Ο εκσυγχρονισμός και η ανάπτυξη της βιομηχανικής βάσης καθοδηγούν τις εξελίξεις στην ελληνική επιχειρηματικότητα. Στη μετάβαση προς μια οικονομία πιο καθαρή και μια κοινωνία πιο δίκαιη, η βιομηχανία της χώρας μας μετασχηματίζεται, επενδύοντας στην ψηφιοποιήση και την αειφορία.

Κατά πόσο πιστεύετε πως το επιχειρηματικό περιβάλλον θα ευεργετηθεί από την απλοποίηση του πλαισίου για την αδειοδότηση των επιχειρήσεων και από τις μεταρρυθμίσεις που αφορούν την αποτελεσματικότερη εποπτεία της αγοράς;

Η μεταρρύθμιση που υλοποιείται αναφορικά με την αδειοδότηση και την εποπτεία της αγοράς, αλλάζει επίπεδο και δημιουργεί νέες ισορροπίες στις σχέσεις κράτους –πολίτη /επιχειρηματία. Δημιουργείται μια άλλη σχέση εμπιστοσύνης του κράτους προς τις επιχειρήσεις με βάση την αρχή ‘’πρώτα ξεκινώ και μετά ελέγχομαι’’. Ταυτόχρονα το κράτος προσφέρει σημαντικές ψηφιακές υπηρεσίες, οι οποίες βασίζονται στην αρχή «once only». Το κράτος πλέον θα αξιοποιεί όλα τα δεδομένα που έχει στη διάθεση του για την προστασία του δημοσίου συμφέροντος και με βάση τη διαλειτουργικότητα, που αναπτύσσεται δεν θα επιβαρύνονται οι επιχειρήσεις προσκομίζοντας εκ νέου πιστοποιητικά που το Κράτος έχει ήδη στη διάθεση του. Διευκολύνει έτσι τις επιχειρήσεις στην εκκίνηση της λειτουργίας τους, ενώ ταυτοχρόνως απελευθερώνει ανθρώπινους πόρους από τη δημόσια διοίκηση, οι οποίοι επικεντρώνονται στην εποπτεία της πραγματικής λειτουργίας της επιχείρησης. Τα οφέλη για τη διευκόλυνση των επενδύσεων, την ανάπτυξη της οικονομίας και την προώθηση της απασχόλησης είναι προφανή. Το σημαντικότερο διοικητικό εργαλείο για την αδειοδότηση είναι πλέον η γνωστοποίηση, που εφαρμόζεται ήδη σε πληθώρα οικονομικών δραστηριοτήτων (τουριστικά καταλύματα, καταστήματα υγειονομικού ενδιαφέροντος κέντρα αποθήκευσης και διανομής, εγκαταστάσεις εξυπηρέτησης οχημάτων, όπως συνεργεία, χώροι στάθμευσης, φροντιστήρια, κέντρα ξένων γλωσσών κ.α.).

Με τη γνωστοποίηση, ο επιχειρηματίας δηλώνει σε μια ηλεκτρονική πλατφόρμα (www.notifybusiness.gov.gr) την έναρξη άσκησης της δραστηριότητάς του, παρέχοντας μόνο κάποιες κρίσιμες πληροφορίες για αυτήν, τις οποίες μπορεί εύκολα να τροποποιεί όταν χρειαστεί, ώστε ανά πάσα στιγμή να αποτυπώνει την πραγματική εικόνα της επιχείρησής του. Όλες οι συναρμόδιες αρχές ενημερώνονται σε πραγματικό χρόνο για την έναρξη λειτουργίας της επιχείρησης, οι δε έλεγχοι εξασφαλίζουν την αντιπροσωπευτική εικόνα της επιχείρησης, αφού πραγματοποιούνται εκ των υστέρων, κατά την πραγματική άσκηση της δραστηριότητας.

Το παραπάνω απλουστευμένο σύστημα αδειοδότησης συμπληρώνεται από τις διατάξεις για την άσκηση εποπτείας (ελέγχους) των οικονομικών δραστηριοτήτων και προϊόντων.

