Το 2021, παρότι ήταν μια πολύ δύσκολη χρονιά λόγω πανδημίας, κλείνει θετικά για την ελληνική φιλοξενία. Τα στοιχεία της Τραπέζης της Ελλάδος για τα τουριστικά έσοδα αναφέρουν πως αναμένεται να καταγράψουν συνολική επίδοση περί τα 10 δις. ευρώ, που αντιστοιχεί στο 55% των εσόδων που είχε σημειώσει ο τουρισμός το 2019.
Η επίδοση αυτή θεωρείται επιτυχία δεδομένου ότι ο αρχικός στόχος που είχε τεθεί τον Μάιο ήταν τα έσοδα να ανέλθουν στα 9 δις ευρώ.
Η ανθεκτικότητα της ελληνικής φιλοξενίας και η επαναφορά του κλάδου σε καλύτερα από τα αναμενόμενα επίπεδα αποτυπώνεται, μεταξύ άλλων, στα αποτελέσματα της πρόσφατης έρευνας «Εβδομαδιαία Εξέλιξη Τιμής και Πληρότητας Περιόδου Ιουνίου – Οκτωβρίου 2021», που διενήργησε το Ινστιτούτο Τουριστικών Ερευνών και Προβλέψεων για λογαριασμό του Ξενοδοχειακού Επιμελητηρίου Ελλάδος (ΞΕΕ).
Τα στοιχεία της έρευνας δείχνουν πως η ανάκαμψη του τουρισμού δεν ήταν οριζόντια και πως η διάρκεια της φετινής τουριστικής σεζόν στην Ελλάδα ήταν βραχύβια.
Η έρευνα κατέγραψε ότι η μέση πληρότητα στα ανοιχτά ξενοδοχεία εποχικής λειτουργίας έφτασε στο peak σε ποσοστό 83,7% την εβδομάδα από τις 9 έως 15 Αυγούστου, με τις συνεχούς λειτουργίας μονάδες το ίδιο διάστημα να σημειώνουν πληρότητα 70,8%.
Παράλληλα, η μέση πληρότητα των ξενοδοχείων (με αναγωγή στο σύνολο του ξενοδοχειακού δυναμικού, δηλαδή λαμβάνοντας υπόψη και τα κλειστά ξενοδοχεία) άγγιξε τον Αύγουστο το 74,8% όταν την αντίστοιχη περίοδο του 2020 η πληρότητα στα ξενοδοχεία της χώρας διαμορφώθηκε στο 29,8%.
Ειδικότερα για τον μήνα Σεπτέμβριο, η πληρότητα διαμορφώθηκε μεσοσταθμικά στο 58,4%. Σημειώνεται ότι η πληρότητα του Σεπτεμβρίου ξεκίνησε από σχετικά υψηλά επίπεδα για να κατέλθει τελικά στο 58% λόγω του σταδιακού κλεισίματος των ξενοδοχείων της περιφέρειας, αλλά και της χαμηλής πληρότητας των μονάδων της Αττικής, οι οποίες είναι ακόμη πολύ μακριά από τις κανονικές επιδόσεις τους τους μήνες Σεπτέμβριο και Οκτώβριο καθώς οι αγορές επιχειρηματικών ταξιδιών, συνεδρίων και εκθέσεων δεν έχουν ανακάμψει ακόμη. Μεσοσταθμικά, επίσης, τον Οκτώβριο σε Κρήτη και Νησιά Νοτίου Αιγαίου η πληρότητα ανήλθε στο 58,9% και 55,7% αντίστοιχα, ποσοστό που καταδεικνύει ότι στις περιοχές αυτές καταγράφηκε μετατόπιση της τουριστικής περιόδου, δεδομένου ότι η σεζόν ξεκίνησε ουσιαστικά στις αρχές Ιουλίου.
Με βάση τα στοιχεία της έρευνας, τα 4 και 5 αστέρων ξενοδοχεία παρουσίασαν τις υψηλότερες πληρότητες καθ’ όλη σχεδόν τη διάρκεια της τουριστικής σεζόν. Επισημαίνεται, βέβαια, ότι το 76% των ελληνικών ξενοδοχείων ανήκει στις κατηγορίες 3, 2 και 1 αστεριών.
