ΗΕλένη Παπαϊωάννου, Οικονομική Διευθύντρια της ΙΒΜ σε Ελλάδα και Κύπρο, μας μιλά για τις νέες τεχνολογικές τάσεις της οικονομικής διεύθυνσης και τις προτεραιότητες του σύγχρονου CFO ενώ επισημαίνει πως τα κριτήρια ESG μετασχηματίζουν το τοπίο στη χρηματοδότηση βιώσιμων επενδύσεων.

Ποιες είναι οι κύριες τεχνολογικές τάσεις στις οποίες στρέφεται η σύγχρονη οικονομική διεύθυνση και κατά πόσο η προσαρμογή στις τεχνολογικές εξελίξεις συνιστά βασική προϋπόθεση για τη μακροπρόθεσμη κερδοφορία μιας εταιρίας;

Οι αναδυόμενες τεχνολογίες ήταν ανέκαθεν πηγές ανταγωνιστικού πλεονεκτήματος και κινητήρια δύναμη στην εξέλιξη της επιχειρηματικότητας και της προόδου της ευρύτερης κοινωνίας.

Σήμερα, οι νέες τεχνολογίες τροφοδοτούν και μεταβάλλουν όλους τους διοικητικούς ρόλους, συμπεριλαμβανομένου και του ρόλου του οικονομικού διευθυντή, προσδίδοντας μια νέα επιχειρηματική αξία στους οργανισμούς και συμπαρασύροντας αλλαγές στις ευρύτερες οικονομικές διοικήσεις. Σύμφωνα με μελέτες που έχει εκπονήσει ο τομέας Institute of Business Value της ΙΒΜ με αποδέκτες Οικονομικούς Διευθυντές παγκοσμίως, η προστιθέμενη αξία μιας οικονομικής διοίκησης σήμερα, επιτυγχάνεται και συντελείται μέσω της τεχνολογίας, των ευφυών ροών,του ταλέντου αλλά και των δεδομένων. Διαχρονικά, οι οικονομικές διευθύνσεις παρέχουν τα μέσα αλλά και την πειθαρχία για την υλοποίηση της επιχειρηματικής στρατηγικής και οι τεχνολογίες γύρω από το Data και ΑΙ συνεισφέρουν προς αυτή την κατεύθυνση, μέσα από προηγμένα μοντέλα ανάλυσης και πρόβλεψης που διευκολύνουν τη βαθύτερη κατανόηση των δεδομένων και την ανακάλυψη ευκαιριών για τη βελτίωση της επιχειρηματικής αποτελεσματικότητας και της κερδοφορίας.

Στον τομέα της βιωσιμότητας (Sustainability) -ένας σύγχρονος τομέας που επιβάλλει την ανάγκη βελτίωσης πρακτικών γύρω από τις περιοχές του περιβάλλοντος, της κοινωνίας και της εταιρικής διακυβέρνησης (ESG) – οι τεχνολογίες της τεχνητής νοημοσύνης (ΑΙ) μπορούν να βοηθήσουν τις επιχειρήσεις που έχουν ορίσει στρατηγική σε περιοχές οικονομικής διοίκησης όπως η διαχείριση παγίων και κτιρίων, η τεχνολογική υποδομή, η εφοδιαστική αλυσίδα, καθώς και η εξαγωγή αναφορών γύρω από ESG μετρήσεις. Οι εν λόγω τεχνολογίες δε βοηθούν μόνο στη συλλογή, ανάλυση και διαχείριση του τεράστιου όγκου δεδομένων αλλά κυρίως στη μετατροπή του σε ουσιώδη συμπεράσματα, ώστε οι κύκλοι εργασιών να γίνουν πιο σύντομοι, έξυπνοι και αποδοτικοί.

Ποιο θα χαρακτηρίζατε το next big thing της ατζέντας ενός σύγχρονου CFO;

Οι προτεραιότητες του σύγχρονου CFO εστιάζουν στην εξεύρεση περιοχών μείωσης του κόστους, διαχείρισης του επιχειρηματικού κινδύνου, αξιολόγησης των ευκαιριών οργανικής ανάπτυξης, μεγιστοποίησης εσόδων, και υιοθέτησης αλλαγών σύμφωνα με το στρατηγικό επιχειρηματικό μοντέλο. Για το λόγο αυτό, είναι κρίσιμο ο CFO να είναι εξοπλισμένος με τα εργαλεία που η σύγχρονη τεχνολογία εξασφαλίζει. Κατά την άποψή μου, η μεγαλύτερη πρόκληση είναι η αποτελεσματική και σε βάθος διαχείριση της πληθώρας δεδομένων, τα οποία βρίσκονται σε διαφορετική μορφή διάχυτα μέσα στον οργανισμό. Η διαρκής αξιοποίηση των δεδομένων και η άντληση επιχειρηματικής γνώσης από αυτά είναι πρώτιστης σημασίας εγχείρημα για την επίτευξη των επιχειρησιακών στόχων και την ανάπτυξη της εταιρείας.

