Ο κομβικός ρόλος του CFO στην εφαρμογή των αρχών ESG

Ο CFO μπορεί να χρησιμοποιήσει τη γνώση και την εμπειρία του για να στηρίξει την επιχείρηση στην προσπάθειά της για συμμόρφωση προς τις νέες απαιτήσεις και, παράλληλα, να εντοπίσει και να αντιμετωπίσει εγκαίρως τους σχετιζόμενους κινδύνους.

Διεθνώς, κάποιοι από τους λόγους για τους οποίους αναλαμβάνει όλο και συχνότερα ο CFO ηγετικό ρόλο στην εφαρμογή των αρχών ESG, είναι η πρόσβασή του στα δεδομένα ολόκληρης της λειτουργίας της εταιρείας, η συνεργασία του με άλλα τμήματα και λειτουργίες της εταιρείας που επηρεάζονται άμεσα από την εφαρμογή των αρχών ESG και η εμπειρία του στη σωστή διοχέτευση πόρων, για την εφαρμογή των πρακτικών ESG.

Από μια τέτοια θέση, ο CFO έχει την ευθύνη να επικοινωνεί τις επιδόσεις της εταιρείας στο πεδίο ESG προς τα ενδιαφερόμενα μέρη, να συνεκτιμά το μακροπρόθεσμο χρηματοοικονομικό όφελος που προέρχεται από έμμεσες πηγές, όπως η εταιρική φήμη, αλλά και να αποτιμά και να διαχειρίζεται τα σχετικά ρίσκα.

Επηρεάζεται η διαχείριση ρίσκου
Σε πρόσφατη ανάρτησή μας στη σελίδα του FinancePro στο LinkedIn, ρωτήσαμε σε ποιο πεδίο θα σημειωθεί η σημαντικότερη επίδραση από την εφαρμογή των αρχών ESG, για τον CFO:
1. Εξοικονόμηση κόστους 2. Βελτίωση εταιρικής εικόνας 3. Προσέλκυση επενδυτών 4. Διαχείριση κινδύνων.
Στην ψηφοφορία μετείχαν 42 στελέχη. Τα 6 εξ αυτών (14%) επέλεξαν την απάντηση 1, 11 (26%) εκτιμούν πως η σημαντικότερη επίδραση θα αφορά την εταιρική εικόνα, 12 στελέχη (29%) βλέπουν ότι η προσέλκυση επενδυτών θα επηρεαστεί περισσότερο και 13 (31%) πιστεύουν ότι η σημαντικότερη επίδραση, για τον CFO, θα σημειωθεί στο πεδίο της διαχείρισης κινδύνων.

Στην έρευνα των ESG Global Risk Managers της WTW για το 2022, βάσει των απαντήσεων που συλλέχθηκαν από 312 εταιρείες παγκοσμίως, το 74% θεωρεί ότι η βελτίωση των επιδόσεων ESG του οργανισμού αποτελεί βασικό focus για την επιχείρηση. Εντούτοις, μολονότι οι περισσότεροι οργανισμοί έχουν στόχους ESG, μόνο το 17% έχει τεκμηριωμένους στόχους με ξεκάθαρα ορόσημα αναφορικά με τους κινδύνους ESG. Επιπλέον, ενώ το 55% των ερωτηθέντων απάντησε ότι ο τομέας διαχείρισης κινδύνων εμπλέκεται σημαντικά στις προσπάθειες ESG του οργανισμού, το 77% πιστεύει ότι το risk management θα έπρεπε να έχει πιο ενεργό ρόλο στις σχετικές πρωτοβουλίες και στρατηγικές.