Ταυτόχρονα διαπιστώθηκε ότι οι υψηλότερες επιδόσεις καταγράφηκαν στις περιφέρειες Κρήτης και Νοτίου Αιγαίου.
Με δεδομένη, λοιπόν, τη θετική παρακαταθήκη του 2021, η ελληνική φιλοξενία σχεδιάζει ήδη την επόμενη μέρα την ανάκτηση ακόμη μεγαλύτερου χαμένου εδάφους και το 2022. Στη θετική επί του παρόντος διάθεση συνηγορεί και η εκτίμηση του Υπουργείου Οικονομικών που ανεβάζει τα έσοδα στο 80% έως 85% αυτών του 2019, κάτι που αντιστοιχεί σε έσοδα 15 δις ευρώ. Όμως, όπως διαπιστώνει η European Travel Commission (ETC) σε πρόσφατη έκθεσή της, η ουσιαστική ανάκαμψη της αγοράς δεν θα επιτευχθεί πριν το 2024.
Το Παγκόσμιο Συμβούλιο Τουρισμού και Ταξιδιών (WTTC), το οποίο αντιπροσωπεύει τον παγκόσμιο ιδιωτικό τομέα στον κλάδο τουρισμού και ταξιδιών, πιστεύει ότι η ανάκαμψη του τομέα παρεμποδίστηκε από την έλλειψη διεθνούς συντονισμού, τους αυστηρούς ταξιδιωτικούς περιορισμούς και τα βραδύτερα ποσοστά εμβολιασμού σε ορισμένα μέρη του κόσμου, που συνεχίζουν να αποτελούν τροχοπέδη για τα ταξίδια.
Η Τζούλια Σίμπσον, Πρόεδρος και Διευθύνουσα Σύμβουλος του WTTC, τόνισε πως εάν οι κυβερνήσεις σε όλο τον κόσμο θεσπίσουν απλοποιημένους κανόνες που θα επιτρέψουν την ασφαλή επιστροφή των ταξιδιών, τότε θα έχουμε ταχεία ανάκαμψη, θα ενισχυθεί ο οικονομικός πλούτος και θα αυξηθούν οι θέσεις εργασίας.
Σύμφωνα με την έρευνα που έγινε για λογαριασμό του WTTC, η συμβολή του κλάδου στο παγκόσμιο ΑΕΠ και η αύξηση των θέσεων εργασίας θα μπορούσαν να κινηθούν πιο θετικά στο υπόλοιπο του έτους και το 2022, εάν τηρηθούν τα ακόλουθα μέτρα:
- Να επιτραπεί στους πλήρως εμβολιασμένους ταξιδιώτες να κυκλοφορούν ελεύθερα, ανεξάρτητα από την καταγωγή ή τον τελικό προορισμό τους, αφαιρώντας πολύπλοκα κλιμακωτά συστήματα.
- Να εφαρμοστούν ψηφιακές λύσεις που επιτρέπουν σε όλους τους ταξιδιώτες να αποδείξουν εύκολα την υγειονομική τους κατάσταση έναντι του COVID, επιταχύνοντας έτσι τη διαδικασία στα σύνορα σε όλο τον κόσμο.
- Αναγνώριση όλων των εμβολίων που έχουν εγκριθεί από τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας (ΠΟΥ) ή/και από οποιαδήποτε από τις αυστηρές ρυθμιστικές αρχές (SRA).
- Συμφωνία από όλες τις αρμόδιες αρχές ότι τα διεθνή ταξίδια είναι ασφαλή με τα ενισχυμένα πρωτόκολλα υγείας και ασφάλειας.
«Να συνεχίσουμε να επενδύουμε στην καλή διεθνή εικόνα της χώρας, ώστε μόλις το επιτρέψουν οι συνθήκες να την κεφαλαιοποιήσουμε σε αυξημένες τουριστικές ροές μέσα στο 2022».
