Η Βιώσιμη Δέσμευση συνδέεται με την ικανότητα ενός οργανισμού να δημιουργεί συνθήκες δέσμευσης και αφοσίωσης των εργαζομένων, αποτελώντας τον καλύτερο δείκτη σχετικά με την προστασία του πιο σημαντικού περιουσιακού του στοιχείου: τον εργαζόμενο.

Ο Χρήστος Γκότσης εξηγεί στο FinancePro ότι η ανάγκη ετοιμότητας των οργανισμών και ιδιαίτερα των στελεχών που κρατούν τα ηνία της οικονομικής διοίκησης είναι επιτακτική και ιδιαίτερα σημαντική για τη βιωσιμότητα των οργανισμών.

Ο ρόλος των στελεχών αυτών είναι διττός όσον αφορά τη στρατηγική διαχείρισης κινδύνου: από τη μια πλευρά καλούνται να μεταφέρουν στο εσωτερικό του οργανισμού όλα όσα αφορούν άμεσα ή έμμεσα τη λειτουργία και τη βιωσιμότητα της επιχείρησης, παρατηρώντας το εξωτερικό περιβάλλον και χαρτογραφώντας τους κινδύνους, ενώ ταυτόχρονα οι σύγχρονες συνθήκες απαιτούν έναν αξιόπιστο «Εσωτερικό Σύμβουλο» που θα παρέχει την πρόσθετη ιδιότητα του business partner και της εξυπηρέτησης του Εσωτερικού πελάτη. Η οικονομική διεύθυνση πρέπει να είναι σε θέση να παρέχει γρήγορη, ορθή, στοχευμένη και ποιοτική πληροφόρηση, υποστηρίζει ο Χρήστος Γκότσης. Έχοντας πρόσβαση σε όλα τα στοιχεία, καλείται να αναλάβει τον ρόλο της σωστής διαχείρισής τους και να προβάλει την ποιοτική πληροφόρηση που χρειάζεται μια εταιρεία στις καθημερινές της αποφάσεις, ενώ ταυτόχρονα καλείται να αναλύσει και αναδείξει όλα αυτά τα στοιχεία που αποτελούν, ή μπορεί δυνητικά να αποτελέσουν, απειλή για τον οργανισμό.

Πάνω από το ένα τρίτο των οικονομικών διευθυντών θεωρεί ότι η ύφεση αποτελεί σημαντικό κίνδυνο για την εταιρεία του. Δεδομένου του κλίματος αβεβαιότητας που επικρατεί, πόσο σημαντική είναι για έναν CFO η υιοθέτηση στρατηγικής διαχείρισης κινδύνων;

Επιβράδυνση της παγκόσμιας οικονομίας τη φετινή χρονιά, στο χαμηλότερο ποσοστό ανάπτυξης εδώ και δεκαετίες, προβλέπουν και τα Ηνωμένα Έθνη στην έκθεση που δημοσίευσαν τον Ιανουάριο για τις οικονομικές προοπτικές του 2023. Τα δυο χρόνια πανδημίας άφησαν ανεξίτηλο το αποτύπωμά τους, ενώ οι συνέπειές της ήταν –και εξακολουθούν να είναι– πολύπλευρες και αχαρτογράφητες και επηρέασαν κάθε έκφανση της σύγχρονης κοινωνικοοικονομικής ζωής. Η έκθεση προβλέπει επιβράδυνση των ρυθμών ανάπτυξης στο 1,9% φέτος από το 3% πέρυσι, λόγω της συνεχιζόμενης πανδημίας, του πολέμου στην Ουκρανία, την αύξηση του πληθωρισμού, αλλά και τις συνέπειες της κλιματικής κρίσης. Λαμβάνοντας υπόψη όλα τα παραπάνω, αντιλαμβανόμαστε ότι οι οργανισμοί, ανεξαρτήτως κλάδου, αντιμετωπίζουν πρωτοφανείς αλλαγές και προκλήσεις και έρχονται αντιμέτωπες με τις συνέπειες των γεγονότων στο περιβάλλον όπου δραστηριοποιούνται. Σχετικά με τη χώρα μας, η ανθεκτικότητα της οικονομικής διοίκησης έχει δοκιμαστεί ιδιαίτερα στους ελληνικούς οργανισμούς κατά τη τελευταία 15ετία, λόγω της κρίσης και του αβέβαιου οικονομικού περιβάλλοντος που βιώσαμε. Δυστυχώς και ευτυχώς ταυτόχρονα, οι παραπάνω δυσκολίες έχουν γαλουχήσει στελέχη έμπειρα και σε πλήρη ετοιμότητα όσον αφορά τη διαχείριση κινδύνων.