Κατά πόσο η πανδημική κρίση και το ασταθές γεωπολιτικό τοπίο μετασχημάτισαν τον ρόλο του οικονομικού διευθυντή και ποιες νέες δεξιότητες θα του επιτρέψουν να ανταποκριθεί στις διαρκώς μεταβαλλόμενες συνθήκες της εποχής;

Μετά την αβεβαιότητα που ξεκίνησε το 2020, το μέλλον παρουσιάζει τόσο νέες ευκαιρίες όσο και νέους κινδύνους. Για να επιτύχει κανείς σε αυτό το περιβάλλον απαιτείται ευελιξία, καινοτομία και το κατάλληλο τεχνολογικό οικοσύστημα. Οι Οικονομικοί Διευθυντές διαδραματίζουν καθοριστικό ρόλο στην καθοδήγηση και την εστίαση στη στρατηγική κατεύθυνση της επιχείρησης. Σίγουρα, η τεχνολογία, το ταλέντο και η προσήλωση στις δραστηριότητες της επιχείρησης αποτελούν κορυφαία προνόμια για το μέλλον. Οι επιχειρήσεις παγκοσμίως επανεξετάζουν τον τρόπο λειτουργίας τους σε όλο το επιχειρηματικό φάσμα. Ανακαλύπτουν νέους τρόπους για να εξασφαλίσουν ευελιξία, να ενισχύσουν την ασφάλεια στον κυβερνοχώρο και να μειώσουν τις περιβαλλοντικές επιπτώσεις σε κάθε βήμα. Επίσης, επαναπροσδιορίζουν τον τρόπο με τον οποίο οι άνθρωποι και η τεχνολογία συνεργάζονται και δημιουργούν οργανωτικές κουλτούρες που βάζουν τους ανθρώπους στην πρώτη θέση. Η οικονομική διεύθυνση αποτελεί θεματοφύλακα της σταθερότητας και φορέα του μετασχηματισμού. Ειδικότερα σε εποχές ραγδαίων αλλαγών, ο CFO είναι ο κατεξοχήν ρόλος που παρέχει ασφάλεια και προσήλωση στις αρχές. Η πρόκληση και η νέα πραγματικότητα στη λειτουργία των οικονομικών τμημάτων περιλαμβάνει μεγάλες ευθύνες αλλά και ενεργή συμβολή στην ανάπτυξη. Για το λόγο αυτό, είναι απαραίτητο οι CFOs να βελτιστοποιήσουν τις δικές τους ικανότητες και γνώσεις, καθώς και αυτές των ομάδων τους. Αυτό απαιτεί νέες προσεγγίσεις, νέα εργαλεία, νέα προοπτική, νέες οργανωτικές δομές, αλλά και ανάδειξη και ανάπτυξη ταλέντου και νέων δεξιοτήτων.

Η εύρεση εξειδικευμένων ταλέντων εξελίσσεται σε μια κορυφαία πρόκληση για τους εργοδότες παγκοσμίως. Κατά πόσο η επένδυση στο ανθρώπινο δυναμικό ενισχύει το ανταγωνιστικό πλεονέκτημα της επιχείρησης και ποια στρατηγική διασφαλίζει τη νίκη της οικονομικής διεύθυνσης στον «πόλεμο ταλέντων»;