Το 2021 επετεύχθη το καλύτερο δυνατό αποτέλεσμα
Το 2021 κάναμε πραγματικά ό,τι καλύτερο μπορούσαμε, όπως τονίζει στο Finance Pro ο κύριος Αλέξανδρος Βασιλικός Πρόεδρος του Ξενοδοχειακού Επιμελητηρίου Ελλάδας (ΞΕΕ) αποτιμώντας την πορεία του κλάδου. «Με τις συνθήκες και τα δεδομένα που είχαμε πετύχαμε το καλύτερο δυνατό αποτέλεσμα. Κι αυτό δεν έγινε τυχαία. Απαίτησε στρατηγική και σκληρή δουλειά ώστε να ανοίξει ο τουρισμός με ασφάλεια. Πρωτίστως η σχολαστική τήρηση των αναβαθμισμένων υγειονομικών ρόλων στα ξενοδοχεία έπαιξε καταλυτικό ρόλο στο να ενισχύει η Ελλάδα την εικόνα της σοβαρότητας και της αξιοπιστίας που εκπέμπει η χώρα μας από την αρχή της μεγάλης περιπέτειας. Κι αυτό δεν το λέμε μόνοι μας. Απ’ όλους τους διεθνείς ομίλους και οργανισμούς στον κλάδο της φιλοξενίας αναγνωρίζεται ο πρωταγωνιστικός ρόλος της χώρας μας στην επανεκκίνηση του παγκόσμιου τουρισμού», προσθέτει. Σε ό,τι αφορά τις προοπτικές του επόμενου έτους, δεν αλλάζει κάτι ως προς τη στρατηγική που υπήρχε το 2021. «Το στοίχημα για το 2022 είναι το ίδιο. Δεν μπορεί και δεν πρέπει να αλλάξει, εφόσον εξακολουθούμε να λειτουργούμε στο πλαίσιο του COVID και των μετατάξεων του. Τα ζητούμενα, συνεπώς ,και για το 2022 είναι η ασφάλεια και η αξιοπιστία, οπότε στρατηγική που κερδίζει δεν την αλλάζεις. Με την ίδια ευθύνη και την ίδια αυστηρότητα, η υγεία θα είναι ύψιστη προτεραιότητα. Παράλληλα, όμως, και αυτή είναι η συζήτηση που κάνουμε και με την κυβέρνηση, θα πρέπει να μας απασχολήσει η μεσομακροπρόθεσμη προοπτική της ελληνικής φιλοξενίας. Πού θέλουμε να πάμε, με ποιο προϊόν, με ποιες προδιαγραφές και πώς θα πετύχουμε τους στόχους που πρέπει να θέσουμε ώστε η τουριστική δυναμική της χώρας να συμβάλλει αποφασιστικά στην οικονομική και κοινωνική ανάκαμψη με όρους βιωσιμότητας, ποιότητας στην καθημερινότητα, αξιοποίησης των έξυπνων τεχνολογιών και αναβάθμισης των δεξιοτήτων και των ευκαιριών για το ανθρώπινο δυναμικό της πατρίδας μας», μας λέει.
«Συνολικά για το 2022, με βάση και τα μέχρι στιγμής πρώτα δείγματα κρατήσεων, η εισερχόμενη ταξιδιωτική κίνηση αναμένεται να εξελιχθεί θετικά».
Επικράτησε το πλέον θετικό σενάριο
Η πορεία του ελληνικού τουρισμού τη φετινή χρονιά εξελίχθηκε σύμφωνα με το πλέον θετικό σενάριο δικαιώνοντας όλους τους ανθρώπους του τομέα, φορείς, επιχειρήσεις και εργαζομένους που συνεργάστηκαν για το αποτέλεσμα, όπως τονίζει η κυρία Μαρία Γάτσου, Γενική Διευθύντρια ΣΕΤΕ. «Οι συνεχείς ανατροπές το επόμενο διάστημα είναι δεδομένες και αναμενόμενες. Βασικό μέλημα, βραχυπρόθεσμα, πρέπει να είναι η διατήρηση των θετικών τάσεων και τη χειμερινή περίοδο στους αστικούς, ημιορεινούς και ορεινούς προορισμούς, που έχουν επίσης δεχθεί ισχυρό πλήγμα από την πανδημία. Το αίσθημα ασφάλειας θα παραμείνει μείζον ζητούμενο και η χώρα μας έχει αποκτήσει προβάδισμα σε σχέση με τους ανταγωνιστικούς προορισμούς, όπως αποδείχθηκε από τις δύο επιτυχημένες τουριστικά σεζόν εν μέσω υγειονομικής κρίσης», προσθέτει.