Το 2022 σημαδεύτηκε και από τη «Μεγάλη Παραίτηση». Πόσο καταλυτικός είναι ο ρόλος του χρηματοοικονομικού τομέα στη διατήρηση και πρόσληψη της επόμενης γενιάς προσωπικού και ηγετών μιας εταιρείας;

Στην πρόσφατη έρευνα «Η Απασχολησιμότητα στην Ελλάδα 2022», που πραγματοποιήθηκε για όγδοη συνεχή φορά από τον Όμιλο Adecco στην Ελλάδα, αναδείχθηκε ότι, τόσο οι εργαζόμενοι, όσο και οι υποψήφιοι, βρίσκονται σε διαρκή αναζήτηση εργασίας. Παρατηρείται το φαινόμενο, ακόμα και όσοι συμμετέχοντες εργάζονται αυτή τη στιγμή, σε μεγάλο ποσοστό να δηλώνουν ότι αναζητούν εργασία, κυρίως στην Ελλάδα, αλλά και στο εξωτερικό. Το εύρημα αυτό επιβεβαιώνει την έντονη κινητικότητα που παρατηρείται στον κόσμο της εργασίας από την εμφάνιση της πανδημίας και μετά και αναδεικνύει την έξαρση φαινομένων όπως οι «quitfluencers» και η «Μεγάλη Παραίτηση», που έχει αναδείξει ο όμιλος Adecco σε προηγούμενες έρευνες.

Οι εργαζόμενοι στην Ελλάδα αξιολογούν την εξασφάλιση ενός ικανοποιητικού πακέτου απολαβών ως τον σημαντικότερο παράγοντα που θα τους ωθούσε στο να αλλάξουν εργασία (78%), με το υγιές εργασιακό περιβάλλον (38%) και τις δυνατότητες εξέλιξης (36%) να ακολουθούν στις προτιμήσεις των ερωτηθέντων.

Τα ευρήματα επιβεβαιώνουν αποτελέσματα προηγούμενων ερευνών του Ομίλου Adecco για τις επιπτώσεις του διαρκώς αυξανόμενου κόστους ζωής στις ζωές των εργαζομένων, καθώς και τη σημασία που έχει πλέον η υγεία και η ευημερία για τους εργαζομένους.

Αν παλαιότερα ήταν σαφές ότι το ύψος των απολαβών ήταν αποτελεσματικό εργαλείο πρόσληψης, οι εργαζόμενοι δεν μένουν πλέον σε μια επιχείρηση μόνο για τον μισθό. Παρόλο που αποτελεί ισχυρό παράγοντα θετικής αξιολόγησης και ενισχύει το employer branding, σίγουρα δεν είναι ο μόνος. Οι πρόσθετοι λόγοι για να αφοσιωθούν σε έναν εργοδότη περιλαμβάνουν την ύπαρξη ισχυρής εταιρικής κουλτούρας, καλό εργασιακό περιβάλλον και προσεκτικά σχεδιασμένες ευκαιρίες ανάπτυξης.

