Ο πληθωρισμός και η ακρίβεια εντείνονται, ενώ η ενεργειακή κρίση με τις διαρκείς και ακραίες διακυμάνσεις της θέτει ένα ακόμα πρόβλημα στην εξίσωση. Στην αυγή του 2022, το Ταμείο Ανάκαμψης αποτελεί ίσως το ισχυρότερο όπλο για την αναπτυξιακή πορεία της οικονομίας.
Αυτός είναι και ο λόγος που κατά τις προηγούμενες ημέρες, η κινητοποίηση του Υπουργείου Οικονομικών με στόχο την άμεση πρόοδο των διαδικασιών του Ταμείου ήταν πολύ έντονη, με σειρά πρωτοβουλιών που εκτιμάται ότι θα ανοίξουν έγκαιρα τον δρόμο εκταμίευσης των δανείων και επιχορηγήσεων που προβλέπονται να εισρεύσουν στη χώρα, στο πλαίσιο σειράς στρατηγικών μεταρρυθμίσεων και επενδύσεων, που φιλοδοξούν να αλλάξουν το μοντέλο της ελληνικής οικονομίας.
Υπογραφή επιχειρησιακών συμφωνιών ΥΠΟΙΚ και Τραπεζών
Στο πλαίσιο αυτό, στις 28 Δεκεμβρίου 2021 υπεγράφησαν οι επιχειρησιακές συμφωνίες μεταξύ του Υπουργείου Οικονομικών και έξι εγχώριων πιστωτικών ιδρυμάτων, για την αξιοποίηση των δανειακών πόρων του Ταμείου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας «Ελλάδα 2.0». Τις έξι συμφωνίες υπέγραψαν ο Αναπληρωτής Υπουργός Οικονομικών, Θόδωρος Σκυλακάκης και εκπρόσωποι των εξής πιστωτικών ιδρυμάτων: Εθνική Τράπεζα, Τράπεζα Πειραιώς, Alpha Bank, Eurobank, Optima Bank και Παγκρήτια Τράπεζα. Δυνάμει αυτών των συμφωνιών, θα εκταμιευθούν, άμεσα, 970 εκατ. ευρώ προς τα ελληνικά πιστωτικά ιδρύματα. Υπενθυμίζεται πως έχει προηγηθεί η υπογραφή ανάλογων συμβάσεων με δύο διεθνή χρηματοπιστωτικά ιδρύματα, την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Ανασυγκρότησης και Ανάπτυξης (EBRD) και την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων (ΕΙΒ), για τα οποία αναμένεται η εκταμίευση επιπλέον 600 εκατ. ευρώ. Συνεπώς, ποσό ύψους 1,570 δισ. ευρώ θα είναι, άμεσα, διαθέσιμο για τη χρηματοδότηση επενδύσεων στην ελληνική επικράτεια.
Βάσει της προβλεπόμενης από το Ταμείο Ανάκαμψης διαδικασίας, εντός 30 εργάσιμων ημερών, τα συγκεκριμένα έξι εγχώρια πιστωτικά ιδρύματα θα δημοσιοποιήσουν προσκλήσεις εκδήλωσης ενδιαφέροντος προς τους επενδυτές που επιθυμούν να λάβουν δανειοδότηση από το «Ελλάδα 2.0» για την υλοποίηση των σχεδίων τους. Ταυτόχρονα, θα υπάρξει στις επόμενες ημέρες πρόσκληση που θα απευθυνθεί σε άλλα πιστωτικά ιδρύματα της χώρας που έως τώρα δεν έχουν συμμετάσχει στο συγκεκριμένο σχήμα. Είναι σημαντικό να διευκρινιστεί στο σημείο αυτό ότι για να είναι επιλέξιμες, οι επενδύσεις θα πρέπει να συμβάλλουν σε έναν ή περισσότερους από τους παρακάτω στόχους: 1) πράσινη μετάβαση, 2) ψηφιακός μετασχηματισμός, 3) καινοτομία – έρευνα και ανάπτυξη, 4) ανάπτυξη οικονομιών κλίμακας μέσω συνεργασιών και συνενώσεων και 5) εξωστρέφεια.
