Σε μια εποχή που οι εξελίξεις τρέχουν με καταιγιστικούς ρυθμούς, νέες τεχνολογίες αποκτούν εφαρμογή σε ολοένα και περισσότερες πτυχές της επιχειρηματικής δραστηριότητας, ενώ το ρυθμιστικό πλαίσιο συνεχώς μεταβάλλεται, η διαρκής εκπαίδευση ακόμη και των πιο καλά καταρτισμένων στελεχών ανάγεται σε αναγκαιότητα.

Όλες οι έρευνες από τις μεγαλύτερες εταιρείες διαχείρισης ανθρωπίνου δυναμικού συμφωνούν σε ένα βασικό συμπέρασμα: Ο καιρός που ένα πτυχίο, μεταπτυχιακό ή MBA έφτανε έχει περάσει ανεπιστρεπτί. Οι δεξιότητες των εργαζομένων πρέπει διαρκώς να ανανεώνονται και το βάρος πλέον πέφτει στην αναβάθμιση δεξιοτήτων (upskilling) και την συνεχόμενη ανανέωση της γνώσης (reskilling).
Ειδικά στους τομείς της Λογιστικής, των Χρηματοοικονομικών και του Εσωτερικού Ελέγχου οι ειδικές επαγγελματικές πιστοποιήσεις από ενώσεις εγνωσμένου κύρους, όπως για παράδειγμα το ACCA, DipIFR και το CFA, αποτελούν το νέο στάνταρ, αρχικά στο εξωτερικό και τα τελευταία χρόνια και στη χώρα μας.
Όπως αναφέρει στο FinancePro ο κ. Κωνσταντίνος Κυρίτσης, ιδρυτής της StudySmart η «μεταπτυχιακή πρακτική μόρφωση, πιστοποιημένη από παγκόσμια αναγνωρισμένα επαγγελματικά σώματα και η πιστοποιημένη επαγγελματική προϋπηρεσία προσφέρουν και συνεχή αποδεδειγμένη επιμόρφωση που κάνει τη διαφορά και στη χώρα μας. Και αυτό διότι όλες οι πιστοποιήσεις πρέπει να ανανεώνονται ανά τακτά χρονικά διαστήματα, εξυπηρετώντας αυτό που διεθνώς ονομάζεται Continuing Professional Development ή CPD».
Ένα άλλο πλεονέκτημα είναι ότι τα στελέχη γίνονται μέλη των μεγαλύτερων διεθνών οργανισμών του χώρου, που τα βοηθά στο να γνωρίζουν τις εξελίξεις στον τομέα τους, τις νέες τάσεις, τις νομοθεσίες, έρευνες, στατιστικά κ.ά, γεγονός που βοηθά και τις επιχειρήσεις.
Αναγνωρίζοντας αυτή την ανάγκη οι μεγαλύτερες πολυεθνικές και ελληνικές εταιρείες έχουν θεσπισμένες πολιτικές για πλάνα ανάπτυξης και εκπαίδευσης των εργαζομένων τους, ώστε να παραμένουν επίκαιρες οι γνώσεις τους και να αναπτύσσουν διαρκώς νέες απαραίτητες για τον οργανισμό δεξιότητες. Μερικές ακόμη πολυεθνικές έχουν προχωρήσει ένα βήμα παραπέρα δημιουργώντας τις δικές τους ακαδημίες ή εκπαιδευτικά κέντρα, τα οποία σε πολλές περιπτώσεις είναι και ανοιχτά στο κοινό.
«Πολλά πανεπιστημιακά ιδρύματα δεν προσφέρουν πάντα τη γνώση που βοηθά έμπρακτα στην αγορά γιατί αργούν να αλλάξουν, να ανταποκριθούν στις αλλαγές της αγοράς, στις ανάγκες της τεχνολογίας κ.ά. Για το λόγο αυτό, μεγάλες επιχειρήσεις δημιουργούν ακαδημίες, προσπαθώντας να κλείσουν το κενό», σημειώνει ο κ. Κυρίτσης.

Γερές βάσεις
Η επαγγελματική εκπαίδευση όμως πρέπει να βασίζεται σε γερές βάσεις που προσφέρουν προπτυχιακά και ειδικά μεταπτυχιακά προγράμματα. «Σήμερα δεν νοείται είσοδος στην αγορά εργασίας αν δεν έχει κάποιος ένα μεταπτυχιακό που προσφέρει την απαιτούμενη εξειδίκευση», δηλώνει στο Finance Pro, ο Κύρος Δασκαλάκης, marketing director του BCA College.
Αυτό βέβαια δεν σημαίνει πως οι σύγχρονες συνθήκες δεν απαιτούν και γενικές γνώσεις. Οι επιχειρήσεις θέλουν τα στελέχη τους στον χρηματοοικονομικό τομέα να γνωρίζουν και κάποια πράγματα για παράδειγμα από διαχείριση προσωπικού, ενώ αποκτούν ολοένα και μεγαλύτερη σημασία οι γνώσεις πληροφορικής και διαχείρισης δεδομένων.
«Για αυτό έχει μεγάλη σημασία να συνδυάζουμε την μόρφωση με την επαγγελματική εκπαίδευση και την πρακτική εξάσκηση. Οργανισμοί όπως εμείς προσφέρουμε πέρα από τα μαθήματα την ευκαιρία για έξτρα πρακτική απασχόληση με σεμινάρια, συζητήσεις με στελέχη της αγοράς, επισκέψεις σε χώρους εργασίας κ.α.», σημειώνει ο κ. Δασκαλάκης.