Με ποιον τρόπο η συμμετοχή του σύγχρονου CFO στη διαμόρφωση των στρατηγικών αποφάσεων της εταιρείας ενισχύει το ανταγωνιστικό πλεονέκτημα αυτής;

Η εποχή που ένας οικονομικός διευθυντής απλά «ακολουθούσε» τον CEO ανήκει στο παρελθόν. Σήμερα, τα διοικητικά συμβούλια έχουν ανάγκη έναν CFO με ηγετικές ικανότητες και τεχνικές δεξιότητες σε όλα τα επίπεδα, για τη λήψη στρατηγικών αποφάσεων, πέραν των λογιστικών – χρηματοοικονομικών γνώσεων. Είναι γεγονός πως η χρονιά που διανύσαμε ήταν ακόλουθη μιας υγειονομικής, αλλά και οικονομικής κρίσης, με τον όρο Permacrisis (Permanent – Crisis) να αποτυπώνεται ως λέξη της χρονιάς του 2022 για το λεξικό Collins.

Μέσα σε αυτό το συνεχώς μεταβαλλόμενο περιβάλλον, οι εταιρείες αλλάζουν τα επιχειρηματικά τους μοντέλα και ο σύγχρονος CFO αποτελεί στρατηγικό σύμβουλο, με επίκεντρο την αξία και την ανάπτυξη και όχι μόνο τη διαχείριση κρίσεων. Η σύγχρονη οικονομική διεύθυνση είναι business partner για την επιχείρηση. Συμμετέχει στις σημαντικές επιχειρηματικές αποφάσεις, παρέχοντας πληροφορίες για τα όρια μέσα στα οποία πρέπει να κινούνται αυτές, βοηθώντας αφενός να μην χάνονται ευκαιρίες και αφετέρου να μην λαμβάνονται ρίσκα περισσότερα από αυτά που αντέχει η επιχείρηση. Επίσης, η σύγχρονη οικονομική διεύθυνση πρέπει να παρακολουθεί στενά τις εξελίξεις στον τομέα της τεχνολογίας και να ανακαλύπτει τρόπους για να μπορέσει να τις αξιοποιήσει, με σκοπό την αύξηση της απόδοσης και της παραγωγικότητας, την ελαχιστοποίηση των λαθών, καθώς και τη γρήγορη λήψη αποφάσεων. Τέλος, η σύγχρονη οικονομική διεύθυνση πρέπει να φροντίζει για την εκπαίδευση των στελεχών της, ώστε να είναι ενήμερα για τις εξελίξεις, αλλά και να έχουν την ικανότητα να αποκτούν γρήγορα τις δεξιότητες που χρειάζονται στο συνεχώς μεταβαλλόμενο περιβάλλον. Όλες οι παραπάνω πρωτοβουλίες ενισχύουν τη βιωσιμότητα και την ανταγωνιστικότητα της επιχείρησης.

Πώς ο οικονομικός διευθυντής μπορεί να συμμετέχει ενεργά στον ψηφιακό μετασχηματισμό της εταιρείας και ποια τεχνολογικά trends αναμένεται, κατά τη γνώμη σας, να κυριαρχήσουν στον χρηματοοικονομικό τομέα το 2023;

Στο πλαίσιο του σημερινού, έντονα μεταβαλλόμενου οικονομικού περιβάλλοντος που δημιούργησε η πανδημία COVID και η συνεπακόλουθη επιτάχυνση του ψηφιακού μετασχηματισμού, ο ρόλος του οικονομικού διευθυντή (CFO) τοποθετείται στο κέντρο των εταιρικών αποφάσεων και διευρύνεται πέρα από τη λογική του σύγχρονου «θεματοφύλακα των οικονομικών» της εταιρείας, σε «δημιουργό επιχειρηματικής αξίας» και «επόπτη ψηφιακής στρατηγικής».

Ο CFO θα πρέπει να προχωρήσει άμεσα σε ακόμη μεγαλύτερη αύξηση του ποσοστού αυτοματοποίησης των παραδοσιακών χρηματοοικονομικών διαδικασιών, να προσαρμόσει τις χρηματοοικονομικές λειτουργίες στη νέα πραγματικότητα της ψηφιακής εποχής και να διαφοροποιήσει το μοντέλο λειτουργίας τους με τη χρήση νέων τεχνολογιών, προκειμένου να βελτιώσουν την αποδοτικότητα και ποιότητα στην παροχή πληροφορίας – και όχι απλά δεδομένων – στον σωστό χρόνο, βοηθώντας, έτσι, τη διοίκηση στη λήψη αποφάσεων.