Για να ανταποκριθούν οι Οικονομικές Διευθύνσεις στις νέες αυξημένες απαιτήσεις, χρειάζονται σαφέστατα ικανά στελέχη με δεξιότητες σε αναδυόμενους τομείς, που καθοδηγούνται εν πολλοίς από το ταξίδι του ψηφιακού μετασχηματισμού. Η εξασφάλιση του κατάλληλου ανθρώπινου δυναμικού που θα μπορέσει να αξιοποιήσει τις δυνατότητες του ψηφιακού μετασχηματισμού μέσα στην κάθε εταιρεία θα είναι ένας από τους παράγοντες που θα επηρεάσουν τις επιδόσεις του συνόλου των επιχειρήσεων. Το ταλέντο είναι το κλειδί για την επιτυχία στη λήψη αποφάσεων. Η σύγχρονη τάση είναι να αντλούνται στελέχη με δεξιότητες που επικεντρώνονται στην ευελιξία και παράλληλα να επιβραβεύονται οι εργαζόμενοι που κατέχουν δεξιότητες υψηλής αξίας. Επίσης, γίνεται χρήση τεχνολογίας AI για τη δημιουργία εξατομικευμένων εμπειριών μάθησης. Σχηματικά μπορούμε να πούμε ότι στο παρελθόν η δομή του ταλέντου ήταν ένα τρίγωνο, με την επεξεργασία συναλλαγών στο κάτω μέρος, τους ειδικούς στη μέση, και τη λήψη αποφάσεων στην κορυφή. Στο μέλλον, διαβλέπουμε ότι το σχήμα θα γίνει ρόμβος, με τις επαναλαμβανόμενες απλές εργασίες στο κάτω μέρος να έχουν αντικατασταθεί μεν σε μεγάλο μέρος από μηχανές, αλλά με πολύ μεγαλύτερη ανάγκη για ανάπτυξη ειδικών στη μέση, προκειμένου να παραχθεί πραγματική αξία.

Πόσο καταλυτικός είναι ο ρόλος του οικονομικού διευθυντή στην επιτυχή ενσωμάτωση των κριτηρίων ESG σε μια επιχείρηση και σε ποιο βαθμό τα κριτήρια αειφορίας, συνδέονται, κατά τη γνώμη σας, με την εταιρική ανάπτυξη;

Η ανάγκη βελτίωσης των πρακτικών σε ότι αφορά το περιβάλλον, τη κοινωνία και την εταιρική διακυβέρνηση (ESG) αποτελεί μια από τις υψηλότερες προτεραιότητες των οργανισμών και συνεχίζει να ανεβαίνει στην εταιρική ατζέντα – με σχεδόν τους μισούς CEOs να αναφέρουν τη βιωσιμότητα ως μία από τις υψηλότερες προτεραιότητες για τον οργανισμό τους, σύμφωνα με την πιο πρόσφατη μελέτη της IBM με αποδέκτες Διευθύνοντες Συμβούλους, παγκοσμίως. Οι εταιρείες δίνουν ολοένα και μεγαλύτερη προσοχή και προτεραιότητα σε πρωτοβουλίες βιωσιμότητας, όχι μόνο λόγω των εξωτερικών πιέσεων από καταναλωτές και ρυθμιστικές αρχές, αλλά και λόγω της ανάγκης για πιο αποτελεσματικές και ανθεκτικές επιχειρηματικές δραστηριότητες ενόψει της κλιματικής αλλαγής. Tα κριτήρια ESG μετασχηματίζουν το τοπίο στη χρηματοδότηση βιώσιμων επενδύσεων και οι CFOs καλούνται να αξιοποιήσουν τη νέα ευκαιρία ανάπτυξης που αναδύεται στον επιχειρηματικό ορίζοντα.

Ο ρόλος του Οικονομικού Διευθυντή είναι καταλυτικός στη διασφάλιση της αναφοράς του οράματος ESG μιας εταιρείας και της ύπαρξης μιας στρατηγικής διακυβέρνησης δεδομένων ESG για την υποστήριξη των πληροφοριών που παρέχονται στις ρυθμιστικές αρχές και στα ενδιαφερόμενα μέρη. H ΙΒΜ πρωτοπορεί εδώ και πολλές δεκαετίες, έχοντας δεσμευτεί παγκοσμίως στην εφαρμογή μέτρων γύρω από την περιβαλλοντική προστασία.

Προσφέρει σε πελάτες, αλλά και εφαρμόζει στις εσωτερικές της διαδικασίες, τεχνολογίες τεχνητής νοημοσύνης βασισμένες σε λογισμικό ΙΒΜ (όπως Maximo, Τririga, Sterling, Envisi) που αποτελούν καθημερινό εργαλείο αποδοτικής διαχείρισης και αυξημένης παραγωγικότητας, διαμορφώνοντας ένα διαφορετικό επιχειρηματικό μοντέλο.