Πολλοί επαγγελματίες που ασχολούνται με τα Χρηματοοικονομικά, τον Οικονομικό Έλεγχο και τη Λογιστική υποστηρίζουν και συμμετέχουν σε Διοικητικά Συμβούλια (ΔΣ) ή/και επιτροπές, κυρίως λόγω της τεχνογνωσίας και της εμπειρίας τους στον ευαίσθητο τομέα της ενασχόλησης και κατανόησης των οικονομικών και της Λογιστικής. Τέτοια στελέχη προτείνονται ιδιαίτερα από headhunters και επιτροπές ανάδειξης υποψηφίων για το ΔΣ.

    • Του Δρ. Κωνσταντίνου Κυρίτση, Ιδρυτή της StudySmart

Σε ένα ταχύτατα ανταγωνιστικό και εξελισσόμενο κόσμο «προσανατολισμένο στη συμμόρφωση», είναι επιτακτική η κατανόηση του ρόλου του καθένα σε ένα ΔΣ ή μία επιτροπή και η εμπειρία μου υποδεικνύει ότι χρειάζεται να εξασφαλίσουμε ότι εκείνοι που συμμετέχουν σε συμβούλια διαθέτουν ό,τι απαιτείται για να θεωρείται αποτελεσματική η συμμετοχή τους. Ο τομέας αυτός είναι “untapped” όσον αφορά την εκπαίδευση στην Ελλάδα. Αναμφισβήτητα, στο πιο σημαντικό θεσμικό πλαίσιο μιας εταιρείας (τo Δ.Σ., ειδικά εάν είναι εισηγμένη) η σύνθεση, οι ικανότητες, οι σχέσεις, η ποικιλία απόψεων – στις περισσότερες περιπτώσεις – δεν βρίσκονται στα απαιτούμενα επίπεδα. Τα μεγάλα σκάνδαλα στον τομέα της Εταιρικής Διακυβέρνησης τα τελευταία 20 χρόνια επισήμαναν αυτό το πρόβλημα.

Τα μέλη ενός ΔΣ πρέπει να εκπαιδεύονται και να κατανοούν τις ιδιαιτερότητες της εταιρείας καθώς και το ρόλο τους. Χρειάζεται ένα διαφορετικό φάσμα δεξιοτήτων για να γίνει κάποιος ένα αποτελεσματικό μέλος συμβουλίου, ή επιτροπής ή ακόμα και ένας αποτελεσματικός μη εκτελεστικός διευθυντής. Δεν είμαι βέβαιος εάν έχουμε αντιληφθεί ότι σε πολλές εισηγμένες εταιρείες διεθνώς, το 70% της σύνθεσης ενός ΔΣ αποτελείται από μη εκτελεστικούς διευθυντές, που σημαίνει ότι ουσιαστικά ηγείται από ανθρώπους που δεν εργάζονται σε καθημερινή βάση για λογαριασμό της εταιρείας. Ανεξαρτησία, ακεραιότητα, λογοδοσία, διαφάνεια, εντιμότητα, υπευθυνότητα και επαγγελματική ικανότητα αποτελούν πλέον απαραίτητες προϋποθέσεις (must) σε αυτό το επίπεδο. Επίσης, χρειάζεται εμπειρία και γνώση στα οικονομικά, τη στρατηγική, τη διαχείριση ρίσκου καθώς και στα θέματα κουλτούρας και επικοινωνίας, ενώ το ΔΣ συνολικά πρέπει να χαρακτηρίζεται από μια διαφορετικότητα (diversity) σε όλους τους τομείς.

Οι συμμετέχοντες σε ΔΣ και επιτροπές (ανεξάρτητα μέλη ή μη) πρέπει να κατανοούν τι διακυβεύεται. Το να είσαι μέλος ενός ΔΣ ή μιας επιτροπής εισηγμένης εταιρείας είναι ένα πράγμα, αλλά το να είσαι αποτελεσματικός είναι κάτι άλλο. Επιπλέον, το να είσαι μέλος συμβουλίου απαιτεί μια συνεχή εκπαίδευση και αναβάθμιση σχετικών δεξιοτήτων.

Εάν ο στόχος, το όραμα και η στρατηγική ξεκινούν από την κορυφή της διοικητικής εξουσίας, γιατί δεν της δίνουμε περισσότερη προσοχή; Έχουν αποκτήσει τα μέλη ενός ΔΣ την ανάλογη εκπαίδευση και δεξιότητες για την αποτελεσματική διαχείριση του ρόλου τους; Έχουν λάβει κάποια σχετική πιστοποίηση ως μέλη ενός συμβουλίου; Ας θυμηθούμε όλοι την ιστορία του ΔΣ της Lehman Brothers: Είχε δέκα άτομα, από τα οποία τα εννέα ήταν συνταξιούχοι, τέσσερα ήταν πάνω από 75 ετών και μόνο δύο είχαν εμπειρία στα χρηματοοικονομικά. Θα είχε ενδιαφέρον να αναλύσουμε τα μέλη των ΔΣ στην Ελλάδα και την αποτελεσματικότητα ενός ΔΣ γενικότερα.

Αναμένεται να χρειαστούν περισσότερα καταρτισμένα μέλη ΔΣ (εκτελεστικά και μη) στα επόμενα πέντε με δέκα χρόνια στην Ελλάδα. Οι επενδύσεις, η σχετική νομοθεσία και η εμπιστοσύνη των επενδυτών θα βασίζονται όλο και περισσότερο στην αποτελεσματικότητα του συμβουλίου, τους μη εκτελεστικούς διευθυντές του, τη σύνθεση του και – ποιος ξέρει – ίσως στο «πόσα μέλη συμβουλίου είναι πιστοποιημένα».

Πόσο ‘board ready’ είμαστε;