Ο ρόλος του CFO διευρύνεται
Σύμφωνα με τη Χριστίνα Παπανδρέου, Group CFO της ELGEKA Group of Companies, «σε μια εποχή με τόση αστάθεια και αντίξοες συνθήκες σε παγκόσμιο επίπεδο, ο ρόλος του Οικονομικού Διευθυντή δεν ήταν ποτέ ξανά τόσο ουσιαστικός για τη διαμόρφωση νέας στρατηγικής και την εξασφάλιση της βιώσιμης ανάπτυξης των επιχειρήσεων. Ο ρόλος του CFO ξεφεύγει από τις παραδοσιακές δράσεις και διευρύνεται, καλύπτοντας μεγαλύτερο φάσμα στην αντίληψη κινδύνων και αποδόσεων. Οι εταιρείες καλούνται να υιοθετήσουν βιώσιμες, ηθικές επιχειρηματικές πρακτικές και να αναπτυχθούν μέσω επενδύσεων, καινοτομίας και εξαγορών, ενισχύοντας το ανταγωνιστικό τους πλεονέκτημα, λαμβάνοντας όμως υπόψη ως παράγοντα, όχι μόνον την επίπτωση στην κερδοφορία, αλλά και μια σειρά άλλων παραγόντων, άυλων κινδύνων και ευκαιριών. Ενδεικτικά αναφέρω: το περιβάλλον (όπως η μόλυνση του περιβάλλοντος, η καθαρή ενέργεια), το ανθρώπινο κεφάλαιο (ανθρώπινα δικαιώματα, Health & Safety), το ευρύτερο κοινωνικό σύνολο και ενδιαφερόμενα μέρη με τις δράσεις της επιχείρησης, καθώς και τη στρατηγική διακυβέρνηση (διαφάνεια, αποδόσεις στους επενδυτές)».

Κομβική η ανάμειξη του CFO στα θέματα ESG
Σύμφωνα με στοιχεία της McKinsey, όταν ένας CFO εμπλέκεται ενεργά στα ζητήματα ESG, ενισχύεται κατά 20% με 30% η ευθυγράμμιση με τους στρατηγικούς στόχους της εταιρείας. Την κομβική του αξία στο θέμα αναγνωρίζει και ο Σταμάτης Δρίτσας, Αναπληρωτής Διευθύνων Σύμβουλος της ΣΟΛ Crowe Συμβουλευτική, υποστηρίζοντας ότι «ο CFO εμπλέκεται άμεσα, τόσο στον σχεδιασμό της ESG επιχειρηματικής στρατηγικής -και ειδικά στον εντοπισμό, την αξιολόγηση και την ιεράρχηση των ESG επενδύσεων-, όσο και στην επιλογή των βέλτιστων εργαλείων χρηματοδότησης των επενδύσεων αυτών. Η εμπλοκή του CFO στην παρακολούθηση της εφαρμογής της στρατηγικής ESG είναι κομβική, λόγω του ηγετικού του ρόλου στη λογοδοσία και την κατάρτιση των χρηματοοικονομικών και μη χρηματοοικονομικών αναφορών, καθώς και στην επικοινωνία των επιδόσεων της διοίκησης. Οι σημαντικότεροι κίνδυνοι που συνδέονται με την κατάλληλη και αποτελεσματική εφαρμογή των κριτηρίων ESG διακρίνονται σε 3 βασικές κατηγορίες: α) επιχειρηματικοί, β) κανονιστικής συμμόρφωσης και γ) κίνδυνοι άμεσα συνδεδεμένοι με το περιβάλλον, την κοινωνία και τη διακυβέρνηση που δεν εντάσσονται στις δύο προηγούμενες κατηγορίες. Σε κάθε περίπτωση, οι τρεις αυτές κατηγορίες ESG κινδύνων συσχετίζονται και με τον λειτουργικό κίνδυνο του συστήματος εσωτερικού ελέγχου της επιχείρησης. H διαχείριση των κινδύνων αυτών απαιτεί την ανάπτυξη της κατάλληλης υποδομής, όπως και επενδύσεις σε εξειδικευμένο στελεχιακό προσωπικό και μηχανογραφικά εργαλεία διοικητικής πληροφόρησης».