«Οι προοπτικές για το μέλλον θα πρέπει αυτόματα να φέρνουν στο τραπέζι της συζήτησης και την ανάγκη μεταστροφής του τουρισμού σε ένα νέο μοντέλο όπου πρωταγωνιστούν ο άνθρωπος, το περιβάλλον και η ποιότητα».
Το 2021 ήταν μια θετική χρονιά
Η επανεκκίνηση του Business trip και η αποτίμηση της χρονιάς τέθηκε από το Finance Pro σε κορυφαία στελέχη του κλάδου της φιλοξενίας.
Η σωστή αντιμετώπιση της πανδημίας το καλοκαίρι του 2020 ήταν μια συνθήκη που μας βοήθησε να ξεκινήσουμε με αισιοδοξία και γνώση τη σεζόν του 2021 και όχι με φόβο, μας λέει ο κύριος Αλέξανδρος Αγγελόπουλος, Διευθύνων Σύμβουλος του Ομίλου Aldemar Resorts. «Είδαμε καθαρά την τάση και την ανάγκη του κόσμου να ταξιδέψει, να ζήσει και να απολαύσει όσα είχε στερηθεί. Δυστυχώς, προς το τέλος της σεζόν προστέθηκαν στον κορονοϊό και πολύ θλιβερά γεγονότα-φυσικά φαινόμενα που έπληξαν την Πελοπόννησο, την Κρήτη και άλλες περιοχές, και ο τουρισμός κάθε άλλο παρά ανεπηρέαστος μένει από τέτοιες καταστάσεις. Συνολικά, θα μπορούσαμε να πούμε ότι η χρονιά ήταν καλή συγκριτικά με το 2020. Ωστόσο σημαντικό είναι να κρατήσουμε ότι κάθε περιοχή είναι διαφορετική, με διαφορετικά αποτελέσματα και, ασφαλώς, ότι μέσα σε λίγους μήνες δεν επανέρχεται η ισορροπία και τα μεγέθη που ξέραμε», προσθέτει.
«Ο τουριστικός κλάδος σίγουρα υπέστη σημαντικό πλήγμα, αλλά τα μηνύματα είναι αισιόδοξα καθώς έχουμε ήδη αρχίσει να βλέπουμε εγχώριες τάσεις ανάκαμψης».
«Αρχικά, θα ήθελα να αναφέρω ότι το 2021 ήταν μια χρονιά έκπληξη. Παρόλο που ο τουρισμός άργησε να ανοίξει λόγω των lockdown τελικά σημειώθηκε μια μη αναμενόμενη κίνηση κυρίως τους καλοκαιρινούς μήνες», τονίζει ο Γενικός Διευθυντής του Novotel Athens Γεώργιος Κρητικόπουλος. «Η πανδημία είχε συμβάλλει καθοριστικά στη ζήτηση του επαγγελματικού ταξιδιού. Έτσι, και στο Novotel Athens, το οποίο σημειωτέων είναι συνεδριακό ξενοδοχείο, είχε μείωση στο business trip σε επίπεδο άνω του 80%. Ευτυχώς η αντίδραση από τις διάφορες αγορές δεν ήταν η ίδια, αλλά δυστυχώς μία από τις αγορές που επηρεάστηκε κυρίως από την πανδημία ήταν το business market. To Novotel Athens, ωστόσο, πέτυχε τους στόχους του, καλύπτοντας πληρότητα από το leisure market», σημειώνει.
«Η κίνηση των κρατήσεων είναι ιδιαίτερα αυξημένη για τα παραθεριστικά ξενοδοχεία του ομίλου μας και, ενώ υπάρχει μια υποχώρηση με τις εξελίξεις των τελευταίων ημερών στο μέτωπο των μεταλλάξεων, η εκτίμηση είναι ιδιαίτερα αισιόδοξη».
