Ένα από τα βασικά θέματα της ελληνικής οικονομίας είναι η βελτίωση της παραγωγικότητας. Με τη σειρά της, η βελτιωμένη παραγωγικότητα συμβάλλει στην ενίσχυση των εξαγωγών και της ανταγωνιστικότητας. Στο ΚΕΠΕ πραγματοποιήσαμε δημόσια διαβούλευση με τη συμμετοχή περίπου είκοσι οικονομικών και κοινωνικών φορέων της χώρας και καταγράψαμε τις απόψεις τους πάνω στα θέματα αυτά. Απώτερος στόχος ήταν η αύξηση της ευαισθητοποίησης του κοινού για αυτά τα ζητήματα, προκειμένου να επιτευχθεί επαρκής κοινωνική συναίνεση για κατάλληλες πρωτοβουλίες πολιτικής. Παράλληλα, επιδιώκεται ο καλύτερος συντονισμός των πολιτικών, λαμβάνοντας υπόψη τις κύριες οικονομικές και κοινωνικές προκλήσεις, όπως η κλιματική κρίση, η τεχνολογική πρόοδος και η γήρανση του πληθυσμού.

Ορισμένες από τις πολιτικές για την ενίσχυση της παραγωγικότητας και ανταγωνιστικότητας της οικονομίας, έτσι όπως προτάθηκαν από τους κοινωνικούς εταίρους και ενδιαφερόμενους φορείς, περιλαμβάνουν θεσμικές μεταρρυθμίσεις στον δημόσιο τομέα και τις αγορές, κίνητρα για την ενθάρρυνση ιδιωτικών επενδύσεων σε τομείς υψηλής τεχνολογίας και εξαγωγικού προσανατολισμού, δημόσιες επενδύσεις σε τομείς με υψηλή προστιθέμενη αξία, τη βελτίωση της χρηματοδότησης των επιχειρήσεων, πολιτικές εκπαίδευσης και ανάπτυξης δεξιοτήτων, καθώς και την προώθηση συγχωνεύσεων και συμπράξεων. Εκτός από διάφορα οριζόντια ζητήματα που τέθηκαν και πολιτικές που προτάθηκαν για την ενίσχυση της παραγωγικότητας και της ανταγωνιστικότητας, η διαβούλευση κάλυψε βασικούς τομείς της οικονομικής δραστηριότητας για την προώθηση της βιώσιμης ανάπτυξης, τη δίδυμη (ψηφιακή και πράσινη) μετάβαση της ελληνικής οικονομίας, και τον ρόλο της εκπαίδευσης και των δεξιοτήτων. Τα ευρήματα καταδεικνύουν τη σημαντική ποικιλότητα των αντιλήψεων και τη συνθετότητα των επιλογών πολιτικής που θα μπορούσαν να θεωρηθούν ως κατάλληλες για την αντιμετώπιση σημαντικών προβλημάτων τα οποία αφορούν την παραγωγικότητα και την ανταγωνιστικότητα της χώρας μας.

Όσον αφορά τις απόψεις για τους βασικούς τομείς της ελληνικής οικονομίας, τα ευρήματα δείχνουν ότι ένας συνδυασμός βραχυπρόθεσμων και μακροπρόθεσμων πολιτικών, όπως η αύξηση των δημόσιων δαπανών, και η ενίσχυση της παραγωγικότητας στον δευτερογενή τομέα και η προώθηση των εξαγωγών, θα μπορούσε να συμβάλει στην ενίσχυση της ελληνικής οικονομίας. Επιπρόσθετα με τη στήριξη σημαντικών κλάδων-κλειδιών, όπως διάφορες μεταποιητικές βιομηχανικές δραστηριότητες και υπηρεσίες αποθήκευσης και μεταφορών, η μείωση της εξάρτησης από τις εισαγωγές θα μπορούσε να προωθήσει μία πιο βιώσιμη και ανθεκτική ανάπτυξη και να μειώσει την ανεργία. Ωστόσο, αξίζει να σημειωθεί ότι οι κοινωνικοί εταίροι και άλλοι ενδιαφερόμενοι φορείς χρησιμοποιούν διαφορετικά κριτήρια για την επιλογή των βασικών κλάδων και δεν λαμβάνουν επαρκώς υπόψη την υψηλή εξάρτηση από τις εισαγωγές των περισσότερων κλάδων που ανήκουν στον δευτερογενή και πρωτογενή τομέα.

Όσον αφορά το θέμα της πράσινης μετάβασης, μεταξύ άλλων, οι ενδιαφερόμενοι έθεσαν το ζήτημα της δίκαιης μετάβασης, ενώ οι σημαντικότερες προτεινόμενες πολιτικές αφορούν τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας και την κυκλική οικονομία, καθώς και την ανακύκλωση. Τέλος, όσον αφορά τα ζητήματα της εκπαίδευσης, των δεξιοτήτων και της αγοράς εργασίας, περισσότερες από τις μισές απαντήσεις των ενδιαφερομένων επικεντρώθηκαν στον τρόπο με τον οποίο μπορούν να βελτιωθούν τα εκπαιδευτικά αποτελέσματα και οι επιδόσεις στην αγορά εργασίας μέσω i) της δια βίου μάθησης, ii) των μεταρρυθμίσεων στην τριτοβάθμια εκπαίδευση, iii) της ανάπτυξης ψηφιακών δεξιοτήτων, iv) της διασύνδεσης μεταξύ της εκπαίδευσης και της κατάρτισης και των αναγκών της αγοράς εργασίας και v) των μεταρρυθμίσεων στη δευτεροβάθμια εκπαίδευση.