Μεγάλος κίνδυνος η μη συμμόρφωση
Αναφορικά με τη σωστή εφαρμογή των κριτηρίων ESG, ο CFO της Intracom Telecom Group, Σωτήρης Κουκιάς, αναγνωρίζει ότι «Oι σαφείς στόχοι και η ενσωμάτωση των ESG πρακτικών στη χρηματοοικονομική έκθεση του ομίλου αποτελούν μια καλή αρχή. Θα πρέπει να αναγνωρίσει κανείς -και να διαχειριστεί- τους κινδύνους, να ενσωματώσει το ESG στις αποφάσεις των επενδύσεων, τόσο για ενέργειες κοινωνικά και περιβαλλοντικά ωφέλιμες, όσο και για την απαραίτητη εκπαίδευση των αρμόδιων στελεχών. Ο μεγαλύτερος κίνδυνος εκτιμώ πως είναι η μη συμμόρφωση προς τους κανονισμούς του ESG, η οποία θα επιφέρει προβλήματα στην εφοδιαστική αλυσίδα και αρνητικές επιπτώσεις στο περιβάλλον, καθώς και θα βλάψει τη φήμη της εταιρείας. Ένα πρώτο βήμα αντιμετώπισης είναι η προώθηση βιώσιμων πρακτικών μέσα στην εταιρεία. Ως Intracom Telecom υιοθετούμε τις αρχές του ESG, δίνοντας προτεραιότητα στα ανθρώπινα δικαιώματα, την εργασία, το περιβάλλον και τη διαφάνεια. Η εταιρεία λειτουργεί με βιώσιμο τρόπο, εστιάζοντας στην πρόληψη της ρύπανσης του περιβάλλοντος, στις εξαιρετικές συνθήκες εργασίας και στην προώθηση της εταιρικής κοινωνικής ευθύνης στην Ελλάδα, μέσω της ενεργής συμμετοχής της από το 2015 στο τοπικό δίκτυο του Οικουμενικού Συμφώνου των Ηνωμένων Εθνών (Global Compact Hellas)».

Στοίχημα η ενσωμάτωση του ESG στην κοινή συνείδηση
Η Ιωάννα Γαβριελάτου, Διευθύντρια Marketing στη Sunlight Group, δηλώνει ότι: «Τα κριτήρια ESG έχουν έρθει για να μείνουν. Είναι πλέον συνδεδεμένα με τις βιώσιμες επιχειρηματικές πρακτικές, δημιουργώντας ταυτόχρονα προκλήσεις και ευκαιρίες. Σε ό,τι αφορά την επιτυχημένη εφαρμογή τους, το κλειδί είναι να περάσουν στην εταιρική κουλτούρα. Αυτό είναι το μεγαλύτερο στοίχημα, καθότι η διαδικασία ούτε εύκολη είναι, ούτε αυτόματη. Χρειάζεται χρόνο και προσπάθεια τα κριτήρια ESG να «ριζώσουν» στη συνείδηση του κόσμου, από τη βάση ως την κορυφή της ιεραρχικής πυραμίδας. Διότι η σωστή εφαρμογή τους απαιτεί να λαμβάνονται υπόψη στη διαδικασία λήψης αποφάσεων, αλλά και την καθημερινή επιχειρηματική και επιχειρησιακή λειτουργία. Ο μεγαλύτερος κίνδυνος, κατά την άποψή μου, λοιπόν, είναι η επιφανειακή εφαρμογή των κριτηρίων. Για τον λόγο αυτό, στη Sunlight, το τμήμα ESG υπάγεται στο τμήμα Επικοινωνίας και Marketing, ώστε η σημασία τους να επικοινωνείται με τον καλύτερο δυνατό τρόπο στους συναδέλφους. Και ταυτόχρονα, έχει δημιουργηθεί ειδική επιτροπή Compliance και ESG στο ΔΣ της εταιρείας υπό το μέλος του ΔΣ, Michel Govaert».

