Tα ESG μετασχηματίζουν το τοπίο στη χρηματοδότηση βιώσιμων επενδύσεων μέσω χρηματιστηρίου και οι CFOs καλούνται να αξιοποιήσουν τη νέα ευκαιρία ανάπτυξης που αναδύεται στον επιχειρηματικό ορίζοντα.Τα κριτήρια ESG αποτελούν κάτι πολύ περισσότερο από ένα trend, καθώς εξελίσσονται σε βασικό μοχλό της παγκόσμιας οικονομίας. Όπως χαρακτηριστικά επεσήμανε και ο ΓΓ του ΟΗΕ Αντόνιο Γκουτέρες, «οι στόχοι για τη βιώσιμη ανάπτυξη είναι το μονοπάτι που μας οδηγεί σε έναν κόσμο δικαιότερο, πιο ειρηνικό και ευημερούντα, σε έναν πιο υγιή πλανήτη».
Ο ρόλος του χρηματιστηρίου στη νέα πραγματικότητα των ESG
Αναμφισβήτητα, τα ESG αλλάζουν το χάρτη στη χρηματοδότηση βιώσιμων επενδύσεων μέσω του χρηματιστηρίου. Οι εταιρείες που προβαίνουν σε τακτική και αναλυτική δημοσιοποίηση των επιδόσεών τους σε θέματα βιωσιμότητας ενισχύουν την καλή τους φήμη, συμβάλλοντας στη δημιουργία ενός οικοσυστήματος επιχειρηματικής βιωσιμότητας.Στην Ελλάδα, το Χρηματιστήριο Αθηνών έχει λάβει σημαντικές πρωτοβουλίες για τη νέα, βιώσιμη εποχή των επιχειρήσεων. Συγκεκριμένα έχει εκδώσει τον Οδηγό Δηµοσιοποίησης πληροφοριών ESG ενώ τον Ιούλιο του 2021 ανακοίνωσε τη δημιουργία ενός νέου δείκτη ESG, που μετρά τις χρηματιστηριακές αποδόσεις των εισηγμένων εταιρειών.
Ο νέος δείκτης ESG συνιστά ένα εξαιρετικά χρήσιμο εργαλείο για τους επενδυτές, αφού τους επιτρέπει να διακρίνουν τις πιο ελκυστικές επενδυτικά εταιρείες, σύμφωνα με τις επιδόσεις τους στους τομείς βιωσιμότητας. Επιπρόσθετα, η συμμετοχή στο Δείκτη ESG αναμένεται να λειτουργήσει και ως μοχλός πίεσης για το σύνολο των εισηγμένων, προκειμένου να εντείνουν τον ρυθμό συμμόρφωσης με τα πρότυπα ESG.
Οι CFOs ως ηγέτες των ζητημάτων ESG
Η συμβολή των CFOs στη νέα πραγματικότητα κρίνεται κομβική, αφού δύνανται να αναδειχθούν σε ηγέτες των ζητημάτων ESG. Αρχικά, καλούνται να αντιληφθούν τα οφέλη της ενσωμάτωσης στην στρατηγική τους των κριτηρίων βιωσιμότητας και το επιχειρηματικό ρίσκο που συνεπάγεται η μη συμμόρφωσή τους σε αυτά. Αφουγκραζόμενοι την αλλαγή των συνθηκών, χρειάζεται να δημιουργήσουν ένα ολοκληρωμένο σχέδιο για βιώσιμη ανάπτυξη, ευθυγραμμίζοντας την εσωτερική οργάνωση με τις προτεραιότητες των κριτηρίων ESG και ενισχύοντας έτσι τη μακροπρόθεσμη αξία της εταιρείας τους.
Επιπλέον, απαιτείται να εξασφαλίσουν την κατάλληλη υποδομή και το ενδεδειγμένο πλαίσιο, με συστήματα αναφοράς και λογοδοσίας που επιτρέπουν την αντικειμενική μέτρηση των στόχων. Η έμφαση κρίνεται ενδεδειγμένο να δοθεί στα πιο ουσιαστικά θέματα, δηλαδή σε εκείνους τους περιβαλλοντικούς, κοινωνικούς και διακυβερνητικούς παράγοντες που αφορούν άμεσα τους επενδυτές.
Πληρέστερος σχεδιασμός ESG, καλύτερα οικονομικά αποτελέσματα
Άλλωστε, ο σχεδιασμός ESG συνδέεται άρρηκτα με τα καλύτερα οικονομικά αποτελέσματα. Σε μια πρόσφατη έρευνα των Deloitte Global και Forbes Insights για τις προσπάθειες βιωσιμότητας 350 στελεχών από την Αμερική, την Ασία και την Ευρώπη, περισσότεροι από τους μισούς ερωτηθέντες ανέφεραν θετικό αντίκτυπο στην αύξηση των εσόδων και τη συνολική κερδοφορία της εταιρείας.