Η χρήση των δανείων του Ταμείου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας «Ελλάδα 2.0» αφορά όλες ανεξαιρέτως τις επιχειρήσεις που ενδιαφέρονται να επενδύσουν στην Ελλάδα και η κυβέρνηση εκτιμά ότι θα συμβάλει, σημαντικά, στην επιτάχυνση της οικονομικής ανάκαμψης και ανάπτυξης. «Τα δάνεια θα κατευθυνθούν σε μακροπρόθεσμες βιώσιμες επενδύσεις του ιδιωτικού τομέα, που θα έχουν θετικό προσδοκώμενο ποσοστό απόδοσης» αναφέρει χαρακτηριστικά η σχετική ανακοίνωση του Υπουργείου Οικονομικών.
Θ. Σκυλακάκης, ΑΝΥΠΟΙΚ: «Ταχύτερη μετάβαση της Ελλάδας στη μόνιμη και διατηρήσιμη ανάπτυξη»
Υπενθυμίζεται πως από τα 30,5 δισ. ευρώ του «Ελλάδα 2.0», τα 12,7 δισ. ευρώ αφορούν σε δάνεια και τα υπόλοιπα 17,8 δισ. ευρώ σε επιδοτήσεις. Το συνολικό ποσό για επενδύσεις και μεταρρυθμίσεις που θα κινητοποιηθεί, μέσω μόχλευσης, αναμένεται να υπερβεί τα 60 δισ. ευρώ. Σχολιάζοντας την υπογραφή των επιχειρησιακών συμφωνιών, ο Αναπληρωτής Υπουργός Οικονομικών, Θόδωρος Σκυλακάκης, δήλωσε σχετικά: «Η υπογραφή των επιχειρησιακών συμφωνιών του Υπουργείου Οικονομικών, με έξι τράπεζες της χώρας, συμπεριλαμβανομένων των τεσσάρων συστημικών, ανεβάζει το ποσό που θα διοχετευτεί, άμεσα, στην ελληνική οικονομία, μέσω του Ταμείου Ανάκαμψης, στο 1,570 δισ. ευρώ. Πρόκειται για ένα από τα μεγαλύτερα, αν όχι το μεγαλύτερο Πρόγραμμα, στο πλαίσιο όλων των Εθνικών Σχεδίων Ανάκαμψης στην Ευρώπη. Από την αξιοποίηση των δανειακών πόρων, οι ιδιωτικές επενδύσεις που θα υλοποιηθούν, αφορούν πλήθος κλάδων της οικονομίας και θα συμβάλουν, καταλυτικά, στην ταχύτερη μετάβαση της Ελλάδας στη μόνιμη και διατηρήσιμη ανάπτυξη».
Υποβολή του πρώτου αιτήματος πληρωμής ύψους 3,56 δισ. ευρώ για το «Ελλάδα 2.0»
Η επόμενη εξέλιξη είχε να κάνει με την υποβολή από την Ελλάδα του πρώτου αιτήματος πληρωμής προς την Ευρωπαϊκή Επιτροπή για το Εθνικό Σχέδιο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας «Ελλάδα 2.0». Το συνολικό ύψος της πρώτης δόσης ανέρχεται σε 3,56 δισ. ευρώ, εκ των οποίων 1,72 δισ. ευρώ αφορούν στο σκέλος των επιδοτήσεων του Ταμείου Ανάκαμψης και 1,84 δισ. ευρώ στο σκέλος των δανείων, αντίστοιχα. Η Ελλάδα είναι μία από τις πρώτες χώρες που υποβάλλει αίτημα πληρωμής, όπως ήταν από τις πρώτες χώρες που κατέθεσε το Εθνικό Σχέδιο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας στην Ε.Ε. και από τις πρώτες που έλαβε τη σχετική έγκριση, ξεκινώντας άμεσα την υλοποίησή του. Βασική προϋπόθεση για την υποβολή αυτού του πρώτου αιτήματος πληρωμής ήταν η επιτυχής εκπλήρωση των 15 οροσήμων και στόχων που έχουν συμφωνηθεί με την Ε.Ε. στο πλαίσιο του Σχεδίου, καθώς και στην Εκτελεστική Απόφαση του Συμβουλίου. Τα ορόσημα και οι στόχοι που εκπληρώθηκαν από τις ελληνικές Αρχές αφορούν, μεταξύ άλλων, στις ενέργειες προετοιμασίας για τη διάθεση των δανείων προς τις επιχειρήσεις μέσω των Τραπεζών, στη διαμόρφωση του νομοθετικού πλαισίου για την προώθηση της πράσινης μετάβασης και την ενεργοποίηση σχετικών δράσεων, σε μεταρρυθμίσεις στους τομείς της εργασίας, της υγείας, της επιχειρηματικότητας, των μεταφορών και της φορολογίας, καθώς και στην προώθηση υποδομών πολιτικής προστασίας και δικαιοσύνης. Υπενθυμίζεται ότι με την υπογραφή της σύμβασης χρηματοδότησης και της δανειακής σύμβασης η Ελλάδα έχει, ήδη, λάβει προχρηματοδότηση, από τις αρχές Αυγούστου του 2021, συνολικού ύψους 3,96 δισ. ευρώ (2,31 δισ. ευρώ για επιδοτήσεις και 1,65 δισ. ευρώ για δάνεια).
