Ο οικονομικός διευθυντής μετεξελίχθηκε, ώστε να υπηρετεί σήμερα τη στρατηγική της απόδοσης και όχι του κόστους, ανταποκρινόμενος στην ανάγκη των επιχειρήσεων για προσαρμογή στο παγκοσμιοποιημένο επιχειρηματικό περιβάλλον μας λέει ο Νίκος Παππάς.
Οι οικονομικοί διευθυντές, από καταγραφείς κόστους έχουν γίνει business partners, δίνοντας έμφαση στην καλύτερη αξιοποίηση των πόρων της εταιρείας για στρατηγικές δαπάνες, υποστηρίζει ο Νίκος Παππάς, στη συνέντευξή του στο FinancePro, τονίζει, όμως, ότι ο ρόλος του οικονομικού διευθυντή θα πρέπει να μετασχηματιστεί ακόμη περισσότερο. Συστήνει αξιοποίηση της τεχνολογίας στη βελτιστοποίηση των διαδικασιών, ενώ δεν παραλείπει να υπογραμμίσει την πολύπλευρη σημασία της συνεχούς εκπαίδευσης, όχι μόνο για την εξασφάλιση της επαρκούς στελέχωσης μιας εταιρείας, αλλά και ως πηγή έμπνευσης για νέες ιδέες και καινοτομία.
ESG και CSRD: δύο μικρά αρκτικόλεξα που απασχολούν τους CFOs, καθώς είναι επιφορτισμένοι με σημαντικό μέρος της σχετικής ευθύνης. Πώς θα συμβάλει με τον καλύτερο δυνατό τρόπο ο οικονομικός διευθυντής στις ενέργειες υπέρ της βιωσιμότητας και του σχετικού reporting, ιδίως λαμβάνοντας υπόψιν τις διαστάσεις της κερδοφορίας και της χρηματοδότησης;
Πράγματι, μιλάμε για δύο μικρά αρκτικόλεξα, των οποίων όμως η σημασία είναι τεράστια για τη δράση των εταιρειών απέναντι στην κοινωνία και το περιβάλλον. Όταν έκαναν την εμφάνισή τους, η εντύπωση που προκλήθηκε στον επιχειρηματικό κόσμο ήταν ότι οι ενέργειες που θα τα συνόδευαν θα είχαν μόνο επιπλέον κόστος για τις επιχειρήσεις σε χρήματα και ανθρώπινο δυναμικό. Έτσι, ανατέθηκε στους καθ’ ύλην αρμόδιους, τους CFOs, να μετρήσουν την αποδοτικότητα και το κόστος των ESG ενεργειών. Δεν ήταν σίγουρα εύκολο για αυτούς, καθώς προϋπέθετε τη μεταστροφή της στόχευσης των οικονομικών διευθυντών από ένα περιβάλλον προσανατολισμένο στη λογιστική τυποποίηση σε ένα περιβάλλον business-oriented, με την ενασχόληση πλέον να απομακρύνεται από τη συμβατική ανάλυση των αριθμοδεικτών που φέρνουν αξία στον μέτοχο και την εταιρεία και να εξετάζει περισσότερο το κατά πόσο αυτοί οι αριθμοδείκτες έχουν πλέον παράλληλα θετικό αντίκτυπο σε ένα ευρύτερο οικοσύστημα, με έμφαση στην κοινωνία και το περιβάλλον. Έτσι, ενώ στο παρελθόν η κερδοφορία αφορούσε αποκλειστικά τη μεγιστοποίηση του οφέλους των μετόχων, τελικά αποδεικνύεται ότι η στόχευση σε νέα μοντέλα βιώσιμης ανάπτυξης συντελεί στην κερδοφορία, με αρκετά θετικό αντίκτυπο. Στην Isomat, έχοντας πλέον εντάξει δυναμικά στη συνολική στρατηγική μας την έννοια της βιώσιμης ανάπτυξης και της αειφορίας στον κλάδο των κατασκευών, δίνουμε βαρύτητα στις έννοιες των ESG και CSRD με τις ανάλογες ενέργειες που αφορούν όλο το φάσμα της παραγωγικής διαδικασίας, την παροχή λύσεων προστιθέμενης αξίας για τον άνθρωπο και το περιβάλλον, την ανιδιοτελή προσφορά στην κοινωνία και την ουσιαστική επένδυση στο ανθρώπινο δυναμικό μας. Μάλιστα, η ολοκλήρωση του δεύτερου διετούς απολογισμού της εταιρείας για το 2021-2022, που αναμένεται σύντομα, αποδεικνύει τον προσανατολισμό και τη δέσμευση της εταιρείας για ένα μέλλον βιώσιμο και σίγουρα πιο αισιόδοξο.