Τα κριτήρια ESG συνιστούν και μια μεγάλη ευκαιρία για τις επιχειρήσεις στη χρηματοδότηση και στην προσέλκυση νέων επενδυτών. Το νέο νομικό πλαίσιο αλλάζει τον τρόπο που λαμβάνουν αποφάσεις οι επενδυτές. Ενδεικτικό είναι πως τα τρία τέταρτα των επενδυτών που συμμετείχαν σε πρόσφατη διεθνή έρευνα της EY, με τίτλο «Tomorrow’s investment rules 2.0», αποκάλυψαν πως η μη χρηματοοικονομική πληροφορία για την επίδοση των επιχειρήσεων αναδείχθηκε ως σημαντική παράμετρος στη λήψη των αποφάσεών τους, τουλάχιστον μία φορά το μήνα. Συμπερασματικά, οι οργανισμοί που προσαρμόζουν τη στρατηγική τους στη βιώσιμη ανάπτυξη και δημοσιοποιούν τις επιδόσεις τους σε περιβαλλοντικά, κοινωνικά και εταιρικά ζητήματα, επικοινωνούν αποτελεσματικότερα μέσω των ποιοτικών και ποσοτικών τους στοιχείων με τους επενδυτές και, συνεπώς, αποκτούν ανταγωνιστικό πλεονέκτημα στη μετάβαση στη νέα εποχή. Ως αποτέλεσμα, αυξάνουν την εμπιστοσύνη των μελλοντικών επενδυτών, αποκτούν πρόσβαση σε μεγαλύτερες κοινοτικές επιδοτήσεις και διεκδικούν χαμηλότοκα δάνεια.
«Οι επενδυτές επικεντρώνονται πια στη μακροπρόθεσμη αξία μιας επιχείρησης»
Η Βασιλική Λαζαράκου, Πρόεδρος Επιτροπής Κεφαλαιαγοράς και Μέλος του Management Board της ESMA, δήλωσε χαρακτηριστικά πως «οι επιδόσεις των επιχειρήσεων σε θέματα περιβάλλοντος, κοινωνίας και διακυβέρνησης βρίσκονται στο επίκεντρο του ενδιαφέροντος των επενδυτών, κατέχοντας πλέον κεντρικό ρόλο στη διαμόρφωση των αποφάσεών τους. Ολοένα και περισσότερα επενδυτικά σχήματα επιλέγουν να χρηματοδοτούν επιχειρήσεις που πληρούν τα κριτήρια ESG».
Όπως ανέφερε μάλιστα «οι επενδυτές επικεντρώνονται πλέον στη μακροπρόθεσμη αξία μιας επιχείρησης, με συνέπεια στα πλαίσια των επενδυτικών τους αποφάσεων να διενεργούν αξιολόγηση των μη-χρηματοοικονομικών δημοσιοποιήσεων μιας εταιρείας, η οποία αποτελεί επενδυτικό στόχο». Επιπλέον, η κυρία Λαζαράκου υπογράμμισε ότι «είναι σημαντικό για τις εταιρίες που θέλουν να παραμείνουν ελκυστικές στους επενδυτές να ανταποκριθούν σε αυτήν την πρόκληση, εφαρμόζοντας στρατηγικές ευθυγράμμισης με τα κριτήρια ESG και παρέχοντας ακριβή και περιεκτική μη χρηματοοικονομική πληροφόρηση, που θα εξασφαλίζει μια πλήρη και σαφή εικόνα των προοπτικών τους».
Στη συνέχεια, διευκρίνισε: «Προς την επίτευξη των ως άνω στόχων μεταξύ άλλων οι εταιρίες (οι οικονομικές διευθύνσεις) θα πρέπει να παρακολουθούν συνεχώς τις εξελίξεις στον τομέα αυτό, να δημιουργήσουν έναν μηχανισμό δημοσιοποίησης αναφορών γύρω από το ESG που να ανταποκρίνεται στις νέες και αυξημένες υποχρεώσεις γνωστοποίησης βάσει των ευρωπαϊκών νομοθετημάτων που έχουν εκδοθεί καθώς και τη δευτερογενή νομοθεσία που είναι σήμερα υπό επεξεργασία και να διασφαλίσουν την ανάπτυξη αξιόπιστων πρακτικών μη χρηματοοικονομικής πληροφόρησης».
Τέλος, δεν παρέλειψε να τονίσει ότι «η δημιουργία διαδικασιών σχετικά με τη μη χρηματοοικονομική πληροφόρηση και μηχανισμών ελέγχου των παραγόμενων στοιχείων/πληροφοριών, συμβάλλει στη δημιουργία κλίματος αξιοπιστίας και εμπιστοσύνης με τους επενδυτές, προσελκύοντας νέες επενδύσεις στις επιχειρήσεις».