Πρόσκληση για τη δημιουργία Μητρώου Αξιολογητών των επενδυτικών σχεδίων του Ταμείου
Μια ακόμα σημαντική πρωτοβουλία που προχώρησε αφορά στην πρόσκληση για τη δημιουργία Μητρώου Αξιολογητών των επενδυτικών σχεδίων του Ταμείου Ανάκαμψης. Στο πλαίσιο αυτό, με απόφαση του Αναπληρωτή Υπουργού Οικονομικών, Θόδωρου Σκυλακάκη, εκδόθηκε η δημόσια πρόσκληση για τη δημιουργία Καταλόγου – Μητρώου Αξιολογητών των προς χρηματοδότηση επενδυτικών σχεδίων του Εθνικού Σχεδίου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας «Ελλάδα 2.0». Πιο συγκεκριμένα, οι αξιολογητές θα συνεργάζονται με τα πιστωτικά ιδρύματα και τους φορείς των επενδυτικών σχεδίων, στο πλαίσιο της αξιολόγησης των επιλεξιμοτήτων των επενδυτικών σχεδίων που θα εντάσσονται στο «Ελλάδα 2.0», προκειμένου να λάβουν χρηματοδότηση από τα δανειακά του κεφάλαια.
Όπως ορίζεται στην πρόσκληση, δικαίωμα υποβολής αίτησης ένταξης στο Μητρώο, έχουν ορκωτοί ελεγκτές λογιστές, ελεγκτικές εταιρείες, εφόσον πληρούν τις εξής προϋποθέσεις:
α) είναι εγγεγραμμένοι στο Δημόσιο Μητρώο του άρθρου 14 του ν. 4449/2017 και δεν τελούν σε αναστολή,
β) έχουν συνολικό κύκλο εργασιών άνω των 2 εκατ. ευρώ, είτε κατά την τελευταία τετραετία από τη δημοσίευση της παρούσας πρόσκλησης (συμπεριλαμβανομένης και της χρήσης του 11μήνου του 2021, εφόσον έχει γίνει έλεγχος των οικονομικών τους καταστάσεων από ορκωτό λογιστή/ελεγκτή ή και φοροτεχνικό Α’ τάξης, δηλαδή 2017 έως 11/2021) είτε κατά την τελευταία τετραετία από την υποβολή της αίτησης, εφόσον η αίτηση υποβληθεί από το 2022 και έπειτα,
γ) διαθέτουν ασφαλιστική κάλυψη επαγγελματικής ευθύνης τουλάχιστον 1 εκατ. ευρώ ανά συμβάν και συνολικού ποσού τουλάχιστον 5 εκατ. ευρώ ετησίως και
δ) διαθέτουν ομάδα έργου, δηλαδή προσωπικό ή/και συνεργάτες επαρκείς σε πλήθος και επαγγελματικού τύπου δεξιότητες για την υλοποίηση του έργου.
