Η ζήτηση-ρεκόρ που κατέγραψε η ελληνική οικονομία στην πρώτη έκδοση χρέους μετά την επιστροφή της Ελλάδας στην επενδυτική βαθμίδα, αλλά και η στο 100% εκτέλεση το 2023 του Προγράμματος Δημοσίων Επενδύσεων -εξέλιξη που ενίσχυσε την οικονομία με πόρους 11,2 δισ. ευρώ-, ήταν αναμφίβολα οι σημαντικότερες οικονομικές εξελίξεις των πρώτων εβδομάδων του 2024.

Όσο και αν αρέσκεται κάποιος να αναζητά γκρίζες ζώνες σε μια εθνική οικονομία, δεν θα μπορούσε να αμφισβητήσει τη μεγάλη σημασία που είχε για την Ελλάδα η επιτυχής έκδοση του πρώτου 10ετούς ομολόγου μετά την ανάκτηση της επενδυτικής βαθμίδας. Η χώρα αναζητούσε 4 δισ. ευρώ και οι επενδυτές της πρόσφεραν 35 δισ. ευρώ, εξέλιξη που σημαίνει ότι με την πρώτη της έξοδο στις αγορές, η Ελλάδα έπιασε ήδη το 40% του φετινού στόχου της άντλησης 10 δισ. ευρώ για τη χρηματοδότηση μέσω ομολόγων. Μάλιστα, η ισχυρή ζήτηση επέτρεψε στη χώρα να περιορίσει το spread του 10ετούς ομολόγου στις 80 μονάδες βάσης, πέντε μονάδες κάτω από την αρχική καθοδήγηση.

Σύμφωνα με την ανάλυση του Bloomberg, η υγιής ανάπτυξη και η δημοσιονομική προσαρμογή συνέβαλαν στην πτώση της απόδοσης του 10ετούς ομολόγου της χώρας κατά 110 μονάδες βάσης τους τελευταίους 12 μήνες, φθάνοντας στο 3,2%, «που είναι μακράν η καλύτερη επίδοση στον ανεπτυγμένο κόσμο». Τη δεύτερη καλύτερη επίδοση είχε η Ιταλία, με την απόδοση του 10ετούς ομολόγου της να μειώνεται κατά 45 μονάδες βάσης, στο 3,75%. Να σημειωθεί εδώ ότι τα νέα ομόλογα της Ελλάδας καθίστανται ελκυστικά και για έναν ακόμα λόγο, για το γεγονός ότι είναι πλέον επιλέξιμα για το πρόγραμμα αγοράς ομολόγων της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας (ΕΚΤ), γνωστό ως PEPP, το οποίο θεωρείται ιδιαίτερα σημαντικό για την προσέλκυση νέων επενδυτών, σύμφωνα πάντα με το Bloomberg. To διεθνές ειδησεογραφικό πρακτορείο εκτιμά ότι το ελληνικό χρέος είναι καλή περίπτωση επένδυσης, ακόμα και στο επίπεδο της αξιολόγησης ΒΒΒ-, ενώ θεωρεί ότι το ελληνικό spread θα πλησιάσει το αντίστοιχο της Ισπανίας «και μπορεί να προχωρήσει λίγο παραπέρα δεδομένου του σφιχτού προγράμματος χρηματοδότησης». Ο Υπουργός Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών, Κωστής Χατζηδάκης, σχολιάζοντας την πρώτη έκδοση του 10ετούς ομολόγου μετά την αναβάθμιση της Ελλάδας, αφού τόνισε ότι η χώρα ζήτησε 4 δισ. ευρώ και οι επενδυτές της πρόσφεραν 35 δισ. ευρώ, επισήμανε τα εξής: «Πετύχαμε, λοιπόν, ορισμένα σημαντικά ρεκόρ: Μετά το 2010, ήταν το μεγαλύτερο ποσό έκδοσης δεκαετούς ομολόγου. Με το μεγαλύτερο βιβλίο προσφορών. Το spread αναμένεται να είναι το χαμηλότερο. Το επιτόκιο δανεισμού αναμένεται να κλείσει γύρω στο 3,5%. Όλα αυτά πιστοποιούν τη σταθερά ανοδική πορεία της ελληνικής οικονομίας. Η αποκατάσταση της εμπιστοσύνης, η απόκτηση της επενδυτικής βαθμίδας και η συνετή δημοσιονομική πολιτική για την οποία έχουμε δεσμευθεί, εξασφαλίζουν χαμηλότερο κόστος δανεισμού και αντίστοιχα οφέλη για τους Έλληνες φορολογούμενους. Αυτό είναι μια επιτυχία όλων των Ελλήνων και επιβράβευση της κυβερνητικής πολιτικής στην οικονομία».