Τα τελευταία 2 και πλέον χρόνια μετουσιώνουμε σε πράξη την μεταρρύθμιση της εποπτείας και της άσκησης των ελέγχων με στόχο την αύξηση της συμμόρφωσης των επιχειρήσεων, την προστασία του δημοσίου συμφέροντος και τη βελτίωση της λειτουργίας της αγοράς και του επιχειρηματικού περιβάλλοντος. Κι αυτό γιατί θεσμοθετούνται σταδιακά από τις ελεγκτικές αρχές όλα τα εργαλεία που χρειάζονται για να γίνονται οι έλεγχοι με βάση την διεθνώς αναγνωρισμένη μεθοδολογία της ανάλυσης κινδύνου (checklists, προγραμματισμός ελέγχων με βάση τον κίνδυνο, σύστημα διαχείρισης καταγγελιών, μοντέλο ενεργειών συμμόρφωσης κ.ά.). Συνοψίζοντας, υπό το ισόρροπο πρίσμα της προστασίας του δημοσίου συμφέροντος, το νέο πλαίσιο εποπτείας συμβάλλει στη στήριξη τη οικονομικής ανάπτυξης και της απασχόλησης, στη διευκόλυνση των επενδύσεων, καθώς και στην εύρυθμη λειτουργία της αγοράς.

Η έρευνα που υλοποιήθηκε από την ABB με τίτλο Billions of Better Decisions: σύγχρονες επιταγές του βιομηχανικού μετασχηματισμού θέτει στο μικροσκόπιό της την αλληλεπίδραση μεταξύ ψηφιοποίησης και αειφορίας. Ποιες δυνατότητες ως προς τον βιομηχανικό μετασχηματισμό ξεκλειδώνει η υιοθέτηση από τις επιχειρήσεις του Industrial Internet of Things (IoT);

Το Φεβρουάριο του 2021 η Γενική Γραμματεία Βιομηχανίας σε συνεργασία και χρηματοδότηση της DG – Reform ολοκλήρωσε και έδωσε στη δημοσιότητα το έργο «Ψηφιακός Μετασχηματισμός της Ελληνικής Βιομηχανίας- Industry 4.0», βάσει του οποίου αναγνωρίστηκαν (9) πυλώνες στρατηγικής για τον ψηφιακό μετασχηματισμό της Ελληνικής Βιομηχανίας. Ένας από αυτούς, ο τρίτος τομέας εφαρμογής άμεσης προτεραιότητας, είναι αφιερωμένος στο θέμα της αναγκαίας παγίωσης της σχέσης μεταξύ ψηφιοποίησης, αειφορίας και κυκλικής οικονομίας. Συνεπώς, δίνεται έμφαση αφενός σε θέματα ψηφιακών απαιτήσεων και υποδομών για την κυκλική οικονομίας και αφετέρου στα θέματα των οφελών, σε όρους βιωσιμότητας – παραγωγικότητας – κερδοφορίας, των ψηφιακών εφαρμογών επί των τομέων αυτών. Αντίστοιχα, το πεδίο των IIoTs, το οποίο έχει χαρακτηριστεί και ως ένα από τα πεδία προτεραιότητας της ΕΕ στο πλαίσιο της πρωτοβουλίας για Σημαντικά