Τον περασμένο Ιούνιο, στο Συνέδριο Περιφερειακής Ανάπτυξης (RGC) στην Πάτρα, παρουσιάστηκαν τα αποτελέσματα της πρώτης συστηματικής προσπάθειας αξιολόγησης των 13 Ελληνικών Περιφερειών ως προς την επίδοση τους στους 17 Στόχους Βιώσιμης Ανάπτυξης (ΣΒΑ). Οι ΣΒΑ είναι ο πυρήνας της Ατζέντας 2030 του ΟΗΕ.
Η έρευνα διεξήχθη από ομάδες εμπειρογνωμόνων του “SDSN Greece”, του “Παρατηρητήριου Περιφερειακών Πολιτικών” και της “Data Consultants”, που ειδικεύεται στην παροχή συμβουλευτικών υπηρεσιών σε οργανισμούς και φορείς που αναπτύσσουν ευρωπαϊκά και περιφερειακά αναπτυξιακά έργα. Επικεφαλής της ερευνητικής ομάδας ήταν η Καθηγήτρια Φοίβη Κουντούρη, και περιλάμβανε τον Δρ. Conrad Landis, την Καθηγήτρια Χρυσή Λασπίδου, τον κ. Άγγελο Πλατανιώτη, τον κ. Αγιόπουλο Καπτσίκα, την κα. Θάλεια Κανελλοπούλου, τον κ. Βασίλειο Κασιώλα και τον κ. Θεοφάνη Ζαχαράτο.
Βασική επιδίωξη της Έκθεσης είναι να αναδείξει το ρόλο της Τοπικής Αυτοδιοίκησης στην επίτευξη των ΣΒΑ και την ανάγκη ανάληψης δράσης σε περιφερειακό και τοπικό επίπεδο. Η μελέτη παρέχει σημαντικές πληροφορίες σχετικά με την τρέχουσα κατάσταση της προόδου υλοποίησης των ΣΒΑ στην Ελλάδα και φιλοδοξεί να αποτελέσει ένα χρήσιμο εργαλείο χάραξης πολιτικής στα χέρια της Τοπικής Αυτοδιοίκησης.
Η αξιολόγηση βασίστηκε στην μεθοδολογία (και όπου ήταν εφικτό στους συγκεκριμένους δείκτες που προτείνονται) του SDSN Global και αποτελούνταν από τρία βήματα. Πρώτον, επιλογή και επιμέτρηση των κατάλληλων δεικτών σε τοπικό επίπεδο (με επίσημα δεδομένα από φορείς όπως η Ελληνική Στατιστική Αρχή, η EUROSTAT, ο Ευρωπαϊκός Οργανισμός Περιβάλλοντος κ.α.), .ώστε να είναι συγκρίσιμοι μεταξύ των περιφερειών και να υπάρχει διαθεσιμότητα αξιόπιστων στοιχείων για την μέτρηση τους. Δεύτερον, καθορισμός βέλτιστων τιμών-στόχου για κάθε δείκτη και τρίτον, υπολογισμός των δεικτών του ποσοστού υλοποίησης και της κατάταξης (με την αντίστοιχη απεικόνιση σε ταμπλό) της επίδοσης ανάλογα με την απόκλιση από την τιμή-στόχο.
Όσον αφορά τα αποτελέσματα, το γενικό συμπέρασμα είναι ότι οι ελληνικές περιφέρειες αντιμετωπίζουν σημαντικό αριθμό προκλήσεων όσον αφορά την επίτευξη των ΣΒΑ συνολικά.
Πιο συγκεκριμένα καμία περιφέρεια δεν έχει επιτύχει τους ΣΒΑ 1- Μηδενική φτώχεια, 4- Ποιοτική Εκπαίδευση, 8- Αξιοπρεπής Εργασία και Οικονομική Ανάπτυξη, 9- Βιομηχανία, Καινοτομία και Υποδομές, 10- Λιγότερες ανισότητες, 11- Βιώσιμες πόλεις και κοινότητες και 16- Ειρήνη, δικαιοσύνη και ισχυροί θεσμοί. Μάλιστα η συντριπτική πλειονότητα των περιφερειών αντιμετωπίζει σημαντικές προκλήσεις στους συγκεκριμένους ΣΒΑ.
Από την άλλη μεριά, καλύτερη επίδοση παρατηρείται συνολικά στους ΣΒΑ 3- Καλή υγεία και ευ ζην, 5- Ισότητα των φύλων, 6- Καθαρό νερό και αποχέτευση και 15- Ζωή στη στεριά. Όσον αφορά τους ΣΒΑ 12-Υπεύθυνη κατανάλωση και παραγωγή και 17-Συνεργασία για τους Στόχους, δεν υπήρχαν κατάλληλα στοιχεία διαθέσιμα, ως εκ τούτου οι συγκεκριμένοι ΣΒΑ δεν λήφθηκαν υπόψη στην αξιολόγηση.
Βασική προτεραιότητα ενδυνάμωσης είναι η αύξηση των δεικτών για κάθε ΣΒΑ (αξιόπιστα δεδομένα για τους ΣΒΑ όπου η διαθεσιμότητα στοιχείων σε επίπεδο περιφερειών είναι πολύ περιορισμένη).
Αυτό προϋποθέτει την ανάπτυξη στενής συνεργασίας με στρατηγικούς εταίρους για τη βελτίωση της διαθεσιμότητας και της ποιότητας των δεδομένων και για την προώθηση της χάραξης πολιτικής βάσει στοιχείων σε περιφερειακό και τοπικό επίπεδο.
Σημαντική επίσης κρίνεται και η ανάγκη για μεγαλύτερη προσαρμογή της διατύπωσης των δεικτών σε τοπικό επίπεδο. Για τον λόγο αυτό, η αρχική αυτή μελέτη θα αποτελέσει την αφετηρία για μια σειρά συναντήσεων και συζητήσεων σε επίπεδο περιφερειών, σχετικά με την συμβατότητα των δεικτών που χρησιμοποιήθηκαν και πιθανές προσθήκες / τροποποιήσεις που θα κριθούν αναγκαίο για να αποτυπώνουν ορθότερα την επίτευξη των στόχων λαμβάνοντας υπόψη την ιδιαιτερότητα σε τοπικό επίπεδο.