Στον απόηχο της παραπάνω εξέλιξης προέκυψε και η επιτυχής είσοδος του Διεθνούς Αερολιμένα «Ελ. Βενιζέλος» στο χρηματιστήριο, μια ακόμα αποκρατικοποίηση του τελευταίου 7μηνου που εκτιμάται από οικονομικούς αναλυτές ότι στηρίζει την επενδυτική δυναμική της χώρας. Το ισχυρό επενδυτικό ενδιαφέρον υπερκάλυψε κατά 12 φορές την προσφορά, ανέβασε την τιμή διάθεσης των μετοχών στο άνω όριο διακύμανσης και τα συνολικά έσοδα του Δημοσίου στα 785 εκατ. ευρώ. Σύμφωνα με τον Κωστή Χατζηδάκη, η εισαγωγή του Αεροδρομίου στο ελληνικό χρηματιστήριο ενισχύει σημαντικά την ελληνική κεφαλαιαγορά, «με την προσθήκη μιας επιχείρησης με μεγάλη κεφαλαιοποίηση». Η παραπάνω εξέλιξη έρχεται σε συνέχεια και άλλων πρωτοβουλιών που προχώρησαν τους τελευταίους 7 μήνες, τόσο από την πλευρά του ΤΑΙΠΕΔ, όσο και από την πλευρά του Ταμείου Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας. Πρωτοβουλίες, όπως είναι η αποεπένδυση από τη Eurobank, την Alpha και την Εθνική Τράπεζα, η διάθεση μετοχών της Helleniq Energy, οι συμβάσεις παραχώρησης περιφερειακών λιμένων (Ηράκλειο, Καβάλα, Βόλος), αλλά και η σύμβαση παραχώρησης της Αττικής Οδού.

Στο 100% το ΠΔΕ το 2023
Την οικονομική ανάπτυξη της χώρας ωστόσο ενίσχυσαν το 2023 και οι δημόσιες επενδύσεις, αποδεικνύοντας για άλλη μια φορά ότι η οικονομία αποτελεί σύνθετο μηχανισμό, όπου κάθε «γρανάζι» έχει τη δική του αξία στην ορθή λειτουργία του. Τη χρονιά που πέρασε λοιπόν, εκτελέστηκε το Πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων (ΠΔΕ) στο σύνολό του (ποσοστό 100%), ενισχύοντας την πραγματική οικονομία με συνολικούς πόρους ύψους 11,2 δισ. ευρώ, αυξημένους κατά 176 εκατ. ευρώ σε σύγκριση με το 2022. Ειδικότερα, στο εθνικό σκέλος, εκταμιεύτηκαν πόροι ύψους 1,72 δισ. ευρώ (ποσοστό 100,22%), ενώ στο συγχρηματοδοτούμενο σκέλος, οι πληρωμές ανήλθαν σε 7,4 δισ. ευρώ (ποσοστό 100,11%). Στο Ταμείο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας δε, οι τελικές πληρωμές έφτασαν τα 2,1 δισ. ευρώ (ποσοστό 100,84%), ενώ ταυτόχρονα εκταμιεύτηκε και η 3η δόση ευρωπαϊκών πόρων 3,6 δισ. ευρώ από το Ταμείο. Αξιοσημείωτο είναι το γεγονός ότι ο αρχικός προϋπολογισμός του ΠΔΕ 2023 αυξήθηκε κατά 800 εκατ. ευρώ, μέσω συμπληρωματικών προϋπολογισμών, προκειμένου να καλύψει τις αυξημένες ανάγκες στην αποκατάσταση των φυσικών καταστροφών (450 εκατ. ευρώ) και στην εκτέλεση των συγχρηματοδοτούμενων έργων του ΕΣΠΑ (350 εκατ. ευρώ).