Έργα Κοινού Ευρωπαϊκού Ενδιαφέροντος, παρέχει πλείστες δυνατότητες όπως τη βελτίωση της αποτελεσματικότητας των βιομηχανικών και επιχειρηματικών διαδικασιών και την αύξηση της παραγωγικότητας, την καλύτερη επικοινωνία με τους πελάτες – επιτρέποντας την αυξημένη εξατομίκευση προϊόντων και υπηρεσιών, προβλέποντας αλλαγές στη ζήτηση, υποστηρίζοντας τη γρήγορη λήψη αποφάσεων και εν γένει ενισχύοντας την εξυπηρέτηση των πελατών-, τη βελτιστοποίηση των αλυσίδων αξίας μέσω της ανταλλαγής δεδομένων μεταξύ πολλών ενδιαφερομένων αλλά και τη βελτιστοποίηση των φάσεων των επιχειρηματικών διαδικασιών, την παρακολούθηση της χρήσης των προϊόντων και του κύκλου ζωής τους, τη μείωση του περιβαλλοντικού αποτυπώματος της βιομηχανίας και των ανθρώπινων δραστηριοτήτων με τη μείωση των αποβλήτων, την παρακολούθηση αγαθών και υπηρεσιών σε όλη την αλυσίδα αξίας, προσφέροντας μεγαλύτερη διαφάνεια, τη διάχυση της πληροφορίας σε όλους τους τομείς της βιομηχανίας μέσω της ανταλλαγής δεδομένων και των ψηφιακών πλατφορμών και τον επαναπροσδιορισμό των επιχειρηματικών μοντέλων. Η πραγματική προστιθέμενη αξία των συστημάτων IIoT προέρχεται από την ανάλυση των δεδομένων που συλλέχθηκαν από πολλούς αισθητήρες και από τις προκύπτουσες ενέργειες βάσει αυτής της ανάλυσης. Ως εκ τούτου, το αναλυτικό λογισμικό αποκτά όλο και μεγαλύτερη σημασία στα συστήματα IIoT, ειδικά όταν τροφοδοτούνται από αυτόνομες – αειφόρες πηγές ενέργειας. Ακόμη μεγαλύτερη προστιθέμενη αξία μπορεί να δημιουργηθεί όταν τα συστήματα IIoT ξεπερνούν τα εταιρικά σύνορα και συνδέουν πολλαπλές εταιρείες σε όλη την αλυσίδα αξίας, συνδέοντας διαφορετικές εταιρείες σε διαφορετικές τοποθεσίες, μοιράζοντας τις γνώσεις που ενσωματώνονται στο επιχειρηματικό τους μοντέλο. Για παράδειγμα, οι τεχνολογίες IIoT χρησιμοποιούνται για τη δημιουργία αυτόνομων αλυσίδων εφοδιασμού. Το προαναφερθέν αποτελεί και το στρατηγικό πλεονέκτημα και το «leverage» που προσφέρουν στο θέμα της αειφόρας και κυκλικής οικονομίας, καθώς η έμφυτη πολυμορφικότητα των εγχειρημάτων μείωσης περιβαλλοντικού αποτυπώματος γίνεται βιώσιμη και εφικτή με την χρήση αυτών των συστημάτων.