«Η υιοθέτηση ESG κριτηρίων ως μοχλός ανάπτυξης των επιχειρήσεων»
Η κυρία Μαγγίνα, ESG & Sustainability Manager, Consulting, KPMG στην Ελλάδα επισήμανε ότι «βρισκόμαστε σε μια μεταβατική περίοδο και η εφαρμογή ESG κριτηρίων που αφορούν στο περιβάλλον, την κοινωνία και την εταιρική διακυβέρνηση, από τις εταιρείες, αποτελεί ζητούμενο εκ μέρους των επενδυτών. Από το 2019, ολοένα και περισσότερες τράπεζες δεσμεύονται να εναρμονίσουν τις επιχειρηματικές τους αποφάσεις με ESG κριτήρια και να διαμορφώσουν «πράσινα» επενδυτικά προϊόντα. Παράλληλα, το Χρηματιστήριο Αθηνών εξέδωσε τον Οδηγό Δηµοσιοποίησης Πληροφοριών ESG, ενώ τον Ιούλιο του 2021 ανακοίνωσε την δημιουργία ενός νέου δείκτη, που μετρά τις χρηματιστηριακές αποδόσεις των εισηγμένων εταιρειών».
«Παρ’ ότι αναφέρονται ως «Μη Χρηματοοικονομικοί Δείκτες», συνδέονται άμεσα με τις μετρήσιμες οικονομικές επιδόσεις των επιχειρήσεων, επομένως οι Οικονομικές Διευθύνσεις οφείλουν να προετοιμαστούν, εάν δεν το έχουν ήδη κάνει, ενσωματώνοντας ESG κριτήρια κατά τη διαμόρφωση της επιχειρηματικής τους στρατηγικής. Οι εταιρείες θα πρέπει να είναι σε θέση να απαντήσουν σε ζητήματα που αφορούν στη στήριξη κοινωνικών και περιβαλλοντικών αναγκών κατά την χάραξη της επενδυτικής στρατηγικής τους. Ακόμα πρέπει να εστιάσουν στη διαφάνεια και τη δημοσιοποίηση των επιδόσεών τους σε αυτά τα θέματα, μέσω των Απολογισμών Βιώσιμης Ανάπτυξης, επιδιώκοντας έτσι την αποτελεσματικότερη επικοινωνία με τους επενδυτές τους. Όλα τα παραπάνω θα αποτελέσουν ανταγωνιστικό πλεονέκτημα για τη μετάβαση και τη συμμετοχή τους στο νέο παραγωγικό μοντέλο» συμπλήρωσε χαρακτηριστικά.
Όπως επισήμανε η κυρία Μαγγίνα «η υιοθέτηση ESG κριτηρίων μπορεί να αποτελέσει για τις επιχειρήσεις έναν ουσιαστικό μοχλό ανάπτυξης. Παρά την οικονομική κρίση λόγω των επιπτώσεων της πανδημίας και της κλιματικής αλλαγής, υπάρχουν επιχειρηματικές ευκαιρίες και η ενσωμάτωση ESG κριτηρίων στην επιχειρηματική στρατηγική μιας εταιρείας αποτελεί τη βάση για την προσέλκυση νέων επενδύσεων. Οι σύγχρονες επενδύσεις εστιάζουν σε sustainable funds, καθώς παρουσιάζουν καλύτερες αποδόσεις έναντι των παραδοσιακών και οι επιχειρήσεις που πληρούν αυτά τα κριτήρια είναι εκείνες που εξασφαλίζουν οικονομική ανάπτυξη και βιωσιμότητα».
Σε ότι σχετίζεται με την αναφορά των Μη Χρηματοοικονομικών Επιδόσεων των επιχειρήσεων δήλωσε χαρακτηριστικά στο Finance Pro πως «είναι καθοριστικής σημασίας για την ένταξή τους σε επενδυτικά χαρτοφυλάκια. Οι νέοι κανονισμοί όπως η ταξινομία, η συμφωνία για το νέο Κλιματικό Νόμο, o Κανονισμός περί γνωστοποιήσεων αειφορίας στον τομέα των χρηματοπιστωτικών υπηρεσιών κ.α., διαμορφώνουν τον τρόπο λήψης των αποφάσεων. Το νέο νομικό πλαίσιο είναι καθοριστικό, καθώς θα πρέπει όλες οι επιχειρήσεις να λάβουν αποφάσεις σε επίπεδο διοίκησης, για τον τρόπο λειτουργίας τους, ενσωματώνοντας ESG κριτήρια προκειμένου να ενταχθούν σε επενδυτικά χαρτοφυλάκια. Η ορθή εταιρική διακυβέρνηση, η τήρηση ανθρωπίνων και εργασιακών δικαιωμάτων, οι σχέσεις με τις τοπικές κοινωνίες, οι περιβαλλοντικά υπεύθυνες πρακτικές, αποτελούν μέρος των Μη Χρηματοοικονομικών Επιδόσεων, με ολοένα και μεγαλύτερη σημασία για τους επενδυτές, αλλά και για την επιχειρησιακή συνέχεια μιας εταιρείας».