Σύμφωνα με τα στοιχεία του Υπουργείου Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών, τα αιτήματα πληρωμής προς την Ευρωπαϊκή Επιτροπή για τα Προγράμματα ΕΣΠΑ και τα Λοιπά Προγράμματα ανήλθαν στα 4,074 δισ. ευρώ, καλύπτοντας τον ετήσιο στόχο (4,008 δισ. ευρώ) και ενισχύοντας σημαντικά τα δημόσια έσοδα. Εξάλλου, καθοριστικό παράγοντα για την αποτελεσματική εκτέλεση του ΠΔΕ αποτέλεσε η εκτέλεση των Επιχειρησιακών Προγραμμάτων του ΕΣΠΑ κατά το τελευταίο έτος υλοποίησης της προγραμματικής περιόδου 2014-2020. Τα Προγράμματα εκτελέστηκαν στο σύνολό τους (23,4 δισ. ευρώ σε όρους Δημόσιας Δαπάνης) αξιοποιώντας κάθε διαθέσιμο πόρο για τη χρηματοδότηση έργων στις δημόσιες υποδομές, σε επενδυτικά επιχειρηματικά σχέδια και σε δράσεις για το ανθρώπινο δυναμικό και την κοινωνική συνοχή. Σημειώνεται ότι ο αρχικός προϋπολογισμός του ΕΣΠΑ 2014-2020 αυξήθηκε κατά 2 δισ. ευρώ μέσω του προγράμματος REACT-EU για την αντιμετώπιση των οικονομικών επιπτώσεων της πανδημίας. Σύμφωνα πάντα με το Υπουργείο Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών, οι τελικοί πίνακες απορρόφησης ανά Πρόγραμμα θα είναι διαθέσιμοι τους επόμενους μήνες όταν ολοκληρωθούν οι προβλεπόμενες διαδικασίες υποβολής των εναπομεινάντων αιτημάτων πληρωμής.

ΑΕΠ: Στο 2,2% ο μέσος ετήσιος ρυθμός μεταβολής του
Όσον αφορά στην εξέλιξη του πραγματικού Ακαθάριστου Εγχώριου Προϊόντος (ΑΕΠ), ενός ακόμα καθοριστικού παράγοντα για τις προοπτικές της χώρας σε οικονομικό επίπεδο, ο μέσος ετήσιος ρυθμός μεταβολής του εκτιμάται στο 2,2% για το 2023, σύμφωνα με τις προβλέψεις του Κέντρου Προγραμματισμού και Οικονομικών Ερευνών (ΚΕΠΕ). Το ΚΕΠΕ σημειώνει ότι στο ίδιο επίπεδο του 2,2% προβλέπεται να διαμορφωθεί και ο μέσος ετήσιος ρυθμός μεταβολής του ΑΕΠ της χώρας για το 2024. Η εκτίμηση αυτή, όπως αναφέρεται, υποδηλώνει ότι η ελληνική οικονομία θα παραμείνει σε ανοδική τροχιά, διατηρώντας ικανοποιητικό ρυθμό ανάπτυξης. Ακόμη σημειώνεται πως «με βάση τις ευμετάβλητες συνθήκες που επικρατούν στην παρούσα συγκυρία, οι προβλέψεις για την εξέλιξη του πραγματικού ΑΕΠ της Ελλάδας υπόκεινται σε σημαντικό βαθμό αβεβαιότητας.