Η σημασία των σεμιναρίων
Εκτός από τις επαγγελματικές πιστοποιήσεις που είναι μακροχρόνιες τα επιμορφωτικά σεμινάρια δίνουν τη δυνατότητα στους επαγγελματίες της αγοράς να παραμένουν ενήμεροι για όλες τις τελευταίες εξελίξεις στο επάγγελμα τους και αυτό αποκτά ιδιαίτεροι σημασία είτε μιλάμε για τη λογιστική ή τη διαχείριση εργασιακών/νομικών ζητημάτων.
Παραδοσιακά, σεμινάρια πραγματοποιούνται από εκπαιδευτικά κέντρα σε θέμα λογιστικής (Ελληνικά ή Διεθνή Λογιστικά Πρότυπα κλπ) ή εργατικής νομοθεσίας, ωστόσο τα τελευταία χρόνια όπου οι νέες τεχνολογίες αποκτούν ολοένα και πιο σημαντικό ρόλο στη λειτουργία των επιχειρήσεων, οι ανάγκες για τεχνικές γνώσεις αυξάνονται, ακόμη και για ρόλους που δεν θεωρούνται «τεχνικοί».
Ένα σημαντικός παράγοντας επιτυχίας για τα οικονομικά-φορολογικά σεμινάρια είναι η πρακτική εμπειρία των εισηγητών να μεταφέρεται στους εκπαιδευόμενους, εξηγεί στο Finance Pro ο Νικόλαος Γκούντας, διευθυντής σπουδών του Κέντρου Λογιστικών Εφαρμογών (ΚΕΛΕ). «Σαν οργανισμός επενδύουμε στη σύγχρονη εκπαίδευση και το κυριότερο που παρέχουμε μέσω των καθηγητών μας είναι η τεχνογνωσία μας. Οι καθηγητές μας είναι επαγγελματίες του κλάδου, το πρωί είναι επαγγελματίες σύμβουλοι στις εταιρείες και λογιστές και το απόγευμα εκπαιδεύουν. Μεταφέρουν δηλαδή την πρωινή τους εργασία μέσα στην αίθουσα κάνοντας άμεσα workshop. Στα σεμινάρια μας οι σπουδαστες είναι σαν να δουλεύουν σε πραγματικές συνθήκες», τονίζει.

Λύσεις tailor made για την επιχείρηση
Η επιμόρφωση αποτελεί συχνά μια προσωπική επιλογή. Ωστόσο, οι οργανωμένες επιχειρήσεις φροντίζουν οι ίδιες για την αναβάθμιση των δεξιοτήτων και των γνώσεων του προσωπικού τους. Έτσι καταφέρνουν όχι μόνο να βελτιώσουν το ανθρώπινο δυναμικό τους, αλλά και να διατηρήσουν τα άτομα που απασχολούν σε μια αγορά όπου γίνεται καθημερινά πιο ανταγωνιστική. Για αυτό το λόγο πολλοί εκπαιδευτικοί οργανισμοί προσφέρουν υπηρεσίες επιμόρφωσης και εκπαίδευσης, ειδικά σχεδιασμένες για τις ανάγκες κάθε επιχείρησης. «Μέσα στην πανδημία πραγματοποιήσαμε προγράμματα ενδοεπιχειρησιακής κατάρτισης σε πάνω από 500 μεγάλες και μικρές επιχειρήσεις», σημειώνει στο Finance Pro, o κ. Βαλάντης Μπίλλης, Διευθυντής Εκπαίδευσης του Ομίλου Εpsilon Net.
«Τα Διεθνή Πρότυπα Χρηματοοικονομικής Αναφοράς εξελίσσονται παράλληλα με τις συνθήκες που διαμορφώνονται παγκοσμίως στο Οικονομικό περιβάλλον. Στο πλαίσιο αυτό, οι απόφοιτοι των οικονομικών σχολών πρέπει να επικαιροποιούν συνεχώς τις γνώσεις τους και την τεχνική τους κατάρτιση και αυτό είναι κάτι που εταιρείες και οργανισμοί το αναγνωρίζουν», προσθέτει ο ίδιος.

