Η έναρξη των ενισχύσεων για ιδιωτικές επενδύσεις, με πόρους από το Ταμείο Ανάκαμψης, σηματοδοτεί μια νέα εποχή για το αναπτυξιακό πλαίσιο της χώρας μας. Οι ελληνικές επιχειρήσεις έχουν τη δυνατότητα πρόσβασης σε πόρους 18,4 δισ. ευρώ με τη μορφή επιχορηγήσεων.
Η πρώτη εκ των δράσεων του ΤΑΑ για την Καινοτομία και Πράσινη Μετάβαση στη Μεταποίηση Αγροτικών Προϊόντων, με διαθέσιμα συνολικά 182 εκατ. ευρώ (μοιρασμένα κατά το ήμισυ σε επιχειρήσεις του αστικού δικαίου και σε συλλογικούς φορείς), είχε έναρξη υποβολών προτάσεων την 15η Ιουνίου και λήξη την 30η Σεπτεμβρίου, με σειρά προτεραιότητας μέχρι εξαντλήσεως του προϋπολογισμού.
Στην εν λόγω δράση, κατά την πρώτη μόλις ημέρα των υποβολών, ο διαθέσιμος προϋπολογισμός των 90 εκατ. ευρώ και πλέον, που αφορούσε τις επιχειρήσεις του εμπορικού δικαίου, υπερκαλύφθηκε σε λιγότερο από έξι ώρες σύμφωνα και με την ανακοίνωση του Υπουργείου, καθώς υποβλήθηκαν 54 αιτήσεις με ζητούμενο τελικό ποσό Δημόσιας Ενίσχυσης άνω των 126 εκατ. ευρώ. Με βάση τα προαναφερόμενα, η δράση έκλεισε σε λιγότερο από έξι ώρες, παρά το χρονικό διάστημα των 105 ημερών που είχε διατεθεί για υποβολή. Το γεγονός αυτό καταδεικνύει την ανάγκη των ελληνικών ΜμΕ για υποβοήθηση στην υλοποίηση των επενδύσεων, αλλά και τη σημαντικότητα προκήρυξης συνεχών ομοειδών δράσεων.
Από την άλλη πλευρά, η λήξη της δυνατότητας υποβολών σε μια μόλις ημέρα, για μια δράση που περιείχε και κριτήρια αξιολόγησης, αλλά και σωρεία δικαιολογητικών που θα έπρεπε να συλλεχθούν για την υποβολή ολοκληρωμένου ηλεκτρονικού φακέλου επένδυσης, λόγω της προτεραιοποίησης με τη μέθοδο first in first out (FIFO), συνεπάγεται τον αποκλεισμό από τη δυνατότητα συμμετοχής σε επιχειρήσεις που σχεδίαζαν προσεκτικά την επένδυσή τους, καθώς είχε τεθεί ένας μακρύς ορίζοντας υποβολών.
Σημειώνεται ότι για τις επιχειρήσεις που υπέβαλαν πρόταση και ηλεκτρονικό φάκελο, δεν έχει γίνει αξιολόγηση βάσει των κριτηρίων, απλά υπήρξε από πλευράς τους η άμεση απόκριση στη μέθοδο FIFO. Η αξιολόγηση θα γίνει σε μεταγενέστερο χρόνο και υπάρχει η πιθανότητα για ορισμένες εξ αυτών να μην πληρούνται τα κριτήρια αξιολόγησης της δράσης και να μην εγκριθούν προς ενίσχυση. Για το λόγο αυτό και πραγματοποιήθηκε ορθά από πλευράς Υπουργείου, η υπερ-κάλυψη σε ποσοστό 140% του προϋπολογισμού της δράσης.
Οι εταιρίες του ΣΕΣΜΑ, εντοπίζοντας το θέμα, κρίνουν πως η χρήση της μεθόδου FIFO για την επιλογή των προς ενίσχυση επενδύσεων έχει κάποια θέματα. Από τη στιγμή που τίθεται συγκεκριμένο χρονοδιάγραμμα υποβολών και η δράση εμπεριέχει κριτήρια αξιολόγησης, θα ήταν καλό να μην «κλείνει» το πληροφοριακό σύστημα αλλά να δέχεται όλες τις προτάσεις που θα υποβληθούν εντός της δοθείσης προθεσμίας. Στη συνέχεια να πραγματοποιείται η βασική αξιολόγηση των επενδύσεων με τα σχετικά κριτήρια.
Η χρήση της μεθόδου FIFO προφανώς βοηθά στην επιτάχυνση των διαδικασιών, όμως δημιουργεί ζήτημα σε σχέση με επιχειρηματικά σχέδια που γίνονται με προσεκτικά βήματα και ενέργειες και απαιτούν χρόνο ωρίμανσης. Οι εμπλεκόμενοι φορείς στη διαχείριση των εν λόγω πόρων, θα πρέπει να εξετάσουν το ζήτημα και να μεριμνήσουν σχετικά.
Μια πρόσθετη σκέψη που έχει τεθεί, για κατάργηση της μεθόδου FIFO και αντικατάστασή της με κριτήριο προτεραιοποίησης επενδυτικών σχεδίων που θα ζητούν μικρότερο ποσοστό επιχορήγησης από το αναλογούν ποσοστό με βάση τη γεωγραφική περιφέρεια και το είδος της επιχείρησης (ΠΜΜΕ), δημιουργεί και αυτή έναν προβληματισμό ως προς την εφαρμογή της, καθώς μια επιχείρηση ζητά επιχορήγηση με βάση τα ποσοστά που τίθενται στην προκήρυξη, γιατί το έχει πραγματικά ανάγκη.