Όπως το έτος 2023, έτσι και το έτος 2024 οι οικονομίες της Ε.Ε. βρίσκονται αντιμέτωπες με σημαντικές προκλήσεις σε σχέση με τον πληθωρισμό και τα επιτόκια, ενώ παράλληλα σοβαροί εμφανίζονται και οι κίνδυνοι που απορρέουν από τις γεωπολιτικές εντάσεις και την κλιματική κρίση. Από την άλλη πλευρά, αξιόλογες εμφανίζονται στην παρούσα φάση και οι δυνατότητες της χώρας να επιτύχει μία περισσότερο ευνοϊκή εξέλιξη του ΑΕΠ, μέσα από τις ευκαιρίες που προσφέρονται από τη σταδιακή βελτίωση των οικονομικών συνθηκών στην Ε.Ε., τη συνεχόμενα θετική προοπτική βασικών κλάδων της ελληνικής οικονομίας, την αναβάθμιση της πιστοληπτικής ικανότητας της χώρας και την υλοποίηση μεταρρυθμίσεων και επενδύσεων με αξιοποίηση των πόρων του Ταμείου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας και του νέου ΕΣΠΑ».

2023: Έλλειμμα 3,7 δισ. ευρώ έναντι στόχου 8,3 δισ. ευρώ
Το ισοζύγιο του κρατικού προϋπολογισμού αποτελεί έναν ακόμα παράγοντα επιρροής των προοπτικών της οικονομίας για τα προσεχή χρόνια, και το οποίο φαίνεται ότι βρίσκεται σε θετική τροχιά, αφού το 2023 διαμορφώθηκε στα 3,7 δισ. ευρώ έναντι στόχου για έλλειμμα 8,338 δισ. ευρώ. Πιο συγκεκριμένα, για την περίοδο Ιανουαρίου-Δεκεμβρίου 2023, παρουσιάζεται έλλειμμα στο ισοζύγιο του κρατικού προϋπολογισμού ύψους 3.760 εκατ. ευρώ έναντι στόχου για έλλειμμα 8.338 εκατ. ευρώ που έχει περιληφθεί για το αντίστοιχο διάστημα του 2023 στην εισηγητική έκθεση του Προϋπολογισμού 2024 και ελλείμματος 11.656 εκατ. ευρώ το αντίστοιχο διάστημα του 2022. Το πρωτογενές αποτέλεσμα σε τροποποιημένη ταμειακή βάση διαμορφώθηκε σε πλεόνασμα ύψους 3.920 εκατ. ευρώ, έναντι στόχου για πρωτογενές έλλειμμα 851 εκατ. ευρώ και πρωτογενούς ελλείμματος 6.652 εκατ. ευρώ για την ίδια περίοδο το 2022. Την ίδια περίοδο, το ύψος των καθαρών εσόδων του κρατικού προϋπολογισμού ανήλθε σε 67.005 εκατ. ευρώ, παρουσιάζοντας αύξηση κατά 1.810 εκατ. ευρώ έναντι του στόχου που έχει περιληφθεί για το αντίστοιχο διάστημα στην εισηγητική έκθεση του Προϋπολογισμού 2024. Η υπερεκτέλεση αυτή οφείλεται, κατά το Υπουργείο Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών, κυρίως στην είσπραξη τον Δεκέμβριο του ποσού των 1.687 εκατομμυρίων ευρώ από το Ταμείο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας (ΤΑΑ), το οποίο είχε προβλεφθεί ότι θα εισπραχθεί τον Μάρτιο του 2024. Εξαιρουμένου του ανωτέρω ποσού από το ΤΑΑ, τα καθαρά έσοδα παρουσιάζουν αύξηση κατά 123 εκατ. ευρώ ή 0,2% έναντι του στόχου, παρά τα μειωμένα έσοδα ΠΔΕ. Τέλος, τα συνολικά έσοδα του κρατικού προϋπολογισμού ανήλθαν σε 73.998 εκατ. ευρώ, αυξημένα κατά 2.126 εκατ. ευρώ ή 3,0% έναντι του στόχου.

