσαρμογή των επενδυτικών στρατηγικών είναι κρίσιμη. Δεύτερον, η ενίσχυση του χαρτοφυλακίου της εταιρείας μέσω διαφοροποίησης μπορεί να μειώσει τον κίνδυνο. Επιπλέον, η διατήρηση υγιούς ρευστότητας και η προσεκτική διαχείριση του χρέους είναι ουσιώδης. Σημαντικά συμπτώματα που πρέπει να προσέχει μια εταιρεία περιλαμβάνουν την απότομη μείωση των εσόδων, την αύξηση του λειτουργικού κόστους και την επιδείνωση των όρων πίστωσης. Η έγκαιρη αναγνώριση και αντιμετώπιση αυτών των προβλημάτων, μέσω στενής παρακολούθησης των οικονομικών δεικτών και ευέλικτης προσέγγισης στη διαχείριση των πόρων, είναι καθοριστική για τη διατήρηση της πιστοληπτικής ικανότητας.»

Η συνεχής αναθεώρηση εσωτερικών διαδικασιών μπορεί να βοηθήσει στον εντοπισμό ενδεχόμενων προβλημάτων
Στις σύγχρονες συνθήκες αβεβαιότητας, η προστασία της πιστοληπτικής ικανότητας αποτελεί προτεραιότητα για κάθε επιχείρηση, και η έγκαιρη ανίχνευση των επικίνδυνων συμπτωμάτων αποτελεί βασικό βήμα, υποστηρίζει ο Χαρίσιος Σιούλας, Σύμβουλος Επιχειρήσεων στην BSS, ο οποίος σχολιάζει σχετικά: «Για να προστατεύσει μια εταιρεία την πιστοληπτική της ικανότητα σε συνθήκες αβεβαιότητας, μπορεί να υιοθετήσει τα εξής μέτρα:

1. Πολυπολιτική Στρατηγική: Ανάπτυξη διαφοροποιημένων πηγών εσόδων και εξοικονόμησης, προκειμένου να αντιμετωπίσει δυνητικές οικονομικές δυσκολίες.
2. Ευελιξία και Καινοτομία: Εφαρμογή ευέλικτων μοντέλων επιχειρηματικότητας και προσαρμογή σε νέες τεχνολογίες για να διατηρήσει τον ανταγωνιστικό της χαρακτήρα.
3. Διαχείριση Κινδύνων: Καθιέρωση συστημάτων διαχείρισης κινδύνων για αναγνώριση και αντιμετώπιση πιθανών προβλημάτων εγκαίρως.

Η παρακολούθηση της οικονομικής απόδοσης, η ανίχνευση των τάσεων της αγοράς και η συνεχής αναθεώρηση των εσωτερικών διαδικασιών μπορεί να βοηθήσουν στον εντοπισμό ενδεχόμενων προβλημάτων.»

Οι διαταραχές των τελευταίων ετών αναστάτωσαν τους προϋπολογισμούς πολλών οργανισμών. Με ποιους τρόπους μπορεί να στηριχθεί η «επανεκκίνηση» μιας επιχείρησης;

Συγκράτηση πτωχεύσεων, επέκταση αναδιαρθρώσεων
Σύμφωνα με στοιχεία της Epiq AACER για την αγορά των ΗΠΑ, οι πτωχεύσεις επιχειρήσεων αυξήθηκαν κατά 19% και έφθασαν τις 25.627, από 21.479 ένα έτος νωρίτερα. Παρά τη σημαντική ετήσια αύξηση, το σύνολο περιστατικών πτώχευσης παραμένει χαμηλότερα σε σχέση με το έτος 2019. Η εταιρεία εκτιμά πως η ανοδική τάση θα συνεχιστεί το 2024, τόσο για τις επιχειρήσεις, όσο και για τους καταναλωτές, εν πολλοίς λόγω του αυξημένου κόστους κεφαλαίου, καθώς και των σχεδόν ιστορικών υψηλών ιδιωτικού χρέους. Περαιτέρω δυσπραγία αναμένεται φέτος στον κλάδο των εμπορικών και επαγγελματικών ακινήτων, αλλά και από εταιρείες που κατέγραψαν αλματώδη ανάπτυξη κατά τη διάρκεια της πανδημίας, αλλά δεν κατόρθωσαν να τη διατηρήσουν μεταπανδημικά. Παράλληλα, ρόλο αναμένεται να παίξει επίσης η αμεσότερη και αυστηρότερη ανταπόκριση των πιστωτών σε ασυνεπείς ή αδύναμους δανειολήπτες.