Η «μελλοντική ανταγωνιστικότητα» ενός οργανισμού συνιστά για το 46% των ερωτηθέντων της έρευνας από την ΑΒΒ τον σημαντικότερο λόγο για τον οποίο οι βιομηχανίες εστιάζουν ολοένα και περισσότερο στην αειφορία. Δεδομένου του γεγονότος ότι η ελληνική αγορά έχει μειώσει κατά 29% τις εκπομπές ρύπων έναντι 22% που είναι ο ευρωπαϊκός μέσος όρος, πόσο αισιόδοξη είστε για την ισχυροποίηση του ανταγωνιστικού της πλεονεκτήματος στη νέα εποχή της επιχειρηματικής αειφορίας;

Το αποτέλεσμα που αναφέρετε δεν είναι τυχαίο, είναι απόρροια τόσο ανάγκης για μείωση του κόστους παραγωγής και αύξηση της αποδοτικότητας / ανταποδοτικότητας και παραγωγικότητας, όσο και καλών περιβαλλοντικών πρακτικών και λύσεων κυκλικής οικονομίας που οι Ελληνικές Επιχειρήσεις εδώ και χρόνια έχουν υιοθετήσει. Και μάλιστα, με αυξανόμενους ρυθμούς και ένταση όχι μόνο σε μεμονωμένο επίπεδο αλλά και σε επίπεδο εφοδιαστικής αλυσίδας και αλυσίδας αξίας, που συμβάλει στην διαμόρφωση και διάθεση των τελικών προϊόντων. Οι Ελληνικές μεταποιητικές επιχειρήσεις είναι ιδιαίτερα ικανές στην αντιμετώπιση σύγχρονων προκλήσεων και άλλων εξωγενών παραμέτρων με ιδιαίτερα πρωτότυπους και καινοτόμους τρόπους. Αυτό είναι αποτέλεσμα της εμπέδωσης ότι η μείωση ρύπων και εν γένει η υιοθέτηση και εφαρμογή αρχών καλής περιβαλλοντικής διαχείρισης και κυκλικής οικονομίας αποτελεί δημιουργική πρόκληση και επιχειρηματική ευκαιρία με εξασφαλισμένες και μετρήσιμες επιστροφές στις ενεχόμενες επενδύσεις. Αυτό άλλωστε αποτελεί και παγιωμένη θέση της Γενικής Γραμματείας Βιομηχανίας και του Υπουργείου Ανάπτυξης & Επενδύσεων. Επιπρόσθετα, η εισαγωγή και ενσωμάτωση νέων περιβαλλοντικά τεχνολογιών και καινοτομιών στην παραγωγική διαδικασία είναι συμβατή με τις δυνατότητες της Ελληνικής παραγωγικής βάσης, συμπεριλαμβανόμενων και των ΜμΕ, με αποτέλεσμα πολλές επιχειρήσεις να επενδύουν συστηματικά προς την κατεύθυνση αυτή. Την ίδια κατεύθυνση υιοθετεί η Γενική Γραμματεία Βιομηχανίας και το Υπουργείο Ανάπτυξης & Επενδύσεων και επενδύει στην αξιοποίηση των διαθέσιμων χρηματοδοτικών εργαλείων (ΕΣΠΑ 2021- 2027, Ταμείο Ανάκαμψης, Ταμείο Σταθερότητας) και στην εφαρμογή στοχευμένων πολιτικών για μια σύγχρονη, καινοτόμα και ανταγωνιστική Βιομηχανία και Επιχειρηματικότητα.

Χαρακτηριστική, σε αυτό το πλαίσιο πολιτικών, είναι η υπό διαμόρφωση Εθνική Στρατηγική για τη Βιομηχανία, στην οποία θα υπάρχουν διακριτοί πυλώνες δράσεων αφιερωμένοι στα αλληλοσυνδεόμενα θέματα του πράσινου μετασχηματισμού, της ανθεκτικότητας και της ψηφιοποίησης.

Όπως επιβεβαιώνει και το ΙΟΒΕ, το κόστος παραγωγής στη βιομηχανία αυξήθηκε συνολικά το 2021 κατά 13,21%. Πώς σκοπεύει η ελληνική βιομηχανία να αντιδράσει στον βασικό κίνδυνο της ενεργειακής κρίσης και τη συνεπακόλουθη αύξηση του κόστους παραγωγής;

Η ελληνική βιομηχανία -οι ελληνικές ΜμΕ, αλλά και η επιχειρηματικότητα εν γένει- κατάφερε αξιοθαύμαστα να αντέξει και να ανακάμψει από τη σφοδρότητα των επιπτώσεων της οικονομικής κρίσης της προηγούμενης δεκαετίας. Παρόλα αυτά, καλείται σήμερα για ακόμα μια φορά να ανταπεξέλθει σε νέες προκλήσεις, οι οποίες διαμορφώνονται στο πλαίσιο μιας μακροχρόνιας υγειονομικής και ενεργειακής κρίσης, αλλά και μέσα σε ένα διαρκώς μεταβαλλόμενο διεθνές σύστημα. Ως Γενική Γραμματεία Βιομηχανίας έχουμε καταστήσει σαφές πώς πρέπει να στραφούμε σε ένα μοντέλο πράσινο, κοινωνικά υπεύθυνο και εταιρικά δίκαιο.

