Από τη νηνεμία του 2020 εξαιτίας της πανδημίας, ως την ανάκαμψη-ρεκόρ του 2021, και από εκεί στη «βουτιά» του 2023, η παγκόσμια αγορά συγχωνεύσεων και εξαγορών έχει επιδείξει αριστοτεχνική αντοχή στην αστάθεια.
Σκληραγωγημένοι πλέον από τις διακυμάνσεις και τις διαδοχικές μακροοικονομικές, γεωπολιτικές και κανονιστικές προκλήσεις, πολλοί dealmakers προσεγγίζουν το 2024 με αισιοδοξία και όχι φόβο, υποστηρίζει η έκθεση «Top M&A trends in 2024: Blueprint for success in the next wave of deals» της συμβουλευτικής McKinsey.
Το επιχειρηματικό τοπίο αλλάζει ραγδαία, και οι CEOs όλων των κλάδων υποστηρίζουν ότι οι Συγχωνεύσεις & Εξαγορές (Σ&Ε) έχουν μεγαλύτερη στρατηγική σημασία από ποτέ, καθώς η οργανική ανάπτυξη απειλείται ακόμη περισσότερο σε συνθήκες που απαιτούν σημαντικές στρατηγικές αλλαγές και γρήγορες προσαρμογές.
Προβληματισμός και αισιοδοξία
Αν και ο φόβος για τον πληθωρισμό έχει υποχωρήσει, η ανησυχία για τη γεωπολιτική αστάθεια εντείνεται. Στα τέλη του περασμένου έτους, το 67% των ερωτηθέντων σε έρευνα της εταιρείας ανέφερε τη γεωπολιτική αναστάτωση ως την κορυφαία απειλή για την παγκόσμια οικονομική ανάπτυξη το 2024, ενώ προβληματισμός εκφράστηκε και για τις αλλαγές στο πολιτικό σκηνικό. Οι σχεδόν 1.000 ερωτηθέντες παρέμεναν σε μεγάλο βαθμό θετικοί για τις οικονομίες των χωρών τους, με το 46% να αναμένει ότι οι συνθήκες στις χώρες τους θα βελτιωθούν τους επόμενους έξι μήνες και μόνο το 26% να αναμένει επιδείνωση.
Ανασκόπηση Σ&Ε του 2023 – Περιφέρειες και κλάδοι
Για το σύνολο του 2023, η αξία των παγκόσμιων Σ&Ε μειώθηκε κατά 16% στα 3,1 τρισ. δολάρια.
Το μέσο μέγεθος των συμφωνιών αυξήθηκε κατά 14%, χάρη σε λίγες μεγάλες συμφωνίες, αλλά οι εταιρείες που άλλαξαν χέρια ήταν 27% λιγότερες σε σχέση με έναν χρόνο νωρίτερα. Οι μεγάλες συμφωνίες (άνω των 10 δισ. δολαρίων) μειώθηκαν κατά 17% στα 705 δισ. δολάρια, αλλά διατήρησαν μερίδιο 23% στην παγκόσμια συναλλακτική δραστηριότητα.
Η Αμερική παρέμεινε η πιο δυναμική αγορά, αντιπροσωπεύοντας περισσότερο από το ήμισυ της παγκόσμιας δραστηριότητας. Η αξία των συμφωνιών μειώθηκε κατά 7% σε 1,6 τρισ. δολάρια, αλλά υπολείπεται ελάχιστα του 1,7 τρισ. του 2020. Στην περιοχή σημειώθηκαν 11 από τις 20 μεγαλύτερες συμφωνίες παγκοσμίως και το μέσο μέγεθος των συμφωνιών αυξήθηκε κατά 38%, σε περίπου 670 εκατ. δολάρια, μολονότι το πλήθος των συμφωνιών μειώθηκε κατά 32%.
Σε Ευρώπη και Μέση Ανατολή, το 2023, η αξία της δραστηριότητας Σ&Ε μειώθηκε κατά 30% σε 721 δισ. δολάρια, ενώ ο όγκος των συμφωνιών μειώθηκε κατά 29%. Το μέσο μέγεθος συμφωνίας παρέμεινε σταθερό στα 400 εκατ. δολάρια περίπου.
Η αξία των συναλλαγών Σ&Ε στην περιοχή Ασίας-Ειρηνικού (Asia-Pacific – APAC) μειώθηκε κατά 19%, πέφτοντας στο χαμηλότερο επίπεδο της τελευταίας δεκαετίας, τα 734 δισ. δολάρια. Στην Κίνα αποδίδεται το 40% της συνολικής αξίας των συμφωνιών, που αποτελεί το χαμηλότερο ποσοστό της εδώ και πέντε χρόνια. Η περιοχή πάντως αντιπροσωπεύει σήμερα περίπου το ένα τέταρτο της παγκόσμιας αξίας Σ&Ε, από μόλις 15% πριν από 20 χρόνια.