«Η εφαρμογή των ESG κριτηρίων επηρεάζει άμεσα την Οικονομική Διεύθυνση»
Ο κύριος Μυλωνάς, Καθηγητής Χρηματοοικονομικής στο Τμήμα Διοίκησης Επιχειρήσεων και Οργανισμών στο Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών, τόνισε πως «η σύγχρονη επιχείρηση θα πρέπει να αποδεικνύει με τη λειτουργία της ότι σέβεται τον άνθρωπο και το περιβάλλον ενώ παράλληλα ακολουθεί χρηστή εταιρική διακυβέρνηση στη διαχείριση των πόρων που διαθέτει. Αυτά είναι τα πειστήρια ESG για να προσελκύσει επενδυτές και να χρηματοδοτήσει νέες δράσεις».
«Η εφαρμογή των ESG επηρεάζει άμεσα την Οικονομική Διεύθυνση και τη δυνατότητα να εξασφαλίσει τη συνέχιση της χρηματοδότησης από τις τράπεζες και τους θεσμικούς επενδυτές. Σήμερα, οι τράπεζες υποχρεούνται προτού διοχετεύσουν νέα χρηματοδότηση να λαμβάνουν υπόψη την τυχόν αδυναμία αποπληρωμής των δανείων από την επιβολή προστίμων εξ’ αιτίας επιβαρυντικής λειτουργίας στο περιβάλλον ή αγωγών σε περίπτωση ελλιπούς πολιτικής ανθρωπίνων δικαιωμάτων ή ακόμη ζημιών από συγκρούσεις συμφερόντων, εάν δεν ακολουθούνται κανόνες καλής εταιρικής διακυβέρνησης» πρόσθεσε.
Όπως συμπλήρωσε ο κύριος Μυλωνάς «κατά ανάλογο τρόπο συμπεριφέρονται και οι θεσμικοί επενδυτές οι οποίοι διαχειρίζονται χρήματα των πελατών τους και απαιτούν τα κεφάλαιά τους να κατευθύνονται σε εταιρείες που σέβονται τον άνθρωπο και το περιβάλλον». Χαρακτηριστικά ανέφερε ότι «η Οικονομική Διεύθυνση θα πρέπει να γνωρίζει τι είναι και πως εφαρμόζονται οι πολιτικές ESG ώστε να πείσει τους χρηματοδότες της για την ορθή λειτουργία της. Ικανό πειστήριο ότι λειτουργεί με γνώμονα τη βιώσιμη ανάπτυξη είναι η τακτική έκδοση Έκθεσης Βιωσιμότητας ,όπου καταγράφονται όλες οι πολιτικές ESG που εφαρμόζει».
Κλείνοντας, ο κύριος Μυλωνάς ανέδειξε το σημαντικό ρόλο του χρηματιστηρίου στη νέα εποχή αειφορίας, σχολιάζοντας πως «ακολουθώντας τη διεθνή τάση, το Χρηματιστήριο Αθηνών δείχνει το δρόμο για τις ελληνικές επιχειρήσεις. Από 1/8/2021 δημιουργήθηκε δείκτης ATHEX ESG 35 εταιρειών με τη μεγαλύτερη προσαρμογή στις απαιτήσεις ESG και με στόχο να ενταχθούν ακόμη περισσότερες εταιρείες σε αυτόν».
«Αυξημένη η ευθύνη της Διοίκησης για αξιόπιστη πληροφόρηση στους επενδυτές»
Ο κύριος Κουφός, Οικονομικός Διευθυντής της CSR HELLAS, δήλωσε πως «η εισαγωγή κριτηρίων ESG για τη χρηματοδότηση βιώσιμων επενδύσεων και μέσω του Χρηματιστηρίου Αθηνών αποτελεί αναμενόμενη εξέλιξη, δεδομένου ότι ήδη αποτελεί καθεστώς και σε άλλες αγορές, όχι μόνο τις Ευρωπαϊκής Ένωσης αλλά και διεθνώς. Για παράδειγμα, η Τουρκία έχει ήδη ενσωματώσει αντίστοιχα συστήματα στο Χρηματιστήριο 5 χρόνια πριν. Η επιλογή αυτή καθίσταται σήμερα επιτακτική ανάγκη εξαιτίας των σαρωτικών αλλαγών που προτάσσει η νέα στρατηγική της Ευρωπαϊκής Ένωσης για την Κλιματική Αλλαγή και τους στόχους του 2030».