Στην ΕΕ, τα στοιχεία γ’ τριμήνου 2023 της Eurostat δείχνουν μείωση πτωχεύσεων της τάξεως του 5,8% σε σχέση με το β’ τρίμηνο, αλλά παραμένουν υψηλότερα από τα αντίστοιχα επίπεδα του δ’ τριμήνου του 2019. Οι μεγαλύτερες αυξήσεις σημειώθηκαν στην Κροατία (+24,7%), την Πορτογαλία (+13,2%) και την Ολλανδία (+12,9%) και οι μεγαλύτερες μειώσεις στο Λουξεμβούργο (-27,6%), την Ισπανία (-22,9%) και τη Σλοβενία (-17,6%). Από το γ’ τρίμηνο του 2020 άρχισε να παρατηρείται ανοδική τάση στον ρυθμό πτωχεύσεων σε όλους τους κλάδους της οικονομίας, καθώς έληγαν πλέον οι ενισχύσεις που δίδονταν κατά τη διάρκεια της πανδημίας. Το γ’ τρίμηνο του 2023, άρχισε να παρατηρείται επιβράδυνση του ρυθμού στους περισσότερους κλάδους, με τις μεγαλύτερες μειώσεις να καταγράφονται στις μεταφορές, τη διαμονή και εστίαση, την εκπαίδευση και την υγεία. Αντιθέτως, σημαντική αύξηση καταγράφηκε στον κλάδο πληροφορικής και επικοινωνιών.

Έρευνα της EY σε φορείς της Κεντρικής, Ανατολικής, Νοτιοανατολικής Ευρώπης και Κεντρικής Ασίας (CESA) και της Αυστρίας αναφορικά με τις τάσεις αναδιάρθρωσης και τις προσδοκώμενες εξελίξεις δείχνει ανοδική τάση στη δραστηριότητα αναδιάρθρωσης το β’ μισό του 2022 και το α’ μισό του 2023. Στα αίτια συμπεριλαμβάνονται η καλύτερη από το αναμενόμενο οικονομική ανάκαμψη, η συνεχιζόμενη κρατική στήριξη, και η προσαρμοστικότητα των επιχειρήσεων, ιδίως των μεγάλων που έχουν ταμειακά αποθέματα. Από την άλλη, η συμβουλευτική εταιρεία σημειώνει ότι επιμένουν οι πιέσεις στα κόστη, τα αυξημένα επιτόκια, ενώ λήγουν οι θετικές επιπτώσεις από τα πανδημικά μέτρα στήριξης. Παρατηρήθηκε δε προβληματισμός για την αδύναμη καταναλωτική ζήτηση που οφείλεται, μεταξύ άλλων, στις χαμηλές μισθολογικές προσαρμογές και το αυξημένο κόστος ζωής, παράμετροι που οδηγούν τους καταναλωτές στην αποταμίευση παρά τη δαπάνη. Το β’ μισό του 2022, η γεωργία, οι κατασκευές, η μεταποίηση και ο κλάδος τουρισμού/φιλοξενίας είδαν τις περισσότερες περιπτώσεις αναδιάρθρωσης, ενώ το α’ μισό του 2023, προηγούνται οι κατασκευές και ο κλάδος ακινήτων, ενώ ακολουθούν, με σημαντική διαφορά, λιανεμπόριο και μεταποίηση.

Σύμφωνα με την έρευνα της ΕΥ, το σημαντικότερο πλεονέκτημα για επιτυχή αναδιάρθρωση εντοπίζεται στο αξιόπιστο επιχειρηματικό σχέδιο από την πλευρά του δανειστή. Ταυτόχρονα όμως εντείνεται η ανάγκη για πρόβλεψη ικανότητας αποπληρωμής στο σύγχρονο περιβάλλον υψηλού πληθωρισμού, υψηλών επιτοκίων, φθίνουσας ζήτησης και αβέβαιων προοπτικών. Αναμένεται δε τα νέα περιστατικά αναδιάρθρωσης να αγγίξουν και πιο μεγάλες επιχειρήσεις, αλλά εκτιμάται ότι η όλη διαδικασία θα καταστεί δυσκολότερη, πιο χρονοβόρα και με μεγαλύτερες υποχωρήσεις από τα ενδιαφερόμενα μέρη.