Η άνοδος του online
Τα τελευταία χρόνια πολλά εκπαιδευτικά προγράμματα και σεμινάρια πραγματοποιούνται online, μια τάση που επιταχύνθηκε με την εμφάνιση της πανδημίας. «Η πανδημία COVID 19 και οι συνεχείς κοινωνικοοικονομικές κρίσεις καθιστούν ακόμα πιο απαιτητική και υπεύθυνη τη θέση του σύγχρονου επαγγελματία που απασχολείται στον χρηματοοικονομικό τομέα. Ειδικά για τα έτη 2020-2021, η εξάπλωση της πανδημίας COVID-19 αποτέλεσε ακόμη έναν λόγο για την ανάπτυξη σύγχρονων εργαλείων για τηλεκπαίδευση», σημειώνει ο κ. Μπίλλης.
Αν και η χρησιμότητα των διαδικτυακών μαθημάτων δεν αμφισβητείται, υπάρχουν μια σειρά από προϋποθέσεις για την μεγιστοποίησή της αποτελεσματικότητας τους. «Το ζητούμενο είναι τι θέλει να πετύχει κανείς. Τα εργαλεία υπάρχουν αλλά χρειάζεται μια στρατηγική με πρόγραμμα και έλεγχο για να έχει επιτυχία η εκπαίδευση είτε δια ζώσης, είτε απομακρυσμένα», τονίζει ο κ. Κυρίτσης.
Μια ακόμη σημαντική πρόκληση είναι η online επιμόρφωση να προσομοιάζει όσο γίνεται το παραδοσιακό μάθημα που γίνεται απομακρυσμένα. «Το κυριότερο που κάναμε εμείς ήταν να φέρουμε τους εισηγητές όσο πιο κοντά γινόταν σε αυτό που έκαναν και μέσα στην αίθουσα. Σύμφωνα με την αξιολόγηση των μαθητών μας η εκπαίδευση που παρείχαμε ήταν πολύ κοντά σε αυτή που είχαν όταν ήμασταν στην αίθουσα. Μάλιστα, από τους καθηγητές το feedback που πήραμε είναι ότι ενδεχομένως να κάναμε και περισσότερα πράγματα μέσα από τα live webinars», αναφέρει ο κ. Γκούντας.

Τα νέα δεδομένα
Το σίγουρο είναι πως ο τρόπος εκπαίδευσης θα αλλάξει μόνιμα, ακόμη και μετά την αντιμετώπιση της πανδημίας. «Αναμφίβολα, οι άνθρωποι εξοικειώθηκαν με πολλές εφαρμογές e-learning και το πιθανότερο είναι ότι θα συνεχίσουν να τις χρησιμοποιούν και στη μετα-κορονοϊό εποχή σε σημαντικό βαθμό», τονίζει ο Δρ. Στέφανος Ζάρκος, Αντιπρύτανης Ακαδημαϊκών Προγραμμάτων στο Alba Graduate Business School, The American College of Greece.
Σύμφωνα με τον ίδιο πολλές σχολές business ανά τον κόσμο έχουν υιοθετήσει ή εξετάζουν την πιθανότητα να υιοθετήσουν ένα υβριδικό σχήμα στην παράδοση των ακαδημαϊκών τους προγραμμάτων. «Τέτοια προγράμματα θα προσφέρονται online, με ασύγχρονες και σύγχρονες παραδόσεις μαζί με μαθήματα φυσικής παρουσίας», εξηγεί ο Δρ. Ζάρκος, προσθέτοντας ότι ο συνδυασμός του e-learning με παραδόσεις φυσικής παρουσίας δυνητικά θα επιτρέψει στους φοιτητές να υπερβούν τους περιορισμούς της απόστασης μειώνοντας την ανάγκη για φυσική παρουσία στην τάξη. Την ίδια στιγμή, το σχολείο διατηρεί την εκ του σύνεγγυς επαφή, η οποία θα προσφέρεται ζωντανά, με σύγχρονες και σποραδικές συνεδρίες με φυσική παρουσία.

Ο μεγάλος απών…
Αν στην επαγγελματική μόρφωση η Ελλάδα έχει αρχίσει να συμβαδίζει με το εξωτερικό, κάτι τέτοιο δεν ισχύει στις μη τεχνικές δεξιότητες, τα λεγόμενα soft skills, τα οποία δεν έχουν λάβει ακόμη τη προσοχή που τους αξίζει. Πρόκειται για διαπροσωπικές δεξιότητες που παλαιότερα θεωρούταν ότι κάποιο στέλεχος «τις είχε ή δεν τις είχε», ενώ όπως και τα περισσότερα πράγματα, διδάσκονται και μαθαίνονται.
Χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι οι λεγόμενες επικοινωνιακές δεξιότητες, που κρίνονται ιδιαίτερα σημαντικές για τα στελέχη οικονομικών διευθύνσεων που πολλές φορές καλούνται μέσα από τις παρουσιάσεις τους να μεταφέρουν σε μη απόλυτα εξιδεικευμένο κοινό κρίσιμες πληροφορίες για την επιχείρηση. Εξίσου σημαντικά είναι και άλλα soft skills όπως η διαχείριση χρόνου, η ομαδικότητα/συνεργασία, η προσαρμοστικότητα και η συναισθηματική νοημοσύνη. Πρόκειται πλέον για ομάδα δεξιοτήτων που αναζητείται όλο και περισσότερο, όχι μόνο στη χώρα μας αλλά και διεθνώς.