Ο ρόλος του οικονομικού διευθυντή παραδοσιακά θεωρείται εσωστρεφής, αλλά και διστακτικός αναφορικά με τις δαπάνες. Ωστόσο, η εξωστρέφεια και η επένδυση αποτελούν καίριους μοχλούς ανάπτυξης μιας επιχείρησης και ο CFO εμπλέκεται όλο και περισσότερο στις σχετικές στρατηγικές.
Ποιες διαφορές εντοπίζετε στον ρόλο σε σύγκριση με το παρελθόν, και ποιες αλλαγές αναμένετε ακόμη;
Είναι αλήθεια ότι ο οικονομικός διευθυντής θεωρούνταν στο παρελθόν συντηρητικός και διστακτικός να εγκρίνει δαπάνες της επιχείρησης. Σε έναν ρόλο όπου η συμμετοχή του ήταν καταλυτική στον έλεγχο του κόστους και λιγότερο στη συνολική στρατηγική της επιχείρησης, ήταν αναπόφευκτο να συγκεντρώνει τις δυνάμεις του συγκεκριμένα στη διαχείριση του κόστους. Με αυτήν τη λογική, η στελέχωση των οικονομικών τμημάτων γινόταν κατά αποκλειστικότητα από ανθρώπους που είχαν λογιστικό προφίλ, μιας και ο έλεγχος του κόστους ήταν πρωταρχικός, αν όχι αποκλειστικός, σκοπός. Μέσα όμως στο πέρασμα των χρόνων και εξαιτίας της ανάγκης των επιχειρήσεων να γίνουν πιο αποδοτικές σε ένα παγκοσμιοποιημένο επιχειρηματικό περιβάλλον, ο ρόλος του οικονομικού διευθυντή βρέθηκε μπροστά σε ένα σταυροδρόμι, όπου έπρεπε να μετεξελιχθεί σε κάτι διαφορετικό, με καθαρή στόχευση πλέον στο να υπηρετήσει τη στρατηγική της απόδοσης και όχι του κόστους. Αυτό προϋπόθετε να γίνει κατανοητό και αποδεκτό ότι καμία επένδυση δεν έχει μόνο μία πτυχή, αυτή του κόστους, αλλά και μία ακόμη, τη σημαντικότερη ίσως, αυτή του οφέλους. Τότε ήταν που ένα μικρό αρκτικόλεξο μπήκε στην καθημερινότητα των οικονομικών διευθυντών και δεν είναι άλλο από το περίφημο ROI (Return On Investment – απόδοση της επένδυσης στην επιχείρηση), ένα ξεκάθαρο εργαλείο που μας βοήθησε να εξέλθουμε της εσωστρέφειάς μας. Έτσι, οι οικονομικοί διευθυντές, από καταγραφείς του κόστους έγιναν business partners, δίνοντας έμφαση στην καλύτερη αξιοποίηση των πόρων της εταιρείας για στρατηγικές «δαπάνες». Όμως, σίγουρα δεν πρέπει να σταματήσουμε εκεί. Ο ρόλος του οικονομικού διευθυντή θα πρέπει να μετασχηματιστεί ακόμα περισσότερο, ώστε να είναι αυτός που θα οδηγεί τις επιχειρήσεις σε καινοτόμες επενδύσεις, σε επενδύσεις βιώσιμης ανάπτυξης με κριτήρια ESG, όπως αναφέρθηκε και παραπάνω. Μία εταιρεία με σύγχρονη προσέγγιση, με ανησυχίες για την καινοτομία και καλά μελετημένη στρατηγική, όπως η Isomat, τοποθετεί τα οικονομικά της στελέχη στο επίκεντρο των δραστηριοτήτων της, επιδιώκοντας την ποιοτική κατανομή των πόρων και τον προγραμματισμό επενδύσεων με μακροπρόθεσμο στόχο την ανάπτυξη σε όλα τα επίπεδα. Οι επενδύσεις σε ανανέωση του τεχνολογικού εξοπλισμού, στην αύξηση της παραγωγικότητας και σε εργαλεία που μας φέρνουν όλο και πιο κοντά στην αειφορία, αποτελούν κύριο κομμάτι της στρατηγικής, επηρεάζοντας άμεσα τη θέση του CFO, τις προτεραιότητες και τις ευθύνες του για τη διεκπεραίωσή τους.