Χάραξη στρατηγικής και εκπαίδευση του προσωπικού, βασικά εργαλεία για την εφαρμογή των κριτηρίων ESG
«Ο CFO μπορεί να διασφαλίσει τη σωστή εφαρμογή των κριτηρίων ESG στην εταιρεία του», υποστηρίζει ο Δημήτριος Δημητρίου, Ιδρυτής και Διευθύνων Σύμβουλος της CPA Auditors & Consultants, «ακολουθώντας προσεγγίσεις όπως η ολοκληρωμένη στρατηγική που να καθορίζει σαφείς στόχους ESG και μέτρα για την επίτευξή τους, η ενσωμάτωση των κριτηρίων ESG στις οικονομικές αποφάσεις, η παρακολούθηση και μέτρηση των επιδόσεων της εταιρείας σε σχέση με τα κριτήρια ESG, καθώς επίσης η διασφάλιση ότι οι εργαζόμενοι στην εταιρεία κατανοούν την αξία και τη σημασία των κριτηρίων ESG». Εντούτοις, εφιστά την προσοχή στο εξής: «O CFO αντιμετωπίζει κινδύνους σε διάφορους τομείς: οι περιβαλλοντικοί κίνδυνοι απαιτούν αξιολόγηση και μέτρα αντιμετώπισης, οι κοινωνικοί, την τήρηση υψηλών προτύπων κοινωνικής ευθύνης, ενώ οι κίνδυνοι διακυβέρνησης απαιτούν ισχυρή διακυβέρνηση και συμμόρφωση με τους κανονισμούς και τις πρακτικές που αφορούν τη διαφάνεια και την ευθύνη. Με την υιοθέτηση πρακτικών όπως η ανάλυση κινδύνων, η ενσωμάτωση των κριτηρίων ESG στις διαδικασίες λήψης αποφάσεων, η συνεργασία με ενδιαφερόμενους φορείς και η αναφορά και διαφάνεια, ο CFO μπορεί να διαχειριστεί αποτελεσματικά αυτούς τους κινδύνους και να συμβάλει στην αειφόρο ανάπτυξη της επιχείρησης».

Παρόμοια άποψη εκφράζει και η Γεωργία Πατίλη, Partner στη VDI Law Firm, η οποία εκτιμά πως «η σωστή εφαρμογή των κριτηρίων ESG μπορεί να διασφαλιστεί ως ακολούθως:
1) Ανάλυση και αξιολόγηση των πτυχών της εταιρείας που σχετίζονται με τα κριτήρια ESG, ορισμός πραγματοποιήσιμων και μετρήσιμων στόχων και χάραξη στρατηγικής.
2) Επικοινωνία με επενδυτές και πελάτες με σκοπό την ενίσχυση της διαφάνειας και της εμπιστοσύνης.
3) Εκπαίδευση του προσωπικού της εταιρείας για την εφαρμογή των κριτηρίων.
Οι κίνδυνοι της μη σωστής εφαρμογής αυτών μπορεί να είναι περιβαλλοντικοί (αρνητικές συνέπειες στο περιβάλλον), νομικοί (επιβολή κυρώσεων) και κοινωνικοί (αποδοκιμασία της εταιρείας από καταναλωτές). Η διαχείριση των κινδύνων μπορεί να λάβει χώρα με την πλήρη ενσωμάτωση των κριτηρίων ESG σε όλες τις πτυχές της εταιρείας, συμπεριλαμβανομένων και των αποφάσεων λήψης ρίσκου, καθώς και με τη συνεργασία με ειδικούς σε θέματα ESG».

Η αμφίδρομη σχέση της επιχείρησης με το ευρύτερο οικοσύστημα
Σύμφωνα με την Κιάρα Κόντη, Εταίρο και Επικεφαλής Υπηρεσιών Κλιματικής Αλλαγής και Βιώσιμης Ανάπτυξης στην EY Ελλάδος, «Το ESG παραμένει χρήσιμο, όσο το χρησιμοποιούμε στη βάση του επιχειρηματικού μοντέλου και σε όλο το εύρος της αλυσίδας δημιουργίας αξίας – όσο το συνδέουμε, δηλαδή, με τη μεγάλη εικόνα των κύριων δραστηριοτήτων, υπηρεσιών/προϊόντων και επιχειρηματικών σχέσεων ενός οργανισμού. Στη μεγάλη αυτή εικόνα, μία επιχείρηση δεν αποτελεί αυτόνομη οντότητα, τα χρηματοοικονομικά αποτελέσματα της οποίας απλά κρίνονται με κάποιους επιπρόσθετους, μη χρηματοοικονομικούς/ESG δείκτες. Αποτελεί μέρος ενός ευρύτερου οικονομικού, κοινωνικού και περιβαλλοντικού συστήματος. Κατά συνέπεια, μία επιχείρηση θα πρέπει να εστιάσει, όχι μόνο στις χρηματοοικονομικές επιπτώσεις από τους περιβαλλοντικούς κινδύνους ή τις οικονομικοκοινωνικές προκλήσεις που την επηρεάζουν. Χρειάζεται, παράλληλα, να επικεντρώνεται στο κατά πόσο οι δείκτες ESG που επιλέγει, αντανακλούν και τον τρόπο που η ίδια επηρεάζει τα ενδιαφερόμενα μέρη της και το ευρύτερο σύστημα – οικονομικό, κοινωνικό και περιβαλλοντικό – μέσα στο οποίο δραστηριοποιείται».