Επιπλέον, ο CFO καλείται να ανταποκριθεί σε σαφώς πιο διευρυμένες απαιτήσεις αναφορικά με τον σχεδιασμό και την υλοποίηση της ψηφιακής στρατηγικής και πρέπει να επανασχεδιάσει και να διευρύνει τον ρόλο και την ευθύνη του σε θέματα τεχνολογίας και ψηφιακών δεξιοτήτων, έτσι ώστε να ανταποκριθεί αποτελεσματικά στις ανάγκες ολόκληρης της εταιρείας. Ταυτόχρονα, οι οικονομικές διευθύνσεις θα είναι πολύ διαφορετικές στο μέλλον, κάνοντας σημαντική στροφή προς ένα πιο έξυπνο λειτουργικό μοντέλο. Ο CFO θα πρέπει να μπορεί να ξεκλειδώσει και να αξιοποιήσει τα πλήρη οφέλη του ψηφιακού μετασχηματισμού, ενισχύοντας τη συνεργασία του με τη διοικητική ομάδα, καθώς και να χρησιμοποιεί την τεχνολογία και τα δεδομένα για να συγχρονίσει τις πληροφορίες σε όλο το εύρος της διοικητικής ομάδας, προσφέροντας ολοκληρωμένα συμπεράσματα σε πραγματικό χρόνο, μέσω δεδομένων και μοντέλων, υλοποιώντας τις στρατηγικές της εταιρείας με ταχύτητα, στο πλαίσιο της δημιουργίας μακροπρόθεσμης αξίας.

Στο κοντινό μέλλον, πολλές από τις εργασίες που σχετίζονται με τις χρηματοοικονομικές και εταιρικές αναφορές, είναι ενδεχόμενο να διεκπεραιώνονται από την Τεχνητή Νοημοσύνη (λαμβάνοντας πάντοτε υπόψη ενδεχόμενους ρυθμιστικούς κινδύνους και κινδύνους ασφαλείας), ενώ είναι πιθανό η οικονομική διεύθυνση να βασίζεται σε συστήματα blockchain. Η χρήση εργαλείων Business Intelligence βοηθά την οικονομική διεύθυνση να συλλέξει τα σωστά δεδομένα τη σωστή στιγμή, να τα αναλύσει ενδελεχώς, ώστε να λάβει την καλύτερη δυνατή πληροφόρηση για να ενημερώσει ενδελεχώς τη διοίκηση. Μέσα από ενέργειες όπως ο υπολογισμός ρίσκου, η μέτρηση κόστους και η υλοποίηση των κατάλληλων επενδύσεων, η ίδια η διοίκηση επιτυγχάνει αποτελεσματικότερη διαχείριση των οικονομικών της ροών και προγραμματίζει καλύτερα την επόμενη ημέρα. Παράλληλα, τα ψηφιακά εργαλεία μπορούν να βοηθήσουν μέσω της ανάλυσης μεγάλου όγκου δεδομένων (Big Data Analytics) και τεχνητής νοημοσύνης (Artificial Intelligence) για πιο γρήγορη λήψη αποφάσεων και πιο ακριβείς προβλέψεις και συνεπώς να επιτύχουν μείωση του επιχειρηματικού ρίσκου. Για τη σωστή εφαρμογή αυτών των εργαλείων χρειάζεται να υπάρχει ιδιαίτερα καλή επικοινωνία, αλλά και εκπαίδευση των ατόμων που θα εμπλακούν στη διαδικασία, τονίζοντας τα οφέλη που θα αποκομίσουν μέσω αυτών των αλλαγών.