Στους κλάδους παρατηρήθηκαν επίσης αλλαγές. Έπειτα από τα megadeals που κράτησαν επί μακρόν τις εταιρείες τεχνολογίας, μέσων ενημέρωσης και τηλεπικοινωνιών (ΤΜΤ) στην 1η θέση, τη σκυτάλη το 2023 πήρε ο κλάδος ενέργειας και πρώτων υλών (Global Energy & Materials – GEM), με 26% της αξίας των συναλλαγών.
Η ανατροπή του δ’ τριμήνου – αξίες και μεταβολές
Το πώς θα εξελιχθεί το χρονοδιάγραμμα της ανάκαμψης δεν είναι ακόμη σαφές, αλλά η παγκόσμια δραστηριότητα Σ&Ε ενισχύθηκε προς το τέλος του 2023, ένδειξη ότι οι ευκαιρίες ίσως ανοίξουν απότομα.
Η αξία της παγκόσμιας δραστηριότητας Σ&Ε αυξήθηκε κατά 41% το δ’ τρίμηνο του περασμένου έτους σε σχέση με το γ’ τρίμηνο, και κατά 37% σε σχέση με έναν χρόνο νωρίτερα, σε 1 τρισ. δολάρια. Ο αριθμός των εταιρειών που άλλαξαν χέρια αυξήθηκε επίσης κατά 7% σε σχέση με το γ’ τρίμηνο, ενώ το μέσο μέγεθος των συμφωνιών αυξήθηκε κατά 32% σε σχέση με το γ’ τρίμηνο, στα 550 εκατ. δολάρια.
Η αξία των εταιρειών που άλλαξαν χέρια στην αμερικανική ήπειρο αυξήθηκε κατά 39% σε σχέση με το γ’ τρίμηνο, ενώ το μέσο μέγεθος των συμφωνιών αυξήθηκε κατά 47%. Η περιοχή EMEA είχε ακόμη ισχυρότερη ανάκαμψη το δ’ τρίμηνο, με την αξία των συναλλαγών να αυξάνεται κατά 60% από το γ’ τρίμηνο, ενώ το μέσο μέγεθος των συμφωνιών αυξήθηκε κατά 63%.
Η αξία των Σ&Ε στην περιφέρεια APAC αυξήθηκε κατά 29% το τέταρτο τρίμηνο σε σχέση με το τρίτο και 15% σε σχέση με ένα έτος νωρίτερα. Ήταν η μόνη περιφέρεια με αυξημένο πλήθος συναλλαγών.
Βήματα προετοιμασίας & συμβουλές για το 2024
Οι εταιρείες μπορούν να λάβουν σημαντικά μέτρα προετοιμασίας από νωρίς, ώστε να μην χάσουν ευκαιρίες που αναμένονται εντός του 2024, υποστηρίζει η McKinsey:
- Επικαιροποίηση στρατηγικής και αξιολόγηση δυνατοτήτων αποεπένδυσης, παράλληλα με τις εξαγορές.
- Αλλαγή τακτικής για προστασία από τους αυξημένους γεωπολιτικούς κινδύνους, π.χ. δίνοντας έμφαση σε τοπικές αγορές αντί στη γεωγραφική επέκταση, στοχεύοντας σε τομείς με ισχυρότερες προοπτικές, επενδύοντας στην καθετοποίηση και ενισχύοντας την ανθεκτικότητα της εφοδιαστικής αλυσίδας.
- Εναλλακτικές μορφές συναλλαγών, όπως κοινοπραξίες και συμμαχίες, ώστε να αντισταθμιστούν οι μειωμένες δυνατότητες χρηματοδότησης χρέους.
Παράλληλα, η συμβουλευτική εταιρεία εφιστά την προσοχή στα παρακάτω, για ασφαλή πορεία σε συνθήκες αβεβαιότητας:
Συνετή διαχείριση χαρτοφυλακίου: Το ασταθές περιβάλλον απαιτεί μεγαλύτερη προσοχή στη διαχείριση χαρτοφυλακίου, με προσεκτικές επιλογές στόχων και καλλιέργεια ικανοτήτων για να εξασφαλιστεί η επιτυχία.
ESG: Σε όλους τους κλάδους, οι συμφωνίες που συνδέονται με τη βιωσιμότητα αναδύονται ως εργαλείο ανάπτυξης και βελτίωσης της λειτουργίας των εταιρειών, παράλληλα με τη βελτίωση του ESG προφίλ τους.
Πρόβλεψη καθυστερήσεων και σχέδια έκτακτης ανάγκης: Την τελευταία διετία, οι έκτακτες καθυστερήσεις επηρέασαν το 30% των μεγάλων εξαγορών, αναστέλλοντας τις συμφωνίες για 6 μήνες κατά μέσο όρο.
Καλλιέργεια κουλτούρας: Η κουλτούρα διατηρεί την αξία της αναλλοίωτη και παραμένει κρίσιμη παράμετρος στην επιτυχία των Σ&Ε. Η καλλιέργειά της πρέπει να ξεκινά πριν τον σχεδιασμό της ενοποίησης και να αξιοποιεί από την αρχή τη διαθέσιμη γνώση για τις συγχωνευόμενες εταιρείες.