ΑΑΔΕ: Αυτόματα η υποβολή των φορολογικών δηλώσεων από φέτος
Πέρα από τα παραπάνω, οι πρώτες εβδομάδες του 2024 επιφύλαξαν και μια μάλλον ευχάριστη έκπληξη για τους φορολογούμενους, έστω και εάν αυτή καθυστέρησε πολύ. Η ΑΑΔΕ, μέσω του Διοικητή της Γιώργου Πιτσιλή, ανακοίνωσε ότι από εφέτος απαλλάσσονται ένα εκατ. μισθωτοί και συνταξιούχοι από τη διαδικασία συμπλήρωσης και υποβολής των φορολογικών δηλώσεών τους, ενώ το οικονομικό επιτελείο και η φορολογική διοίκηση δρομολογούν σχετική ρύθμιση, που θα κατατεθεί στη Βουλή για ψήφιση το προσεχές διάστημα. Πιο συγκεκριμένα, από φέτος οι φορολογούμενοι οι οποίοι απέκτησαν το 2023 εισοδήματα αποκλειστικά από μισθούς και συντάξεις και δεν είχαν καμία μεταβολή στην οικογενειακή ή περιουσιακή τους κατάσταση δεν θα χρειαστεί να συμπληρώσουν τη φορολογική τους δήλωση, ενώ το βασικό έντυπο Ε1 θα είναι έτοιμο προς υποβολή από τη φορολογική διοίκηση.

Οι φορολογούμενοι το μόνο που θα έχουν να κάνουν είναι να ελέγξουν εάν τα ποσά που είναι προσυμπληρωμένα, όπως μισθοί, συντάξεις, αποδείξεις, δάνεια, κατοικίες, αυτοκίνητα και τα προσωπικά τους στοιχεία, είναι σωστά. Όσοι δεν χρειαστεί να προβούν σε κάποια διόρθωση, θα πατήσουν απλά το κουμπί της υποβολής της δήλωσης, η οποία την ίδια στιγμή θα εκκαθαριστεί και θα εκδοθεί το εκκαθαριστικό σημείωμα. Να σημειωθεί παράλληλα εδώ πως όσοι θέλουν από τους ένα εκατ. φορολογούμενους μπορούν να μην ασχοληθούν καθόλου με την ανωτέρω διαδικασία., αφού εφόσον παρέλθει η καταληκτική ημερομηνία υποβολής των δηλώσεων, δηλαδή η 30ή Ιουνίου, η δήλωση θα θεωρείται ότι έχει υποβληθεί και θα εκδοθεί αυτόματα το εκκαθαριστικό σημείωμα. Σύμφωνα με δηλώσεις εκπροσώπου της ΑΑΔΕ στο FinancePro, η πλατφόρμα για την υποβολή των φετινών φορολογικών δηλώσεων αναμένεται να ανοίξει στα τέλη Μαρτίου, ενώ είναι δεδομένο ότι η παραπάνω εξέλιξη θα βάλει τέλος στις διαρκείς παρατάσεις υποβολής των φορολογικών δηλώσεων που δίνονται κάθε χρόνο. Στο πλαίσιο αυτό, αναμένονται αλλαγές στο έντυπο της δήλωσης, καθώς από φέτος αλλάζει και ο τρόπος φορολόγησης των επαγγελματιών.

Για τα εισοδήματα του 2023 θα φορολογηθούν με τεκμαρτό τρόπο και για ελάχιστο φορολογητέο ποσό 10.920 ευρώ. Παράλληλα, εντός του πρώτου τριμήνου θα είναι έτοιμη η νέα εφαρμογή, που θα επιτρέπει, σε όσους επαγγελματίες το επιθυμούν, να προσφύγουν, αμφισβητώντας τον τεκμαρτό τρόπο. Σύμφωνα με τον εκπρόσωπο της ΑΑΔΕ, όσοι λάβουν χρεωστικό σημείωμα θα κληθούν να πληρώσουν τον φόρο τους σε 8 μηνιαίες δόσεις, με την πρώτη στο τέλος Ιουλίου και την τελευταία στα τέλη Φεβρουαρίου 2025. Όσοι επιθυμούν, μπορούν να αποπληρώσουν τον φόρο τους εφάπαξ, κερδίζοντας έκπτωση 3%. Τέλος, αλλαγές σχεδιάζονται και στις φορολογικές δηλώσεις του 2025 για τα εισοδήματα του 2024. Συγκεκριμένα, θα είναι προσυμπληρωμένα τα εισοδήματα από τις μισθώσεις ακινήτων, καθώς και τα εισοδήματα από συμμετοχή σε επιχειρήσεις.