Κατά πόσο η δημιουργία του κατάλληλου περιβάλλοντος συνεχιζόμενης μάθησης για το προσωπικό μεταφράζεται σε οικονομικά αποτελέσματα για την επιχείρηση;

Παρά το γεγονός ότι οι εταιρείες αντιμετωπίζουν πρωτοφανείς προκλήσεις στην εύρεση εξειδικευμένου ανθρώπινου δυναμικού, μόνο οι μισοί από τους εργοδότες σε όλο τον κόσμο εφαρμόζουν μακροχρόνιες στρατηγικές ανάπτυξης ταλέντων, σύμφωνα με πρόσφατη έρευνα της LHH. Επιπλέον, λιγότερες από τις μισές εταιρείες εστιάζουν την προσοχή τους στην ανάπτυξη των δεξιοτήτων των εργαζομένων τους για να τους προετοιμάσουν για τις θέσεις εργασίας που θα ανοίξουν στον οργανισμό μελλοντικά, κάτι που είναι απαραίτητο για να μπορέσουν οι εργαζόμενοι να παραμείνουν απασχολήσιμοι και παραγωγικοί. Ειδικά, στην περίπτωση κατάργησης θέσεων λόγω της εξέλιξης του κόσμου της εργασίας και της επικράτησης της τεχνολογίας, οι εργαζόμενοι είναι απαραίτητο να επανεκπαιδεύονται και να αποκτούν δεξιότητες χρήσιμες σε άλλους τομείς, για να μπορέσουν να ανακατευθυνθούν σε νέους ρόλους εντός των οργανισμών.

Όντως, στις μέρες μας, οι οργανισμοί, ανεξαρτήτως κλάδου, αντιμετωπίζουν πρωτοφανείς αλλαγές. Καλούνται να μετασχηματίσουν την ανθρωποδύναμή τους για να ανταποκρίνεται στις εξελίξεις και, καθώς μεταβαίνουν σε νέα επιχειρηματικά μοντέλα που έχουν στο επίκεντρο την ψηφιοποίηση, τον αυτοματισμό και την εξ αποστάσεως αλληλεπίδραση, ο αντίκτυπος στις απαιτούμενες δεξιότητες είναι αναπόφευκτος. Πιο συγκεκριμένα, θα πρέπει να εντοπίσουν τα δυνατά τους σημεία, καθώς και εκείνα στα οποία πρέπει να εμπλουτίσουν τις γνώσεις τους και να αναπτύξουν περαιτέρω τις δεξιότητές τους (upskilling), ενώ θα πρέπει να εντοπίσουν και τους τομείς που χρειάζονται επανακατάρτιση (reskilling).

Σε αυτή την κομβική περίοδο όπου βρισκόμαστε, θα πρέπει να αναδειχθεί ως αδιαπραγμάτευτη προτεραιότητα οι εταιρείες να επανεξετάσουν συνολικά τη στρατηγική και το πλάνο ανάπτυξης του ανθρώπινου δυναμικού τους, για να εξασφαλίσουν πως θα έχουν στο εγγύς αλλά και στο απώτερο μέλλον πρόσβαση στα ταλέντα που θα τις βοηθήσουν να παραμείνουν βιώσιμες. Απ’ όλα όσα προείπαμε, η πρόκληση που διαφαίνεται για το άμεσο μέλλον είναι σαφής – όμως πιστεύουμε ότι το ίδιο σαφείς είναι και οι λύσεις.

Το ανθρώπινο κεφάλαιο για χρόνια θεωρούνταν κόστος και όχι επένδυση. Αυτό πλέον δεν μπορεί να είναι επιλογή και θα πρέπει να συνειδητοποιήσουμε ότι θα πρέπει να επενδύσουμε διαφορετικά στους ανθρώπους μας. Κι αν όντως ξεκινήσουμε να αλλάζουμε αυτή την άποψη και αναλογιστούμε τη στρατηγική σημασία της ιδέας ενός νέου Return On Investment, μιας νέας απόδοσης της επένδυσης στον άνθρωπο (Return on Individual), τότε πραγματικά θα απελευθερώσουμε το μέχρι τώρα ανεκμετάλλευτο δυναμικό των πιο σημαντικών μας πόρων, που είναι και θα είναι πάντα οι άνθρωποί μας.