Η καινοτομία και η διαφοροποίηση δημιουργούν ευκαιρίες
«Η επανεκκίνηση μιας επιχείρησης μετά από σημαντικές διαταραχές απαιτεί πολύπλευρη προσέγγιση», σχολιάζει ο Αλέξανδρος Μπουζούδης και αναλύει: «Πρώτον, η αναδιάρθρωση των οικονομικών και η αναθεώρηση των προϋπολογισμών είναι κρίσιμη για την ενσωμάτωση των νέων πραγματικοτήτων και τη μείωση των περιττών δαπανών. Δεύτερον, η εστίαση στην καινοτομία και η διαφοροποίηση των προϊόντων ή υπηρεσιών μπορούν να δημιουργήσουν νέες αγοραστικές ευκαιρίες. Τρίτον, η ενίσχυση της σχέσης με τους πελάτες μέσω ενισχυμένων επικοινωνιακών στρατηγικών και προσαρμοσμένης προσέγγισης μπορεί να ενδυναμώσει την αγοραστική βάση. Τέλος, η εστίαση στην ευελιξία και την προσαρμοστικότητα στις επιχειρησιακές διαδικασίες μπορεί να βοηθήσει την επιχείρηση να ανταποκριθεί γρήγορα σε μελλοντικές αλλαγές και προκλήσεις. Σε αυτό το πλαίσιο, η επιλογή ενός κατάλληλου, ειδικού συμβούλου μπορεί να προσφέρει πολύτιμη εμπειρογνωμοσύνη και να καθοδηγήσει την επιχείρηση στην αξιοποίηση επιδοτούμενων προγραμμάτων και χρηματοδοτήσεων, που είναι ουσιώδεις για τις επενδύσεις ανάπτυξης και καινοτομίας, ιδιαιτέρως σε συνθήκες περιορισμένης πιστοληπτικής ικανότητας.»

Οι νέες διαδικασίες μπορούν να βελτιώσουν την αποτελεσματικότητα
Από την πλευρα του, ο Γιώργος Αντύπας δηλώνει ότι «η επανεκκίνηση μιας επιχείρησης μπορεί να απαιτεί δημιουργικότητα, ευελιξία και στρατηγική σχεδίαση. Η κριτική αναθεώρηση των στρατηγικών στόχων και η προσαρμογή στις νέες συνθήκες θα μπορούσε να αποτελέσει ιδανικό ξεκίνημα. Παράλληλα, επιτακτική είναι και η ανάπτυξη νέων στρατηγικών για την αντιμετώπιση των αλλαγών στην αγορά. Σημαντικό στοιχείο αποτελεί και η χρήση νέων τεχνολογιών και διαδικασιών που μπορούν να βελτιώσουν την αποτελεσματικότητα. Οι επενδύσεις σε καινοτόμες λύσεις μας επιτρέπουν να παραμένουμε ανταγωνιστικοί και να ακολουθούμε την αγορά. Επιπλέον, η αναδιάρθρωση του δυναμικού, η αξιολόγηση και η εκπαίδευση του προσωπικού θα δώσουν πνοή σε κάθε νέα προσπάθεια. Ταυτόχρονα, οι επενδύσεις στο μάρκετινγκ, τις δημόσιες σχέσεις και τη διαφήμιση μπορούν να ενισχύσουν την εικόνα κάθε επιχείρησης. Η επιτυχημένη επανεκκίνηση απαιτεί συνεχή ανάλυση του περιβάλλοντος, διαρκή προσαρμογή και έντονη συνεργασία με το προσωπικό και τους ενδιαφερόμενους φορείς.»

Η διαχρονική αξία της ανοιχτής επικοινωνίας
Όπως περιγράφει ο Χαρίσιος Σιούλας, «για να υποστηριχθεί η επανεκκίνηση μιας επιχείρησης μετά από διαταραχές, μπορεί να ληφθούν τα εξής μέτρα:

1. Ανασκόπηση Προϋπολογισμού: Επανεκτίμηση των οικονομικών σχεδίων και προϋπολογισμών, λαμβάνοντας υπόψη τις νέες συνθήκες και προκλήσεις.
2. Εξοικονόμηση Κοστολόγησης: Ανάλυση των επιμέρους κατηγοριών κόστους για εντοπισμό περιθωρίων εξοικονόμησης, χωρίς όμως να υπονομεύεται η ποιότητα ή η αποτελεσματικότητα.
3. Ενίσχυση Ρευστότητας: Αναζήτηση εναλλακτικών πηγών χρηματοδότησης και διασφάλιση της ρευστότητας για αντιμετώπιση αναπάντητων οικονομικών προκλήσεων.
4. Προσαρμογή Μοντέλου Επιχειρηματικότητας: Εξέταση και προσαρμογή του μοντέλου επιχειρηματικότητας για να ανταποκριθεί στις αλλαγές στη ζήτηση και στον τρόπο λειτουργίας της αγοράς.
5. Επικοινωνία με Ενδιαφερόμενους: Διατήρηση ανοικτής επικοινωνίας με πελάτες, προμηθευτές και εργαζομένους για ενημέρωση και αποφυγή πιθανών προβλημάτων.

Η ευελιξία, η καλή διαχείριση των πόρων και η ικανότητα προσαρμογής σε νέες συνθήκες αποτελούν καίρια στοιχεία για μια επιτυχημένη επανεκκίνηση.

Συνοψίζοντας, η ενίσχυση της πιστοληπτικής ικανότητας σε αβέβαιες συνθήκες απαιτεί επίγνωση των επικίνδυνων συμπτωμάτων, επενδύσεις σε καινοτομία και στρατηγική συνεργασία με έμπειρους συμβούλους επιχειρήσεων. Ο ρόλος του συμβούλου είναι κρίσιμος σε αυτήν τη διαδικασία, καθώς μπορεί να συνδράμει στη χάραξη στρατηγικών αντιμετώπισης των προκλήσεων, αλλά και στη διαμόρφωση σχεδίου επιχειρηματικής ανάκαμψης.»

Διευρύνονται οι δυνατότητες χρηματοδότησης
Η Θεώνη Αλαμπάση διευκρινίζει: «Καταρχάς να σημειωθεί ότι κατά τα τελευταία έτη η πολιτεία έλαβε έγκαιρα προστατευτικά μέτρα στήριξης των επιχειρήσεων που ήρθαν αντιμέτωπες με τις συνέπειες των αλλεπάλληλων αναταραχών, ιδίως επί ημερών πανδημίας, μέσω επιδότησης δόσης δανείων, αλλά και την επιστρεπτέα προκαταβολή, που αποτέλεσαν σημαντική ένεση ρευστότητας. Ένα τέτοιο πρόγραμμα ήταν η Γέφυρα ΙΙ που απευθύνεται τόσο σε επιχειρήσεις που είχαν εξυπηρετούμενες οφειλές, όσο και σε επιχειρήσεις που δεν μπορούσαν να αντεπεξέλθουν στις δανειακές τους υποχρεώσεις και επλήγησαν από την πανδημία. Επιπρόσθετα στα ανωτέρω, και λόγω της αύξησης των επιτοκίων, ενεργοποιήθηκαν τόσο το πρόγραμμα Γέφυρα ΙΙΙ που απευθύνεται σε μια περίμετρο οικονομικά αδύναμων και με επιχειρηματικά δάνεια, αλλά και το πάγωμα των επιτοκίων, το οποίο έδωσε πραγματική ανάσα στους συνεπείς δανειολήπτες από την άνοδο των επιτοκίων. Πέραν όμως των ανωτέρω, η επιχείρηση που επιθυμεί την επανεκκίνησή της έχει στη διάθεσή της τόσο εργαλεία για τη ρύθμιση των οφειλών της, όπως είναι ο εξωδικαστικός μηχανισμός ρύθμισης οφειλών, όσο και πρόσβαση σε κανάλια χρηματοδότησης. Ήδη, στον νέο νόμο 5072/2023 προβλέπεται δυνατότητα παροχής πιστώσεων σε επιχείρηση που είναι σε καθεστώς αναδιάρθρωσης από μη τραπεζικούς οργανισμούς, εποπτευόμενους ωστόσο από την Τράπεζα της Ελλάδος. Με τον τρόπο αυτό, επιχειρήσεις που δεν είχαν μέχρι σήμερα πρόσβαση στον τραπεζικό δανεισμό θα μπορούν πλέον να αποκτήσουν πρόσβαση τόσο σε νέα χρηματοδότηση όσο και σε χρηματοδότηση με σκοπό την τακτοποίηση των παλαιότερων αθετήσεών τους με εφάπαξ αποπληρωμή και δυνατότητα παροχής έκπτωσης.»