55 νέα έργα αξίας 3,35 δισ. ευρώ
Στις σημαντικές εξελίξεις των τελευταίων εβδομάδων συγκαταλέγονται και τα 55 νέα έργα αξίας 3,35 δισ. ευρώ που εντάσσονται στο Ταμείο Ανάκαμψης, με την έγκριση του Αναπληρωτή Υπουργού Οικονομικών Θ. Σκυλακάκη, τα οποία και ανακοινώθηκαν στις αρχές Ιανουαρίου 2022. Υπενθυμίζεται εδώ πως 48 έργα, ύψους 2,76 δισ. ευρώ, έχουν, ήδη, ενταχθεί και ανακοινωθεί σε δύο χρονικές φάσεις. Τα 12 πρώτα (1,42 δισ. ευρώ) τον Ιούλιο του 2021 και τα υπόλοιπα 36 έργα (1,34 δισ. ευρώ) τον Οκτώβριο του 2021. Μετά από την παρούσα τρίτη δέσμη, ο συνολικός προϋπολογισμός των 103 έργων που θα υλοποιηθούν μέσω του Ταμείου Ανάκαμψης υπερβαίνει τα 6 δισ. ευρώ.
Μεταρρυθμίσεις απαραίτητες για την υλοποίηση των επενδύσεων
Σημειώνεται πως στο Ταμείο Ανάκαμψης έχει ενταχθεί και πλήθος μεταρρυθμίσεων, οι οποίες είναι απαραίτητες για την υλοποίηση των επενδύσεων. Σ’ αυτές συμπεριλαμβάνονται, μεταξύ άλλων: α) Ο εκσυγχρονισμός και η απλοποίηση του Εργατικού Δικαίου, β) το πλαίσιο εγκατάστασης και λειτουργίας φορτιστών ηλεκτρικών οχημάτων, γ) η μεταρρύθμιση στη διαχείριση αποβλήτων, με νέα νομοθεσία για την υλοποίηση βιώσιμων χώρων υγειονομικής ταφής και κέντρων ανακύκλωσης, δ) η κωδικοποίηση και η απλούστευση της φορολογικής νομοθεσίας, ε) το σχέδιο δράσης για την αντιμετώπιση της ενεργειακής φτώχειας, στ) η ανάπτυξη του νομικού πλαισίου φορολογικών, οικονομικών και αδειοδοτικών κινήτρων για συνεργασίες και συνενώσεις επιχειρήσεων.
Τα 55 νέα έργα που εντάσσονται στο «Ελλάδα 2.0» ανά πυλώνα:
1. Πράσινη Μετάβαση
Εξοικονομώ κατ’ οίκον (κύκλοι 2021, 2022) για την ενεργειακή αναβάθμιση κύριων κατοικιών (1,35 δισ. ευρώ)
Εξοικονομώ κατ’ οίκον (κύκλος 2020) για την ενεργειακή αναβάθμιση κύριων κατοικιών (199,64 εκατ. ευρώ)
Ανακαίνιση Ολυμπιακού Αθλητικού Κέντρου Αθηνών (ΟΑΚΑ)
Επισκευή, συντήρηση και βελτίωση της λειτουργικής του απόδοσης (56,43 εκατ. ευρώ)
Εθνικό Σχέδιο Αναδάσωσης – Σχέδιο Προστασίας Δασών (50 εκατ. ευρώ)
Πράσινα ΤΑΞΙ – Αντικατάσταση παλαιών, ρυπογόνων οχημάτων ΤΑΞΙ, με νέα, αμιγώς ηλεκτρικά, μηδενικών εκπομπών (40,01 εκατ. ευρώ)
Ανακατασκευή του Κέντρου Υπερυψηλής Τάσης (ΚΥΤ) Κουμουνδούρου και Γραμμή Μεταφοράς 400kV ΚΥΤ Κουμουνδούρου – ΚΥΤ Κορίνθου (30,10 εκατ. ευρώ)
Κατασκευή 13 Περιφερειακών Επιχειρησιακών Κέντρων Πολιτικής Προστασίας (23,56 εκατ. ευρώ)
Αυτοτελείς μελέτες για τον καθορισμό Ζωνών Υποδοχής Συντελεστή Δόμησης (Ζ.Υ.Σ.) σε τουλάχιστον 50 Δημοτικές Ενότητες (8,08 εκατ. ευρώ)
2. Ψηφιακή Μετάβαση
Ψηφιοποίηση Αρχείων Πολεοδομικής Πληροφορίας. Αφορά στους φακέλους των αδειών δόμησης (159,89 εκατ. ευρώ).