Ως αποτέλεσμα η απάντηση στην ενεργειακή κρίση θα δοθεί μέσα από το πρίσμα αυτό. Οι βιομηχανίες καλούνται να πρωταγωνιστήσουν στη μετάβαση προς μια οικονομία πιο καθαρή και μια κοινωνία πιο δίκαιη και αποτελεί γεγονός πώς χρειαζόμαστε έξυπνες πολιτικές για τη βιωσιμότητα, την ανάπτυξη της οικονομίας και την αειφορία του περιβάλλοντος. Συνεπώς, στο πλαίσιο της εθνικής Στρατηγικής για τη Βιομηχανία που προωθεί η Γενική Γραμματεία, έχουμε θέσει βασικούς στρατηγικούς πυλώνες, άμεσα σχετιζόμενους και με τους ενεργειακούς στόχους, όπως για παράδειγμα τη βιώσιμη κάλυψη της ενεργειακής ζήτησης των βιομηχανιών και βέβαια τη μείωση του κόστους, αλλά και την κλιματικά ουδέτερη ανάπτυξη. Αντίστοιχα, με τα νέα χρηματοδοτικά εργαλεία του Εθνικού Σχεδίου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας, σχεδιάζουμε την ίδρυση πράσινων και έξυπνων βιομηχανικών πάρκων και τη μετατροπή άτυπων βιομηχανικών συγκεντρώσεων σε τεχνολογικά έξυπνα, περιβαλλοντικά βιώσιμα και καινοτόμα βιομηχανικά πάρκα.

Στην ουσία, με τη δημιουργία των νέου τύπου «έξυπνων» βιομηχανικών πάρκων στοχεύουμε στη χρήση ανανεώσιμων πηγών ενέργειας, στην ορθή και βιώσιμη διαχείριση των υδάτινων πόρων, στην ορθή και βιώσιμη διαχείριση των αποβλήτων και ιδίως των υγρών αποβλήτων και στην προαγωγή ηλεκτροκίνησης. Ταυτόχρονα, μεγάλο βάρος δίνουμε και στις επενδύσεις που θα γίνουν στον τομέα του Υδρογόνου. Χρειαζόμαστε ένα καθαρό καύσιμο που να είναι συμβατό με την κλιματική ουδετερότητα και το υδρογόνο μπορεί να παίξει αυτόν τον ρόλο ως απάντηση στην αυξανόμενη ζήτηση πετρελαίου και φυσικού αερίου. Η Γενική Γραμματεία Βιομηχανίας αποτελεί την εθνική αρχή συντονισμού και παρακολούθησης των Σημαντικών Έργων Κοινού Ευρωπαϊκού Ενδιαφέροντος (IPCEI). Στόχος της ελληνικής συμμετοχής στο πρώτο κύμα του IPCEI «Υδρογόνο» είναι η σηματοδότηση της έναρξης μιας εγχώριας οικονομίας υδρογόνου και η διασύνδεσή της με την αναδυόμενη πανευρωπαϊκή αλυσίδα αξίας υδρογόνου.

Αυτό θα σημειωθεί με την δημιουργία βιομηχανικής κλίμακας μονάδων παραγωγής, επεξεργασίας, αποθήκευσης και μεταφοράς υδρογόνου αλλά και τη δημιουργία της εσωτερικής ζήτησης τροφοδοτώντας αρχικά ενεργοβόρους βιομηχανικούς καταναλωτές, Τέλος, η ίδια η κυκλική οικονομία έχει ξεφύγει πλέον από τη σφαίρα της επιχειρηματικής ευκαιρίας και εντάσσεται ως μια αναγκαιότητα ως προς τη συμμόρφωση των διεθνών και ευρωπαϊκών περιβαλλοντικών επιταγών. Συνεπώς η μετάβαση στην κυκλική οικονομία αποτελεί απαραίτητο παράγοντα στην ανάπτυξη μια βιώσιμης ενεργειακά, αποδοτικής και ανταγωνιστικής οικονομίας. Η μεταστροφή από το γραμμικό μοντέλο στο μοντέλο κυκλικής οικονομίας απαιτεί αλλαγές σε όλα τα στάδια της αλυσίδας αξίας, από το σχεδιασμό προϊόντων έως την κατανάλωση, τη διαχείριση αποβλήτων και την αγορά ανακυκλωμένων υλικών. H Γ.Γ. Βιομηχανίας συμμετείχε ενεργά στο σχεδιασμού του Οδικού Χάρτη για την Κυκλική Οικονομία, ο οποίος αποτέλεσε παράγωγο των διεργασιών της Διυπουργικής επιτροπής που συντόνισε το ΥΠΕΝ.