Η γραφειοκρατία θεωρείται εχθρός της αποτελεσματικότητας και της αποδοτικότητας. Εντούτοις, κάποιες διαδικασίες είναι απαραίτητες για την προστασία μιας επιχείρησης. Πού βρίσκεται η χρυσή τομή;
Τα γραφειοκρατικά ζητήματα μπορούν όντως να δημιουργήσουν σοβαρές δυσκολίες στην απόδοση των εταιρειών και ειδικά όταν πρόκειται για υιοθέτηση νέων πρακτικών, όπου δεν έχουν ακόμη θεσπιστεί συγκεκριμένες διαδικασίες. Ωστόσο, κάποιες εργασίες που εμπλέκουν τη συνεργασία πολλών στελεχών ή και ομάδων δεν μπορούν να αντικατασταθούν και ειδικότερα μιλώντας για τον κλάδο των οικονομικών, η διασταύρωση πληροφοριών, η επικοινωνία με συνεργάτες και ανώτερα στελέχη, καθώς και οι συναλλαγές με δημόσιους φορείς, σίγουρα μπορούν να πάρουν περισσότερο χρόνο από το προβλεπόμενο. Είναι όμως αναγκαίο, ειδικά λαμβάνοντας υπόψιν τις τεχνολογικές εξελίξεις και όλα τα νέα εργαλεία που έχουμε στη διάθεσή μας, να βρεθεί η χρυσή τομή που θα συνυπολογίζει μεν όλες τις ανάγκες της εταιρείας, εξελίσσοντας δε τις διαδικασίες και τον τρόπο αλληλεπίδρασης μεταξύ των τμημάτων, αλλά και με εξωτερικούς παράγοντες.
Οφείλουμε να παρακολουθούμε συνεχώς τις εξελίξεις και να αναζητούμε επίσης νέα εργαλεία, όπως η τεχνητή νοημοσύνη. Όπως έχουμε αναφέρει και στο παρελθόν, ο σημερινός C(hief) Financial Officer είναι ο μελλοντικός D(igitised) Financial Officer, αλλά η απόσταση δεν είναι τόσο κοντά όσο στην αλφάβητο! Τα εργαλεία λογισμικού ERP είναι η βέλτιστη, για την ώρα, λύση που συμβάλλει στην εκτέλεση βασικών διαδικασιών σε ένα ενιαίο σύστημα, μετασχηματίζοντάς τες και δίνοντας την απαραίτητη ώθηση για προσαρμογή στα νέα δεδομένα. Στο πλαίσιο της συνεχούς ανάγκης για αυτοματοποιήσεις και της αύξησης της παραγωγικότητας, στην Isomat, από 1ης Ιανουαρίου 2024, μεταβαίνουμε σε νέο λογισμικό ERP, και συγκεκριμένα στο SAP, συνδέοντας την εταιρεία στην Ελλάδα με τις θυγατρικές της, ενοποιώντας τη δράση όλων των τμημάτων και φυσικά μειώνοντας τα γραφειοκρατικά εμπόδια. Οι παρόμοιας φύσεως τακτικές αποτελούν αδιαμφισβήτητα αποτελεσματικό τρόπο διαχείρισης, που αφορά και τη διαχείριση των οικονομικών, με ταυτόχρονο όφελος την ομαλή ένταξη της κάθε εταιρείας σε περιβάλλον αυτοματισμών και υψηλής τεχνολογίας.