Η μέτρηση μπορεί να οδηγήσει στη διαφάνεια
Ο Γιώργος Τσουκαλάς, Partner & Head of Consulting services στη Mazars Ελλάδος, επισημαίνει ότι «Ο κρίσιμος ρόλος του CFO στη διαμόρφωση της οικονομικής απόδοσης της εταιρείας του τον ωθεί στην πρακτική ενσωμάτωση των κριτηρίων ESG στη διαδικασία λήψης αποφάσεων. Ο CFO καλείται να ηγηθεί της αλλαγής με το παράδειγμά του, ώστε η στρατηγική βιωσιμότητας να μεταμορφωθεί από αόριστες ιδέες και γενικούς στόχους σε συγκεκριμένες ενέργειες. Θα πρέπει να εστιάσει στη μέτρηση, την παρακολούθηση και την αναφορά των στοιχείων που θα κριθούν σημαντικά στο πλαίσιο των ESG στόχων της εταιρείας, με σκοπό την εξασφάλιση της διαφάνειας για τη λήψη αποφάσεων και την αντιμετώπιση του κινδύνου έκδοσης παραπλανητικών αναφορών. Η διαχείριση του φυσικού κινδύνου προϋποθέτει τον προϋπολογισμό και την παρακολούθηση των δαπανών που απαιτούνται για την πρόληψη του χρηματοοικονομικού αντίκτυπου της αλλαγής του κλίματος και της υποβάθμισης του περιβάλλοντος, καθώς και των οικονομικών επιπτώσεων της κλιματικής αλλαγής και της αύξησης του κόστους ενέργειας και εκπομπών ρύπων. Η διαχείριση της ζημίας, η οποία μπορεί να επέλθει από τη διαδικασία προσαρμογής προς μια περισσότερο βιώσιμη οικονομία (κίνδυνος μετάβασης), πρέπει να σταθμίζεται με τα οφέλη που μπορεί να προκύψουν για την εταιρεία σαν αποτέλεσμα της μετάβασης αυτής».

Η προστιθέμενη αξία του ESG
Ο CFO μπορεί να αξιοποιήσει τις αρχές ESG προκειμένου να επιτύχει ανάπτυξη για την εταιρεία του και να ενισχύσει τη μακροπρόθεσμη κερδοφορία της. Ωστόσο, από την εφαρμογή αυτών των αρχών πρέπει να επωφεληθεί και το ευρύτερο φυσικό και κοινωνικό περιβάλλον.

Το πώς δημιουργείται προστιθέμενη αξία για την εταιρεία, περιγράφει ο Σταμάτης Δρίτσας: «Η ενσωμάτωση ειδικών στρατηγικών σχετικά με το περιβάλλον, την κοινωνία και την εταιρική διακυβέρνηση στην επιχειρηματική στρατηγική εισηγμένης, αποσκοπεί στην επίτευξη προστιθεμένης αξίας για την ίδια την εταιρεία. Η αποτελεσματική υλοποίηση των στρατηγικών ESG μέσω της συνεισφοράς της επιχείρησης στη βελτίωση της ποιότητας του περιβάλλοντος, την ενίσχυση των ποιοτικών κοινωνικών παραμέτρων και την επίτευξη βέλτιστου βαθμού ηθικής σε όλα τα επίπεδα των δραστηριοτήτων, οδηγούν σε αυτό το αποτέλεσμα. Σε όλη αυτή τη διαδικασία, ο ρόλος του CFO είναι κομβικός. Προκειμένου να μπορούν να αξιολογηθούν οι επιπτώσεις της εφαρμογής στρατηγικής ESG στην ανάπτυξη και την κερδοφορία της εταιρείας, αλλά και για το ευρύτερο όφελος, απαιτούνται σε επίπεδο οικονομικής διεύθυνσης υποδομές και μεθοδολογίες μέτρησης, καθώς και διαδικασίες και κανάλια επικοινωνίας των αποτελεσμάτων των μετρήσεων με τη διοίκηση και τους stakeholders. Η επικοινωνία του CFO με τη διοίκηση αποσκοπεί στην έγκαιρη ανάληψη διορθωτικών δράσεων. Ωστόσο, η επικοινωνία με τους stakeholders είναι εξαιρετικής σημασίας για την επαύξηση των αποδόσεων και την επίτευξη των προσδοκώμενων αποτελεσμάτων στην κεφαλαιοποίηση της εταιρείας».