Πληθωρισμός: Πονοκεφαλιάζει το ύψος του σε είδη πρώτης ανάγκης
Η πορεία του πληθωρισμού το 2023 αποτέλεσε σημαντικό πονοκέφαλο για το οικονομικό επιτελείο και, όπως δείχνουν τα πράγματα, αυτό δεν θα αλλάξει ούτε το 2024. Με βάση τον Εναρμονισμένο Δείκτη Τιμών Καταναλωτή (ΕνΔΤΚ), ο πληθωρισμός διαμορφώθηκε σε 4,2% κατά μέσο όρο το 2023, σημαντικά χαμηλότερα τόσο σε σύγκριση με τους ευρωπαϊκούς μέσους όρους (Ε.Ε.-27: 6,4%, Ευρωζώνη: 5,4%), όσο και με το υψηλό ποσοστό του 2022 (9,3%). Ωστόσο, τους τελευταίους τρεις μήνες του 2023 ο ΕνΔΤΚ ακολούθησε εκ νέου ανοδική τροχιά, με αποτέλεσμα να υπερβεί τα αντίστοιχα επίπεδα που καταγράφηκαν στην Ευρώπη. Όπως αναφέρεται στο Δελτίο Οικονομικών Εξελίξεων του Economic Research, η επιβράδυνση του πληθωρισμού το 2023, αλλά και η επιτάχυνσή του το τελευταίο τρίμηνο της περασμένης χρονιάς, αποδίδεται σε μεγάλο βαθμό στην εξέλιξη των τιμών της ενέργειας, οι οποίες κατέγραψαν πτώση ύψους 13,4% κατά μέσο όρο πέρυσι, με τον ρυθμό μείωσης να επιβραδύνεται σημαντικά τους τελευταίους μήνες του έτους.

Το πλέον ανησυχητικό ωστόσο είναι το γεγονός ότι οι τιμές σε ορισμένες κατηγορίες όπως στα τρόφιμα -και μάλιστα σε βασικά είδη όπως τα γαλακτοκομικά και το ελαιόλαδο- αλλά και στις υπηρεσίες συνεχίζουν να αυξάνονται με υψηλούς ρυθμούς, διατηρώντας τον πληθωρισμό σε υψηλά επίπεδα, φθάνοντας το 3,7% τον περασμένο Δεκέμβριο. Σύμφωνα με τις προβλέψεις, το επίπεδο των τιμών αναμένεται να παραμείνει σε ανοδική τροχιά και φέτος, με τον ρυθμό αύξησης του ΕνΔΤΚ να βαίνει μειούμενος, καθώς εκτιμάται ότι θα διαμορφωθεί μεταξύ 2,6%-3%. Ωστόσο, οι απρόβλεπτες γεωπολιτικές εξελίξεις, όπως οι πόλεμοι που εξελίσσονται ακόμα στην Ουκρανία και στη Μέση Ανατολή, αυξάνουν την ανησυχία του οικονομικού επιτελείου για την πορεία του πληθωρισμού, καθώς και για την εξέλιξη των τιμών.