Επιχορήγηση του Εθνικού Δικτύου Υποδομών Τεχνολογίας και Έρευνας (ΕΔΥΤΕ Α.Ε.) για την ανάπτυξη νέου εθνικού υπολογιστικού συστήματος υψηλών επιδόσεων, το οποίο θα καλύψει τις ανάγκες της ερευνητικής και ακαδημαϊκής κοινότητας για τα επόμενα 5 έτη (23 εκατ. ευρώ).
Διασύνδεση των υφιστάμενων συστημάτων ενδοεπιχειρησιακού σχεδιασμού Enterprise Resource Planning (ERP) της Γενικής Κυβέρνησης με το Εθνικό Δίκτυο Ηλεκτρονικού Τιμολογίου (2,30 εκατ. ευρώ)
3. Απασχόληση, Δεξιότητες, Κοινωνική Συνοχή
Μεταρρύθμιση του συστήματος Clawback και συμψηφισμός του με ερευνητικές και επενδυτικές δαπάνες (250 εκατ. ευρώ)
Προμήθεια και εγκατάσταση διαδραστικών συστημάτων μάθησης σε σχολικές μονάδες πρωτοβάθμιας και δευτεροβάθμιας γενικής και επαγγελματικής εκπαίδευσης (148,68 εκατ. ευρώ)
Πρόγραμμα του ΟΑΕΔ επιχορήγησης επιχειρήσεων για την απασχόληση 10.000 μακροχρόνια ανέργων, ηλικίας 45 ετών και άνω, σε περιοχές υψηλής ανεργίας (119,70 εκατ. ευρώ)
Στοχευμένο πρόγραμμα απασχόλησης του ΟΑΕΔ για ειδικές ομάδες πληθυσμού, με δυσκολία ανεύρεσης εκ νέου εργασίας (111,23 εκατ. ευρώ)
Προγράμματα αναβάθμισης δεξιοτήτων και επανειδίκευσης (επαγγελματική κατάρτιση) σε κλάδους υψηλής ζήτησης, με έμφαση σε ψηφιακές και πράσινες δεξιότητες (101,74 εκατ. ευρώ)
Πρόγραμμα προετοιμασίας/προεργασίας για 10.000 ανέργους νέους, ηλικίας 18 έως 30 ετών, σε εργασιακό περιβάλλον του ιδιωτικού τομέα για την ομαλή ένταξή τους στην αγορά εργασίας (68,04 εκατ. ευρώ)
Πρόγραμμα υποστήριξης ανέργων και εργοδοτών που επλήγησαν από τις επιπτώσεις της πανδημίας, με αξιοποίηση ειδικών, εργασιακών συμβούλων (54,72 εκατ. ευρώ).
Πρόγραμμα επιχορήγησης επιχειρήσεων για την απασχόληση 5.000 ανέργων στους τομείς της πράσινης οικονομίας του ΟΑΕΔ, με έμφαση στις γυναίκες (49,88 εκατ. ευρώ)
Ψηφιοποίηση του ιστορικού (αρχείου) ασφάλισης του e-EFKA, με κύριο στόχο την προστασία και διασφάλισή του, καθώς και την πρόσβαση στην πληροφορία από τα συστήματα του e-EFKA (33,23 εκατ. ευρώ)
Μετασχηματισμός των Πληροφοριακών Συστημάτων του Υπουργείου Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων σε ένα ολοκληρωμένο Πληροφοριακό Σύστημα Παρακολούθησης της Αγοράς Εργασίας και εισαγωγή της ψηφιακής κάρτας εργασίας – ΑΡΙΑΔΝΗ (31 εκατ. ευρώ)
Προώθηση της ένταξης του προσφυγικού πληθυσμού στην αγορά εργασίας: Πρακτική άσκηση και εργασία (17,50 εκατ. ευρώ)
Προώθηση της ένταξης του προσφυγικού πληθυσμού στην αγορά εργασίας: Γλωσσική – διαπολιτισμική εκπαίδευση (7,34 εκατ. ευρώ)