To 2021 είχε ανάμεικτο πρόσημο για τα ξενοδοχεία του ομίλου μας, μας λέει ο κύριος Μανούσος Τσουχλαράκης CFO, Vice President Zeus International. «Για τα μεν παραθεριστικά, η επαναλειτουργία στα μέσα του έτους ήταν ιδιαίτερα ελπιδοφόρα με υψηλές πληρότητες και υψηλή μέση τιμή. Αυτό ενισχύθηκε από το άνοιγμα του τουρισμού στην υψηλή περίοδο. Τα παραπάνω, σε συνδυασμό με τα έκτακτα μέτρα στήριξης τα οποία εφαρμόσθηκαν από την κυβέρνηση, οδήγησαν σε σημαντική βελτίωση του μεικτού λειτουργικού αποτελέσματος. Έτσι απορροφήθηκε μερικώς το προσαυξημένο λειτουργικό κόστος από την εφαρμογή των πρωτοκόλλων υγείας λόγω COVID 19, αλλά και τη μικρότερη διάρκεια της σεζόν. Για τα δε αστικά ξενοδοχεία, παρά το γεγονός ότι η βελτίωση σε σχέση με το 2020 τόσο σε πληρότητα όσο και σε μέση τιμή ήταν αρκετά πάνω από το μέσο όρο των υπόλοιπων πόλεων της Ευρώπης, συνεχίζουν να υπάρχουν πιέσεις καθώς απουσιάζουν σημαντικά μερίδια της αγοράς, όπως τα συνεδριακά και οι εκδηλώσεις. Όμως σίγουρα τα αποτελέσματα είναι πολύ καλύτερα από ότι διαφαίνονταν το τελευταίο τρίμηνο του προηγούμενου έτους», προσθέτει.
Οι ευρωπαϊκές αγορές στο επίκεντρο και το 2022
Μιλώντας με τον κ. Βασιλικό για τους στόχους που έχουν τεθεί για το 2022, μας λέει πως ο «κύριος όγκος των επισκεπτών μας προήλθε και φέτος από τις κλασικές ευρωπαϊκές αγορές μας. Οπότε, και για λόγους εγγύτητας αλλά και για λόγους ασφάλειας, όσο λειτουργούμε σε συνθήκες COVID θα παραμείνουν οι βασικές αγορές – στόχοι και για το 2022. Ταυτόχρονα θα συνεχίσουμε, δεδομένων των συνθηκών, να δίνουμε ειδική έμφαση και προσοχή σε αγορές με οδική πρόσβαση στην Ελλάδα. Πολύ ενθαρρυντικό είναι επίσης το γεγονός πως εμφανίζεται αυξανόμενη ζήτηση υπερατλαντικών πτήσεων από αγορές που παραδοσιακά είχαν ειδικό ενδιαφέρον για τον ελληνικό τουρισμό, όπως οι ΗΠΑ».
Από την πλευρά της, η κα Γάτσου μάς λέει πως «σχεδιάζοντας την επόμενη μέρα, εκτός του πλαισίου της πανδημίας, έχουμε προσδιορίσει τις προτεραιότητες για τον τουριστικό τομέα εστιάζοντας στη διαχείριση των προορισμών, με έμφαση στην ενίσχυση των υποδομών, στη δημιουργία ποιοτικών προϊόντων βασισμένων σε εμπειρίες καθώς και στη σωστή και σύγχρονη προώθησή τους. Έτσι, θα σηματοδοτηθεί η σταθερή ανάκαμψη και θα συνεχίσει να αποτυπώνεται το θετικό αποτέλεσμα του τουρισμού σε κοινωνία και οικονομία», μας λέει.