Δάνεια και ασφάλειες ζωής: Κώδικας δεοντολογίας για πρώην καρκινοπαθείς
Μπορεί η οικονομία να αποτελεί κατεξοχήν τεχνοκρατική επιστήμη, ωστόσο αυτό δεν της αναιρεί το δικαίωμα και τη δυνατότητα να αναδεικνύει και χαρακτηριστικά κοινωνικής ευαισθησίας. Η τελευταία σχετική πρωτοβουλία του Υπουργείου Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών επιβεβαιώνει του λόγου το αληθές. Συγκεκριμένα, τη διαμόρφωση ενός Κώδικα Δεοντολογίας που θα καταργεί τις διακρίσεις από τις τράπεζες και τις ασφαλιστικές εταιρείες για τους πρώην καρκινοπαθείς και θα διασφαλίζει την ισότιμη πρόσβασή τους σε δάνεια και ασφάλειες ζωής, ανακοίνωσε ο Υπουργός Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών, Κωστής Χατζηδάκης, μιλώντας στο 8ο Συνέδριο της Ελληνικής Ομοσπονδίας Καρκίνου. Σύμφωνα με την Ομοσπονδία, υπολογίζεται ότι στην Ευρώπη 20 εκατομμύρια άνθρωποι ζουν μετά από διάγνωση καρκίνου. Οι σημαντικές εξελίξεις στην περίθαλψη και φροντίδα των ασθενών με καρκίνο την τελευταία δεκαετία έχουν συμβάλει στην αύξηση της επιβίωσης των ογκολογικών ασθενών κατά 50% σε σχέση με το 2010. «Παρόλα αυτά», ανέφερε ο Υπουργός, «οι επιβιώσαντες, ακόμη και αν έχουν παρέλθει δεκαετίες από την περίοδο που νόσησαν από καρκίνο, αντιμετωπίζουν διακρίσεις σε συγκεκριμένες διαδικασίες, όπως είναι η λήψη δανείων ή η ασφάλεια ζωής, σε σύγκριση με άτομα που δεν έχουν εμπειρία καρκίνου. Το θέμα αυτό είναι ζωτικής σημασίας, ιδιαίτερα για όσους έχουν νοσήσει σε νεαρή ή παιδική ηλικία». Στόχος της πρωτοβουλίας του Υπουργείου Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών, που υλοποιείται μετά από διαβούλευση με την Ελληνική Ομοσπονδία Καρκίνου και την Ένωση Ασφαλιστικών Εταιριών Ελλάδος, είναι η διασφάλιση του δικαιώματος στη λήθη των επιζώντων από καρκίνο. Και συγκεκριμένα στο πλαίσιο των ασφαλίσεων ζωής, οι οποίες είναι προϋπόθεση για δανειακά προϊόντα, χορηγούμενα από πιστωτικά ιδρύματα που δραστηριοποιούνται στην Ελλάδα.

«Ο Κώδικας Δεοντολογίας», σημείωσε ο Κ. Χατζηδάκης, «θα είναι κείμενο αυτοδέσμευσης των ασφαλιστικών επιχειρήσεων. Τι σημαίνει αυτό στην πράξη; Ότι η ασφαλιστική επιχείρηση δεν θα μπορεί να χρησιμοποιήσει το ιστορικό καρκίνου ενός προς ασφάλιση προσώπου ως παράγοντα συνεκτίμησης κινδύνου. Μετά, βεβαίως, την παρέλευση προκαθορισμένου χρόνου από την πλήρη ίασή του από καρκίνο. Στον πυρήνα του πρόκειται για το δικαίωμα να μη διαφοροποιείται ένας πρώην καρκινοπαθής από κάθε άλλο πρόσωπο με ανάλογο προφίλ κινδύνου, χωρίς όμως τον παράγοντα του καρκίνου».

Σημειώνεται ότι το δικαίωμα στη λήθη αποτελεί μέρος του Ευρωπαϊκού Σχεδίου για την Καταπολέμηση του Καρκίνου και αναγνωρίζεται σε αρκετές χώρες της Ε.Ε., όπως η Γαλλία, το Βέλγιο, το Λουξεμβούργο, η Ολλανδία, η Πορτογαλία, η Ρουμανία και η Κύπρος. «Στις χώρες αυτές», τόνισε ο Υπουργός, «για τη λήψη δανείων μέχρι ενός ποσού και για τη σύναψη συμβολαίων ασφαλειών ζωής, απαγορεύεται η συλλογή ιατρικών πληροφοριών σχετικά με το ιστορικό καρκίνου – εφόσον έχει παρέλθει συγκεκριμένος αριθμός ετών από τη νόσηση (5 ή 10 έτη κατά περίπτωση), κατά τη διάρκεια των οποίων δεν υπήρξε κάποια υποτροπή ή θεραπευτική αντιμετώπιση. Στην κατεύθυνση των χωρών αυτών θα ακολουθήσει τώρα και η Ελλάδα».