Στη συνέχεια ο κύριος Κουφός επισήμανε ότι «οι σημαντικές αλλαγές που διατυπώνει το νέο ρυθμιστικό πλαίσιο της Ε.Ε. μέσα από την ταξινομία και την εφαρμογή της στη διασύνδεση επενδύσεων και δραστηριοτήτων που αφορούν την κλιματική αλλαγή και τις επιπτώσεις της, σημαίνουν πως πλέον οι υποχρεώσεις των επιχειρήσεων δεν εξαντλούνται στην καταγραφή, μέτρηση και δημοσιοποίηση των σχετικών πληροφοριών με συστηματοποιημένο και σαφή τρόπο. Μέσα στις αλλαγές αυτές περιλαμβάνεται και η αυξημένη πλέον ευθύνη της Διοίκησης να παρέχει αξιόπιστη και ολοκληρωμένη πληροφόρηση στους επενδυτές σχετικά με τους κινδύνους αλλά και οι ευκαιρίες που η κάθε επιχείρηση, και ειδικά οι εισηγμένες και οι μεγάλες επιχειρήσεις, εξετάζουν και αντιμετωπίζουν σε θέματα περιβάλλοντος, κοινωνικής ευθύνης και διακυβέρνησης, (Environment, Society, Governance)».
«Αλλάζει καταρχήν η δομή και ο τρόπος ανάλυσης και σύζευξης των κινδύνων και των ευκαιριών, οικονομικών και μη, και παράλληλα η ευθύνη της Οικονομικής Διεύθυνσης στον τρόπο που διαχειρίζεται και τεκμηριώνει τα αποτελέσματά της οικονομικής επίδοσης, αφού οφείλει πλέον να συμπεριλάβει στη διαδικασία αυτή και την αποτίμηση της οικονομικής αξίας που παράγεται και διανέμεται στους άλλους συμ-μετόχους, εκτός από τους μετόχους της εταιρίας αλλά επίσης και την αποτίμηση ή την πρόβλεψη της πιθανής «καταστροφής» αξίας σε βάθος χρόνου από την αρνητική επίπτωση ουσιωδών περιβαλλοντικών και κοινωνικών κινδύνων στη λειτουργία και στην επίτευξη των στόχων της επιχείρησης» συμπλήρωσε χαρακτηριστικά.
Επιπλέον, σχετικά με τον ρόλο των CFOs στη διαμόρφωση της νέας πραγματικότητας τόνισε ότι «οι Οικονομικές Διευθύνσεις οφείλουν στο πλαίσιο αυτό να αντιμετωπίσουν καταρχάς την έλλειψη σχετικής γνώσης και δεξιοτήτων, όπως άλλωστε και κατάλληλων συστημάτων για την ενσωμάτωση και την ανάλυση των κινδύνων που αφορούν το τρίπτυχο ESG στην οικονομική διαχείριση. Επίσης, είναι σκόπιμο να εξετάσουν την επένδυση σε νέα συστήματα διαχείρισης και διασύνδεσης των πληροφοριών. Η επένδυση σε blockchains και ΑΙ εφαρμογές θα μειώσει αφενός το κόστος συλλογής και διαχείρισης πληροφοριών που απαιτούνται για την ολοκληρωμένη και σταθμισμένη αξιολόγηση των ESG κριτηρίων που αφορούν την επιχείρηση αλλά και τον κλάδο στον οποίο λειτουργεί ή τις αγορές που την επηρεάζουν. Ταυτόχρονα, θα επιτρέψει την παρακολούθηση βασικών δεικτών ποσοτικών και ποιοτικών που συνδέονται με τους στόχους που θέτει η Διοίκηση κατά τη διαδικασία μετάβασης σε ένα νέο επιχειρηματικό μοντέλο, βιώσιμο σε βάθος χρόνου».
Τέλος, όπως χαρακτηριστικά ανέφερε ο κύριος Κουφός «σήμερα, ολοένα και περισσότερο οι επενδυτές, θεσμικοί και άλλοι, στρέφονται στη μεγαλύτερη ασφάλεια που προσφέρουν επενδύσεις που έχουν σταθμισθεί με ένα σύνολο κριτηρίων που περιλαμβάνουν και τα ESG κριτήρια. Αυτό φαίνεται να αποτελεί το νέο «status quo» ειδικά για κλάδους που έχουν όπως ο τραπεζικός κλάδος, η παραγωγή ενέργειας, οι κατασκευές, ο αγροτικός τομέας».