Εκτιμάτε πως τα ψηφιακά δίκτυα εφοδιασμού και η ανάλυση δεδομένων θα μπορούσαν να αποτελέσουν το κλειδί για την πιο ευέλικτη διαχείριση μελλοντικών κλυδωνισμών της οικονομίας;

Οι αρχές και οι τεχνολογίες 4ης βιομηχανικής επανάστασης περιλαμβάνουν τουλάχιστον 5 ψηφιακές τεχνολογικές οικογένειες: Big Data Analysis, IoTs, 5G, Sensors / Monitoring Technologies και γιατί όχι ES –AI (Expert systems / Artificial Intelligence). Αντιλαμβάνεται κανείς πως η πληθώρα ψηφιακών εργαλείων δεν μπορούν παρά να ενισχύσουν την επιχειρηματικότητα και δη, την ελληνική βιομηχανία, προστατεύοντας την από μελλοντικές κρίσεις. Μόνον έτσι θα εφοπλίσουμε τις επιχειρήσεις με αξιόπιστα δεδομένα και έγκυρη πληροφορία ανά πάσα στιγμή. Το ψηφιακό αυτό μονοπάτι θα μπορέσει να οδηγήσει σε ορθό προγραμματισμό, διαχείριση προϊόντων και υπηρεσιών, αποδοτικά συστήματα ανάλυσης κινδύνου και εν τέλει, λήψη αποφάσεων με μεγαλύτερη βεβαιότητα.

Μιλήστε μας για την ένταξη του έργου «Νέα Βιομηχανικά Πάρκα» της Γενικής Γραμματείας Βιομηχανίας του Υπουργείου Ανάπτυξης και Επενδύσεων στο Εθνικό Σχέδιο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας. Εκτιμάτε ότι η υλοποίηση του θα μεταβάλλει την εικόνα της παραγωγικής δραστηριότητας της Ελλάδας;

Πράγματι, στο Εθνικό Σχέδιο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας, Ελλάδα 2.0, έχουμε εντάξει έργο κρατικής ενίσχυσης ύψους 100 εκατομμυρίων ευρώ για τη δημιουργία νέων βιομηχανικών πάρκων, την επέκταση, αναβάθμιση ή εκσυγχρονισμό υφιστάμενων, καθώς και την μετατροπή βιομηχανικών περιοχών σε βιομηχανικά πάρκα. Στόχος είναι η δημιουργία των κατάλληλων υποδομών που θα ενισχύσουν την ανταγωνιστικότητα της ελληνικής βιομηχανίας, θα υποστηρίξουν την πράσινη και ψηφιακή τους μετάβαση, ενώ, παράλληλα, θα παράσχουν τα απαραίτητα εργαλεία για την αντιμετώπιση οριζόντιων ζητημάτων του κλάδου. Επιπλέον, λαμβάνοντας υπόψη τις διεθνείς εξελίξεις και τις ανάγκες των βιομηχανιών, προβλέπεται άμεση απορρόφηση πόρων από υφιστάμενα Βιομηχανικά Πάρκα για την υλοποίηση έργων ενεργειακής αποδοτικότητας, έξυπνης διαχείρισης ενέργειας και ανανεώσιμων πηγών ενέργειας. Η δράση θα ωφελήσει συνολικά την ελληνική οικονομία και κοινωνία, καθώς αναμένεται να συμβάλλει στην γενικότερη ανάπτυξη της μεταποίησης και της επιχειρηματικότητας, καθώς και στον εκσυγχρονισμό και ανάπτυξη της βιομηχανικής βάσης με ιδιαίτερα θετικές επιπτώσεις στην απασχόληση. Μάλιστα, σύντομα θα τεθεί σε διαβούλευση το νέο νομοσχέδιο για τα επιχειρηματικά πάρκα, το οποίο θα δημιουργήσει ένα ενιαίο, ολοκληρωμένο πλαίσιο, πιο ευέλικτο και πιο φιλικό στις επενδύσεις. Ο συνδυασμός της κρατικής ενίσχυσης με το νέο νομοσχέδιο θεωρούμε πως πράγματι θα μεταβάλει την παραγωγική δραστηριότητα στην χώρα.