Η μεγάλη ευκαιρία της καινοτομίας
«Ενσωματώνοντας τις αξίες του ESG στη λήψη χρηματοοικονομικών αποφάσεων και εφαρμόζοντας βιώσιμες πρακτικές, η εταιρεία μπορεί να μειώσει το λειτουργικό κόστος, να αποκτήσει πρόσβαση σε βιώσιμη χρηματοδότηση και να βελτιώσει τη φήμη της», αναφέρει ο Σωτήρης Κουκιάς και συμπληρώνει: «Όλα τα παραπάνω θα αυξήσουν την κερδοφορία της εταιρείας και θα προσελκύσουν πελάτες, συνεργάτες, νέα ταλέντα, και «κοινωνικά υπεύθυνους» επενδυτές. Οι στρατηγικές ESG βοηθούν επίσης στη διαχείριση κινδύνων, προωθούν την καινοτομία και δημιουργούν ευκαιρίες στην αγορά. Υποστηρίζοντας πρωτοβουλίες κοινωνικής επίδρασης και ηθικές πρακτικές, μια εταιρεία συνεισφέρει, τόσο στην κοινωνία και το περιβάλλον, όσο και στην ίδια της την επιτυχία. Παράλληλα, μέσω της διαρκούς βελτιστοποίησης της περιβαλλοντικής απόδοσης, οι εταιρείες μπορούν να κερδίσουν την εμπιστοσύνη των εργαζομένων, των πελατών, των τοπικών κοινωνιών και άλλων συνεργαζόμενων μερών, και είμαι υπερήφανος που η Intracom Telecom μένει προσηλωμένη σε αυτό τον σκοπό».

Τις ευκαιρίες για πολλαπλά οφέλη περιγράφει και ο Δημήτρης Δημητρίου: «Ο CFO μπορεί να αξιοποιήσει τις αρχές ESG για την ανάπτυξη και κερδοφορία της εταιρείας, καθώς και για το ευρύτερο όφελος του τρίπτυχου ESG. Καταρχάς, ο CFO μπορεί να το επιτύχει αυτό μέσω καινοτομίας και ανταγωνιστικού πλεονεκτήματος. Η ενσωμάτωση των αρχών ESG δημιουργεί ευκαιρίες για νέα προϊόντα και υπηρεσίες που ανταποκρίνονται στις ανάγκες της αγοράς, βελτιώνοντας την ανταγωνιστική θέση της εταιρείας. Επιπλέον, η εφαρμογή των αρχών ESG συμβάλλει στη βελτίωση της λειτουργικής απόδοσης της εταιρείας. Μειώνοντας την κατανάλωση πόρων μπορεί να επιτευχθεί μείωση των λειτουργικών εξόδων και αύξηση της παραγωγικότητας. Η εφαρμογή των αρχών ESG μπορεί επίσης να βοηθήσει την εταιρεία να αποκτήσει πρόσβαση σε κεφάλαιο και αγορές. Οι επενδυτές και οι χρηματοδοτικοί φορείς ολοένα και περισσότερο λαμβάνουν υπόψη τα κριτήρια ESG κατά την αξιολόγηση των επιχειρήσεων για επενδύσεις και δάνεια. Η εφαρμογή των αρχών ESG δημιουργεί ενισχυμένη σχέση με τους ενδιαφερόμενους φορείς, προκαλώντας θετικές αντιδράσεις και βελτιώνοντας τη φήμη της εταιρείας».