Προώθηση της ένταξης του προσφυγικού πληθυσμού στην αγορά εργασίας: Επαγγελματική Εκπαίδευση (6,01 εκατ. ευρώ)
Προώθηση της ένταξης του προσφυγικού πληθυσμού στην αγορά εργασίας: Υπηρεσίες διερμηνείας (2,99 εκατ. ευρώ)
Κεντρικό Πληροφοριακό Σύστημα Σύζευξης προσφοράς και ζήτησης εργασίας, δηλαδή λειτουργία σύζευξης των χαρακτηριστικών των ανέργων με τα χαρακτηριστικά των ζητούμενων θέσεων εργασίας (2,70 εκατ. ευρώ)
E-learning και ψηφιοποίηση εκπαιδευτικού περιεχομένου (ΟΑΕΔ). Το έργο αφορά στον εκσυγχρονισμό του συστήματος επαγγελματικής κατάρτισης (868.000 ευρώ)
Προώθηση της ένταξης του προσφυγικού πληθυσμού στην αγορά εργασίας: Πιστοποίηση δεξιοτήτων (669.600 ευρώ)
Επιτόπια παρακολούθηση για την αξιολόγηση του προγράμματος προώθησης της ένταξης προσφυγικού πληθυσμού στην αγορά εργασίας (508.400 ευρώ)
FMIS: Πληροφοριακό Σύστημα Οικονομικής Διαχείρισης ΟΑΕΔ, το οποίο περιλαμβάνει υποσυστήματα διαχείρισης προμηθειών και μισθοδοσίας και προβλέπει διαλειτουργικότητα με τα λοιπά Πληροφοριακά Συστήματα του Οργανισμού (260.400 ευρώ).
HRM: Πληροφοριακό Σύστημα Διαχείρισης Ανθρώπινου Δυναμικού ΟΑΕΔ, το οποίο περιλαμβάνει, μεταξύ άλλων: παρακολούθηση Οργανογράμματος φορέα, παρακολούθηση όλων των κατηγοριών προσωπικού, τίτλους σπουδών ή άλλων τυπικών προσόντων κ.λπ. (186.000 ευρώ).
Προγράμματα αναβάθμισης δεξιοτήτων εξειδικευμένα, ανά τομέα, π.χ. ψηφιακές δεξιότητες, πράσινες δεξιότητες κ.ά. (74.400 ευρώ).
4. Ιδιωτικές επενδύσεις και μετασχηματισμός της οικονομίας
Αναβάθμιση της υποδομής τουριστικών λιμένων (161,05 εκατ. ευρώ)
Ορεινός Τουρισμός. Θα αναπτυχθούν, περαιτέρω, οι εγκαταστάσεις ορεινού και χειμερινού τουρισμού (χιονοδρομικά κέντρα) και παράλληλα θα εκσυγχρονιστεί η κείμενη νομοθεσία ανέγερσης, αδειοδότησης και λειτουργίας των σχετικών υποδομών (56,57 εκατ. ευρώ).
Προγράμματα επανακατάρτισης και απόκτησης νέων δεξιοτήτων για 18.000 απασχολούμενους στον τομέα του τουρισμού (43,97 εκατ. ευρώ)
Τουρισμός υγείας και ευεξίας, με την αξιοποίηση ιαματικών πηγών (28,46 εκατ. ευρώ)
Καταδυτικός και υποβρύχιος τουρισμός. Το έργο αφορά στην προστασία και προώθηση του υποβρύχιου περιβάλλοντος και στην αξιοποίηση των συγκριτικών πλεονεκτημάτων (φυσικών και πολιτιστικών) που έχει η Ελλάδα, με βάση τις αρχές της αειφορίας (22,05 εκατ. ευρώ).
Διαχείριση προορισμών. Σχετίζεται με τη βελτίωση της διαχείρισης των προορισμών, μέσω της σύστασης και λειτουργίας Τοπικών/Περιφερειακών Οργανισμών διαχείρισης και προώθησης προορισμών και Παρατηρητηρίων βιώσιμης τουριστικής ανάπτυξης (18,45 εκατ. ευρώ).