Τράπεζες και επενδυτές μετασχηματίζονται εσωτερικά και επιχειρηματικά
Ο κύριος Σακίπης, ESG Leader της PwC Ελλάδας, επισήμανε: «Οι παράγοντες ESG (Περιβάλλον, Κοινωνία, Διακυβέρνηση) σχετίζονται με τη μη χρηματοοικονομική επίδοση των επιχειρήσεων και συνδέονται τόσο με το εσωτερικό τους περιβάλλον και τον τρόπο που είναι οργανωμένες και λειτουργούν όσο και με το επιχειρηματικό τους μοντέλο (προϊόντα, υπηρεσίες, κλπ.)». Επιπλέον, πρόσθεσε ότι «ανταποκρινόμενοι στις νέες ESG απαιτήσεις, οι τράπεζες και οι επενδυτές μετασχηματίζουν την εσωτερική τους λειτουργία καθώς και τα προϊόντα και τις υπηρεσίες τους».
Συγκεκριμένα, ο κύριος Σακίπης διευκρίνισε πως «βρίσκονται σε διαδικασία ενσωμάτωσης των κινδύνων της κλιματικής αλλαγής, συνδέουν νέα δάνεια και αναχρηματοδοτήσεις παλαιών με ESG κριτήρια ενώ στοχεύουν στην προσέλκυση ESG κεφαλαίων, μέσω της έκδοσης πράσινων ομολόγων ή ομολόγων βιωσιμότητας. Στο άμεσο μέλλον, οι τράπεζες θα παρέχουν ή θα ανανεώνουν δάνεια δίνοντας κίνητρα, όπως χαμηλότερα επιτόκια, τα οποία θα συνδέονται με συγκεκριμένους ποσοτικούς ESG στόχους. Αν μία επιχείρηση λοιπόν μπορεί να σχεδιάσει και να υλοποιήσει μία ολοκληρωμένη ESG στρατηγική με συγκεκριμένους στόχους, θα αποκτήσει πρόσβαση σε φθηνότερο δανεισμό».
«Στο πλαίσιο ενός ολοκληρωμένου μετασχηματισμού, οι εταιρείες καλούνται αφενός να ενημερωθούν και να αποκτήσουν τεχνογνωσία σχετικά με τις κανονιστικές ρυθμίσεις αλλά και τις χρηματοδοτικές/επενδυτικές ευκαιρίες που σχετίζονται με θέματα ESG και αφετέρου να επαναξιολογήσουν τη στρατηγική τους, το επιχειρηματικό τους μοντέλο και τον τρόπο οργάνωσης και λειτουργίας τους, λαμβάνοντας υπόψη τους εν λόγω πυλώνες» συμπλήρωσε ο κύριος Σακίπης.
«Η ζήτηση που υπάρχει από τους επενδυτές για το ESG διευρύνεται σταδιακά»
Ο κύριος Μυλωνάς, Πρόεδρος & Διευθύνων Σύμβουλος Eurobank Asset Management ΑΕΔΑΚ, δήλωσε: «Πολύ πρόσφατα το Χρηματιστήριο Αθηνών ανακοίνωσε τη δημιουργία δείκτη ESG. Η εξέλιξη αυτή μεμονωμένα δείχνει τη κατεύθυνση που έχει πλέον πάρει η αγορά. Από τη μια μεριά, είναι οι κανονιστικές υποχρεώσεις που έχουν οι επενδυτικές εταιρείες. Από την άλλη, η ζήτηση που υπάρχει από τους επενδυτές. Μια ζήτηση που, όπως παρατηρούμε, διευρύνεται σταδιακά καθώς πολλοί παραδοσιακοί αποταμιευτές αναζητούν εναλλακτικές τοποθετήσεις που εξασφαλίζουν υψηλότερες αποδόσεις στο τρέχον επιτοκιακό περιβάλλον».
Όπως τόνισε «διανύουμε μια έντονη μεταβατική περίοδο και η αίσθησή μου είναι ότι, σε σύντομο χρονικό διάστημα, τα κριτήρια ESG θα αποκτήσουν ακόμη μεγαλύτερη και σημαντική βαρύτητα σε όλες τις εταιρικές αποφάσεις, όπως άλλωστε και στις επενδυτικές. Υπό αυτές τις συνθήκες θεωρώ, επίσης, σημαντικό, η μετάβαση να γίνει μέσα από μια διαδικασία κατά την οποία τα κόστη θα έχουν εξορθολογιστεί σε ένα βαθμό, όπως επίσης να έχουν απλοποιηθεί οι διαδικασίες και η εποπτεία, προκειμένου να διασφαλίσουμε πιο ελκυστικά και όχι ακριβότερα προϊόντα και υπηρεσίες για τους ίδιους τους επενδυτές».