Στις πρόσφατες έρευνες διαβάζουμε συνεχώς για έλλειμμα ταλέντου, ικανού να στελεχώσει την οικονομική διεύθυνση. Με ποιες κινήσεις μπορεί ο οικονομικός διευθυντής να εξασφαλίσει ότι «θα βγει η δουλειά», όχι μόνο της οικονομικής διεύθυνσης, αλλά και ολόκληρης της εταιρείας, με τον αποδοτικότερο δυνατό τρόπο;
Για την οικονομική διεύθυνση, όπως και για κάθε τμήμα μιας αναπτυσσόμενης εταιρείας, οι άνθρωποί της αποτελούν το σημαντικότερο κεφάλαιο για τη συνολική ανάπτυξη και την επίτευξη συνεχούς ανοδικής πορείας. Παρατηρώντας αναφορές που συζητούν για έλλειμμα ταλέντου στον κλάδο των οικονομικών, ίσως θα πρέπει να κάνουμε μία πιο διεξοδική ανάλυση του τι εννοούμε με την αναφορά σε ταλέντα. Για εμάς στην Isomat, το ταλέντο σηματοδοτεί τη διαρκή αναζήτηση της εξέλιξης, την ικανότητα ένταξης μιας «out of the box» ιδέας στην ιδιοσυγκρασία μιας βιομηχανίας, και, συγκεκριμένα για τα στελέχη της οικονομικής διεύθυνσης, την ικανότητα αποδοτικού συνδυασμού της αριθμητικά προσανατολισμένης σκέψης και της δημιουργικής σκοπιάς που αφορά την ολιστική ανάπτυξη. Προκειμένου ο CFO να εξασφαλίσει την ομαλή εξέλιξη των εργασιών και τη μέγιστη αποδοτικότητα, οφείλει να βρίσκει τρόπο αξιοποίησης των παραπάνω χαρακτηριστικών, πάντα σε συνεργασία με το τμήμα Ανθρώπινου Δυναμικού. Ένας τρόπος για να επιτευχθεί αυτό, είναι να δίνονται ευκαιρίες σε νέους ανθρώπους να εισάγουν ανεμπόδιστα τη φρέσκια ματιά τους, όπως για παράδειγμα συμβαίνει στην Isomat μέσω του προγράμματος πρακτικής άσκησης «Isomat Interns», το οποίο μας έχει δώσει τη δυνατότητα να εντάξουμε στο δυναμικό μας πολλούς αξιόλογους συνεργάτες. Ένας άλλος τρόπος περιλαμβάνει την τόσο σπουδαία σημασία της εκπαίδευσης. Η ένταξη μεθοδικών προγραμμάτων κατάρτισης τόσο για τους νέους όσο και για τους παλαιότερους συνεργάτες κάθε εταιρείας, συμβάλλει στην επίτευξη της ομοιογένειας, αναφορικά με τη στρατηγική που ακολουθείται, λειτουργεί επιμορφωτικά, αναφορικά με τις τάσεις του κλάδου και τις πιθανές αλλαγές που μπορεί να υιοθετούνται στις διαδικασίες της εταιρείας και, τέλος, δίνει την απαραίτητη έμπνευση για νέες ιδέες και καινοτομία. Μιλώντας πιο συγκεκριμένα για τους ανθρώπους της Isomat, η εκπαίδευση ανήκει στον κορμό αξιών της για στελέχη κάθε βαθμίδας και κάθε ειδικότητας. Επομένως, η αναζήτηση ταλέντων για εταιρείες που επενδύουν ουσιαστικά σε αυτό, όπως ισχύει και για τον Όμιλο Isomat, σίγουρα οφείλει να συνυπολογίζει ποικίλους παράγοντες, όπως είναι μεταξύ άλλων η παροχή ίσων ευκαιριών και η καλλιέργεια κοινής κουλτούρας εκπαίδευσης.