Προσβάσιμες παραλίες. Ανάπτυξη περίπου 250 παρεμβάσεων ημι-μόνιμων υποδομών σε παραλίες της χώρας, προκειμένου να βελτιωθεί η προσβασιμότητα ατόμων με κινητικά προβλήματα ή εμποδιζομένων ατόμων γενικότερα (17,21 εκατ. ευρώ).
Αγροτουρισμός και Γαστρονομία. Ανάπτυξη ενός Δικτύου (Συστήματος Διασύνδεσης) Αγροδιατροφής, Γαστρονομίας και Τουρισμού (Agri-Food, Gastronomy and Tourism Interconnection System – AGTIS), που θα λειτουργεί ως θεματικός Οργανισμός Διαχείρισης/Μάρκετινγκ Προορισμού (DMO) της χώρας για τη γαστρονομία και τον αγροτουρισμό (17,18 εκατ. ευρώ).
Τεχνική βοήθεια ωρίμανσης έργων, με φορέα υλοποίησης το ΤΑΙΠΕΔ (10 εκατ. ευρώ)
Οργανωτική μεταρρύθμιση του σιδηροδρομικού τομέα. Αφορά στο μετασχηματισμό, θεσμικό και οργανωτικό, των δύο σιδηροδρομικών φορέων, ΟΣΕ Α.Ε. και ΕΡΓΑ ΟΣΕ Α.Ε. (6,20 εκατ. ευρώ).
Ψηφιοποίηση φακέλων δανείων του Ταμείου Παρακαταθηκών και Δανείων (3,35 εκατ. ευρώ)
Αποκατάσταση βορείου περιβόλου Κάστρου Μυτιλήνης (2,59 εκατ. ευρώ)
Επανεξέταση του χωροταξικού σχεδιασμού, βελτιστοποίηση της οργάνωσης και διοίκησης των δικαστηρίων, επικαιροποίηση και απλούστευση των δικαστικών διαδικασιών (2,31 εκατ. ευρώ)
Ανάπτυξη νέου Ολοκληρωμένου Πληροφοριακού Συστήματος για το Γενικό Χημείο του Κράτους (1,49 εκατ.)
Εκφάνσεις μνημειακής ζωγραφικής (εργασίες αποκατάστασης τριών ναών και συντήρηση των τοιχογραφιών, των εικόνων και των λίθινων μελών) στην Χίο (1,47 εκατ. ευρώ)
Εξειδικευμένο γραφείο υποστήριξης για τη διαχείριση έργων του Υπουργείου Τουρισμού, τα οποία θα υλοποιηθούν μέσω του Ταμείου Ανάκαμψης (1,04 εκατ. ευρώ).
Αποκατάσταση και ανάδειξη τεμένους Κουρσούμ Καστοριάς – διατηρητέο μνημείο (1 εκατ. ευρώ)
Θέσπιση πολυεπίπεδης Διακυβέρνησης – κατανομή αρμοδιοτήτων μεταξύ επιπέδων Δημόσιας Διοίκησης – Κεντρική Κυβέρνηση, Αποκεντρωμένες Διοικήσεις και Τοπικές Αυτοδιοικήσεις (992.000 ευρώ)
Οργάνωση γραφείου για τις υπηρεσίες της ΑΑΔΕ – Σύστημα Ηλεκτρονικής Διαχείρισης Εγγράφων (Σ.Η.Δ.Ε.) στην ΑΑΔΕ (800.208 ευρώ)
Αποκατάσταση Βυζαντινού Ναού Ταξιαρχών Μητροπόλεως και συντήρηση των τοιχογραφιών του (800.000 ευρώ)
Ολοκληρωμένο Πληροφοριακό Σύστημα για τις ανάγκες της Γενικής Διεύθυνσης Οικονομικών Υπηρεσιών της ΑΑΔΕ (501.059 ευρώ)
Συντήρηση τοιχογραφιών Ιεράς Μονής Παναγίας Μαυριώτισσας Καστοριάς (300.000 ευρώ)
– Μελέτη για την αναβάθμιση των υποδομών και τον εκσυγχρονισμό της Διεύθυνσης Διαχείρισης Δημόσιου υλικού της ΑΑΔΕ στη Μαγουλέζα (37.200 ευρώ).