«Συνολικά, μιλούμε σαφώς για πολύ σημαντικές αλλαγές που συντελούνται στην αγορά. Σε κάποιο βαθμό δε, ίσως να αλλάξουν και τον ορισμό της απόδοσης στις επενδύσεις και κατά συνέπεια στη χρηματοδότηση των εταιριών μέσω του Χρηματιστηρίου» πρόσθεσε ο κύριος Μυλωνάς. Τέλος, o κύριος Μυλωνάς υπογράμμισε πως «η μεταβατική αυτή περίοδος απαιτεί σημαντικές αλλαγές: Αλλαγές στη γνωστοποίηση στοιχείων, στον χειρισμό των εξόδων και των επενδύσεων και eν τέλει, θα έλεγα, συνολικά στην εταιρική κουλτούρα, προκειμένου οι οργανισμοί να αφομοιώσουν και ενστερνιστούν, σε όλα τα επίπεδα λειτουργίας τους, τη βιωσιμότητα, ως πλαίσιο. Αυτό δε γίνεται από τη μια μέρα στη άλλη και απαιτεί δέσμευση από το σύνολο της εταιρείας. Αυτή πιστεύω θα είναι και η μεγαλύτερη πρόκληση που θα κληθούν να διαχειριστούν οι Οικονομικές Διευθύνσεις».
«Ενσωμάτωση της βιώσιμης ανάπτυξης στην εταιρική στρατηγική & διακυβέρνηση»
Όπως δήλωσε στο Finance Pro η κυρία Κόντη, Associate Partner στις Υπηρεσίες Κλιματικής Αλλαγής και Βιώσιμης Ανάπτυξης της EY Ελλάδος : «Η δημιουργία μακροπρόθεσμης αξίας εστιάζει στον τρόπο με τον οποίο μία επιχείρηση δημιουργεί αξία προς τα ενδιαφερόμενά της μέρη και την ευρύτερη οικονομία, κοινωνία και το περιβάλλον.
Εκτός, λοιπόν, από τις άμεσες χρηματορροές (π.χ. μερίσματα στους μετόχους, μισθοδοσία στους εργαζομένους, πληρωμές στους προμηθευτές, φόρους προς το κράτος, κ.λπ.) και τις έμμεσες και επαγόμενες χρηματοοικονομικές επιδράσεις αυτών στην αλυσίδα αξίας (π.χ. υποστήριξη θέσεων εργασίας στην εφοδιαστική αλυσίδα), η δημιουργία μακροπρόθεσμης αξίας εστιάζει και στην άυλη αξία που δημιουργεί μία επιχείρηση μέσα από τις σημαντικότερες οικονομικές, κοινωνικές και περιβαλλοντικές επιδράσεις του επιχειρηματικού της μοντέλου και των προϊόντων / υπηρεσιών που προσφέρει, πέραν των μεμονωμένων οφελών που προκύπτουν από φιλανθρωπικές ή χορηγικές δράσεις».
Στη συνέχεια, η κυρία Κόντη διευκρινίζει πως «η τάση αυτή βασίζεται στην ενσωμάτωση της βιώσιμης ανάπτυξης στην εταιρική στρατηγική και την εταιρική διακυβέρνηση, υπό την λογική της «διπλής ουσιαστικότητας», πόσο, δηλαδή, μία εταιρεία διαχειρίζεται, τόσο τους κινδύνους και τις ευκαιρίες που προκύπτουν για την ίδια από τις προκλήσεις της βιώσιμης ανάπτυξης (π.χ. κλιματική αλλαγή) αλλά και πώς η εταιρεία συνεισφέρει στην αντιμετώπιση αυτών των προκλήσεων, μέσα από τα προϊόντα και τις υπηρεσίες της, δημιουργώντας μακροπρόθεσμη αξία για τα ενδιαφερόμενά της μέρη και την ευρύτερη οικονομία, κοινωνία και το φυσικό περιβάλλον, βελτιώνοντας, επομένως, σημαντικά τις ESG επιδόσεις της».
«Σύμφωνα με την πρόσφατη έρευνα της EY, DNA of the CFO 2020, η οποία κατέγραψε τις απόψεις περισσοτέρων από 800 CFOs και ανώτερων χρηματοοικονομικών στελεχών παγκοσμίως, οι CFOs αναγνωρίζουν τη σημασία μιας στρατηγικής που τροφοδοτείται από έναν ξεκάθαρο εταιρικό σκοπό, με το 82% των ερωτηθέντων να δηλώνουν ότι τα βασικά ενδιαφερόμενα μέρη, τους θεωρούν ολοένα και περισσότερο ως κύριους υπεύθυνους για τη δημιουργία μακροπρόθεσμης αξίας» συμπλήρωσε η κυρία Κόντη.