Οι παράμετροι που πρέπει να εξετάσει ο CFO
H Χριστίνα Παπανδρέου υποστηρίζει ότι: «Με γνώμονα τις αρχές ESG, ο επιχειρηματικός σχεδιασμός με τη συνδρομή του CFO, πρέπει να λάβει υπόψη του θέματα όπως:

Πώς επαναπροσδιορίζονται οι οικονομικοί όροι (όχι μόνον της κερδοφορίας αλλά και των άυλων στοιχείων αειφορίας),

• Η αίσθηση του περιουσιακού στοιχείου σε μια νέα πραγματικότητα (ας σκεφτούμε Uber, AirBnB),
• Η αξιοποίηση του αδρανούς στοιχείου (αυτά που μέχρι σήμερα θεωρούσαμε δεδομένο ότι καταστρέφουμε),
• Η προστιθέμενη αξία προϊόντων που επαναχρησιμοποιούνται ή ανακυκλώνονται (re-use),
• Η διαχείριση κινδύνου και η κάλυψη αυτού μέσα από χρηματοδοτικά προγράμματα, με στόχο τη βιωσιμότητα και όχι μόνον της ίδιας της επιχείρησης,
• Και βέβαια να έχει διευρυμένη και εις βάθος γνώση των ευκαιριών που δίνονται πλέον από τους χρηματοπιστωτικούς και άλλους οργανισμούς στο πλαίσιο αυτό.

Παράλληλα, όμως, απαιτείται και η βιώσιμη εταιρική λειτουργία, καλύπτοντας θέματα εταιρικής διακυβέρνησης, μη χρηματοοικονομικής πληροφόρησης, κανονιστικού πλαισίου και γενικότερα εγκαθίδρυσης και λειτουργίας του Συστήματος Εσωτερικού Ελέγχου».

Προσέλκυση πελατών και επενδυτών
Σύμφωνα με τον Γιώργο Τσουκαλά, «Το τρίπτυχο ESG μπορεί να αξιοποιηθεί στρατηγικά από την εταιρεία για να εξασφαλίσει ανταγωνιστικά πλεονεκτήματα και να συμβάλει στην οικονομική ευρωστία της. Το όφελος από την εφαρμογή των αρχών ESG προκύπτει από τη βελτίωση της εικόνας και της φήμης της εταιρείας και από τη μείωση δαπανών. Η θέση του CFO του επιτρέπει να εντοπίζει σημεία εξοικονόμησης πόρων και δημιουργίας αξίας στο πλαίσιο της στρατηγικής βιωσιμότητας. Αποτελεσματική εφαρμογή των αρχών ESG μπορεί να συμβάλει στην προσέλκυση πελατείας και επενδυτών, στην εξασφάλιση φθηνότερης χρηματοδότησης, καθώς και στην εξοικονόμηση πόρων και τον περιορισμό ορισμένων κατηγοριών δαπανών (π.χ. το κόστος ενέργειας). Η ουσιαστική αλλαγή με στόχο τη βιωσιμότητα έχει πάντα ως βασική κινητήρια δύναμη τη μακροπρόθεσμη κερδοφόρα ανάπτυξη της εταιρείας και ο CFO είναι ο πλέον αρμόδιος να συμβάλει στην επίτευξή της».

…αλλά και ταλαντούχων εργαζομένων
Σύμφωνα με τη Γεωργία Πατίλη, «η αξιοποίηση των αρχών ESG μπορεί να συμβάλει σημαντικά στην ανάπτυξη της εταιρείας, αλλά και στην προάσπιση του ευρύτερου κοινωνικού οφέλους. Κατ’ αρχάς, η εφαρμογή των εν λόγω αρχών για τη δημιουργία ενός υγιούς εργασιακού περιβάλλοντος, μπορεί να οδηγήσει στην προσέλκυση και διατήρηση ταλαντούχων εργαζομένων και να συμβάλει στην αύξηση της παραγωγικότητας της εταιρείας. Ομοίως, η ενίσχυση της κοινωνικής ευθύνης της εταιρείας με φιλανθρωπικές, περιβαλλοντικές και λοιπές δράσεις, πέραν του θετικού αντικτύπου για το κοινωνικό σύνολο, μπορεί να συμβάλει στην προσέλκυση νέων πελατών και επενδυτών. Τέλος, η ανάπτυξη καινοτόμων τεχνολογιών και πρακτικών με υψηλό βαθμό βιωσιμότητας, μπορεί να οδηγήσει στην αύξηση της ανταγωνιστικότητας της εταιρείας, ενώ η βελτίωση της απόδοσής της μέσω της μείωσης του κόστους ενέργειας ή των αποβλήτων της, στη μείωση των δαπανών της».