Θετικές οι προοπτικές για το 2022
Η World Travel Market μάς μετέφερε έναν δυναμικό παλμό και αυτή τη στιγμή οι προοπτικές για το 2022 διαφαίνονται θετικές, τονίζει ο κ. Αγγελόπουλος. «Ωστόσο, δεν αρκούν οι προοπτικές. Χρειάζονται και πράξεις συγκεκριμένες, συστηματικές και συνεπείς για να γίνουν οι προοπτικές πραγματικότητα. Άλλωστε και πέρσι την ίδια περίοδο είχαμε πολύ υψηλές προκρατήσεις, αλλά η συνέχεια αποδείχτηκε πολύ διαφορετική.
Η Πελοπόννησος και η Κρήτη, που αποτελούν το πεδίο δράσης της Aldemar, φαίνεται και μπορούν να είναι πυλώνες του τουρισμού την επόμενη σεζόν. Η Πελοπόννησος, δε, έχει ιδιαίτερη δυναμική και εκπληκτικές δυνατότητες που αξίζει και πρέπει να ληφθούν υπόψη και δεν μιλάμε μόνο για το 2022, αλλά για μια μακροπρόθεσμη στρατηγική.
Αλλαγή που ήδη συντελείται και παρατηρείται τόσο σε επίπεδο επιχειρήσεων όσο και σε επίπεδο κοινωνίας και πολιτείας. Στα νέα μοντέλα δίνεται ήδη μεγάλο βάρος και σύντομα θα διαφανούν οι προοπτικές για φιλοξενία που θα ξεφεύγει από τον παραδοσιακό τουρισμό και θα δίνει χώρο τόσο στη δεύτερη κατοικία όσο και στον σεβασμό του προορισμού. Επενδυτικά, λοιπόν, όλα τα εργαλεία στρέφονται στον εκσυγχρονισμό, τεχνολογικό και περιβαλλοντικό, όσο και στην προσέλκυση επισκεπτών με περισσότερο μόνιμο χαρακτήρα και όχι μόνο τουριστών, με την κατασκευή ή εκσυγχρονισμό κατοικιών που μέσα στην κρίση του κορονοϊού έδειξαν ιδιαίτερη δυναμική», προσθέτει.
Η θέληση του κόσμου για να ταξιδέψει υπάρχει έντονα και για αυτό εγώ και η ομάδα μου στο Novotel Athens είμαστε ήδη προετοιμασμένοι για να υποδεχθούμε με ασφάλεια τους επισκέπτες μας, τονίζει ο κ. Κρητικόπουλος.
«Το ξενοδοχείο θα ξεκινήσει τη χρονιά με πλήρη λειτουργία και ελπίζουμε σταδιακά αυτό να δώσει ρυθμό στις κρατήσεις και στην ανάπτυξη των αγορών.
Φυσικά δεν πρέπει να ξεχάσουμε και το νέο trend λόγω των ιδιαίτερων συνθηκών, τις last minute κρατήσεις και το μικρό booking window, το οποίο μας δίνει την εικόνα των κρατήσεων μήνα με τον μήνα. Να ευχηθούμε να έχουμε μια καλή νέα χρονιά και κυρίως με υγεία!», σημειώνει.
Σε κάθε κρίση δημιουργούνται ευκαιρίες. Η Ελλάδα έχει σήμερα εξαιρετικά θετική εικόνα και στις δύο πλευρές του Ατλαντικού για τον τρόπο και τη σοβαρότητα που έχει διαχειριστεί την πανδημία, μας λέει ο κ. Τσουχλαράκης.
«Εκτιμούμε ότι τα αστικά ξενοδοχεία θα συνεχίσουν, αν και με βελτιωμένες αποδόσεις, να υστερούν σε σχέση με τις επιδόσεις του 2019 καθώς αναμένεται σταδιακή ανάκαμψη μετά το 2023. ‘Έχοντας αντιληφθεί τις αλλαγές που συντελούνται στον χώρο της φιλοξενίας και στις ταξιδιωτικές συνήθειες από την επίδραση της πανδημίας, προχωράμε σε εκτεταμένες επενδύσεις στις μονάδες μας στοχεύοντας στην ασφάλεια των επισκεπτών μας, αυξάνοντας την ιδιωτικότητα στη διαμονή τους και αναβαθμίζοντας έτσι τη συνολική τους ταξιδιωτική εμπειρία», προσθέτει.