«Εκ θεμελίων αλλαγή της χρηματοοικονομικής και επιχειρηματικής στρατηγικής»
Η κυρία Ρόγγα, Principal, Risk Advisory της Deloitte επισημαίνει: «Κορυφαίες εταιρείες αποκομίζουν ήδη οικονομικά και λειτουργικά οφέλη από τις επιδόσεις τους στα θέματα ESG (Environmental, Social, Governance). Στο σημείο που τέμνεται η οικονομική επίδοση της εταιρείας με τη βιώσιμη ανάπτυξη, οι Οικονομικές Διευθύνσεις μπορούν να ηγηθούν της δημιουργίας μακροπρόθεσμης αξίας μέσω της επένδυσης στη βελτίωση των ESG αποτελεσμάτων των εταιρειών».
Επιπλέον, τονίζει πως «οι κίνδυνοι που απορρέουν από την υπερθέρμανση του πλανήτη και οι παγκόσμιοι στόχοι για τον μετριασμό της κλιματικής αλλαγής, έχουν καταστήσει αναγκαία την εκ θεμελίων αλλαγή της χρηματοοικονομικής και επιχειρηματικής στρατηγικής για την προσέλκυση καίριων επενδύσεων».
«Οι δείκτες ESG και η αξιολόγηση της απόδοσης τους μέσα από ανεπτυγμένα συστήματα αξιολόγησης (ESG Rating Systems), παρέχουν ουσιαστικές πληροφορίες που βοηθούν τους επενδυτές και τις χρηματοπιστωτικές αγορές να αποκτούν μια ολιστική εικόνα των εταιρειών, αναγνωρίζοντας τις άμεσες αλλά και έμμεσες ευκαιρίες και κινδύνους που σχετίζονται με τη δραστηριότητά τους» συμπληρώνει.
Η κυρία Ρόγγα υπογραμμίζει πως «ο νέος ESG Δείκτης του Χρηματιστηρίου Αθηνών, ο Κλιματικός Νόμος και το Εθνικό Σχέδιο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας επιβεβαιώνουν αυτή τη στροφή προς τη βιώσιμη χρηματοδότηση. Σε αυτό το πλαίσιο, οι Οικονομικές Διευθύνσεις πρέπει να επανεξετάσουν το μοντέλο λειτουργίας τους και να προωθήσουν την κοινωνική και οικολογική μετάβαση των επιχειρήσεών τους, με τη χρήση νέων χρηματοδοτικών εργαλείων και με την υποστήριξη έργων που έχουν αντίκτυπο στη βιωσιμότητα».
«Οι επενδυτές αναζητούν και επικεντρώνονται σε ζητήματα ESG που έχουν άμεσο οικονομικό αντίκτυπο στην εταιρεία, τα οποία πρέπει να αποτυπώνονται και να μετρούνται με ακρίβεια και σαφήνεια. Τα στελέχη των οικονομικών διευθύνσεων, μπορούν να συμβάλουν στην επανεξέταση του μοντέλου απόδοσης της εταιρείας τους, χρησιμοποιώντας νέα λογιστικά πλαίσια και νέους συγκεκριμένους στόχους επίδοσης με βάση τα ESG πρότυπα» προσθέτει.
Όπως διευκρινίζει «οι οικονομικές διευθύνσεις διαδραματίζουν βασικό ρόλο στην εξασφάλιση της συνάφειας, της συμμόρφωσης και της ακρίβειας των πληροφοριών για τη βιωσιμότητα που παρέχονται στους εξωτερικούς ενδιαφερόμενους: από την ανάλυση κινδύνου έως τη διακυβέρνηση, τον εσωτερικό έλεγχο, τα μέτρα πρόληψης και μετριασμού και τη διασφάλιση από τρίτους».
Τέλος, η κυρία Ρόγγα αναφέρει: «Οι CFOs μπορούν να κατευθύνουν τις χρηματοοικονομικές και μη χρηματοοικονομικές επιδόσεις χρησιμοποιώντας νέα εργαλεία και λύσεις, αξιόπιστα δεδομένα και πληροφορίες τα οποία είναι ακριβή ώστε να παρέχουν έγκυρη πληροφορία στα ενδιαφερόμενα μέρη και να διασφαλίζεται η ποιότητα της εσωτερικής πληροφόρησης στη διοίκηση, ώστε να κατευθύνει και να εκτελεί την επιχειρηματική στρατηγική.
Στο πλαίσιο αυτό, η ψηφιοποίηση και η αυτοματοποίηση μπορούν να αποδειχθούν αποτελεσματικά μέσα για τον έλεγχο της συλλογής και της παροχής των σχετικών πληροφοριών. Πρακτικά, οι ενέργειες που θα οδηγήσουν σε βελτιωμένες δημοσιοποιήσεις ESG και αύξηση της επίδοσης με βάση τον νέο ESG δείκτη του χρηματιστηρίου, θα δημιουργήσουν περαιτέρω πρόσβαση στις κεφαλαιαγορές και προσέλκυση επενδυτών».