Το βασικότερο όφελος είναι η βιώσιμη διαχείριση της ίδιας της εταιρείας
«Η υιοθέτηση των κριτηρίων ESG εμπεριέχει την πρόκληση της ορθής εφαρμογής τους, αλλά φέρνει ταυτόχρονα ευκαιρίες ανάπτυξης», δηλώνει η Ιωάννα Γαβριελάτου, η οποία εξηγεί ότι αυτό συμβαίνει «γιατί ολοένα και περισσότεροι επενδυτές θεωρούν τους παράγοντες ESG κομβικούς στη λειτουργία μιας εταιρείας, και απαραίτητη προϋπόθεση για να επενδύσουν σε αυτή. Επίσης, οι ίδιοι οι πελάτες αναζητούν πια προμηθευτές με σαφείς δεσμεύσεις ως προς τη στρατηγική ESG, με αποτέλεσμα τα κριτήρια να συνδέονται πλέον απευθείας, όχι μόνο με την κερδοφορία μιας εταιρείας, αλλά και την ίδια την επιβίωσή της. Το βασικότερο όφελος, ωστόσο, είναι η πιο αποτελεσματική και βιώσιμη διαχείριση της ίδιας της εταιρείας. Ειδικότερα όταν το όραμά της είναι άρρηκτα συνδεδεμένο με τη βιωσιμότητα και την ενεργειακή μετάβαση, όπως στην περίπτωση της Sunlight Group, όπου δεσμευόμαστε: να αναπτύσσουμε καινοτόμες ενεργειακές λύσεις που προστατεύουν τον πλανήτη από την κλιματική αλλαγή, να δημιουργούμε ασφαλείς και χωρίς αποκλεισμούς χώρους εργασίας, να δίνουμε πίσω στις τοπικές κοινότητες και να οδηγούμε τις αλλαγές σε ό,τι αφορά την εταιρική διακυβέρνηση».

Με μακροπρόθεσμο ορίζοντα
«Ο ρόλος του CFO αλλάζει σημαντικά και ξεπερνάει τη λογική της διάκρισης μεταξύ χρηματοοικονομικής, και μη, πληροφορίας», υποστηρίζει η Κιάρα Κόντη και συνεχίζει: «Αντιθέτως, εστιάζει στην αποτίμηση ενιαίας και διευρυμένης δημιουργίας μακροπρόθεσμης αξίας προς τα ενδιαφερόμενα μέρη, η οποία προκύπτει από την υπεύθυνη διαχείριση των ESG κινδύνων και ευκαιριών, σε διαφορετικούς χρονικούς ορίζοντες. Όσο το ESG αποτελεί ευκαιρία οι επιχειρήσεις να αναγνωρίσουν, να ιεραρχήσουν και να διαχειριστούν τον τρόπο με τον οποίο δημιουργούν μακροπρόθεσμη συστημική αξία εντός και εκτός των ορίων τους, σε όλη την αλυσίδα αξίας τους και την ευρύτερη οικονομία, κοινωνία και περιβάλλον, άλλο τόσο οι αντίστοιχες οικονομικές, κοινωνικές και περιβαλλοντικές προκλήσεις που επηρεάζουν την κερδοφορία τους, στην ουσία θα αυξάνουν τη δημιουργία χρηματοοικονομικού και μη κεφαλαίου και για τις ίδιες, παρά θα το μειώνουν. H πρόσφατη έρευνα της ΕΥ, Sustainable Value Study Ελλάδα 2023, αναδεικνύει ξεκάθαρα ότι οι εταιρείες που επενδύουν κεφάλαια σε στρατηγική βιώσιμης ανάπτυξης με γνώμονα τη δημιουργία ευρύτερης αξίας (για τον πλανήτη, την κοινωνία, τους εργαζόμενους, τους πελάτες), παρατηρούν μεγαλύτερες αποδόσεις σε σχέση με τις προσδοκίες τους».